ގާނޫނީ ރަދީފު
"ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނެގޭ ސާމްޕަލެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ނަގާ އަންނަނިވި ސާމްޕަލްތަކަށެވެ.
(ހ) ހަށިގަނޑުގެ ޖިންސީ ގުނަވަން ހިމެނޭ ސަރަހައްދު ނޫން އެހެން ހިސާބުތަކުން ނަގާ އިސްތަށި؛
(ށ) ނިޔަފައްޗާއި ނިޔަފަތީގެ ދަށުން ނަގާ ސްވަބް ސާމްޕަލް؛
(ނ) އަނގައިންނާއި ނޭފަތުންނާއި ކަންފަތުން ނަގާ ސްވަބް؛
(ރ) ހަށިގަނޑުގެ އެހެނިހެން ހިސާބުތަކުން ނަގާ ސްވަބް ސާމްޕަލް؛
(ބ) ކުޅު؛
(ޅ) އަޑު (ވޮއިސް) ގެ ސާމްޕަލް؛
(ކ) އެކްސްރޭ؛
(އ) ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި؛ އަދި
(ވ) ހަށިގަނޑުގެ ހަމުގައި ފެންނަން ހުންނަ ތަފާތު ނިށާންތައް.
"ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ފޮރެންސިކް ތަހުލީލުކުރުމަށްޓަކައި ނަގާ އެހެނިހެން ބާވަތްތަކުގެ ސާމްޕަލް ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
"އަމިއްލަ ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިން އަމިއްލަކުރާ ފަރާތަކުން ދައުލަތަށް އެ ބިމުގެ އަގު ދައްކައި އަމިއްލަކޮށްފައިވާ ބިންތަކަށެވެ.
"ބަންޑާރަ ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ އެނމެހައި ބިންތަކަށެވެ.
"އޮޑިވަޅު ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ބަނުމަށް ދޫކު ރާ ވަގުތީ ބިމަށެވެ.
"އާންމު ހިދުމަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަގެއް ނަގައިގެން ނުވަތަ އަގެއް ނުނަގާ އާންމުންނަށް ހިދުމަތް ދިނުމަށެވެ. (މިސާލަކަށ:ް މު އާސަލާތީ ހިދުމަތް ދިނުމަށް އެންޓަނާ ޖެހުން، ދުރަށް އަލި ފޮނުވާ ބައްތި ޖެހުން، އަވިން ކަރަންޓް އުފެއްދުން، ގުރްއާން ކުލާސް، ޓިއުށަން ކުލާސް، އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ސިއްހީ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ތަރައްގީ ކުރާ ކްލިނި ކ،ް ފިޒިއޮތެރަޕީ ސެންޓަރ ފަދަ ތަންތަން)
"އާންމު އިޖުތިމާއީ ބޭނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމުކޮށް އެންމެންނަށް ހުޅުވައިލައިފައިވ،ާ އަގަކާ ނުލައި އެ ތަންތަން ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ (މިސާލަކަށް: ކުޅިވަރު ކުޅޭ ދަނޑުތައް، ޕާކުތައް، މައިޒާންތައް، ހޮޅުއަށިތައް) އެންމެހައި ތަންތަނަށެވެ.
"ބިމުގެ ސިފަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގެ މިންތަކާއެކު ބިން އޮތް ގޮތުގެ ޗާޓަށެވެ.
"ބިމުގެ ބޭނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގައި ކުރުމަށް ކަނޑައަޅައިފައިވާ މަސައްކަތަށެވެ.
"ބިމުގެ ފަންތި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިން އޮތް ސަރަހައްދަށް ބިނާކޮށް ކަނޑައަޅާ ބިމުގެ އަގުގެ ކެޓަގަރީތަކަށް ނުވަތަ ޒޯނުތަކަށެވެ.
"ބިމުގެ ބާވަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ ބިމާއި ބަންޑާރަ ބިމާ ދެބާވަތުގެ ބިމަށެވެ.
"ބިމުގެ ރަޖިސްޓަރީގެ އަސްލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިފައިވާ ކަމާ ގުޅޭ ވުޒާރާއިން ނުވަތަ އިދާރާއިން ބިމުގެ މިލްކުވެރިކަން ލިބިފައިވާ ފަރާތަށް މިލްކުވެރިކަން ލިބިފައިވާކަން ސާބިތު ކުރުމަށް ޓަކައި ދޭ ބިމުގެ ރަޖިސްޓަރީއަށެވެ
"ކޮންސަލްޓެންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ހާއްސަ ދާއިރާއަކުން ފަންނީ ލަފަޔާއި މަށްވަރާ ދިނުމަށް ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ވަގުތީގޮތުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
"ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލެއް ގަތުމަށް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ހޯދުމަށް ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ކުރުވުމަށް ނުވަތަ މިނޫން ގޮތްގޮތުންވެސް މަންފާއެއް ލިބިގަތުމަށް ކުރެވޭ ކޮންމެ ކަމަކަށެވެ.
"ޕްރޮކިއުމަންޓް ޑިޕާޓްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރޮކިއުމަންޓާބެހޭ އެންމެހައި ކަންކަން ކުރުމަށާއި އެކަމާބެހޭ ލިޔުންތަކާއި ހިސާބު ބެލެހެއްޓުމަށް އެ ތަނެއްގެ އިދާރީ އޮނިގަނޑުގައި ނުވަތަ އޯގަނައިޒޭށަނަލް ސްޓްރަކްޗަރުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފަންތިއަށެވެ.
"ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނެގޭ ސާމްޕަލެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުން ނަގާ އަންނަނިވި ސާމްޕަލްތަކަށެވެ.
(ހ) ހަށިގަނޑުގެ ޖިންސީ ގުނަވަން ހިމެނޭ ސަރަހައްދު ނޫން އެހެން ހިސާބުތަކުން ނަގާ އިސްތަށި؛
(ށ) ނިޔަފައްޗާއި ނިޔަފަތީގެ ދަށުން ނަގާ ސްވަބް ސާމްޕަލް؛
(ނ) އަނގައިންނާއި ނޭފަތުންނާއި ކަންފަތުން ނަގާ ސްވަބް؛
(ރ) ހަށިގަނޑުގެ އެހެނިހެން ހިސާބުތަކުން ނަގާ ސްވަބް ސާމްޕަލް؛
(ބ) ކުޅު؛
(ޅ) އަޑު (ވޮއިސް) ގެ ސާމްޕަލް؛
(ކ) އެކްސްރޭ؛
(އ) ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި؛ އަދި
(ވ) ހަށިގަނޑުގެ ހަމުގައި ފެންނަން ހުންނަ ތަފާތު ނިށާންތައް.
"ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން ނަގާ ސާމްޕަލާއި، ފޮރެންސިކް ތަހުލީލުކުރުމަށްޓަކައި ނަގާ އެހެނިހެން ބާވަތްތަކުގެ ސާމްޕަލް ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
"އަމިއްލަ ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިން އަމިއްލަކުރާ ފަރާތަކުން ދައުލަތަށް އެ ބިމުގެ އަގު ދައްކައި އަމިއްލަކޮށްފައިވާ ބިންތަކަށެވެ.
"ބަންޑާރަ ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ އެނމެހައި ބިންތަކަށެވެ.
"އޮޑިވަޅު ބިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ބަނުމަށް ދޫކު ރާ ވަގުތީ ބިމަށެވެ.
"އާންމު ހިދުމަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަގެއް ނަގައިގެން ނުވަތަ އަގެއް ނުނަގާ އާންމުންނަށް ހިދުމަތް ދިނުމަށެވެ. (މިސާލަކަށ:ް މު އާސަލާތީ ހިދުމަތް ދިނުމަށް އެންޓަނާ ޖެހުން، ދުރަށް އަލި ފޮނުވާ ބައްތި ޖެހުން، އަވިން ކަރަންޓް އުފެއްދުން، ގުރްއާން ކުލާސް، ޓިއުށަން ކުލާސް، އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ސިއްހީ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ތަރައްގީ ކުރާ ކްލިނި ކ،ް ފިޒިއޮތެރަޕީ ސެންޓަރ ފަދަ ތަންތަން)
"އާންމު އިޖުތިމާއީ ބޭނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމުކޮށް އެންމެންނަށް ހުޅުވައިލައިފައިވ،ާ އަގަކާ ނުލައި އެ ތަންތަން ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ (މިސާލަކަށް: ކުޅިވަރު ކުޅޭ ދަނޑުތައް، ޕާކުތައް، މައިޒާންތައް، ހޮޅުއަށިތައް) އެންމެހައި ތަންތަނަށެވެ.
"ބިމުގެ ސިފަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގެ މިންތަކާއެކު ބިން އޮތް ގޮތުގެ ޗާޓަށެވެ.
"ބިމުގެ ބޭނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގައި ކުރުމަށް ކަނޑައަޅައިފައިވާ މަސައްކަތަށެވެ.
"ބިމުގެ ފަންތި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިން އޮތް ސަރަހައްދަށް ބިނާކޮށް ކަނޑައަޅާ ބިމުގެ އަގުގެ ކެޓަގަރީތަކަށް ނުވަތަ ޒޯނުތަކަށެވެ.
"ބިމުގެ ބާވަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ ބިމާއި ބަންޑާރަ ބިމާ ދެބާވަތުގެ ބިމަށެވެ.
"ބިމުގެ ރަޖިސްޓަރީގެ އަސްލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިފައިވާ ކަމާ ގުޅޭ ވުޒާރާއިން ނުވަތަ އިދާރާއިން ބިމުގެ މިލްކުވެރިކަން ލިބިފައިވާ ފަރާތަށް މިލްކުވެރިކަން ލިބިފައިވާކަން ސާބިތު ކުރުމަށް ޓަކައި ދޭ ބިމުގެ ރަޖިސްޓަރީއަށެވެ
"ކޮންސަލްޓެންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ހާއްސަ ދާއިރާއަކުން ފަންނީ ލަފަޔާއި މަށްވަރާ ދިނުމަށް ކަނޑައެޅޭ ވަކި މުއްދަތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ވަގުތީގޮތުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
"ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލެއް ގަތުމަށް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ހޯދުމަށް ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ކުރުވުމަށް ނުވަތަ މިނޫން ގޮތްގޮތުންވެސް މަންފާއެއް ލިބިގަތުމަށް ކުރެވޭ ކޮންމެ ކަމަކަށެވެ.
"ޕްރޮކިއުމަންޓް ޑިޕާޓްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރޮކިއުމަންޓާބެހޭ އެންމެހައި ކަންކަން ކުރުމަށާއި އެކަމާބެހޭ ލިޔުންތަކާއި ހިސާބު ބެލެހެއްޓުމަށް އެ ތަނެއްގެ އިދާރީ އޮނިގަނޑުގައި ނުވަތަ އޯގަނައިޒޭށަނަލް ސްޓްރަކްޗަރުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފަންތިއަށެވެ.