ގާނޫނީ ރަދީފު
"އިންޓަރޖެނެރޭށަނަލް އިކުއިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖީލުތަކުގެ ގިންތީގެ ހަމަހަމަކަމަށެވެ.
"އާންމުކޮށް ށާއިއުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީގެ ވެބްސައިޓުގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ސިފައިގައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން އާންމުކޮށް ށާއިއުކުރުމަށެވެ.
"ކޮންޓިންޖެންޓް ލަޔަބިލިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ ފުރިހަމަ ކޮންޓްރޯލް އެކަމެއްގައި ނެތްނަމަވެސް، މުސްތަގުބަލުގައި ހިނގާފާނެ ހާދިސާއެއްގެ ސަބަބުން ދައުލަތުން އުފުލަން ޖެހިދާނެ މާލީ ޒިންމާތަކަށެވެ. މި މާނައިގެ ތެރޭގައި ދައުލަތުން ގެރެންޓީކޮށްދޭ ދަރަނި ހިމެނެއެވެ.
"ކީ ޕަރފޯމަންސް އިންޑިކޭޓަރތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ އޮފީސްތަކުން މަސްއޫލުވ،ެ ޒިންމާވާ މަސައްކަތްތަކުން ހާސިލުކުރާ ނަތީޖާތައް މިންކޮށް، ހިސާބުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ރިއަލް ޖ.ީޑ.ީޕީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދުގައި އުފައްދާ ތަކެއްޗާއި ހިދުމަތުގެ ޖުމްލަ އަގު، އިންފްލޭށަނަށް އެޖަސްޓުކުރުމަށްފަހު މިންކުރުމަށް ގެންގުޅޭ މިންގަނޑަށެވެ.
"ރިކަރަންޓް ހަރަދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ ހަރަދުތަކުގެ ތެރޭގައި އަބަދުމެ ގަވާއިދުން ކުރަންޖެހޭ ހަރަދު ނުވަތަ ދައުލަތުގެ ހަރުމުދަލެއް ނުއުފެދޭ ނުވަތަ އިތުރުނުވާ ހަރަދުތަކަށެވެ.
"ހިލޭ އެހީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައިސާގެ އަދަދަކުން ނުވަތަ މުދަލަކުން ނުވަތަ ހިދުމަތެއްގެ ގޮތުގައި، ދައުލަތަށް ލިބޭ އަނބުރާ ދައްކަން ނުޖެހޭ އަދި އެއަށް ބަދަލެއް ދޭން ނުޖެހޭ އެހީއަށެވެ.
"ހަރަދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެކި ކަންކަމަށް ކަނޑައެޅި ބަޖެޓުކުރެވިގެން ކުރެވޭ ހޭދައަށާއި، އަދި އެނޫންވެސް ފަންޑު އެކައުންޓުތަކުން ކުރެވޭ ހޭދައަށެވެ. މި މާނައިގެ ތެރޭގައި، އެޑްވާންސްގެ ގޮތުގައި ދޫކުރާ ފައިސާއާއި، ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށް ދޫކުރާ ފައިސާއާއި، ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކަށް ރައުސުލްމާލުގެ ގޮތުގައި ދައްކާ ފައިސ،ާ އަދި ދިގުމުއްދަތުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތަކަށް ކުރާ ހަރަދުތައް ނުހިމެނޭނެއެވެ.
"ގާބޭޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުނިބުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލެވޭ ތަކެއްޗަށެވެ.
"ވަޒީފާދޭ ފަރާތް" ނުވަތަ "މަސައްކަތް ހަވާލުކުރާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާގެ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ވަޒީފާދޭ ކޮންމެ މީހަކު ނުވަތަ ކުންފުންޏެއް ނުވަތަ ސަރުކާރު ނުވަތަ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކަށެވެ. އަދި އެ މާނަކުރުމުގައި، މިނިވަން ނޫން ކޮންޓްރެކްޓަރުންގެ ހިދުމަތް ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކާއި ވަޒީފާދޭ އެފަދަ ފަރާތްތަކުގެ ވާރިސުންނާއި، އެފަދަ ފަރާތްތަކުގެ ހައްގުތައް ގާނޫނީ ގޮތުން ނަގުލުވާ ފަރާތްތައް ވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ދާއިމީ ނުކުޅެދުންތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ފަރާތެއްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާގައި ރަޖިސްޓަރީ ކުރަންޖެހޭ ފަދަ ނުކުޅެދުންތެރިކަމެއް ހުރުމަށެވެ.
"އެޓެސްޓްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން ލިޔުމެއްގައި އަސްލާ އެއްގޮތް ތައްގަނޑު ޖެހުމަށެވެ.
"ނޯޓަރައިޒްކޮށްފައިވާ ލިޔުމެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނޯޓަރައިޒްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ސިއްކަ ޖަހައި ސޮއިކޮށްފައިވާ ލިޔުމަކަށެވެ.
"ނޯޓަރައިޒްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން، ލިޔުމެއްގައި ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ސިއްކަ ޖަހައިފައި ސޮއިކުރުމަށެވެ.
"އެޓެސްޓްކޮށްފައިވާ ކޮޕީއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަކަށެވެ.
"އިންޓަރޖެނެރޭށަނަލް އިކުއިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖީލުތަކުގެ ގިންތީގެ ހަމަހަމަކަމަށެވެ.
"އާންމުކޮށް ށާއިއުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީގެ ވެބްސައިޓުގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ސިފައިގައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން އާންމުކޮށް ށާއިއުކުރުމަށެވެ.
"ކޮންޓިންޖެންޓް ލަޔަބިލިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ ފުރިހަމަ ކޮންޓްރޯލް އެކަމެއްގައި ނެތްނަމަވެސް، މުސްތަގުބަލުގައި ހިނގާފާނެ ހާދިސާއެއްގެ ސަބަބުން ދައުލަތުން އުފުލަން ޖެހިދާނެ މާލީ ޒިންމާތަކަށެވެ. މި މާނައިގެ ތެރޭގައި ދައުލަތުން ގެރެންޓީކޮށްދޭ ދަރަނި ހިމެނެއެވެ.
"ކީ ޕަރފޯމަންސް އިންޑިކޭޓަރތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ އޮފީސްތަކުން މަސްއޫލުވ،ެ ޒިންމާވާ މަސައްކަތްތަކުން ހާސިލުކުރާ ނަތީޖާތައް މިންކޮށް، ހިސާބުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ރިއަލް ޖ.ީޑ.ީޕީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދުގައި އުފައްދާ ތަކެއްޗާއި ހިދުމަތުގެ ޖުމްލަ އަގު، އިންފްލޭށަނަށް އެޖަސްޓުކުރުމަށްފަހު މިންކުރުމަށް ގެންގުޅޭ މިންގަނޑަށެވެ.
"ރިކަރަންޓް ހަރަދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ ހަރަދުތަކުގެ ތެރޭގައި އަބަދުމެ ގަވާއިދުން ކުރަންޖެހޭ ހަރަދު ނުވަތަ ދައުލަތުގެ ހަރުމުދަލެއް ނުއުފެދޭ ނުވަތަ އިތުރުނުވާ ހަރަދުތަކަށެވެ.
"ހިލޭ އެހީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފައިސާގެ އަދަދަކުން ނުވަތަ މުދަލަކުން ނުވަތަ ހިދުމަތެއްގެ ގޮތުގައި، ދައުލަތަށް ލިބޭ އަނބުރާ ދައްކަން ނުޖެހޭ އަދި އެއަށް ބަދަލެއް ދޭން ނުޖެހޭ އެހީއަށެވެ.
"ހަރަދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެކި ކަންކަމަށް ކަނޑައެޅި ބަޖެޓުކުރެވިގެން ކުރެވޭ ހޭދައަށާއި، އަދި އެނޫންވެސް ފަންޑު އެކައުންޓުތަކުން ކުރެވޭ ހޭދައަށެވެ. މި މާނައިގެ ތެރޭގައި، އެޑްވާންސްގެ ގޮތުގައި ދޫކުރާ ފައިސާއާއި، ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށް ދޫކުރާ ފައިސާއާއި، ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކަށް ރައުސުލްމާލުގެ ގޮތުގައި ދައްކާ ފައިސ،ާ އަދި ދިގުމުއްދަތުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތަކަށް ކުރާ ހަރަދުތައް ނުހިމެނޭނެއެވެ.
"ގާބޭޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުނިބުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލެވޭ ތަކެއްޗަށެވެ.
"ވަޒީފާދޭ ފަރާތް" ނުވަތަ "މަސައްކަތް ހަވާލުކުރާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާގެ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ވަޒީފާދޭ ކޮންމެ މީހަކު ނުވަތަ ކުންފުންޏެއް ނުވަތަ ސަރުކާރު ނުވަތަ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކަށެވެ. އަދި އެ މާނަކުރުމުގައި، މިނިވަން ނޫން ކޮންޓްރެކްޓަރުންގެ ހިދުމަތް ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކާއި ވަޒީފާދޭ އެފަދަ ފަރާތްތަކުގެ ވާރިސުންނާއި، އެފަދަ ފަރާތްތަކުގެ ހައްގުތައް ގާނޫނީ ގޮތުން ނަގުލުވާ ފަރާތްތައް ވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ދާއިމީ ނުކުޅެދުންތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ފަރާތެއްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާގައި ރަޖިސްޓަރީ ކުރަންޖެހޭ ފަދަ ނުކުޅެދުންތެރިކަމެއް ހުރުމަށެވެ.
"އެޓެސްޓްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން ލިޔުމެއްގައި އަސްލާ އެއްގޮތް ތައްގަނޑު ޖެހުމަށެވެ.
"ނޯޓަރައިޒްކޮށްފައިވާ ލިޔުމެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނޯޓަރައިޒްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ސިއްކަ ޖަހައި ސޮއިކޮށްފައިވާ ލިޔުމަކަށެވެ.
"ނޯޓަރައިޒްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން، ލިޔުމެއްގައި ޕަބްލިކް ނޯޓަރީއެއްގެ ސިއްކަ ޖަހައިފައި ސޮއިކުރުމަށެވެ.
"އެޓެސްޓްކޮށްފައިވާ ކޮޕީއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަކަށެވެ.