ގާނޫނީ ރަދީފު
"މަސްވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ މުވައްޒަފަކު ކަމުގައި ނުވާނޭހެން އަދި އެމީހެއް ދިރިއުޅުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށްޓަކައި މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހުންނަށެވެ.
"ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން މުސާރަދޭ ކޮންމެ މުވައްޒަފަކަށެވެ.
"ޕެންށަން އުމުރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، 65 އަހަރަށެވެ.
"ސްކީމްގެ ބައިވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެމީހެއްގެ ފަރާތުން އެމީހަކަށް ވަޒީފާދޭ ފަރާތުންނާއި ސްކީމްގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތުން ސްކީމަށް ފައިސާ ދައްކާ މީހުންނަށެވެ.
"އެސެޓް މެނޭޖަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕެންށަން އެސެޓްސް އިންވެސްޓްކޮށް، މެނޭޖްކުރާ، ނުވަތަ ޕެންށަން އެސެޓްސް އިންވެސްޓްކުރުމާބެހޭގޮތުން، ޕެންށަން އޮފީހާއެކު ކުރެވިފައިވާ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ލަފާދޭ ގާނޫނީ މުއައްސަސާއަކަށެވެ. އެސެޓް މެނޭޖަރުން، މި ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާ ފައިޑިއުށަރީންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނެއެވެ.
"ގުޅިފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހެއްގެ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސެއްގެ ފަރާތުން ކަންކަން ނިންމުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާކަމަށް ބެލެވޭ މީހުންނާއި ގާނޫނީ ށަހްސާއި، މީހަކު ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަކު ކުރާ ކަމެއްގައި އެއްވެސް މަސްލަހަތެއް ސީދާ ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތުން ހިމެނޭ ފަރާތްތަކަށެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސެކިއުރިޓީސްއާބެހޭ ގާނޫނުގައި މިލަފްޒަށް ދީފައިވާ މާނަ ދޭހަވާގޮތަށެވެ.
"ކަސްޓޯޑިއަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕެންށަން އެސެޓް ބަލަހައްޓާ ނުވަތަ އެފަރާތުގައި ޕެންށަން އެސެޓް ޖަމާކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ހިދުމަތް އެކަމަށްޓަކައި ޕެންށަން އޮފީހާއެކު ކުރެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ފޯރުކޮށްދޭ ލައިސަންސް ދޫކޮށްފައިވާ ބޭންކް ފަދަ ފަރާތެކެވެ. ކަސްޓޯޑިއަނަކީ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ފައިޑިއުށަރީއެކެވެ.
"މުވައްޒަފު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ވަޒީފާ އަދާކުރާ ފަރާތަށް (ކުރިން ވަޒީފާ އަދާކޮށްފައިވާ މީހުން ނުހިމެނޭގޮތަށް) އަދި ފުލުހުންނާއި ސިފައިން ހިމެނޭގޮތަށް، ވަޒީފާއާބެހޭ ގާނޫނުގައި މިލަފްޒަށް ދީފައިވާ މާނަ ދޭހަވާގޮތަށެވެ.
"ވަރުވާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ވަރުވާއަށް ރަށެއް ލިޔެދިނުމުގެ މުގާބިލުގައި ދައްކާ ފައިސާއަށެވެ.
"ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުރަށްރަށުގެ ގުދުރަތީ ވެށްޓަށް ބޮޑެތި ބަދަލު ނުގެނެސް، މިނިސްޓްރީއާ ނުވަތަ ކައުންސިލާ ދެމެދު ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ފަޅުރަށް ބެލެހެއްޓުން ހަވާލުކުރުމަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށްކަމަށް ގާނޫނީގޮތުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ރަށްރަށް ފިޔަވައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވ،ާ ވެއްޔާއި ގައު އަދި / ނުވަތަ ރުއްގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ހިކިފަސް ތަނަކާއި، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށް، ފަޅުރަށްރަށް ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުމާއި، މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބޭނުމަށް ކުއްޔަށް ދޫކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2023-142) ގެ 32 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރަށްރަށަށެވެ.
"މައުނަވީ ތަރިކަ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބަފައިންގެ ފަރާތުން ވާރުތަވެފައިވ،ާ ތާރީހީގޮތުންނާއި ސަގާފީގޮތުންނާއި އެ ނޫން ވެސް ގޮތްގޮތުން ރައްކައުތެރިކޮށް ބަލަހައްޓަންޖެހޭ އިމާރާތްތަކާއި، އާސާރުތަކާއި، ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަށެވެ.
"ދައުލަތުގެ ބޭނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރުން ހިންގާ މަސައްކަތްތަކަށް ނުވަތަ މަށްރޫއަކަށް ނުވަތަ ކަމަކަށް ފަޅުރަށް ބޭނުންވުމަށެވެ.
"އާންމު ބޭނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުރަށެއްގައި ކުރަން ހުށަހަޅާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ އޮޑިދޯނިފަހަރު ލަފައިފުރުމަށް ބޭނުންވާ ޖެޓ/ީ ފާލަން ހެދުމަށާއި، ފަޅުގައި ބާއްވަންޖެހޭ އޮޑިދޯނިފަހަރު ބޭއްވުމަށެވެ.
"ކާރިސާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުޖުތަމައެއްގެ ނުވަތަ ޖަމާއަތެއްގެ އަމިއްލަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ތަހައްމަލު ނުކުރެވޭ ގޮތަށް، އެ ބައެއްގެ އިންސާނީ ކެރިކުޅަދާނަކަމަށާއި، މާއްދީ ވަސީލަތްތަކަށާއި، އިގުތިސާދީ ވަސީލަތްތަކަށާއި، ތިމާވެށްޓަށް ގެއްލުންވ،ެ އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ހުރަސްއެޅޭފަދަ ބޮޑެތި ހާދިސާތަކަށެވެ.
"މަސްވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ މުވައްޒަފަކު ކަމުގައި ނުވާނޭހެން އަދި އެމީހެއް ދިރިއުޅުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށްޓަކައި މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހުންނަށެވެ.
"ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން މުސާރަދޭ ކޮންމެ މުވައްޒަފަކަށެވެ.
"ޕެންށަން އުމުރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، 65 އަހަރަށެވެ.
"ސްކީމްގެ ބައިވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެމީހެއްގެ ފަރާތުން އެމީހަކަށް ވަޒީފާދޭ ފަރާތުންނާއި ސްކީމްގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތުން ސްކީމަށް ފައިސާ ދައްކާ މީހުންނަށެވެ.
"އެސެޓް މެނޭޖަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕެންށަން އެސެޓްސް އިންވެސްޓްކޮށް، މެނޭޖްކުރާ، ނުވަތަ ޕެންށަން އެސެޓްސް އިންވެސްޓްކުރުމާބެހޭގޮތުން، ޕެންށަން އޮފީހާއެކު ކުރެވިފައިވާ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ލަފާދޭ ގާނޫނީ މުއައްސަސާއަކަށެވެ. އެސެޓް މެނޭޖަރުން، މި ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާ ފައިޑިއުށަރީންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނެއެވެ.
"ގުޅިފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހެއްގެ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސެއްގެ ފަރާތުން ކަންކަން ނިންމުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާކަމަށް ބެލެވޭ މީހުންނާއި ގާނޫނީ ށަހްސާއި، މީހަކު ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަކު ކުރާ ކަމެއްގައި އެއްވެސް މަސްލަހަތެއް ސީދާ ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތުން ހިމެނޭ ފަރާތްތަކަށެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސެކިއުރިޓީސްއާބެހޭ ގާނޫނުގައި މިލަފްޒަށް ދީފައިވާ މާނަ ދޭހަވާގޮތަށެވެ.
"ކަސްޓޯޑިއަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕެންށަން އެސެޓް ބަލަހައްޓާ ނުވަތަ އެފަރާތުގައި ޕެންށަން އެސެޓް ޖަމާކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ހިދުމަތް އެކަމަށްޓަކައި ޕެންށަން އޮފީހާއެކު ކުރެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ފޯރުކޮށްދޭ ލައިސަންސް ދޫކޮށްފައިވާ ބޭންކް ފަދަ ފަރާތެކެވެ. ކަސްޓޯޑިއަނަކީ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ފައިޑިއުށަރީއެކެވެ.
"މުވައްޒަފު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ވަޒީފާ އަދާކުރާ ފަރާތަށް (ކުރިން ވަޒީފާ އަދާކޮށްފައިވާ މީހުން ނުހިމެނޭގޮތަށް) އަދި ފުލުހުންނާއި ސިފައިން ހިމެނޭގޮތަށް، ވަޒީފާއާބެހޭ ގާނޫނުގައި މިލަފްޒަށް ދީފައިވާ މާނަ ދޭހަވާގޮތަށެވެ.
"ވަރުވާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ވަރުވާއަށް ރަށެއް ލިޔެދިނުމުގެ މުގާބިލުގައި ދައްކާ ފައިސާއަށެވެ.
"ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުރަށްރަށުގެ ގުދުރަތީ ވެށްޓަށް ބޮޑެތި ބަދަލު ނުގެނެސް، މިނިސްޓްރީއާ ނުވަތަ ކައުންސިލާ ދެމެދު ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ފަޅުރަށް ބެލެހެއްޓުން ހަވާލުކުރުމަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށްކަމަށް ގާނޫނީގޮތުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ރަށްރަށް ފިޔަވައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވ،ާ ވެއްޔާއި ގައު އަދި / ނުވަތަ ރުއްގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ހިކިފަސް ތަނަކާއި، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށް، ފަޅުރަށްރަށް ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުމާއި، މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބޭނުމަށް ކުއްޔަށް ދޫކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2023-142) ގެ 32 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރަށްރަށަށެވެ.
"މައުނަވީ ތަރިކަ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބަފައިންގެ ފަރާތުން ވާރުތަވެފައިވ،ާ ތާރީހީގޮތުންނާއި ސަގާފީގޮތުންނާއި އެ ނޫން ވެސް ގޮތްގޮތުން ރައްކައުތެރިކޮށް ބަލަހައްޓަންޖެހޭ އިމާރާތްތަކާއި، އާސާރުތަކާއި، ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަށެވެ.
"ދައުލަތުގެ ބޭނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރުން ހިންގާ މަސައްކަތްތަކަށް ނުވަތަ މަށްރޫއަކަށް ނުވަތަ ކަމަކަށް ފަޅުރަށް ބޭނުންވުމަށެވެ.
"އާންމު ބޭނުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުރަށެއްގައި ކުރަން ހުށަހަޅާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ އޮޑިދޯނިފަހަރު ލަފައިފުރުމަށް ބޭނުންވާ ޖެޓ/ީ ފާލަން ހެދުމަށާއި، ފަޅުގައި ބާއްވަންޖެހޭ އޮޑިދޯނިފަހަރު ބޭއްވުމަށެވެ.
"ކާރިސާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މުޖުތަމައެއްގެ ނުވަތަ ޖަމާއަތެއްގެ އަމިއްލަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ތަހައްމަލު ނުކުރެވޭ ގޮތަށް، އެ ބައެއްގެ އިންސާނީ ކެރިކުޅަދާނަކަމަށާއި، މާއްދީ ވަސީލަތްތަކަށާއި، އިގުތިސާދީ ވަސީލަތްތަކަށާއި، ތިމާވެށްޓަށް ގެއްލުންވ،ެ އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ހުރަސްއެޅޭފަދަ ބޮޑެތި ހާދިސާތަކަށެވެ.