ގާނޫނީ ރަދީފު
"މައުލޫމާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާއާއި، ޓެކްސްޓާއި، ތަސްވީރާއި، އަޑާއި، ކޯޑުތަކާއި، ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ސޮފްޓްވެއަރ އަދި ޑޭޓާބޭސް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
"ސޮއިކުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސޮއިކުރުމަށް ބޭނުންކޮށްފައިވާ ކްރިއޭށަން ޑޭޓާ ގެންގުޅޭ އަދި އެހެން ފަރާތެއް ތަމްސީލުކުރުމުގެގޮތުން ނުވަތަ އަމިއްލަ ހައިސިއްޔަތުން ފިޔަވަޅު އަޅާ ފަރާތަކަށެވެ.
"ބަރޯސާވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮޔެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އަޅާނެ ފަރާތަކަށެވެ.
"މުއާމަލާތުގެ ބައިވެރިން ގާއިމުވެހުރި ތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލެއް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ވަގުތީގޮތުން ވަކި ސަރަހައްދަކުން ފޯރުކޮށްދިނުން ނުހިމެނޭ ގޮތަށް، އިގްތިސާދީ ހަރަކާތެއް ހިންގުމަށްޓަކައި، އާންމުގޮތެއްގައި ގާއިމުވެ ހުންނަ ތަނަކަށެވެ.
"މެދުވެރިއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ޑޭޓާ މެސެޖަކާ ގުޅޭ ގޮތުން، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެހެން ފަރާތެއްގެ ބަދަލުގައި، ޑޭޓާ މެސެޖު ފޮނުވައި، ލިބިގަނެ، ނުވަތަ ރައްކާކޮށް ނުވަތަ އެ ޑޭޓާ މެސެޖާގުޅޭ އެހެނިހެން ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދ ފަރާތަކަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާ މެސެޖު ޖެނެރޭޓްކުރުމަށް، ނުވަތަ ފޮނުވުމަށް، ނުވަތަ ލިބުމަށް، ނުވަތަ ރައްކާކުރުމަށް، ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ސިސްޓަމަށެވެ.
"އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮއި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާ މެސެޖުގައި ސޮއިކުރި ފަރާތް ދެނެގަތުމުގެގޮތުން އަދި ޑޭޓާ މެސެޖުގައިވާ މައުލޫމާތާ ގުޅިގެން ސޮއިކުރި ފަރާތުގެ ނިޔަތް ހާމަކުރުމުގެގޮތުން، ޑޭޓާ މެސެޖާއެކު ހިމަނާފައިވާ ނުވަތަ އާންމު ހަމަތަކުން ބަލާއިރުވެސް އެ ޑޭޓާ މެސެޖަކާ ގުޅިފައިވާ، އިލެކްޓްރޯނިކް ޑޭޓާއަށެވެ.
"އިލެކްޓްރޯނިކް މުއާސަލާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއްވެސް ފަރާތަކުން ޑޭޓާ މެސެޖު މެދުވެރިކޮށް ކުރާ ކޮންމެ މުއާސަލާތަކަށެވެ.
"މުއާސަލާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހުށަހެޅުމެއް ހުށަހެޅުމާއި، އެ ހުށަހެޅުން ގަބޫލުކުރުން ހިމެނޭ ގޮތުން، ދެފަރާތުން އެ ގޮތް އިހްތިޔާރުކުރުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެ ގޮތް އިހްތިޔާރުކުރުމަށް ލާޒިމުވެގެން ދ ބަޔާނެއް ނުވަތަ ޑިކްލަރ ށަނެއް ނުވަތަ ޑިމާންޑެއް ނުވަތަ ނޯޓިހެއް ނުވަތަ ރިކުއެސްޓަކަށެވެ.
"ޓްރަސްޓްގެ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮޔާގުޅޭ ސެޓިފިކެޓު ދޫކުރުން އަދި ބެލެހެއްޓުން ހިމެނޭ ގޮތަށް، ޓްރަސްޓްގެ ހިދުމަތެއް ނުވަތަ ޓްރަސްޓްގެ އެއް ހިދުމަތަށްވުރެ ގިނަ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތަކަށެވެ.
"ސެޓިފިކެޓު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސޮއިކުރާ ފަރާތާއި ސޮއިގެ ކްރިއޭށަން ޑޭޓާއާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ކަށަވަރުކޮށްދ ޑޭޓާ މެސެޖެއް ނުވަތަ އެނޫން ރިކޯޑަކަށެވެ.
"އޮޓަމޭޓަޑް ޑޭޓާ މެސެޖު ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމަކުން، ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކް ވަސީލަތަކުން ނުވަތަ ތަބީއީ ށަހްސެއްގެ އެއްވެސް އެހީއަކާ ނުލައި، މުއާމަލާތުކުރެވޭނެ ގޮތްތަކަކަށެވެ. އަދި އެ ގޮތްތަކަކީ، އެއްވެސް ކަމެއް ފަށާއިރު ނުވަތަ ޖަވާބުދޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު،ތަބީއީ ށަހްސެއްގެ އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް ނުވަތަ ބެލުމެއްނެތި، ޑޭޓާ މެސެޖަކަށް، އެއްކޮށް ނުވަތަ އޭގެ ބަޔަކަށް، އަމަލުކުރެވޭނެ ނުވަތަ ޖަވާބުދެވޭނެ ގޮތްތަކެކެވެ.
"މީޑިއޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ޖެހިފައިވާ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމަށްޓަކައި އެ ދެފަރާތާ ވާހަކަދައްކައި، އެދެވޭ ހަލެއް ހޯދައިދިނުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުމަށެވެ.
"ރެފަރަލް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލަކާ ގުޅިގެން، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ ޢަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް މަގުދައްކައިދީ އެހީތެރިވެދިނުމުގެގޮތުން ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކަށް އެކަން ބެލުމަށް ނުވަތަ މުރާޖަޢާކުރުމަށް ނުވަތަ އިތުރު ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ފޮނުވާ ފޮނުވުމަށެވެ.
"ކޯޓު މަރުޙަލާއަށް ތައްޔާރުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާ ކޯޓު މަރުޙަލާއަށް ތައްޔާރުކޮށްދިނުމުގައި އަދި ހެކިބަސް ނަގަންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއަށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ކޯޓުން ހުއްދަދޭ މިންވަރަކަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއާއެކު ވިކްޓިމް ސަޕޯޓް އޮފިސަރު ހަރަކާތްތެރިވުމަށެވެ.
"މައުލޫމާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާއާއި، ޓެކްސްޓާއި، ތަސްވީރާއި، އަޑާއި، ކޯޑުތަކާއި، ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ސޮފްޓްވެއަރ އަދި ޑޭޓާބޭސް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
"ސޮއިކުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސޮއިކުރުމަށް ބޭނުންކޮށްފައިވާ ކްރިއޭށަން ޑޭޓާ ގެންގުޅޭ އަދި އެހެން ފަރާތެއް ތަމްސީލުކުރުމުގެގޮތުން ނުވަތަ އަމިއްލަ ހައިސިއްޔަތުން ފިޔަވަޅު އަޅާ ފަރާތަކަށެވެ.
"ބަރޯސާވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮޔެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އަޅާނެ ފަރާތަކަށެވެ.
"މުއާމަލާތުގެ ބައިވެރިން ގާއިމުވެހުރި ތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލެއް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ވަގުތީގޮތުން ވަކި ސަރަހައްދަކުން ފޯރުކޮށްދިނުން ނުހިމެނޭ ގޮތަށް، އިގްތިސާދީ ހަރަކާތެއް ހިންގުމަށްޓަކައި، އާންމުގޮތެއްގައި ގާއިމުވެ ހުންނަ ތަނަކަށެވެ.
"މެދުވެރިއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ޑޭޓާ މެސެޖަކާ ގުޅޭ ގޮތުން، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެހެން ފަރާތެއްގެ ބަދަލުގައި، ޑޭޓާ މެސެޖު ފޮނުވައި، ލިބިގަނެ، ނުވަތަ ރައްކާކޮށް ނުވަތަ އެ ޑޭޓާ މެސެޖާގުޅޭ އެހެނިހެން ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދ ފަރާތަކަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާ މެސެޖު ޖެނެރޭޓްކުރުމަށް، ނުވަތަ ފޮނުވުމަށް، ނުވަތަ ލިބުމަށް، ނުވަތަ ރައްކާކުރުމަށް، ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ސިސްޓަމަށެވެ.
"އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮއި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑޭޓާ މެސެޖުގައި ސޮއިކުރި ފަރާތް ދެނެގަތުމުގެގޮތުން އަދި ޑޭޓާ މެސެޖުގައިވާ މައުލޫމާތާ ގުޅިގެން ސޮއިކުރި ފަރާތުގެ ނިޔަތް ހާމަކުރުމުގެގޮތުން، ޑޭޓާ މެސެޖާއެކު ހިމަނާފައިވާ ނުވަތަ އާންމު ހަމަތަކުން ބަލާއިރުވެސް އެ ޑޭޓާ މެސެޖަކާ ގުޅިފައިވާ، އިލެކްޓްރޯނިކް ޑޭޓާއަށެވެ.
"އިލެކްޓްރޯނިކް މުއާސަލާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއްވެސް ފަރާތަކުން ޑޭޓާ މެސެޖު މެދުވެރިކޮށް ކުރާ ކޮންމެ މުއާސަލާތަކަށެވެ.
"މުއާސަލާތު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހުށަހެޅުމެއް ހުށަހެޅުމާއި، އެ ހުށަހެޅުން ގަބޫލުކުރުން ހިމެނޭ ގޮތުން، ދެފަރާތުން އެ ގޮތް އިހްތިޔާރުކުރުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެ ގޮތް އިހްތިޔާރުކުރުމަށް ލާޒިމުވެގެން ދ ބަޔާނެއް ނުވަތަ ޑިކްލަރ ށަނެއް ނުވަތަ ޑިމާންޑެއް ނުވަތަ ނޯޓިހެއް ނުވަތަ ރިކުއެސްޓަކަށެވެ.
"ޓްރަސްޓްގެ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮޔާގުޅޭ ސެޓިފިކެޓު ދޫކުރުން އަދި ބެލެހެއްޓުން ހިމެނޭ ގޮތަށް، ޓްރަސްޓްގެ ހިދުމަތެއް ނުވަތަ ޓްރަސްޓްގެ އެއް ހިދުމަތަށްވުރެ ގިނަ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތަކަށެވެ.
"ސެޓިފިކެޓު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސޮއިކުރާ ފަރާތާއި ސޮއިގެ ކްރިއޭށަން ޑޭޓާއާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ކަށަވަރުކޮށްދ ޑޭޓާ މެސެޖެއް ނުވަތަ އެނޫން ރިކޯޑަކަށެވެ.
"އޮޓަމޭޓަޑް ޑޭޓާ މެސެޖު ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމަކުން، ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކް ވަސީލަތަކުން ނުވަތަ ތަބީއީ ށަހްސެއްގެ އެއްވެސް އެހީއަކާ ނުލައި، މުއާމަލާތުކުރެވޭނެ ގޮތްތަކަކަށެވެ. އަދި އެ ގޮތްތަކަކީ، އެއްވެސް ކަމެއް ފަށާއިރު ނުވަތަ ޖަވާބުދޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު،ތަބީއީ ށަހްސެއްގެ އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް ނުވަތަ ބެލުމެއްނެތި، ޑޭޓާ މެސެޖަކަށް، އެއްކޮށް ނުވަތަ އޭގެ ބަޔަކަށް، އަމަލުކުރެވޭނެ ނުވަތަ ޖަވާބުދެވޭނެ ގޮތްތަކެކެވެ.
"މީޑިއޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ޖެހިފައިވާ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމަށްޓަކައި އެ ދެފަރާތާ ވާހަކަދައްކައި، އެދެވޭ ހަލެއް ހޯދައިދިނުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުމަށެވެ.
"ރެފަރަލް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލަކާ ގުޅިގެން، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ ޢަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް މަގުދައްކައިދީ އެހީތެރިވެދިނުމުގެގޮތުން ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކަށް އެކަން ބެލުމަށް ނުވަތަ މުރާޖަޢާކުރުމަށް ނުވަތަ އިތުރު ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ފޮނުވާ ފޮނުވުމަށެވެ.
"ކޯޓު މަރުޙަލާއަށް ތައްޔާރުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާ ކޯޓު މަރުޙަލާއަށް ތައްޔާރުކޮށްދިނުމުގައި އަދި ހެކިބަސް ނަގަންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއަށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ކޯޓުން ހުއްދަދޭ މިންވަރަކަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއާއެކު ވިކްޓިމް ސަޕޯޓް އޮފިސަރު ހަރަކާތްތެރިވުމަށެވެ.