ގާނޫނީ ރަދީފު
"ދިވެހިރާއްޖެއިން ސިއްރުން މުދާ އެތެރެކުރުން" ކަމަަށް ބެލޭނީ، މުދަލެއް ދިވެހިރާއްޖެއަށް ގެނައުމާއެކު، މުދަލެއް ބޭލުމަށް ކަސްޓަމްސުން ކަނޑައަޅާ ސަރަހައްދުނޫން ތަނަކަށް އެމުދަލެއް ބޭލުމަށް، ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ ބަހައްޓަން ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުން ހުއްދަ ނުހޯދައި، އެ ސަރަހައްުން މުދާ ބޭރަށް ގެންދިުމަށް، ނުވަތަ ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީއެއް ނުދައްކައި ރާޢްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރުމަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖެއިން ސިއްރުން މުދާ ބޭރުކުރުން" ކަމަށް ބެލޭނީ، ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުގެ ހުއްދަ ނުހޯދއި، ދިވެހިރާއްޖެއިން މުދާ ބޭރުކުރުމަށް، ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުކުރާ މުދާ ބަހައްޓަން ކަސްޓަމްސުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ސަރަހައްދެއްގައި މުދާހުއްޓާ ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުން ހުއްދަ ނުހޯދައި، އެސަރަހައްދުން ބޭރަށް ގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފޮނުވުމަށް، ނުވަތަ ދައްކަންޖެހެ ޑިއުޓީއެއް ނުދައްކައި، ރާޢްޖެއިން ބޭރަށް މުދާ ގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފޮނުވުމަށެވެ.
"ރީއެސްޕޯޓް ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގަވާއިދުން ދިވެހި ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓް ކުރެވިފައިވާ ތަކެތި، އެތަކެތީގެ ޒާތަށް ބަދަލު ނުގެނެސް ދިވެހި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ގަވާއިދުން ގެންދިއުމެވެ.
"އެފް.އޯ.ބީ. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، ބަނދަރުގައި، ނުވަތަ ވައިގެ ބަނދަރުގައި އޮތް އުޅަނދަކަށް އެތަކެތި އެރުވުމާހަމައަށް ހިނގި ހަރަދެވެ. މިހަރަދުގެ ތެރޭގައި ނާލާއި އިންށުއަރެންސެއް ނުހިމެނެއެވެ.
"ސީ.އެންޑް.އެފް. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، ނާލާއެކު އެއެއްޗަކަށްޖެހޭ އަގެވެ.
"ސީ.އައި.އެފް. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، އިންށުއަރެންސާއި، ނާލާއެކު އެއެއްޗަކަށްޖެހޭ އަގެވެ.
"އެޓެސްޓްކޮށްފައިވާ ކޮޕީއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2019-05 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަށާއި، އެ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ ބޭރު ގައުމެއްގެ އިދާރާއަކުން ނަމަ، އެ ގައުމެއްގެ ގާނޫނާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަށެވެ.
"ކޯޕަރޭޓް ގްރޫޕް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ތިރީގައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
- އެ ކުންފުނިން %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސަބްސިޑިއަރީ ކުންފުނިތައް)؛
- އެ ކުންފުނީގެ %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ފަރާތެއް (އޯނަރުން)؛
- މި އަކުރުގެ (2) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަރާތުން%25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސިސްޓަރ ކުންފުނިތައް)؛ އަދި
- މި އަކުރުގެ (3) ވަނަ ނަބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުންފުނިތަކުން %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސިސްޓަރ ކުންފުނިތަކުގެ ސަބްސިޑިއަރީ ކުންފުނިތައް).
"ބޭރު ފައިސާއިން ލިބޭ އާމްދަނީ ބޭންކު އެކައުންޓަކަށް ޖަމާކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ނުވަތަ "ޖަމާކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-32 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 7 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގައި އަދި އެ އަކުރުގެ (2) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ބޭރު ފައިސާ މާރުކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-32 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކުރާ ކެޓެގަރީ-އޭ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި، އެ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކުރާ ކެޓެގަރީ-ބީ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި، އެ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ބަޔާންކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ގަވާއިދު ނަންބަރު 2025-28 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ އާންމު ގަވާއިދު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަދި (ށ) ގައި ތަފުސީލުކޮށްފައިވާ، ކެޓެގަރީ-އޭ އެސްޓެބްލިށްމަންޓާއި ކެޓެގަރީ-ބީ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ތަންތަން ހިންގާ ފަރާތްތައް ހިމެނޭނެއެވެ.
"ބޭރު ފައިސާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެ ނޫން އެހެން ކޮންމެ ގައުމެއްގެ ފައިސާއަށެވެ.
"ތައްޔާރީ ބުއިންތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނުން ބުއިމަށް ޓަކައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުންތަކަށެވެ.
"ނިއުޓްރިއެންޓް ޕްރޮފައިލް މޮޑެލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ނިއުޓްރިއެންޓްސްގެ މިންވަރު ގިންތިކޮށްދޭ މިންގަނޑަށެވެ.
"ފުޑް ސަޕްލިމެންޓްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ކާބޯތަކެތީގެ އިތުރުން، ހަށިގަނޑަށް ނިއުޓްރިއެންޓް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ ވަކި ނިއުޓްރިއެންޓެއް ނުވަތަ ނިއުޓްރިއެންޓްތަކެއް އެއްކޮށްގެން ހަށިގަނޑުގެ ހެދިބޮޑުވުމަށް ބަދަލުގެނައުމަށް އުފައްދައިފައިވާ ބޭހެއްކަމުގައިނުވާ ބާވަތްތަކެވެ.
"ކާބޮނޭޓެޑް ޑްރިންކްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނުން ބުއިމަށް ޓަކައި ތައުޔާރުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުންތަކުގެ ތެރެއިން ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް އެއްކޮށްފައި ހުންނަ ބުއިންތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ކޯލާ، ސޮޑާ ފަދަ ބުއިންތައް ހިމެނެއެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖެއިން ސިއްރުން މުދާ އެތެރެކުރުން" ކަމަަށް ބެލޭނީ، މުދަލެއް ދިވެހިރާއްޖެއަށް ގެނައުމާއެކު، މުދަލެއް ބޭލުމަށް ކަސްޓަމްސުން ކަނޑައަޅާ ސަރަހައްދުނޫން ތަނަކަށް އެމުދަލެއް ބޭލުމަށް، ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ ބަހައްޓަން ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުން ހުއްދަ ނުހޯދައި، އެ ސަރަހައްުން މުދާ ބޭރަށް ގެންދިުމަށް، ނުވަތަ ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީއެއް ނުދައްކައި ރާޢްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރުމަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖެއިން ސިއްރުން މުދާ ބޭރުކުރުން" ކަމަށް ބެލޭނީ، ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުގެ ހުއްދަ ނުހޯދއި، ދިވެހިރާއްޖެއިން މުދާ ބޭރުކުރުމަށް، ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުކުރާ މުދާ ބަހައްޓަން ކަސްޓަމްސުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ސަރަހައްދެއްގައި މުދާހުއްޓާ ކަސްޓަމްސަށް ނާންގައި، ނުވަތަ ކަސްޓަމްސުން ހުއްދަ ނުހޯދައި، އެސަރަހައްދުން ބޭރަށް ގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފޮނުވުމަށް، ނުވަތަ ދައްކަންޖެހެ ޑިއުޓީއެއް ނުދައްކައި، ރާޢްޖެއިން ބޭރަށް މުދާ ގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފޮނުވުމަށެވެ.
"ރީއެސްޕޯޓް ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގަވާއިދުން ދިވެހި ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓް ކުރެވިފައިވާ ތަކެތި، އެތަކެތީގެ ޒާތަށް ބަދަލު ނުގެނެސް ދިވެހި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ގަވާއިދުން ގެންދިއުމެވެ.
"އެފް.އޯ.ބީ. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، ބަނދަރުގައި، ނުވަތަ ވައިގެ ބަނދަރުގައި އޮތް އުޅަނދަކަށް އެތަކެތި އެރުވުމާހަމައަށް ހިނގި ހަރަދެވެ. މިހަރަދުގެ ތެރޭގައި ނާލާއި އިންށުއަރެންސެއް ނުހިމެނެއެވެ.
"ސީ.އެންޑް.އެފް. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، ނާލާއެކު އެއެއްޗަކަށްޖެހޭ އަގެވެ.
"ސީ.އައި.އެފް. އަގު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަކެތީގެ އަގާއި، އިންށުއަރެންސާއި، ނާލާއެކު އެއެއްޗަކަށްޖެހޭ އަގެވެ.
"އެޓެސްޓްކޮށްފައިވާ ކޮޕީއެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2019-05 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ ފަންނުގެ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަށާއި، އެ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ ބޭރު ގައުމެއްގެ އިދާރާއަކުން ނަމަ، އެ ގައުމެއްގެ ގާނޫނާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އަސްލާ އެއްގޮތްކަމުގެ ތައްގަނޑު ޖަހައިފައިވާ ލިޔުމަށެވެ.
"ކޯޕަރޭޓް ގްރޫޕް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ތިރީގައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
- އެ ކުންފުނިން %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސަބްސިޑިއަރީ ކުންފުނިތައް)؛
- އެ ކުންފުނީގެ %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ފަރާތެއް (އޯނަރުން)؛
- މި އަކުރުގެ (2) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަރާތުން%25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސިސްޓަރ ކުންފުނިތައް)؛ އަދި
- މި އަކުރުގެ (3) ވަނަ ނަބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުންފުނިތަކުން %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ހިއްސާ އޮންނަ އެހެން ކުންފުނިތައް (ސިސްޓަރ ކުންފުނިތަކުގެ ސަބްސިޑިއަރީ ކުންފުނިތައް).
"ބޭރު ފައިސާއިން ލިބޭ އާމްދަނީ ބޭންކު އެކައުންޓަކަށް ޖަމާކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ނުވަތަ "ޖަމާކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-32 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 7 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގައި އަދި އެ އަކުރުގެ (2) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ބޭރު ފައިސާ މާރުކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-32 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކުރާ ކެޓެގަރީ-އޭ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި، އެ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކުރާ ކެޓެގަރީ-ބީ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި، އެ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ބަޔާންކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ގަވާއިދު ނަންބަރު 2025-28 (ބޭރު ފައިސާއާބެހޭ އާންމު ގަވާއިދު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަދި (ށ) ގައި ތަފުސީލުކޮށްފައިވާ، ކެޓެގަރީ-އޭ އެސްޓެބްލިށްމަންޓާއި ކެޓެގަރީ-ބީ އެސްޓެބްލިށްމަންޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ތަންތަން ހިންގާ ފަރާތްތައް ހިމެނޭނެއެވެ.
"ބޭރު ފައިސާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެ ނޫން އެހެން ކޮންމެ ގައުމެއްގެ ފައިސާއަށެވެ.
"ތައްޔާރީ ބުއިންތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނުން ބުއިމަށް ޓަކައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުންތަކަށެވެ.
"ނިއުޓްރިއެންޓް ޕްރޮފައިލް މޮޑެލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާބޯތަކެތީގައި ހިމެނޭ ނިއުޓްރިއެންޓްސްގެ މިންވަރު ގިންތިކޮށްދޭ މިންގަނޑަށެވެ.
"ފުޑް ސަޕްލިމެންޓްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ކާބޯތަކެތީގެ އިތުރުން، ހަށިގަނޑަށް ނިއުޓްރިއެންޓް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ ވަކި ނިއުޓްރިއެންޓެއް ނުވަތަ ނިއުޓްރިއެންޓްތަކެއް އެއްކޮށްގެން ހަށިގަނޑުގެ ހެދިބޮޑުވުމަށް ބަދަލުގެނައުމަށް އުފައްދައިފައިވާ ބޭހެއްކަމުގައިނުވާ ބާވަތްތަކެވެ.
"ކާބޮނޭޓެޑް ޑްރިންކްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނުން ބުއިމަށް ޓަކައި ތައުޔާރުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުންތަކުގެ ތެރެއިން ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް އެއްކޮށްފައި ހުންނަ ބުއިންތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ކޯލާ، ސޮޑާ ފަދަ ބުއިންތައް ހިމެނެއެވެ.