ގާނޫނީ ރަދީފު
"އުފެއްދުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ތަކެތިން ކާބޯއެއްޗެއް ހެދުމަށްޓަކައި ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ނުވަތަ ޓްރީޓްމަންޓް ދިނުމަށެވެ. ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމަށްފަހު ސަބް ޕްރޮސެސްއެއް ކުރާނަމަ އެކަންވެސް މި މާނައިގައި ހިމެނެއެވެ.
"ޕްރޮސެސްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގެ ޒާތަށާއި އަސްލަށް އެއްވެސް ކަހަލަ ބަދަލެއް ގެނައުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ކެއްކުން، ހިއްކުން، ދިލަޖެއްސުން ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް ކޮށުން، ބައިކުރުން، ކަށިފިލުވުން، ހަންނެގުން، މުގުރުން، ތޮށިމެށުން ނުވަތަ ތޮށިވަކިކުރުން، ފިނިކުރުން، ގަނޑުކުރުން، ގަނޑުފިލުވުން ފަދަ ކާބޯތަކެތީގެ ޒާތަށް ބަދަލު ނާންނަ ކަންތައްތައް މީގެ ތެރެއަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ފުޑް އެޑިޓިވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗެއްގެ ޒާތުގައި އެ އެއްޗަކީ އާންމުކޮށް ކައިބޮއި ހެދުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކަށް ނުވެފައި، އަދި ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކުރުމުގައި އާންމު ގޮތެއްގައި ބޭނުންނުކުރާ ބާވަތެއް ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމުގެ ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމުގެ ނުވަތަ ތައްޔާރުކުރުމުގެ ނުވަތަ ބަންދުކޮށް އުފުލައި ހެދުމުގައި ބޭނުންކުރާ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ބޭނުމަށް ކާބޯތަކެއްޗަށް އެއްކުރާ އެއްޗަކަށެވެ. އަދި މިގޮތަށް ކާބޯތަކެއްޗަށް އެއްކުރާ ފުޑް އެޑިޓިވްއެއްގައި ސިއްހީ މަންފާއެއް ހުރުން ލާޒިމުނުވި ނަމަވެސް،ފުޑް އެޑިޓިވް ނުވަތަ އޭގެ ބައިޕްރޮޑަކްޓްތައް ކާނާގެ ބަޔަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ގޮތަކުން ކާނާގެ އަސްލަށް ބަދަލުގެނެސްދޭ ނުވަތަ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް އެކަށީގެންވާ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ. ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ސިއްހީ މަންފާ އިތުރުކުރުމަށް އެއްކުރާ ތަކެއްޗާއި ކޮންޓެމިނަ ންޓްތައްމީގެ ތެރެއަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ކޮންޓޭނަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތި ބަންދުކުރުމަށާއި ކާބޯތަކެތި ނުވަތަ އޭގެ ބައެއް، އެއް އައިޓަމެއްގެ ގޮތުގައި ރައްދުކުރުމަށް ބަންދުކުރުމަށާއި ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކަށެވެ.
"ކޮންޓެމިނަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނިގެން ނުވާ މާއްދާއެއް ކާބޯތަކެތި އުފައްދާ އުފެއްދުމެއްގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ބަންދުކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް އުފުލައި ގެންގުޅުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ކާބޯތަކެތި ގެންގުޅޭ މާހައުލެއްގައި ހުރި ނުސާފު ކަމެއްގެ ސަބަބުން ގަސްދަކާ ނުލައި ކާބޯތަކެތީގެ ތެރެއަށް ވާސިލުވެފައިވުމަށެވެ.
"ކާނާ ވިހަވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބެކްޓީރިއާއެއް ނުވަތަ ވައިރަހެއް ނުވަތަ ޕެރަސައިޓެއް ނުވަތަ ވިހައެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ކެމިކަލެއްގެ އަސަރުކޮށްފައިވާ ކާބޯތަކެތި ކައިބޮއި ހެދުމުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް މެދުވެރިވާ ހާލަތަށެވެ.
"ކާނާ ވިހަވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބެކްޓީރިއާއެއް ނުވަތަ ވައިރަހެއް ނުވަތަ ޕެރަސައިޓެއް ނުވަތަ ވިހައެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ކެމިކަލެއްގެ އަސަރުކޮށްފައިވާ ކާބޯތަކެތި ކައިބޮއި ހެދުމުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް މެދުވެރިވާ ހާލަތަށެވެ.
"އެޑަލްޓްރަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތި ގަޑުބަޑުކުރާ ނުވަތަ ގަޑުބަޑުކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ.
"ަވެށި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހަކު ކުށް ކުރި ތަނާއި، ކުށްކުރުމަށްފަހު އެނބުރި ދާ ދިޔުމާއި، ފިލަން ނުވަތަ އެއްޗެއް ފޮރުވުމަށް ވަދެހުންނަން ކޮންމެ ތަނަކަށެވެ
"ފޮރެންސިކް ހެކި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި މައުލޫމާތާއި އެއްޗެހި ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
(ހ) އިނގިލީގެ ނިށާނާއި، ޑީ.އެން.އޭ. ގެ މައުލޫމާތާއި، ފޮޓޯއާއި، އެތެރެހަށީގެ ފޮޓޯއާއި، ބޮޑީ ސާމްޕަލާއި، އެތެރެހަށީގެ ސާމްޕަލް ހިމެނޭގޮތުން، ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ޒަރީއާއިން ހޯދާ އެފަދަ މައުލޫމާތު.
(ށ) މަރުވެފައިވާ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ހަދާ އޮޓޮޕްސީން ލިބިދޭ މައުލޫމާތާއި ނަގާ ސާމްޕަލް.
(ނ) ކުށެއް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރި އެއްޗެއް ނުވަތަ ކުށް ކުރި ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތް ނުވަތަ ކުށުގެ ވެށިން ފެންނަ މާއްދީ ހެއްކެއް ތަހީުލލުކުރުމުން ދެނެގަނެވޭ މައުލޫމާތާއި އެ މައުލޫމާތުގެ މައްޗަށް އެކުލަވައިލާ ރިޕޯޓު.
(ރ) މި މާއްދާގެ (ނ) ގެ ބޭނުމަށްޓައި "ކުށުގެ ވެށި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހަކު ކުށް ކުރި ތަނާއި، ކުށްކުރުމަށްފަހު އެނބުރި ދާ ދިޔުމާއި، ފިލަން ނުވަތަ އެއްޗެއް ފޮރުވުމަށް ވަދެހުންނަން ކޮންމެ ތަނަކަށެވެ
"އިލެކްޓްރޯނިކް ޑިވައިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ތަކެތިން ނުވަތަ ތަހުލީލުކޮށްގެން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ޑާޓާއާއި އެހެނިހެން މައުލޫމާތަށެވެ.
(ހ) ކޮމްޕިއުޓަރު (ޕަރސަނަލް ކޮމްޕިއުޓަރު، ލެޕްޓޮޕ،ް ޓެބްލެޓް ހިނެނޭގޮތުން)
(ށ) މޯބައިލް ފޯނު.
(ނ) ކެމެރާ.
(ރ) އިލެކްޓްރޯނިކް ސްޓޯރޭޖް (ހާޑް ޑިސްކާއި، ސިމް ކާޑާއި، ޕެން ޑްރައިވާއި، މެމޮރީ ކާޑާއި، މޯމޯޑެމް، ޕޯޓަބަލް މީޑިއާ ޕްލޭޔަރާއި، ކްލައުޑް ސްޓޯރޭޖާއި، އޮންލައިން ސްޓޯރޭޖް ހިމެނޭ މިފަދަ އެހެން ތަކެތި).
(ބ) ގަޑި (ސްމާޓް ވޮޗާއި، އަތުކުރީގައި އަޅާ ޑިޖިޓަލް ގަޑިއާއި، އެނަލޮގް އަތުރުކުރީ ގަޑިއާއި، ފާރުގައި ހަރުކުރާ ގަޑިއާއި، މިފަދަ އެހެން ތަކެތި).
(ޅ) އޯޑިއޯ ރިކޯޑަރާއި ވީޑިއޯ ރިކޯޑަރ.
(ކ) މި މާއްދާގެ (ހ) އިން ފެށިގެން (ޅ) ގެ ނިޔަލަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ވަސީލަތްތަކުގެ އިތުރުން، މައުލޫމާތު ރައްކައުކުރެވޭ އިލެކްޓްރޯނިކް އެހެނިހެން އާލާތްތައް.
"ފޮރެންސިކް ތަހުލީލުކުރުމަށްޓަކައި ނަގާ އެހެނިހެން ބާވަތްތަކުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، އިނގިލީގެ ނިށާނާއި، އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް ފިޔަވައި، އިލެކްޓްރީނިކް ޑިވައިސަސް ހިމެނޭގޮތުން، ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވޭ ތަކެއްޗާއި އެއްކުރެވޭ މައުލޫމާތު ތަހުލީލުކޮށްގެން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ޑާޓާއާއި އެފަދަ އެހެނިހެން މައުލޫމާތަށެވެ.
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު، އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުން ދޭ ލިޔުމުގެ ނަމޫނާ.
"އިނގިލީގެ ނިށާން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހުދުހަމަށްވާ ބަޔާއި، އަތާއި ފައިގެ އިނގިލިތަކާއި، އިނގިލިތަކަށްނުވާ އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހުދުހަމުގެ ބަޔާއި، އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހަމުގެ ޕެޓަރނާއި، ފްރިކްށަން ރިޖާއި، މާއްދީ ސިފަތަކާއި ނިށާންތައް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
"ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ނަގާ އަންނަނިވި ސާމްޕަލްތަކަށެވެ.
(ހ) ދަތްޕިލައިގެ ނިށާން؛
(ށ) ލޭ؛
(ނ) މަނި؛
(ރ) މައިދާގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލް؛
(ބ) ޖިންސީ ގުނަވަނާއި، އެ ގުނަވަނުގެ ވަށައިގެންވާ ސަރަހައްދުން ނަގާ އިސްތަށި؛
(ޅ) އަނގަ ފިޔަވައި ހަށިގަނޑުގެ ހުޅުވިފައި ހުންނަ ގުނަވަންތަކުން ނަގާ ސާމްޕަލް؛
(ކ) ޑ.ީއެން.އޭ ހެދުމަށްޓަކައި ނަގާ ކަށީގެ މަދާއި، ސޮފްޓް ޓިށޫ؛ އަދި
(އ) ހަށިގަނޑުގެ އެތެރެއަށް އެއްޗެއް ބާނައިގެން ނަގާ ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި.
"އުފެއްދުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ތަކެތިން ކާބޯއެއްޗެއް ހެދުމަށްޓަކައި ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ނުވަތަ ޓްރީޓްމަންޓް ދިނުމަށެވެ. ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމަށްފަހު ސަބް ޕްރޮސެސްއެއް ކުރާނަމަ އެކަންވެސް މި މާނައިގައި ހިމެނެއެވެ.
"ޕްރޮސެސްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގެ ޒާތަށާއި އަސްލަށް އެއްވެސް ކަހަލަ ބަދަލެއް ގެނައުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ކެއްކުން، ހިއްކުން، ދިލަޖެއްސުން ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް ކޮށުން، ބައިކުރުން، ކަށިފިލުވުން، ހަންނެގުން، މުގުރުން، ތޮށިމެށުން ނުވަތަ ތޮށިވަކިކުރުން، ފިނިކުރުން، ގަނޑުކުރުން، ގަނޑުފިލުވުން ފަދަ ކާބޯތަކެތީގެ ޒާތަށް ބަދަލު ނާންނަ ކަންތައްތައް މީގެ ތެރެއަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ފުޑް އެޑިޓިވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗެއްގެ ޒާތުގައި އެ އެއްޗަކީ އާންމުކޮށް ކައިބޮއި ހެދުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކަށް ނުވެފައި، އަދި ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކުރުމުގައި އާންމު ގޮތެއްގައި ބޭނުންނުކުރާ ބާވަތެއް ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމުގެ ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމުގެ ނުވަތަ ތައްޔާރުކުރުމުގެ ނުވަތަ ބަންދުކޮށް އުފުލައި ހެދުމުގައި ބޭނުންކުރާ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ބޭނުމަށް ކާބޯތަކެއްޗަށް އެއްކުރާ އެއްޗަކަށެވެ. އަދި މިގޮތަށް ކާބޯތަކެއްޗަށް އެއްކުރާ ފުޑް އެޑިޓިވްއެއްގައި ސިއްހީ މަންފާއެއް ހުރުން ލާޒިމުނުވި ނަމަވެސް،ފުޑް އެޑިޓިވް ނުވަތަ އޭގެ ބައިޕްރޮޑަކްޓްތައް ކާނާގެ ބަޔަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ގޮތަކުން ކާނާގެ އަސްލަށް ބަދަލުގެނެސްދޭ ނުވަތަ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް އެކަށީގެންވާ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ. ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ސިއްހީ މަންފާ އިތުރުކުރުމަށް އެއްކުރާ ތަކެއްޗާއި ކޮންޓެމިނަ ންޓްތައްމީގެ ތެރެއަކު ނުހިމެނެއެވެ.
"ކޮންޓޭނަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތި ބަންދުކުރުމަށާއި ކާބޯތަކެތި ނުވަތަ އޭގެ ބައެއް، އެއް އައިޓަމެއްގެ ގޮތުގައި ރައްދުކުރުމަށް ބަންދުކުރުމަށާއި ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކަށެވެ.
"ކޮންޓެމިނަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނިގެން ނުވާ މާއްދާއެއް ކާބޯތަކެތި އުފައްދާ އުފެއްދުމެއްގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ބަންދުކުރުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް އުފުލައި ގެންގުޅުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ކާބޯތަކެތި ގެންގުޅޭ މާހައުލެއްގައި ހުރި ނުސާފު ކަމެއްގެ ސަބަބުން ގަސްދަކާ ނުލައި ކާބޯތަކެތީގެ ތެރެއަށް ވާސިލުވެފައިވުމަށެވެ.
"ކާނާ ވިހަވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބެކްޓީރިއާއެއް ނުވަތަ ވައިރަހެއް ނުވަތަ ޕެރަސައިޓެއް ނުވަތަ ވިހައެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ކެމިކަލެއްގެ އަސަރުކޮށްފައިވާ ކާބޯތަކެތި ކައިބޮއި ހެދުމުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް މެދުވެރިވާ ހާލަތަށެވެ.
"ކާނާ ވިހަވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބެކްޓީރިއާއެއް ނުވަތަ ވައިރަހެއް ނުވަތަ ޕެރަސައިޓެއް ނުވަތަ ވިހައެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ކެމިކަލެއްގެ އަސަރުކޮށްފައިވާ ކާބޯތަކެތި ކައިބޮއި ހެދުމުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް މެދުވެރިވާ ހާލަތަށެވެ.
"އެޑަލްޓްރަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތި ގަޑުބަޑުކުރާ ނުވަތަ ގަޑުބަޑުކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ.
"ަވެށި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހަކު ކުށް ކުރި ތަނާއި، ކުށްކުރުމަށްފަހު އެނބުރި ދާ ދިޔުމާއި، ފިލަން ނުވަތަ އެއްޗެއް ފޮރުވުމަށް ވަދެހުންނަން ކޮންމެ ތަނަކަށެވެ
"ފޮރެންސިކް ހެކި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި މައުލޫމާތާއި އެއްޗެހި ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
(ހ) އިނގިލީގެ ނިށާނާއި، ޑީ.އެން.އޭ. ގެ މައުލޫމާތާއި، ފޮޓޯއާއި، އެތެރެހަށީގެ ފޮޓޯއާއި، ބޮޑީ ސާމްޕަލާއި، އެތެރެހަށީގެ ސާމްޕަލް ހިމެނޭގޮތުން، ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ޒަރީއާއިން ހޯދާ އެފަދަ މައުލޫމާތު.
(ށ) މަރުވެފައިވާ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ހަދާ އޮޓޮޕްސީން ލިބިދޭ މައުލޫމާތާއި ނަގާ ސާމްޕަލް.
(ނ) ކުށެއް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރި އެއްޗެއް ނުވަތަ ކުށް ކުރި ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތް ނުވަތަ ކުށުގެ ވެށިން ފެންނަ މާއްދީ ހެއްކެއް ތަހީުލލުކުރުމުން ދެނެގަނެވޭ މައުލޫމާތާއި އެ މައުލޫމާތުގެ މައްޗަށް އެކުލަވައިލާ ރިޕޯޓު.
