ގާނޫނީ ރަދީފު
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ އެތުލީޓެއްގެ މަންމަ/ބައްޕަ ނުވަތަ ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިޔާއަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަސްމީ ޗާޓު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީން ތައްޔާރުކޮށް ށާއިއުކުރާ ރަށްތަކާއި، ފަޅުތަކާއި، އެފަދަ އެހެނިހެން ތަންތަނުގެ ޗާޓަށެވެ.
"ޖިއޮގުރަފިކް ތަނެއް" ނުވަތަ "ޖިއޮގުރަފިކް ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަށްރަށާއި، ބިންބިމާއި، ފަޅުފަޅާއި، ފަރުފަރާއި، ހާހަލާއި، ގިރިގިރިއާ އަދި މި ނޫން ވެސް ގުދުރަތީ މިފަދަ ތަންތަނާއި، އުފައްދައިފައިވާ ތަންތަނާއި ސަރަހައްދުތަކަށެވެ.
"ފަންނީ އަދި ސުލޫކީ މިންގަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އިންސްޓިޓިއުޓުން، ނުވަތަ އިންސްޓިޓިއުޓުން ބަލައިގަންނަ ބައިނަލްއަގުވާމީ ވެލުއޭށަނާ ގުޅޭ ޖަމުއިއްޔާތަކުން ނުވަތަ އެސޯސިއޭށަންތަކުން ނުވަތަ އެހެނިހެން ގައުމުތަކުގެ ވެލުއޭށަން އިންސްޓިޓިއުޓްތަކުން، ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން އެއްވެސް ތަނަކުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މީލާދީ އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި ފެށޭ ނުވަތަ ނިމޭ 12 (ބާރަ) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި 183 (އެއްސަތޭކަ އަށްޑިހަ ތިނެއް) ދުވަހު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަދުވަހު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރުމަށެވެ.
"ޕާޓްނަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ކުންފުންޏެއް ނަމަ، އެ ކުންފުނީގެ ޑިރެކްޓަރުން، ޕާޓްނަރށިޕެއް ނަމަ، އެ ޕާޓްނަރށިޕެއްގެ ޕާޓްނަރުން، އަދި އަމިއްލަ ފަރުދުންގެ ވިޔަފާރިއެއް ނަމަ، އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ މަސްއޫލުވެރިޔާއަށެވެ.
"ފަރމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ ވެލުއޭށަންގެ ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ބޭނުމަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 2014-18 (ވިޔަފާރި ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 4 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އުފައްދައިފައިވާ ކުންފުނިތަކަށާއި ޕާޓްނަރށިޕްތަކަށާއި އަމިއްލަ ވިޔަފާރީގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
"ރެޖިސްޓަރޑް އިންޑިވިޖުއަލް ވެލުއަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މާލީ ހިސާބުތަކާއި މާލީ ބަޔާންތައް ތައްޔާރުކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ ވެލުއޭށަން ހެދުމުގެ ހިދުމަތް ދޭ ފަރާތްތައް ރަޖިސްޓަރީކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2025-103) ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ވެލުއޭށަންގެ ހިދުމަތް ދޭ ފަރުދަކަށެވެ
"ރެޖިސްޓަރޑް ވެލުއަރ" އެއް ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ރެޖިސްޓަރޑް އިންޑިވިޖުއަލް ވެލުއަރއިންނަށާއި ރެޖިސްޓަރޑް ފަރމް ވެލުއަރއަށެވެ.
"އެޑްމިށަންސް އެންޑް ލައިސަންސިންގ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނުގެ 30 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އިންސްޓިޓިއުޓުގެ މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވުމަށް ޓަކައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ އުސޫލުތަކާއި ށަރުތުތައް ކަނޑައެޅުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ގާނޫނީ އޮޑިޓްކުރުމަށް ޓަކައި އޮޑިޓް ލައިސަންސް ދޫކުރުމުގެ އެންމެހައި ކަންކަން ރާވައި ހިންގުމާއި އެޑްމިށަންސްއާއި ލައިސަންސިންގއާ ގުޅޭ އެހެނިހެން ކަންތައްތައް ކުރުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ އެޑްމިށަންސް އެންޑް ލައިސަންސިންގ ކޮމިޓީއަށެވެ.
"އެޕީލް ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2020-13 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓުންގެ ގާނޫނު) ގެ 29 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އިންސްޓިޓިއުޓުގެ ކައުންސިލުން ނުވަތަ ކޮމިޓީއަކުން ނިންމާ ނިންމުމަކާމެދު ހިތްހަމަނުޖެހޭ ނަމަ މެންބަރުން އެ ނިންމުމެއް އިސްތިއުނާފުކުރާ ހާލަތުގައި މައްސަލަ ބެލުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ އެޕީލް ކޮމިޓީއަށެވެ.
(ޅ) "ސުލޫކީ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2020-13 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓުންގެ ގާނޫނު) ގެ 28 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ގަވާއިދާއި، ކޯޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓާ މެންބަރަކު ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ބަޔާންކޮށް މެންބަރެއްގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާ ށަކުވާއަކާ ގުޅިގެން ނުވަތަ އިންސްޓިޓިއުޓަށް އަމިއްލައަށް ފެނިގެން ބަލާ މައްސަލައަކާ ގުޅިގެން އެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކުރުމަށްފަހު މެންބަރުންނާމެދު އަޅަން ފެންނަ ފިޔަވަޅުތައް ކައުންސިލަށް ހުށަހެޅުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ ސުލޫކީ ކޮމިޓީއަށެވެ.
"ސީޕީޑީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، "ކޮންޓިނުއިންގ ޕްރޮފެށަނަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް" އަށެވެ.
"ވެލުއޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރގެ ވިޔަފާރިތަކުގެ ބޭނުމަށް މާލީ ހިސާބުތަކާއި މާލީ ބަޔާންތައް ތައްޔާރުކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ ވެލުއޭށަނަށެވެ.
"ހާއްސަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކަރަންޓު ކެނޑުމާއި، ކަސްޓަމްސްގެ ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ނެޓްވާރކްގައި މައްސަލަޖެހުމާއި، ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ބޭނުންކުރާ ސިސްޓަމަކަށް މައްސަލައެއް ދިމާވެ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ހިދުމަތް ދިނުން ހުއްޓުމަކަށް އަންނަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުމަށެވެ.
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ އެތުލީޓެއްގެ މަންމަ/ބައްޕަ ނުވަތަ ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިޔާއަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަސްމީ ޗާޓު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީން ތައްޔާރުކޮށް ށާއިއުކުރާ ރަށްތަކާއި، ފަޅުތަކާއި، އެފަދަ އެހެނިހެން ތަންތަނުގެ ޗާޓަށެވެ.
"ޖިއޮގުރަފިކް ތަނެއް" ނުވަތަ "ޖިއޮގުރަފިކް ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަށްރަށާއި، ބިންބިމާއި، ފަޅުފަޅާއި، ފަރުފަރާއި، ހާހަލާއި، ގިރިގިރިއާ އަދި މި ނޫން ވެސް ގުދުރަތީ މިފަދަ ތަންތަނާއި، އުފައްދައިފައިވާ ތަންތަނާއި ސަރަހައްދުތަކަށެވެ.
"ފަންނީ އަދި ސުލޫކީ މިންގަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އިންސްޓިޓިއުޓުން، ނުވަތަ އިންސްޓިޓިއުޓުން ބަލައިގަންނަ ބައިނަލްއަގުވާމީ ވެލުއޭށަނާ ގުޅޭ ޖަމުއިއްޔާތަކުން ނުވަތަ އެސޯސިއޭށަންތަކުން ނުވަތަ އެހެނިހެން ގައުމުތަކުގެ ވެލުއޭށަން އިންސްޓިޓިއުޓްތަކުން، ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން އެއްވެސް ތަނަކުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މީލާދީ އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި ފެށޭ ނުވަތަ ނިމޭ 12 (ބާރަ) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި 183 (އެއްސަތޭކަ އަށްޑިހަ ތިނެއް) ދުވަހު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަދުވަހު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރުމަށެވެ.
"ޕާޓްނަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ކުންފުންޏެއް ނަމަ، އެ ކުންފުނީގެ ޑިރެކްޓަރުން، ޕާޓްނަރށިޕެއް ނަމަ، އެ ޕާޓްނަރށިޕެއްގެ ޕާޓްނަރުން، އަދި އަމިއްލަ ފަރުދުންގެ ވިޔަފާރިއެއް ނަމަ، އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ މަސްއޫލުވެރިޔާއަށެވެ.
"ފަރމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ ވެލުއޭށަންގެ ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ބޭނުމަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 2014-18 (ވިޔަފާރި ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 4 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އުފައްދައިފައިވާ ކުންފުނިތަކަށާއި ޕާޓްނަރށިޕްތަކަށާއި އަމިއްލަ ވިޔަފާރީގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
"ރެޖިސްޓަރޑް އިންޑިވިޖުއަލް ވެލުއަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މާލީ ހިސާބުތަކާއި މާލީ ބަޔާންތައް ތައްޔާރުކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ ވެލުއޭށަން ހެދުމުގެ ހިދުމަތް ދޭ ފަރާތްތައް ރަޖިސްޓަރީކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2025-103) ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ވެލުއޭށަންގެ ހިދުމަތް ދޭ ފަރުދަކަށެވެ
"ރެޖިސްޓަރޑް ވެލުއަރ" އެއް ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ރެޖިސްޓަރޑް އިންޑިވިޖުއަލް ވެލުއަރއިންނަށާއި ރެޖިސްޓަރޑް ފަރމް ވެލުއަރއަށެވެ.
"އެޑްމިށަންސް އެންޑް ލައިސަންސިންގ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނުގެ 30 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އިންސްޓިޓިއުޓުގެ މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވުމަށް ޓަކައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ އުސޫލުތަކާއި ށަރުތުތައް ކަނޑައެޅުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ގާނޫނީ އޮޑިޓްކުރުމަށް ޓަކައި އޮޑިޓް ލައިސަންސް ދޫކުރުމުގެ އެންމެހައި ކަންކަން ރާވައި ހިންގުމާއި އެޑްމިށަންސްއާއި ލައިސަންސިންގއާ ގުޅޭ އެހެނިހެން ކަންތައްތައް ކުރުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ އެޑްމިށަންސް އެންޑް ލައިސަންސިންގ ކޮމިޓީއަށެވެ.
"އެޕީލް ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2020-13 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓުންގެ ގާނޫނު) ގެ 29 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އިންސްޓިޓިއުޓުގެ ކައުންސިލުން ނުވަތަ ކޮމިޓީއަކުން ނިންމާ ނިންމުމަކާމެދު ހިތްހަމަނުޖެހޭ ނަމަ މެންބަރުން އެ ނިންމުމެއް އިސްތިއުނާފުކުރާ ހާލަތުގައި މައްސަލަ ބެލުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ އެޕީލް ކޮމިޓީއަށެވެ.
(ޅ) "ސުލޫކީ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2020-13 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޗާޓަރޑް އެކައުންޓެންޓުންގެ ގާނޫނު) ގެ 28 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ގަވާއިދާއި، ކޯޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓާ މެންބަރަކު ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ބަޔާންކޮށް މެންބަރެއްގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާ ށަކުވާއަކާ ގުޅިގެން ނުވަތަ އިންސްޓިޓިއުޓަށް އަމިއްލައަށް ފެނިގެން ބަލާ މައްސަލައަކާ ގުޅިގެން އެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކުރުމަށްފަހު މެންބަރުންނާމެދު އަޅަން ފެންނަ ފިޔަވަޅުތައް ކައުންސިލަށް ހުށަހެޅުމަށް އެކުލަވައިލައިފައިވާ ސުލޫކީ ކޮމިޓީއަށެވެ.
"ސީޕީޑީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، "ކޮންޓިނުއިންގ ޕްރޮފެށަނަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް" އަށެވެ.
"ވެލުއޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރގެ ވިޔަފާރިތަކުގެ ބޭނުމަށް މާލީ ހިސާބުތަކާއި މާލީ ބަޔާންތައް ތައްޔާރުކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ ވެލުއޭށަނަށެވެ.
"ހާއްސަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކަރަންޓު ކެނޑުމާއި، ކަސްޓަމްސްގެ ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ނެޓްވާރކްގައި މައްސަލަޖެހުމާއި، ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ބޭނުންކުރާ ސިސްޓަމަކަށް މައްސަލައެއް ދިމާވެ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ހިދުމަތް ދިނުން ހުއްޓުމަކަށް އަންނަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުމަށެވެ.