ގާނޫނީ ރަދީފު
"އެފިޑޭވިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސްދޭ މީހާ ހުވައި މަތީގައިހުރެ ލިޔުމުންދީފައިވާ، އަދި ހެކީގެ ގޮތުގައި ހުށަހެޅޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ޗެއިން އޮފް ކަސްޑަޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަހުގީގަށް ނެގޭ ހެކި އެކަކު އަތުން އަނެކެއްގެ އަތަށް ނަގުލުވަމުންދާގޮތް ބަޔާންކޮށްދޭ ލިޔުމަށެވެ.
"ލިޔުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިޓ،ީ މެމ،ޯ އ-ީމެއިލް އަދި އެސ.ް އެމ.ް އެސް ފަދަ އިލެކްޓްރޯނިކް ވަސީލަތްތައް މެދުވެރިކޮށް މީހަކަށް ކިޔަން އެނގޭގޮތަކަށް އަކުރުތަކަކުން އެކުލަވައިލައިގެން ކުރާ މުއާމަލާތްތަކަށެވެ.
"ކޮމްޕްލެއިންސް ކޮމިޓީ" ނުވަތަ "ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނޭށަނަލް އިންޓެގްރިޓީ ކޮމިށަނުގެ ކޮމްޕްލެއިންސް ކޮމިޓީއަށެވެ.
"ސެކިއުރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
- ސެކިއުރިޓީ އެކްސްޗޭންޖްގައި ނުވަތަ މާރކެޓްގައި ނުވަތަ އެކަމަށްޓަކައި އާންމުގޮތެއްގައި ގަބޫލުކުރެވޭ ދާއިރާއެއްގެ ތެރޭގައި ބޭނުންކުރުމަށް އެ ގެންގުޅޭ މީހަކަށް، ނުވަތަ ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާ ފަރާތަކަށް، އިންވެސްޓްމަންޓަކަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި، ބިލް އޮފް އެކްސްޗޭންޖް ނުހިމެނޭ ގޮތަށް، ދޫކުރެވޭ ލިޔުމަށެވެ.
- ލޯނެއް ނެގުމަށްޓަކައި ބެހެއްޓޭ ރަހުނު ނުވަތަ އެ ރަހުނު ސާބިތުކޮށްދޭ ލިޔުމަށެވެ.
"ސެކިއުރިޓީގެ ވިޔަފާރި" ކަމަށްބުނެފައިއެވަނީ ސެކިއުރިޓީ ވިއްކަން ހުށަހަޅާ ފަރާތުން ވިއްކަން ހުށަހަޅާ ސެކިއުރިޓީ ގަންނާނެ ގޮތެއް ހަމަޖެއްސުން ނުވަތަ ގަންނާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ދިނުން (އަންޑަރ ރައިޓިން)، ތިންވަނަ ފަރާތަކަށް ސެކިއުރިޓީ ގަނެވިއްކައިދިނުން (ބްރޯކަރޭޖް)، އަދި އާންމުންނާ ގުޅިފައިވާ މިފަދަ ސެކިއުރިޓީއާ ގުޅިފައިވާ މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ރިޒާރވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ބޭންކެއްގެ އަމިއްލަ ހަޒާނާގައި ޖަމާކޮށް ބެހެއްޓޭ ފައިސާއާއި، ނުވަތަ ލިބޭނެ ގޮތެއްގައި އެފަދަ އެހެން ފަރާތެއްގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ދަށުގައި ބަހައްޓަން ޖެހިފައިވާ ފައިސާއާއި ނުވަތަ ބެހެއްޓުމުގެ އިހްތިޔާރު ލިބިފައިވާ ފައިސާއަށެވެ.
"އިންށުއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އިންށުއަރެންސް ޕްރީމިއަމް ލިބޭގޮތަށް އަދި އިންށުއަރެންސް ޕްރީމިއަމްއިންނާއި އިންށުއަރެންސް ވިޔަފާރިން ލިބޭ އާމްދަނީ އިންވެސްޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތާއެކު ލައިފް އިންށުއަރެންސް އާއި ޖެނެރަލް އިންށުއަރެންސް ގެ ވިޔަފާރި ހިންގުމަށެވެ.
