ގާނޫނީ ރަދީފު
"ސަސްޕެންޑްކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފާ ހަވާލުކޮށްފައިވާ ވަޒީފާގެ ޒިންމާގެ ތެރޭގައި އަދާކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް ޒިންމާއެއް އަދާނުކުރެވޭ ގޮތަށް އަދި ވަޒީފާގެ ގޮތުން ކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކުރެވޭ ގޮތަށް، ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް ވަޒީފާއަށް ނުކުތުން މަނާކުރުމަށެވެ.
"ވަޒީފާއަށް ހާޒިރުނުވާ ދުވަސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފަކު އޭނާގެ ރަސްމީ ޑިއުޓީއަށް ނުވަތަ ރަސްމީ މަސައްކަތަށް، އޮފީހަށް ހާޒިރުވާން ޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން އޮފީހަށް ނުވަތަ ޑިއުޓީއަށް ނުކުމެ ވަޒީފާއަށް ހާޒިރުވިކަން ރިކޯޑުކޮށްފައިނުވާ ދުވަސްތަކާއި، ގަވާއިދު ނަންބަރު 2021-98 (ޗުއްޓީ ނެގުމާއި ސަލާމް ބުނުމުގެ ގަވާއިދު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތާ ހިލާފަށް ވަޒީފާއަށް ސަލާމް ބުނުމުން، ސަލާމް ބަލައިނުގަތުމަށް ނިންމައިފައިވާ ދުވަސްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، މުވައްޒަފު ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށް ސަލާމް ބުނެފައިވާ ދުވަސްތަކާއި ޗުއްޓީގައި ހުންނަ ދުވަސްތަކެއް ނުހިމެނެއެވެ.
"ތައުދީބީ މައްސަލަ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގެ މުވައްޒަފުންނާމެދު ހުށަހެޅޭ ށަކުވާތަކުގެ ތެރެއިން އިދާރީ ފިޔަވަޅު އެޅިދާނެ ހާލަތު ދެމިއޮތްކަމަށް ބެލެވޭ ބާވަތުގެ ށަކުވާއަށެވެ.
"ކޮންސަލްޓަންޓް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ހާއްސަ ދާއިރާއަކުން ފަންނީ ލަފަޔާއި މަށްވަރާ ދިނުމަށް ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ވަގުތީގޮތުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
"އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ ރުއްގަސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ މީސްމީހުންގެ ބިންބިމުގައި ހުންނަ ރުއްގަހާއި ބަންޑާރަ ބިންބިމުގައި ހުންނަ އަމިއްލަ މީހުންގެ ރުއްގަހަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ދިގު މުއްދަތަށް ކުއްޔަށް ހިފާ ބިންބިމުގައި ހުންނަ ރުއްގަހާއި ހައްދާ ރުއްގަސް މީގެ ތެރެޔަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގަސްގަހުގެ އޮށާއި ކާށި، މުޑުވައްކޮށްގެން ހައްދާ ރުއް ނުވަތަ ގަހާއި، ގަސްގަހުގައި ނުވަތަ ގަސްގަހުގެ ގޮފީގައި ވެލިބަނދެގެން ނުވަތަ ގަސް ގްރާފްޓް ކޮށްގެން ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ގޮތަކަށް، ވެލިބަނދެ، މޫބާލައިގެން ތަފާތު ބޭނުންތަކަށް ގަސް ފޯރުކޮށްދެވޭ ގޮތަށް ހައްދައިފައި ހުންނަ ގަސްގަހާގެހި ހައްދައި ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތްކުރާ ތަނަށެވެ.
"ކޮނެގެން ނެގުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކުގެ ނުވަތަ ގަހުގެ ވަށައިގެން ކޮނުމަށްފަހު، މޫތަކާއެކު ނުވަތަ މުލާ ނުލައި ނެގުމަށެވެ.
"އުފުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކެއް ނުވަތަ ގަހެއް މޫތަކާއެކު ނުވަތަ މުލާ ނުލައި އުފުރުމަށެވެ.
"ކެނޑުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކުގެ ނުވަތަ ގަހުގެ ބުޑު ބެހެއްޓުމަށްފަހު، ރުއް ނުވަތަ ގަސް ކަނޑައިލުމަށެވެ.
"ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނީ ށަހްސު އަދި/ނުވަތަ މީހުން ށާމިލުވާ ގޮތުންނެވެ.
"ޗެރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމުވެގެންވާ މަންފާއަކަށްޓަކައި އަންނަނިވި ދާއިރާތައް ތަރައްގީކޮށް ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި ހިންގާ ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
- އިސްލާމްދީން؛
- އާންމު ސިއްހަތު؛
- ފަގީރުކަން ނައްތާލުމާއި، މުޖުތަމައުގެ ދުޅަހެޔޮކަން؛
- ހާއްސަ އަޅާލުމާއި ރައްކާތެރިކަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް އެކި ގޮތްގޮތުން އެހީތެރިވެދިނުން؛
- ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ހިމާޔަތްކުރުން؛
- އިންސާނީ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކޮށް ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުން.
"ޕަބްލިކް ފައުންޑޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައުންޑޭށަން ހިންގުމަށާއި ފައުންޑޭށަންގެ ހަރަކާތްތަކަށް އެކިއެކި އަމިއްލަ ފަރުދުންނާއި، އިދާރާތަކާއި، ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކާއި، ކުންފުނިތަކާއި، ޖަމްއިއްޔާތަކުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގާނޫނީ ށަހްސަކުން ފައިސާ ހޯދައިގެން ހިންގާ ފައުންޑޭށަނަށެވެ.
"ޕްރައިވެޓް ފައުންޑޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައުންޑޭށަން ހިންގުމަށާއި ފައުންޑޭށަންގެ ހަރަކާތްތަކަށް ފައުންޑޭށަން އުފައްދާ ފަރާތުން ނުވަތަ ބަޔަކު ފައިސާ ހޯދައިގެން ހިންގާ ފައުންޑޭށަނަށެވެ.
”މާލީ މަންފާއަށް ނުވާގޮތަށް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖަމްއިއްޔާތަކުން މި ގާނޫނާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ކުރާ މަސައްކަތުގެ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ފައިދާއަކީ ނުވަތަ ޖަމްއިއްޔާގެ މުދަލަކީ އެ ޖަމްއިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުންނަށް ނުވަތަ މުއައްސިސުންނަށް މާލީ ފައިދާއެއް ނުވަތަ މަންފާއެއް ނުލިބޭ، އަދި އެ ފައިސާގެ މައްޗަށް މިލްކުވެރިކަމުގެ އެއްވެސް ހައްގެއް ލިބިގެންނުވާ، އަދި އެ މުދަލާއި ފައިސާއާއި އާމްދަނީއަކީ ޖަމްއިއްޔާގެ މަގްސަދުތައް ހާސިލުކުރުމަށް އަދި ޖަމްއިއްޔާ ހިންގުމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތީގެ ގޮތުގައިވުމަށެވެ.
"ތުހުމަތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަހުގީގީ އިދާރާއަކުން ހިޔާނާތް/ފައިސާގެ އެއްވެސް މައްސަލައެއް ބަލަމުންދިޔުން، ނުވަތަ ށަރުއީ ކޯޓެއްގައި މައްސަލައެއް ހިނގަމުން ދިޔުމަށެވެ.
"ސަސްޕެންޑްކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފާ ހަވާލުކޮށްފައިވާ ވަޒީފާގެ ޒިންމާގެ ތެރޭގައި އަދާކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް ޒިންމާއެއް އަދާނުކުރެވޭ ގޮތަށް އަދި ވަޒީފާގެ ގޮތުން ކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކުރެވޭ ގޮތަށް، ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް ވަޒީފާއަށް ނުކުތުން މަނާކުރުމަށެވެ.
"ވަޒީފާއަށް ހާޒިރުނުވާ ދުވަސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފަކު އޭނާގެ ރަސްމީ ޑިއުޓީއަށް ނުވަތަ ރަސްމީ މަސައްކަތަށް، އޮފީހަށް ހާޒިރުވާން ޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން އޮފީހަށް ނުވަތަ ޑިއުޓީއަށް ނުކުމެ ވަޒީފާއަށް ހާޒިރުވިކަން ރިކޯޑުކޮށްފައިނުވާ ދުވަސްތަކާއި، ގަވާއިދު ނަންބަރު 2021-98 (ޗުއްޓީ ނެގުމާއި ސަލާމް ބުނުމުގެ ގަވާއިދު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތާ ހިލާފަށް ވަޒީފާއަށް ސަލާމް ބުނުމުން، ސަލާމް ބަލައިނުގަތުމަށް ނިންމައިފައިވާ ދުވަސްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، މުވައްޒަފު ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށް ސަލާމް ބުނެފައިވާ ދުވަސްތަކާއި ޗުއްޓީގައި ހުންނަ ދުވަސްތަކެއް ނުހިމެނެއެވެ.
"ތައުދީބީ މައްސަލަ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގެ މުވައްޒަފުންނާމެދު ހުށަހެޅޭ ށަކުވާތަކުގެ ތެރެއިން އިދާރީ ފިޔަވަޅު އެޅިދާނެ ހާލަތު ދެމިއޮތްކަމަށް ބެލެވޭ ބާވަތުގެ ށަކުވާއަށެވެ.
"ކޮންސަލްޓަންޓް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ހާއްސަ ދާއިރާއަކުން ފަންނީ ލަފަޔާއި މަށްވަރާ ދިނުމަށް ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ވަގުތީގޮތުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
"އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ ރުއްގަސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ މީސްމީހުންގެ ބިންބިމުގައި ހުންނަ ރުއްގަހާއި ބަންޑާރަ ބިންބިމުގައި ހުންނަ އަމިއްލަ މީހުންގެ ރުއްގަހަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ދިގު މުއްދަތަށް ކުއްޔަށް ހިފާ ބިންބިމުގައި ހުންނަ ރުއްގަހާއި ހައްދާ ރުއްގަސް މީގެ ތެރެޔަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގަސްގަހުގެ އޮށާއި ކާށި، މުޑުވައްކޮށްގެން ހައްދާ ރުއް ނުވަތަ ގަހާއި، ގަސްގަހުގައި ނުވަތަ ގަސްގަހުގެ ގޮފީގައި ވެލިބަނދެގެން ނުވަތަ ގަސް ގްރާފްޓް ކޮށްގެން ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ގޮތަކަށް، ވެލިބަނދެ، މޫބާލައިގެން ތަފާތު ބޭނުންތަކަށް ގަސް ފޯރުކޮށްދެވޭ ގޮތަށް ހައްދައިފައި ހުންނަ ގަސްގަހާގެހި ހައްދައި ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތްކުރާ ތަނަށެވެ.
"ކޮނެގެން ނެގުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކުގެ ނުވަތަ ގަހުގެ ވަށައިގެން ކޮނުމަށްފަހު، މޫތަކާއެކު ނުވަތަ މުލާ ނުލައި ނެގުމަށެވެ.
"އުފުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކެއް ނުވަތަ ގަހެއް މޫތަކާއެކު ނުވަތަ މުލާ ނުލައި އުފުރުމަށެވެ.
"ކެނޑުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރުކުގެ ނުވަތަ ގަހުގެ ބުޑު ބެހެއްޓުމަށްފަހު، ރުއް ނުވަތަ ގަސް ކަނޑައިލުމަށެވެ.
"ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނީ ށަހްސު އަދި/ނުވަތަ މީހުން ށާމިލުވާ ގޮތުންނެވެ.
"ޗެރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމުވެގެންވާ މަންފާއަކަށްޓަކައި އަންނަނިވި ދާއިރާތައް ތަރައްގީކޮށް ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި ހިންގާ ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
- އިސްލާމްދީން؛
- އާންމު ސިއްހަތު؛
- ފަގީރުކަން ނައްތާލުމާއި، މުޖުތަމައުގެ ދުޅަހެޔޮކަން؛
- ހާއްސަ އަޅާލުމާއި ރައްކާތެރިކަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް އެކި ގޮތްގޮތުން އެހީތެރިވެދިނުން؛
- ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ހިމާޔަތްކުރުން؛
- އިންސާނީ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކޮށް ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުން.
"ޕަބްލިކް ފައުންޑޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައުންޑޭށަން ހިންގުމަށާއި ފައުންޑޭށަންގެ ހަރަކާތްތަކަށް އެކިއެކި އަމިއްލަ ފަރުދުންނާއި، އިދާރާތަކާއި، ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކާއި، ކުންފުނިތަކާއި، ޖަމްއިއްޔާތަކުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގާނޫނީ ށަހްސަކުން ފައިސާ ހޯދައިގެން ހިންގާ ފައުންޑޭށަނަށެވެ.
"ޕްރައިވެޓް ފައުންޑޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައުންޑޭށަން ހިންގުމަށާއި ފައުންޑޭށަންގެ ހަރަކާތްތަކަށް ފައުންޑޭށަން އުފައްދާ ފަރާތުން ނުވަތަ ބަޔަކު ފައިސާ ހޯދައިގެން ހިންގާ ފައުންޑޭށަނަށެވެ.
”މާލީ މަންފާއަށް ނުވާގޮތަށް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖަމްއިއްޔާތަކުން މި ގާނޫނާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ކުރާ މަސައްކަތުގެ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ފައިދާއަކީ ނުވަތަ ޖަމްއިއްޔާގެ މުދަލަކީ އެ ޖަމްއިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުންނަށް ނުވަތަ މުއައްސިސުންނަށް މާލީ ފައިދާއެއް ނުވަތަ މަންފާއެއް ނުލިބޭ، އަދި އެ ފައިސާގެ މައްޗަށް މިލްކުވެރިކަމުގެ އެއްވެސް ހައްގެއް ލިބިގެންނުވާ، އަދި އެ މުދަލާއި ފައިސާއާއި އާމްދަނީއަކީ ޖަމްއިއްޔާގެ މަގްސަދުތައް ހާސިލުކުރުމަށް އަދި ޖަމްއިއްޔާ ހިންގުމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތީގެ ގޮތުގައިވުމަށެވެ.
"ތުހުމަތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަހުގީގީ އިދާރާއަކުން ހިޔާނާތް/ފައިސާގެ އެއްވެސް މައްސަލައެއް ބަލަމުންދިޔުން، ނުވަތަ ށަރުއީ ކޯޓެއްގައި މައްސަލައެއް ހިނގަމުން ދިޔުމަށެވެ.