"މަހާއި މަހުގެ އުފެއްދުންތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފިނިކޮށްފައިވާ، ފިނިކޮށް ގަ ނޑުކޮށްފައިވާ، ދަޅުގައި ބަންދުކޮށްފައިވާ، ހިއްކާފައިވާ، ލޮނު އަޅާފައިވާ، ފިނިކޮށްފައިވާ، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކަށް އުފައްދާފައިވާ މަހުގެ ނުވަތަ އެކުއަކަލްޗަރގެ އުފެއްދުމަށެވެ.

"މަހު މުސާރަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންމެ މަހަކު އެއްފަހަރު ދެވޭ މުސާރަޔަށް ނުވަތަ މުވައްޒަފަކަށް މުސާރަދޭއިރު ކޮންމެ ދުވަހަކަށް މުސާރަދެވޭނަމަ އެ މުސާރަ މަހަކަށް ހިސާބުކުރުމުން ޖެހޭ މުސާރަޔަށް، ނުވަތަ ކޮންމެ ހަފުތާއަކުން މުސާރަދެވޭނަމަ އެމުސާރަ، މަހަކަށް ހިސާބުކުރުމުން ޖެހޭ މުސާރަޔަށް، ނުވަތަ މިނޫންވެސް އުސޫލަކުން ދެވޭ މުސާރަ މަހަކަށް ހިސާބުކުރުމުން ޖެހޭ މުސާރަޔަށެވެ.

"މަހުގެ އުފެއްދުންތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފިނިކޮށްފައިވާ، ނު ވަތަ ފިނިކޮށް ގަނޑުކޮށްފައިވާ، ނުވަތަ ދަޅުގައި ބަންދުކޮށްފައިވާ، ނުވަތަ ހިއްކައިފައިވާ، ނުވަތަ ލޮނު އަޅައިފައިވާ، ނުވަތަ އެނޫން އެހެން ގޮތަކަށް އުފައްދައިފައިވާ މަހުގެ ނުވަތަ އެކުއަކަލްޗަރގެ އުފެއްދުމަށެވެ.

"މަހްރަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތިމާ އެމީހަކާ ކާވެނިކުރުން އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި ހަރާމްވެގެންވާ ގުޅުމެއް ނުވަތަ ހާލަތެއް ދެމިއޮތް ކޮންމެ މީހަކަށެވެ.

"މަށްރޫއު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 31/1979 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ގާނޫނު) ގެ 8 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) އިން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ލިބިދޭ އިހްތިޔާރުގެ ދަށުން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކުރުމާއި، އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކުރުމުގައި އަމަލުކުރާނެ އުސޫލުގެ ދަށުން، ވަކި މަށްރޫއުއެއްގެ ގޮތުގއި ކަނޑައަޅައި، ޑިއުޓީ މައާފުކުރުމަށް ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ވުޒާރާއަކުން ހުއްދަ ދީފައިވާ ކަންކަމަށެވެ.

"މަށްރޫއު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުރިޔަށް ރާވައިގެން ހިންގާ ޓޫރިޒަމް ސިނާއަތުގެ ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓް، ގެސްޓް ހައުސް، ޓޫރިސްޓް ހޮޓާ، ނުވަތަ ޔޮޓް މެރިނާ ތަރައްގީ ކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކަށެވެ.

"މަށްރޫއުގެ ހުލާސާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެދިޔާރަކު ނުވަތަ އެފަރާތުގެ ކޮންސަލްޓަންޓަކު، މަށްރޫއުގައި ހިމެނޭ މުހިންމު ސިފަތައް ހިމަނައިގެން އެ މަށްރޫއު މީޒާންކުރުމަށް ބާއްވާ ބައްދަލުވުމަށް، ތައްޔާރުކުރާ ލިޔުމަށެވެ. މި ލިޔުމުގައި ތަރައްގީގެ ހުށަހެޅުން އޮންނާނެ ގޮތުގެ ތައާރަފަކާއި ޓާރމްސް އޮފް ރިފަރެންސްގައި ހިމަނަންޖެހޭ މަށްރޫއާބެހޭ މުހިންމު ހަރަކާތްތަކާއި އެ ހަރަކާތްތަކުގެ ސަބަބުން ތިމާވެށްޓަށް ކޮށްފާނެކަމަށް ލަފާކުރެވޭ އަސަރުތަކާއި އެ އަސަރުތައް ކުޑަކުރުމަށް އެޅިދާނެ ކަމަށް ފެންނަ ފިޔަވަޅުތައް ހިމެނޭނެއެވެ.