(ރ) މި މާއްދާގެ (ނ) ގެ ބޭނުމަށްޓައި "ކުށުގެ ވެށި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހަކު ކުށް ކުރި ތަނާއި، ކުށްކުރުމަށްފަހު އެނބުރި ދާ ދިޔުމާއި، ފިލަން ނުވަތަ އެއްޗެއް ފޮރުވުމަށް ވަދެހުންނަން ކޮންމެ ތަނަކަށެވެ
"އިލެކްޓްރޯނިކް ޑިވައިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ތަކެތިން ނުވަތަ ތަހުލީލުކޮށްގެން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ޑާޓާއާއި އެހެނިހެން މައުލޫމާތަށެވެ.
(ހ) ކޮމްޕިއުޓަރު (ޕަރސަނަލް ކޮމްޕިއުޓަރު، ލެޕްޓޮޕ،ް ޓެބްލެޓް ހިނެނޭގޮތުން)
(ށ) މޯބައިލް ފޯނު.
(ނ) ކެމެރާ.
(ރ) އިލެކްޓްރޯނިކް ސްޓޯރޭޖް (ހާޑް ޑިސްކާއި، ސިމް ކާޑާއި، ޕެން ޑްރައިވާއި، މެމޮރީ ކާޑާއި، މޯމޯޑެމް، ޕޯޓަބަލް މީޑިއާ ޕްލޭޔަރާއި، ކްލައުޑް ސްޓޯރޭޖާއި، އޮންލައިން ސްޓޯރޭޖް ހިމެނޭ މިފަދަ އެހެން ތަކެތި).
(ބ) ގަޑި (ސްމާޓް ވޮޗާއި، އަތުކުރީގައި އަޅާ ޑިޖިޓަލް ގަޑިއާއި، އެނަލޮގް އަތުރުކުރީ ގަޑިއާއި، ފާރުގައި ހަރުކުރާ ގަޑިއާއި، މިފަދަ އެހެން ތަކެތި).
(ޅ) އޯޑިއޯ ރިކޯޑަރާއި ވީޑިއޯ ރިކޯޑަރ.
(ކ) މި މާއްދާގެ (ހ) އިން ފެށިގެން (ޅ) ގެ ނިޔަލަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ވަސީލަތްތަކުގެ އިތުރުން، މައުލޫމާތު ރައްކައުކުރެވޭ އިލެކްޓްރޯނިކް އެހެނިހެން އާލާތްތައް.
"ފޮރެންސިކް ތަހުލީލުކުރުމަށްޓަކައި ނަގާ އެހެނިހެން ބާވަތްތަކުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، އިނގިލީގެ ނިށާނާއި، އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް ފިޔަވައި، އިލެކްޓްރީނިކް ޑިވައިސަސް ހިމެނޭގޮތުން، ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވޭ ތަކެއްޗާއި އެއްކުރެވޭ މައުލޫމާތު ތަހުލީލުކޮށްގެން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ޑާޓާއާއި އެފަދަ އެހެނިހެން މައުލޫމާތަށެވެ.
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު، އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުން ދޭ ލިޔުމުގެ ނަމޫނާ.
"އިނގިލީގެ ނިށާން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހުދުހަމަށްވާ ބަޔާއި، އަތާއި ފައިގެ އިނގިލިތަކާއި، އިނގިލިތަކަށްނުވާ އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހުދުހަމުގެ ބަޔާއި، އަތްތިލަ ނުވަތަ ފައިތިލައިގެ ހަމުގެ ޕެޓަރނާއި، ފްރިކްށަން ރިޖާއި، މާއްދީ ސިފަތަކާއި ނިށާންތައް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
"ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ނަގާ އަންނަނިވި ސާމްޕަލްތަކަށެވެ.
(ހ) ދަތްޕިލައިގެ ނިށާން؛
(ށ) ލޭ؛
(ނ) މަނި؛
(ރ) މައިދާގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލް؛
(ބ) ޖިންސީ ގުނަވަނާއި، އެ ގުނަވަނުގެ ވަށައިގެންވާ ސަރަހައްދުން ނަގާ އިސްތަށި؛
(ޅ) އަނގަ ފިޔަވައި ހަށިގަނޑުގެ ހުޅުވިފައި ހުންނަ ގުނަވަންތަކުން ނަގާ ސާމްޕަލް؛
(ކ) ޑ.ީއެން.އޭ ހެދުމަށްޓަކައި ނަގާ ކަށީގެ މަދާއި، ސޮފްޓް ޓިށޫ؛ އަދި
(އ) ހަށިގަނޑުގެ އެތެރެއަށް އެއްޗެއް ބާނައިގެން ނަގާ ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި.