ގާނޫނީ ރަދީފު
"ޖެނެރަލް އޮފިސަރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބްރިގޭޑިއަރ ރޭންކުން ފެށިގެން މަތީގެ ރޭންކްތަކުގެ އޮފިސަރުންނަށެވެ.
"ބަނދަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބައިނަލްއަގްވާމީ އަދި ސަރަހައްދީ ބަނދަރުތަކުގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާ ބަނދަރުތަކަށެވެ.
"ވަޒީފާގެ ދާއިމީކަން" ނުވަތަ "ދާއިމީ ވަޒީފާ" މިހެން ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާދޭ ފަރާތަކާއެކު، އެފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި، މެދުކެނޑުމެއްނެތް ގޮތުގައި މުވައްޒަފަކު މަސައްކަތްކުރާ ކުރުމަށެވެ.
"ހިންގުމުގެ އިސްމަގާމުގައި ތިބޭ މީހުން" ހިންގުމުގެ އިސްމަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މީހުން ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންނާއި، އެފެންވަރުގެ އެހެނިހެން މުވައްޒަފުންނާއި، ހިންގުމުގެ ދާއިރާގައި އެންމެ އިސްކޮށް މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ރައްކާތެރިކަމާއެކީ ބެލެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގިނަ ދުވަހަށް ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރާ އެންމެހައި ކަންތައްތަކާއި، އެ ތަކެތި ހަލާކުނުވާނެ އަދި ވީރާނާނުވާނެ ގޮތުގެމަތިން މަރާމާތުކޮށް ބެލެހެއްޓުމަށެވެ.
"ށާއިއުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އާންމުންނަށް ވިއްކަން، ކުއްޔަށްދޫކުރަން، ނުވަތަ ހިލޭ ލިބޭގޮތް ހެދުމަށެވެ.
"ރިކޯޑު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ ހިންގުމުގައި އުފެދޭ ލިޔެކިޔުން ނުވަތަ ފޮޓޯ، އޯޑިއޯ، ވީޑިއޯ ގެ ޒަރީއާއިން ރިކޯޑުކޮށްފައިވާ ތަކެއްޗަށެވެ.
"ރައްކާތެރިކުރުމުގެ އަމުރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިނގާހިނދު، އެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށްވާ މީހާ، އެފަދަ އަމަލެއް ތަކުރާރުވުމުން ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި، އެ އަމަލު ހިންގާ މީހާއަށް ވަކި ކަންތައްތަކެއް ކުރުމަށް ނުވަތަ ވަކި ކަންތައްތަކެއް ނުކުރުމަށް އަންގައި، ކޯޓުން ކުރާ ގާނޫނީ އަމުރަށެވެ.
"ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބޯޑުން ނިންމާ ނިންމުންތައް ތަންފީޒުކޮށް، އޮތޯރިޓީ ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިންގުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ އެންމެ އިސް އިދާރީ މުވައްޒަފަށެވެ.
"ޖިސްމާނީ އަނިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ޖިސްމާނީ އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިންގުމަށް ނުވަތަ ހިންގަފާނެކަމުގެ ބިރުދެއްކުމަށެވެ.
"ޕްރޮގްރާމް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މަށްރޫއުތަކާއި، ޕްރޮޖެކްޓްތަކާއި، ފަރުވާގެ ފިޔަވަހިތަކާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ހިންގޭ އެކިއެކި ކަންކަން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ސިއްހީ މަރުކަޒު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ މަގްސަދަށްޓަކައި އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ އިއުލާނުކޮށްފައިވާ ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގެ ތެރެއިން މަރުކަޒަކަށެވެ.
"ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި އާންމުންނަށް ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޑޮކްޓަރުންނަށާއި ނަރުހުންނަށާއި ހެލްތު ވަރކަރުންނަށެވެ.
"ގޯނާކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް އަނިޔާއެއް ލިބިދާނެކަމުގެ ބިރު އިހްސާސްވާފަދަ ގޮތަކަށް އަމަލުތައް ބެހެއްޓުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ކަންކަން ހިމެނެއެވެ.
- ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާ ދިރިއުޅޭ ގެއެއްގެ ނުވަތަ މަސައްކަތްކުރާ ނުވަތަ ވަޒީފާ އަދާކުރާ ތަނެއްގެ ނުވަތަ ކިޔަވައިދޭ ނުވަތަ ކިޔަވަންދާ ތަނެއްގެ ނުވަތަ އެނޫންވެސް އޭނާ އާންމުކޮށް ޒިޔާރަތްކުރާ ތަންތަނުގެ ބޭރުގައި ނުވަތަ ކައިރީގައި މަޑުކޮށްގެންހުރުމާއި ފަހަތުން ހިނގުން.
- ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް އަމިއްލައަށް ނުވަތަ އެހެން މީހެއް މެދުވެރިކޮށްނަމަވެސް ފޯނުކޮށްގެން، ޖެއްސުންކުރުން.
- ސިޓީ، ޓެލެގްރާމް، ޕާރްސަލް، ފެކްސް، އެސް.އެމް.އެސް، އިލެކްޓްރޯނިކް މެއިލް ނުވަތަ މިނޫންވެސް އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުން ތަކެތި ނުވަތަ މެސެޖު ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް ތަކުރާރުކޮށް ފޮނުވައިގެން އުނދަގޫކުރުން.
"ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލު ހިންގާ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި ގުޅުމުމަކުން ގުޅިފައިވާ ނުވަތަ މީގެ ކުރިން އެފަދަ ގުޅުމަކުން ގުޅިފައިވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިންގާފައިވާ ނުވަތަ ހިންގާފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހާއަށެވެ.