"މަނާކޮށްފައިވާ އެއްޗެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒަކަށް ގެނެވޭ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން ނުވަތަ އެ މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒުގައިވާ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން އަންނަނިވި އެއްޗެއްސަށެވެ: (1) ބަޑި، ސްޓަން ގަން، ޓޭޒަރ ގަން؛ (2) ބަޑީގެ ވަޒަނާއި، ކާޓްރިޖާއި، ށެލާއި އަދި ވަޒަނުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗެހި؛ (3) ފަނާކުރަނިވި މާއްދާއެއް؛ (4) ގާނޫނެއްގެ ދަށުން ކޮންޓްރޯލް ކުރެވިފައިވާ މަސްތުވާއެއްޗެއް؛ (5) މަސްތުވާއެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމަށްޓަކައި ބޭނުންކުރާ އާލާތެއް؛ (6) ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރެއް ނުވަތަ ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެނޫންވެސް އެއްޗެއް؛ (7) ތަނުގެ ސަލާމަތީފިޔަވަޅުތައް ބޭކާރުކޮށްލެވޭ ފަދަ ހަތިޔާރެއް ނުވަތަ އާލާތެއް؛ އޭގެ ތެރޭގައި އަތުބިޑިއާއި، ސަލާމަތީ ގޮތުން މީހަކު ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި ބޭނުންކުރާ އެއްޗެއްގެ ތަޅުދަނޑިއާއި، ތަޅު ހުޅުވުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗެއްސާއި، ބިޑީގެ ތަޅުނައްޓައިލުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗެއްސާއި، މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒުގެ އެކިއެކި ގޮޅިތަކުގެ ދޮރުތަކާއި ގޭޓުތަކާއި ކޮޓަރިތަކާއި މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒުގެ އެހެނިހެން ސަރަހައްދުތައް ހުޅުވިދާނެ ބާވަތުގެ އެއްޗެހި ހިމެނެއެވެ؛ (8) ކަފަންބޭނުންކުރާ ނުވަތަ ބުރިކުރެވޭ ބާވަތުގެ އާލާތް؛ އޭގެތެރޭގައި ތިލައާއި ކަޓަރާއި، ދަގަނޑު ކެނޑިދާނެ ބާވަތުގެ އެއްޗެހި ހިމެނެއެވެ؛ ނުވަތަ (9) އިލެކްޓްރޯނިކް އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން މަނާ އެއްޗެހި ކަމުގައި މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއްޗެހި؛ އޭގެ ތެރޭގައި އިލެކްޓްރޯނިކް ރެކޯޑުކުރެވޭ އެއްޗެއްސާއި، ވީޑިއޯ ރެކޯޑުކުރެވޭ އެއްޗެއްސާއި، ސެލިއުލަރ ޓެލެފޯނާއި، ސެލިއުލަރ ޓެލެފޯނުގެ ބެޓެރީއާއި، ވީޑިއޯ ޓޭޕް ރެކޯޑަރާއި، ޕޭޖަރާއި، ކޮންޕިއުޓަރާއި، ކޮންޕިއުޓަރުގެސާމާނު ހިމެނެއެވެ؛ (10) ބަނގުރާގެ ބާވަތްތަކާއި؛ (11) އެނޫންވެސް މީހުން ބަންދުކުރާ މަރުކަޒަކަށް ހުއްދަނޫންކަމަށް ގާނޫނުގައި ނުވަތަ އެ މަރުކަޒެއްގެ އަމުރެއްގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއްޗެހި.

"މަނިޓަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ފައިސާގެ ނުވަތަ ފައިސާއާ ގުޅޭ ނުވަތަ ތަނުގެ އިގްތިސާދަށް ފައިސާ ފޯރުވައިދިނުމާ ދައުރުވާ ގޮތްތަކާ ގުޅޭކަންކަމަށެވެ.

"މަނިޓަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ފައިސާގެ ނުވަތަ ފައިސާއާ ގުޅޭ ނުވަތަ ތަނުގެ އިގްތިސާދަށް ފައިސާ ފޯރުވައިދިނުމާ ދައުރުވާ ގޮތްތަކާ ގުޅޭކަންކަމަށެވެ.

"މަނީ ބްރޯކަރިންގ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެފަރާތަށް ފައިދާއެއް ނުވަތަ ކޮމިށަނެއް ލިބޭގޮތަށް، ތަފާތު ބާވަތުގެ މާލީ އިދާރާތަކަށް އެހެން ފަރާތްތަކުން ކުރުމުއްދަތުގެ ލޯނު ހަމަޖައްސައިދިނުމަށެވެ.

"މަނީ ލޯންޑްރިންގ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހަރަކާތެއްގެ ނަތީޖާއަކީ ނުވަތަ އެހަރަކާތުގެ ސަބަބުން ނުކުމެދާނެކަމަށް ބެލެވޭ ނަތީޖާއަކީ، ކުށްކޮށްގެން ހޯދައިފައިވާ ފައިސާ އާއި މުދަލުގެ ބާވަތް، އަސްލު، ހުރިތަން ހޭދަކުރާގޮތް ނުވަތަ ދައުރުވާ ގޮތް، ނުވަތަ އެފަދަ ފައިސާއާއި މުދަލުގެ މައްޗަށް އެއްވެސް މީހަކަށް އޮތް މަސްލަހަތެއް، ފޮރުވުން ނުވަތަ އޮޅުވާލުންކަމަށް ހިމެނޭ ހަރަކާތަކަށެވެ.

"މަނީ ލޯންޑްރިންގ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ (1) ވަކި މުދަލަކީ ގައިރު ގާނޫނީ އަމަލަކުން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއްކަން ސިއްރުކުރުމުގެ ނުވަތަ އޮޅުވާލުމުގެ މަގްސަދުގައި، ނުވަތަ މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ކުށާ ގުޅިފައިވާ ކުށެއް ކުރުމުގައި ބައިވެރިވި ފަރާތަކަށް ހައްގުވާ އަދަބުން އެފަރާތެއް މިންޖުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، އެ މުދަލަކީ ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއްކަން އެނގިހުރެ، ނުވަތަ އެ މުދަލަކީ ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއްކަމަށް އެކަށީގެންވާ ސަބަބުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ށައްކުކުރެވޭ ހާލަތުގައި، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެ މުދަލެއް ބަދަލުކުރުން ނުވަތަ އެ މުދަލަށް ބަދަލެއް ގެނައުމަށް؛ ނުވަތަ (2) ވަކި މުދަލަކީ ކުށްކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއްކަން އެނގިހުރެ، ނުވަތަ އެ މުދަލަކީ ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއް ކަމަށް އެކަށީގެންވާ ސަބަބުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ށައްކުކުރެވޭ ހާލަތުގައި، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެ މުދަލެއްގެ އަސްލު، ނުވަތަ އެ މުދަލެއް ލިބުނު ގޮތް، ނުވަތަ އެ މުދަލެއް ހުރިތަން، ނުވަތަ އެ މުދަލެއް ބަދަލުކުރެވޭ ފަރާތެއް، ނުވަތަ އެ މުދަލެއް ގެންދެވޭ ތަނެއް، ނުވަތަ އެ މުދަލުގެ ވެރިފަރާތް، ނުވަތަ އެ މުދަލާ ގުޅޭގޮތުން އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ލިބިދޭ ހައްގެއް ސިއްރުކުރުން ނުވަތަ އޮޅުވާލުމަށް؛ ނުވަތަ (3) ވަކި މުދަލަކީ ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއްކަން އެނގިހުރެ، ނުވަތަ ވަކި މުދަލަކީ ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ މުދަލެއް ކަމަށް އެކަށީގެންވާ ސަބަބުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ށައްކުކުރެވޭ ހާލަތުގައި، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެ މުދަލެއް ހޯދުން ނުވަތަ އަތުގައި ބެހެއްޓުން ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމަށް؛ ނުވަތަ (4) މަތީގައިއެވާ (1)، (2) އަދި (3) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަމަލެއް ކުރުމުގައި އެހީތެރިވެދިނުން ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއް ކުރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުން ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއް ކުރުމަށް ހިތްވަރުދިނުން ނުވަތަ އެއިން އަމަލެއް ހިންގުމުގައި އެއްވެސް ސިފައެއްގައި ބައިވެރިވުން ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއް ކުރުމަށް ރޭވުން، ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއް ކުރަން އުޅުމަށް.

"މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ކުށާ ގުޅިފައިވާ ކުށް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދާ ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުދަލެއް ކުށް ކުރާ ފަރާތަށް ލިބިގަނެވިދާނެ އަންނަނިވި ކުށްތަކުގެ ތެރެއިން ކުށަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ކުރާ ކުށްތައްވެސް ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހިނގާ ކުށަކީ މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ކުށާ ގުޅިފައިވާ ކުށެއް ކަމުގައި މި ގާނޫނުގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ބެލޭނީ، އެ އަމަލަކީ، އެ އަމަލު ހިންގި ގައުމުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ކުށެއް ކަމުގައި ބެލެވޭ އަމަލެއް ކަމުގައިވުމުގެ އިތުރުން، އެއީ އެ އަމަލު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިނގައިފިނަމަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނުގެ ދަށުންވެސް ކުށެއް ކަމުގައި ބެލެވޭ އަމަލެއް ކަމުގައިވާނަމައެވެ.

(ހ) ޓެރަރިޒަމްގެ ކުށް؛

(ށ) ޓެރަރިޒަމަށް ފައިނޭންސްކުރުމުގެ ކުށް؛

(ނ) މަސްތުވާތަކެތި ޓްރެފިކްކުރުމުގެ ކުށް؛

(ރ) މީހުން ޓްރެފިކްކުރުމުގެ ކުށް؛

(ބ) ހަތިޔާރު ޓްރެފިކްކުރުމުގެ ކުށް؛

(ޅ) ކޮއިން ނުވަތަ ނޫޓު ކައުންޓަރފީޓްކުރުމުގެ ކުށް؛

(ކ) އިންސައިޑަރ ޓްރޭޑިންގގެ ކުށް؛

(އ) ކޮރަޕްށަންގެ ކުށް؛

(ވ) އޯގަނައިޒްޑް ކްރިމިނަލް ގްރޫޕްތައް މެދުވެރިކޮށް ހިންގޭ އެންމެހައި ކުށް؛

(މ) މި މާއްދާގެ (ހ) އިން ފެށިގެން (ވ) ގެ ނިޔަލަށް ހުރި އަކުރުތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުށްތަކުގެ އިތުރުން، ޖިނާއީ ބޮޑު ކުށެއް ކަމުގައި އެހެން ގާނޫނެއްގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ކޮންމެ ކުށެއް.

(ފ) މި މާއްދާގެ (ހ) އިން ފެށިގެން (މ) ގެ ނިޔަލަށް ހުރި އަކުރުތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުށްތަކުގެ ތެރެއިން ކުށެއް ކުރުމުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ކުށް ނުވަތަ އެއިން ކުށެއް ކުރުމުގައި އެހީތެރިވެދިނުމުގެ ކުށް.

"މަންހަޖު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި މާއްދާއަކުން އިމްތިހާނަކަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އުނގަންނައިދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މައުލޫމާތާއި ހުނަރަށެވެ.