"މާލީ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ބޭންކު ވިޔަފާރި ނުވަތަ، ސެކިއުރިޓީސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންށުއަރެންސް ގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންވެސްޓްމަންޓް ލަފާދޭ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ފައިނޭންސް ލީސިންގްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އެސެޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ރާއްޖޭގެ ފައިނޭންށަލް ސިސްޓަމް ހިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ހިނގާގޮތް ބަލަހައްޓައި ރެގިއުލޭޓްކުރަން ޖެހޭކަމަށް މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީއަށް ފެންނަ، އެހެންވެސް މިފަދަ މާލީ ހަރަކާތްތައް ހިންގާ މީހެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ކުންފުންޏެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ފަރާތަށެވެ.
"އެކްސްޓަރނަލް ރިޒާރވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކަނޑައެޅިފައި ހުންނަ ބާވަތްތަކެއްގެ މުދާތަކަށެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި މީގައި ހިމެނެނީ، ރަން، އެސް.ޑީ.އާރ. އަދި ރާއްޖެއަށް ބޭރުން ލިބެންވާ ފައިސާއެވެ.
"ކްލިއަރިންގ ހައުސް" ކަމަށްބުނެފައިއެވަނީ ޗެކާއި، ޑްރާފްޓް އަދި ނޫޓް ބޭންކުތަކުގެ މެދުގައި އެކުވެގެން ބަދަލުކުރުމަށްޓަކައި އެރަށެއްގައި ހިނގާ ބޭންކުތައް އެއްވާތަނަށެވެ.
"ބިލް އޮފް އެކްސްޗޭންޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް އެޑްރެސްކޮށް، އެ ލިޔުން ރައްދުވާހިނދު، ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ ދުވަހެއްގައި، ނުވަތަ ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އެލިޔުމުގައި ފައިސާ ލިބެންވީ ފަރާތެއްގެ ނަން ކަނޑައެޅި ލިޔެވިފައި، އެފަރާތަކަށް ނުވަތަ އެފަރާތުގެ އަމުރަށް، ނުވަތަ ލިޔުން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށް އެލިޔުމުގައިވާ އަދަދެއް ށަރުތަކާ ނުލައި ފައިސާއިން އަދާކުރުމަށް ލިޔެ ފޮނުވާ ލިޔުމަށެވެ.
"ބޭންކް ވިޔަފާރި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
- އާންމުންގެ ކިބައިން، ނުވަތަ އާންމުންގެ ތެރެއިން ބައެއްގެ ކިބައިން، ނުވަތަ މީހެއްގެ ކިބައިން އެބަޔަކު ނުވަތަ އެމީހަކު އެދިއްޖެ ހިނދެއްގައި، ނުވަތަ ވަކި މުއްދަތަކަށް ފަހުގައި، ނޫންނަމަ އެންގުމަށްފަހު، އަނބުރާ ދިނުމަށްޓަކައި ފައިސާ ބަހައްޓައި، ނޫންނަމަ ބޮންޑާއި، ސެޓިފިކެޓާއި، ނޫޓާއި، އެހެނިހެން ސެކިއުރިޓީ އާދަވެގެން ވިއްކައި، ނުވަތަ ހުށަހަޅައި، އަދި އެފަދަ ވިޔަފާރިއެއް ހިންގާ ފަރާތް ޒިންމާވާނޭ ގޮތެއްގައި، އެަދަ ފައިސާތައް އެކުގައި، ނުވަތަ އެއިން ބައެއް ބޭނުން ކޮށްގެން ލޯނު ދޫކުރުމާއި، ނުވަތަ އިންވެސްޓްކުރުމާއި، އަދި
- އިސްވެ (1) ގައި ބުނެވިދިޔަ ކަންތައްތައް ކޮށް އުޅޭ މާލީ އިދާރާއެއްގެ މަސައްކަތުގެ އިތުރަށް، ބޭންކުތަކުން އާދައިގެ ގޮތެއްގައި ކޮށް އުޅުން ހުއްދަކަމަށް، މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ގަބޫލުކުރާ އެހެން މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ގައުމީ މަސްލަހަތު ހިމާޔަތް ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ބޭރުންނާއި، އެތެރެއިން ކުރިމަތިވާ ކަންކަމުގެ ސަބަބުން މުޅިގައުމަށް ނުވަތަ މުޖުތަމައުގެ ގިނަ ބަޔަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާފަދަ ކަންކަމާއި، އަދި ގައުމަށް ކުރިމަތިވާ ތަފާތު ކާރިސާތައް ފަދަ ކަންކަމުން، ދިވެހި ދައުލަތް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށެވެ.
"ދުށްމަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާ ސިޔާދަތަށް ގެއްލުންވާފަދަ އަމަލެއްކުރާ ބިދޭސީންނާއި، މިކަމުގައި އެމީހުންނާ ބައިވެރިވާ ދިވެހިންނަށެވެ.
"އެފިޑޭވިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސްދޭ މީހާ ހުވައި މަތީގައިހުރެ ލިޔުމުންދީފައިވާ، އަދި ހެކީގެ ގޮތުގައި ހުށަހެޅޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ޗެއިން އޮފް ކަސްޑަޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަހުގީގަށް ނެގޭ ހެކި އެކަކު އަތުން އަނެކެއްގެ އަތަށް ނަގުލުވަމުންދާގޮތް ބަޔާންކޮށްދޭ ލިޔުމަށެވެ.
"ލިޔުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިޓ،ީ މެމ،ޯ އ-ީމެއިލް އަދި އެސ.ް އެމ.ް އެސް ފަދަ އިލެކްޓްރޯނިކް ވަސީލަތްތައް މެދުވެރިކޮށް މީހަކަށް ކިޔަން އެނގޭގޮތަކަށް އަކުރުތަކަކުން އެކުލަވައިލައިގެން ކުރާ މުއާމަލާތްތަކަށެވެ.
"ކޮމްޕްލެއިންސް ކޮމިޓީ" ނުވަތަ "ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނޭށަނަލް އިންޓެގްރިޓީ ކޮމިށަނުގެ ކޮމްޕްލެއިންސް ކޮމިޓީއަށެވެ.
"ސެކިއުރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
- ސެކިއުރިޓީ އެކްސްޗޭންޖްގައި ނުވަތަ މާރކެޓްގައި ނުވަތަ އެކަމަށްޓަކައި އާންމުގޮތެއްގައި ގަބޫލުކުރެވޭ ދާއިރާއެއްގެ ތެރޭގައި ބޭނުންކުރުމަށް އެ ގެންގުޅޭ މީހަކަށް، ނުވަތަ ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާ ފަރާތަކަށް، އިންވެސްޓްމަންޓަކަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި، ބިލް އޮފް އެކްސްޗޭންޖް ނުހިމެނޭ ގޮތަށް، ދޫކުރެވޭ ލިޔުމަށެވެ.
- ލޯނެއް ނެގުމަށްޓަކައި ބެހެއްޓޭ ރަހުނު ނުވަތަ އެ ރަހުނު ސާބިތުކޮށްދޭ ލިޔުމަށެވެ.
"ސެކިއުރިޓީގެ ވިޔަފާރި" ކަމަށްބުނެފައިއެވަނީ ސެކިއުރިޓީ ވިއްކަން ހުށަހަޅާ ފަރާތުން ވިއްކަން ހުށަހަޅާ ސެކިއުރިޓީ ގަންނާނެ ގޮތެއް ހަމަޖެއްސުން ނުވަތަ ގަންނާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ދިނުން (އަންޑަރ ރައިޓިން)، ތިންވަނަ ފަރާތަކަށް ސެކިއުރިޓީ ގަނެވިއްކައިދިނުން (ބްރޯކަރޭޖް)، އަދި އާންމުންނާ ގުޅިފައިވާ މިފަދަ ސެކިއުރިޓީއާ ގުޅިފައިވާ މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ރިޒާރވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ބޭންކެއްގެ އަމިއްލަ ހަޒާނާގައި ޖަމާކޮށް ބެހެއްޓޭ ފައިސާއާއި، ނުވަތަ ލިބޭނެ ގޮތެއްގައި އެފަދަ އެހެން ފަރާތެއްގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ދަށުގައި ބަހައްޓަން ޖެހިފައިވާ ފައިސާއާއި ނުވަތަ ބެހެއްޓުމުގެ އިހްތިޔާރު ލިބިފައިވާ ފައިސާއަށެވެ.
"އިންށުއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އިންށުއަރެންސް ޕްރީމިއަމް ލިބޭގޮތަށް އަދި އިންށުއަރެންސް ޕްރީމިއަމްއިންނާއި އިންށުއަރެންސް ވިޔަފާރިން ލިބޭ އާމްދަނީ އިންވެސްޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތާއެކު ލައިފް އިންށުއަރެންސް އާއި ޖެނެރަލް އިންށުއަރެންސް ގެ ވިޔަފާރި ހިންގުމަށެވެ.
"މާލީ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ބޭންކު ވިޔަފާރި ނުވަތަ، ސެކިއުރިޓީސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންށުއަރެންސް ގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންވެސްޓްމަންޓް ލަފާދޭ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ފައިނޭންސް ލީސިންގްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އެސެޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ރާއްޖޭގެ ފައިނޭންށަލް ސިސްޓަމް ހިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ހިނގާގޮތް ބަލަހައްޓައި ރެގިއުލޭޓްކުރަން ޖެހޭކަމަށް މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީއަށް ފެންނަ، އެހެންވެސް މިފަދަ މާލީ ހަރަކާތްތައް ހިންގާ މީހެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ކުންފުންޏެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ފަރާތަށެވެ.
"އެކްސްޓަރނަލް ރިޒާރވް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކަނޑައެޅިފައި ހުންނަ ބާވަތްތަކެއްގެ މުދާތަކަށެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި މީގައި ހިމެނެނީ، ރަން، އެސް.ޑީ.އާރ. އަދި ރާއްޖެއަށް ބޭރުން ލިބެންވާ ފައިސާއެވެ.
"ކްލިއަރިންގ ހައުސް" ކަމަށްބުނެފައިއެވަނީ ޗެކާއި، ޑްރާފްޓް އަދި ނޫޓް ބޭންކުތަކުގެ މެދުގައި އެކުވެގެން ބަދަލުކުރުމަށްޓަކައި އެރަށެއްގައި ހިނގާ ބޭންކުތައް އެއްވާތަނަށެވެ.
"ބިލް އޮފް އެކްސްޗޭންޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް އެޑްރެސްކޮށް، އެ ލިޔުން ރައްދުވާހިނދު، ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ ދުވަހެއްގައި، ނުވަތަ ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އެލިޔުމުގައި ފައިސާ ލިބެންވީ ފަރާތެއްގެ ނަން ކަނޑައެޅި ލިޔެވިފައި، އެފަރާތަކަށް ނުވަތަ އެފަރާތުގެ އަމުރަށް، ނުވަތަ ލިޔުން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށް އެލިޔުމުގައިވާ އަދަދެއް ށަރުތަކާ ނުލައި ފައިސާއިން އަދާކުރުމަށް ލިޔެ ފޮނުވާ ލިޔުމަށެވެ.
"ބޭންކް ވިޔަފާރި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
- އާންމުންގެ ކިބައިން، ނުވަތަ އާންމުންގެ ތެރެއިން ބައެއްގެ ކިބައިން، ނުވަތަ މީހެއްގެ ކިބައިން އެބަޔަކު ނުވަތަ އެމީހަކު އެދިއްޖެ ހިނދެއްގައި، ނުވަތަ ވަކި މުއްދަތަކަށް ފަހުގައި، ނޫންނަމަ އެންގުމަށްފަހު، އަނބުރާ ދިނުމަށްޓަކައި ފައިސާ ބަހައްޓައި، ނޫންނަމަ ބޮންޑާއި، ސެޓިފިކެޓާއި، ނޫޓާއި، އެހެނިހެން ސެކިއުރިޓީ އާދަވެގެން ވިއްކައި، ނުވަތަ ހުށަހަޅައި، އަދި އެފަދަ ވިޔަފާރިއެއް ހިންގާ ފަރާތް ޒިންމާވާނޭ ގޮތެއްގައި، އެަދަ ފައިސާތައް އެކުގައި، ނުވަތަ އެއިން ބައެއް ބޭނުން ކޮށްގެން ލޯނު ދޫކުރުމާއި، ނުވަތަ އިންވެސްޓްކުރުމާއި، އަދި
- އިސްވެ (1) ގައި ބުނެވިދިޔަ ކަންތައްތައް ކޮށް އުޅޭ މާލީ އިދާރާއެއްގެ މަސައްކަތުގެ އިތުރަށް، ބޭންކުތަކުން އާދައިގެ ގޮތެއްގައި ކޮށް އުޅުން ހުއްދަކަމަށް، މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ގަބޫލުކުރާ އެހެން މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ގައުމީ މަސްލަހަތު ހިމާޔަތް ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ބޭރުންނާއި، އެތެރެއިން ކުރިމަތިވާ ކަންކަމުގެ ސަބަބުން މުޅިގައުމަށް ނުވަތަ މުޖުތަމައުގެ ގިނަ ބަޔަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާފަދަ ކަންކަމާއި، އަދި ގައުމަށް ކުރިމަތިވާ ތަފާތު ކާރިސާތައް ފަދަ ކަންކަމުން، ދިވެހި ދައުލަތް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށެވެ.
"ދުށްމަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާ ސިޔާދަތަށް ގެއްލުންވާފަދަ އަމަލެއްކުރާ ބިދޭސީންނާއި، މިކަމުގައި އެމީހުންނާ ބައިވެރިވާ ދިވެހިންނަށެވެ.