"ޖެނެރަލް އޮފިސަރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބްރިގޭޑިއަރ ރޭންކުން ފެށިގެން މަތީގެ ރޭންކްތަކުގެ އޮފިސަރުންނަށެވެ.
"ބަނދަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބައިނަލްއަގްވާމީ އަދި ސަރަހައްދީ ބަނދަރުތަކުގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާ ބަނދަރުތަކަށެވެ.
"ވަޒީފާގެ ދާއިމީކަން" ނުވަތަ "ދާއިމީ ވަޒީފާ" މިހެން ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާދޭ ފަރާތަކާއެކު، އެފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި، މެދުކެނޑުމެއްނެތް ގޮތުގައި މުވައްޒަފަކު މަސައްކަތްކުރާ ކުރުމަށެވެ.
"ހިންގުމުގެ އިސްމަގާމުގައި ތިބޭ މީހުން" ހިންގުމުގެ އިސްމަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މީހުން ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންނާއި، އެފެންވަރުގެ އެހެނިހެން މުވައްޒަފުންނާއި، ހިންގުމުގެ ދާއިރާގައި އެންމެ އިސްކޮށް މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ރައްކާތެރިކަމާއެކީ ބެލެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގިނަ ދުވަހަށް ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރާ އެންމެހައި ކަންތައްތަކާއި، އެ ތަކެތި ހަލާކުނުވާނެ އަދި ވީރާނާނުވާނެ ގޮތުގެމަތިން މަރާމާތުކޮށް ބެލެހެއްޓުމަށެވެ.
"ށާއިއުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އާންމުންނަށް ވިއްކަން، ކުއްޔަށްދޫކުރަން، ނުވަތަ ހިލޭ ލިބޭގޮތް ހެދުމަށެވެ.
"ރިކޯޑު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ ހިންގުމުގައި އުފެދޭ ލިޔެކިޔުން ނުވަތަ ފޮޓޯ، އޯޑިއޯ، ވީޑިއޯ ގެ ޒަރީއާއިން ރިކޯޑުކޮށްފައިވާ ތަކެއްޗަށެވެ.
"ރައްކާތެރިކުރުމުގެ އަމުރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިނގާހިނދު، އެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށްވާ މީހާ، އެފަދަ އަމަލެއް ތަކުރާރުވުމުން ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި، އެ އަމަލު ހިންގާ މީހާއަށް ވަކި ކަންތައްތަކެއް ކުރުމަށް ނުވަތަ ވަކި ކަންތައްތަކެއް ނުކުރުމަށް އަންގައި، ކޯޓުން ކުރާ ގާނޫނީ އަމުރަށެވެ.
"ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބޯޑުން ނިންމާ ނިންމުންތައް ތަންފީޒުކޮށް، އޮތޯރިޓީ ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިންގުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ އެންމެ އިސް އިދާރީ މުވައްޒަފަށެވެ.
"ޖިސްމާނީ އަނިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ޖިސްމާނީ އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިންގުމަށް ނުވަތަ ހިންގަފާނެކަމުގެ ބިރުދެއްކުމަށެވެ.
"ޕްރޮގްރާމް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މަށްރޫއުތަކާއި، ޕްރޮޖެކްޓްތަކާއި، ފަރުވާގެ ފިޔަވަހިތަކާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ހިންގޭ އެކިއެކި ކަންކަން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ސިއްހީ މަރުކަޒު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ މަގްސަދަށްޓަކައި އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ އިއުލާނުކޮށްފައިވާ ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގެ ތެރެއިން މަރުކަޒަކަށެވެ.
"ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި އާންމުންނަށް ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޑޮކްޓަރުންނަށާއި ނަރުހުންނަށާއި ހެލްތު ވަރކަރުންނަށެވެ.
"ގޯނާކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް އަނިޔާއެއް ލިބިދާނެކަމުގެ ބިރު އިހްސާސްވާފަދަ ގޮތަކަށް އަމަލުތައް ބެހެއްޓުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ކަންކަން ހިމެނެއެވެ.
- ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާ ދިރިއުޅޭ ގެއެއްގެ ނުވަތަ މަސައްކަތްކުރާ ނުވަތަ ވަޒީފާ އަދާކުރާ ތަނެއްގެ ނުވަތަ ކިޔަވައިދޭ ނުވަތަ ކިޔަވަންދާ ތަނެއްގެ ނުވަތަ އެނޫންވެސް އޭނާ އާންމުކޮށް ޒިޔާރަތްކުރާ ތަންތަނުގެ ބޭރުގައި ނުވަތަ ކައިރީގައި މަޑުކޮށްގެންހުރުމާއި ފަހަތުން ހިނގުން.
- ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް އަމިއްލައަށް ނުވަތަ އެހެން މީހެއް މެދުވެރިކޮށްނަމަވެސް ފޯނުކޮށްގެން، ޖެއްސުންކުރުން.
- ސިޓީ، ޓެލެގްރާމް، ޕާރްސަލް، ފެކްސް، އެސް.އެމް.އެސް، އިލެކްޓްރޯނިކް މެއިލް ނުވަތަ މިނޫންވެސް އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުން ތަކެތި ނުވަތަ މެސެޖު ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވީ މީހާއަށް ތަކުރާރުކޮށް ފޮނުވައިގެން އުނދަގޫކުރުން.
"ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލު ހިންގާ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި ގުޅުމުމަކުން ގުޅިފައިވާ ނުވަތަ މީގެ ކުރިން އެފަދަ ގުޅުމަކުން ގުޅިފައިވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލެއް ހިންގާފައިވާ ނުވަތަ ހިންގާފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހާއަށެވެ.