ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގައިވާ ފަރުދުންނާއި، ކުންފުނިތަކާއި، ޕާޓްނަރށިޕާއި ދައުލަތުގެ އޮފީސްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އަންނަނިވި ށަރުތުތައް ފުރިހަމަވާ މީހުންނަށެވެ (1) ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2007 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިމިގްރޭށަންގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ބިދޭސީއަކަށްވުން؛ (2) އަދި ދިވެއްސަކާ އިނދެގެން އުޅޭ މީހަކަށްނުވުން.
ތަސައްރުފުކުރުން
"ތަސައްރުފުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ (1) މުދަލެއް ވިއްކައިލުން، ދިނުން، ޓްރާންސްފަރކުރުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކަށް މިލްކުވެރިކަމުން މުދަލެއް ވަކިވުން؛ (2) ނުވަތަ
މުދަލެއް ހަލާކުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބަކާހުރެ އެ މުދާ ދާއިމީކޮށް އަތުން ބީވުން؛ (3) ނުވަތަ މުދާ ބޭނުންކުރުން ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ އެ މުދާ ބޭނުންކުރަމުންދިޔަ ވިޔަފާރި ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ ނިމުމަކަށް ގެނައުން ނުވަތަ އުވައިލުން؛ ނުވަތަ (4) މުދަލެއްގެ ވެރިފަރާތުން އެ މުދާ ބޭނުންކޮށްގެން ކުރަމުންދާ ވިޔަފާރިއަކުން ޓެކްސް ދައްކަންޖެހުން ނިމުމަކަށް އައުމަށެވެ.
ތިމާގެ މީހެއް
"ތިމާގެ މީހެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާ؛ ނުވަތަ ދަރި ނުވަތަ މައިންބަފައިން ނުވަތަ ކާފަ ނުވަތަ މާމަ ނުވަތަ ބޭބެ ނުވަތަ ދައްތަ ނުވަތަ ކޮއްކޮ؛ ނުވަތަ އެފަދަ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާއަށެވެ.
ލޯނު
"ލޯނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއް ފަރާތުން ("ފުރަތަމަ ފަރާތް") އަނެއް ފަރާތަށް ("ދެވަނަ ފަރާތް")، ދެވަނަ ފަރާތުން ކުރިމަގުގައި އަދަދެއް ދެއްކުމުގެ އިލްތިޒާމެއް އުފުލުމަށް ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން، ފައިސާއިން ވިޔަސް ނުވަތަ ފައިސާއިން ނޫން ގޮތަކަށް ވިޔަސް ދޭ އަދަދަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޕްރޮމިސަރީ ނޯޓު ނުވަތަ ބިލްސް އޮފް އެކްސްޗޭންޖު ނުވަތަ ބޮންޑަކާ ގުޅިގެން ދައްކަންޖެހޭ އަދަދުތައްވެސް ހިމެނެއެވެ.
ގުޅުން ހުރި ފަރާތް
"ގުޅުން ހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ށަރުތުތަކުންކުރެ ށަރުތެއް ފުރިހަމަވާ ދެ ފަރާތަކަށެވެ.
(1) އެއް ފަރާތުން އަނެއް ފަރާތް ކޮންޓްރޯލް ކުރުން ނުވަތަ އެ ދެ ފަރާތްވެސް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ އެއް ފަރާތަކުން ނުވަތަ ފަރާތްތަކަކުން ކަމަށްވުން؛ ނުވަތަ
(2) އެކަކަކީ އަނެކަކުގެ ތިމާގެ މީހަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(3) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(4) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕެއްގެ ޕާޓްނަރަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީވެސް އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(5) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ބެނިފިށަރީއަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(6) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ސެޓްލަރއަކަށްވުން.
ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ
"ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑިރެކްޓަރުންގެ ވާޖިބުތައް އަދާކުރުމުގެ ސަބަބުން، ނުވަތަ ޑިރެކްޓަރެއްގެ މަގާމުގައި ހުރުމުގެ ސަބަބުން، ނަގުދު ފައިސާއިން ނޫނަސް ލިބޭ ކޮންމެ އިނާޔަތެއްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
ޑިވިޑެންޑް
"ޑިވިޑެންޑް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިއްސާގެ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން، ފައިދާގެ ބައިވެރިއެއްގެ ގޮތުން ލިބޭ، ދަރަންޏެއްގެ ބަދަލުގައި ލިބޭ އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ އާމްދަނީއަކަށެވެ.
ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ
"ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންމެ ފަރާތަކަށްވެސް ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީން އުނިކުރުމަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ހުއްދަކުރާ އުނިކުރުންތަކާއި އެ ގާނޫނުގެ 33 ވަނަ މާއްދާއާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ގެއްލުން އުނިކުރުމުން އޮންނަ އާމްދަނީއަށެވެ.
ޓެކްސް އަހަރު
"ޓެކްސް އަހަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީލާދީ އަހަރުގެ 1 ޖަނަވަރީ އިން 31 ޑިސެންބަރަށެވެ.
ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ
"ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފުންނަށް ދޭ އުޖޫރައިގެ ގޮތުގައި ނުހިމެނޭ، ޓެކްނިކަލް، މެނޭޖީރިއަލް ނުވަތަ ކޮންސަލްޓަންސީ ފަދަ ހިދުމަތަށް ދައްކާ މުގާބިލަށެވެ.
ޕާޓްނަރށިޕް
"ޕާޓްނަރށިޕް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ:
(1) އެ މައްޗަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 13/2011 (ޕާޓްނަރށިޕްގެ ގާނޫނު) ހިނގާ ޕާޓްނަރށިޕްތައް؛ އަދި
(2) ވިޔަފާރި ހަރަކާތަކުން ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީއާއި ހަރަދު ނުވަތަ ފައިދާ ނުވަތަ ގެއްލުން ހިއްސާކުރާ 2 (ދޭއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ މީހުންނަށެވެ. އެއީ އެ އާމްދަނީ ލިބޭ ހަރަކާތުގެ ނުވަތަ މުދަލުގެ މިލްކުވެރިކަން އެ ފަރާތްތަކުން ހިއްސާނުކުރިކަމުގައިވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ އެ ހަރަކާތް ހިންގަނީ ވަކި ނަމެއް ނެތިކަމަށްވީ ނަމަވެސް މެއެވެ.
ޖުމްލަ އާމްދަނީ
"ޖުމްލަ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ، ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) 12 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އާމްދަނީ ފިޔަވައި، އެނޫން އާމްދަނީގެ ޖުމްލައިން އެއްވެސް އަދަދެއް އުނިކުރުމުގެ ކުރިން އޮންނަ އަދަދަށެވެ. (ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ށރ) )
އިންސާނީ އެހީތެރިކަން
"އިންސާނީ އެހީތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާރިސާއެއްގައި އިޖާބަދިނުމަށާއި ރިލީފް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން، ފޯރުކޮށްދެވޭ މާލީ، މާއްދީ އަދި އިންސާނީ އެހީތެރިކަމަށެވެ.
ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން
"ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުރިމަތި ވެދާނެކަމަށް ލަފާކުރެވޭ ނުވަތަ ކުރިމަތިވަމުންދާ ކާރިސާއަކަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގެއްލުންދެނިވި ހާދިސާތަކަށް އެންމެ އެދެވޭގޮތުގައި ތައްޔާރުވެ އޭގެ ސަބަބުން ލިބިދާނެ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ކުރިއާލާ އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް އިލްމާއި ހުނަރާއި ފަންނުވެރިކަމުގެގޮތުން ސަރުކާރަށާއި ކަމާގުޅޭ ޖަމާއަތްތަކަށް އަދި މުޖުތަމައާއި އާންމު ފަރުދުންނަށް ލިބިގެންވާ ކެރިފޯރުންތެރިކަމާއި ގާބިލުކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގައިވާ ފަރުދުންނާއި، ކުންފުނިތަކާއި، ޕާޓްނަރށިޕާއި ދައުލަތުގެ އޮފީސްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އަންނަނިވި ށަރުތުތައް ފުރިހަމަވާ މީހުންނަށެވެ (1) ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2007 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިމިގްރޭށަންގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ބިދޭސީއަކަށްވުން؛ (2) އަދި ދިވެއްސަކާ އިނދެގެން އުޅޭ މީހަކަށްނުވުން.
ތަސައްރުފުކުރުން
"ތަސައްރުފުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ (1) މުދަލެއް ވިއްކައިލުން، ދިނުން، ޓްރާންސްފަރކުރުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކަށް މިލްކުވެރިކަމުން މުދަލެއް ވަކިވުން؛ (2) ނުވަތަ
މުދަލެއް ހަލާކުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބަކާހުރެ އެ މުދާ ދާއިމީކޮށް އަތުން ބީވުން؛ (3) ނުވަތަ މުދާ ބޭނުންކުރުން ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ އެ މުދާ ބޭނުންކުރަމުންދިޔަ ވިޔަފާރި ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ ނިމުމަކަށް ގެނައުން ނުވަތަ އުވައިލުން؛ ނުވަތަ (4) މުދަލެއްގެ ވެރިފަރާތުން އެ މުދާ ބޭނުންކޮށްގެން ކުރަމުންދާ ވިޔަފާރިއަކުން ޓެކްސް ދައްކަންޖެހުން ނިމުމަކަށް އައުމަށެވެ.
ތިމާގެ މީހެއް
"ތިމާގެ މީހެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާ؛ ނުވަތަ ދަރި ނުވަތަ މައިންބަފައިން ނުވަތަ ކާފަ ނުވަތަ މާމަ ނުވަތަ ބޭބެ ނުވަތަ ދައްތަ ނުވަތަ ކޮއްކޮ؛ ނުވަތަ އެފަދަ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާއަށެވެ.
ލޯނު
"ލޯނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއް ފަރާތުން ("ފުރަތަމަ ފަރާތް") އަނެއް ފަރާތަށް ("ދެވަނަ ފަރާތް")، ދެވަނަ ފަރާތުން ކުރިމަގުގައި އަދަދެއް ދެއްކުމުގެ އިލްތިޒާމެއް އުފުލުމަށް ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން، ފައިސާއިން ވިޔަސް ނުވަތަ ފައިސާއިން ނޫން ގޮތަކަށް ވިޔަސް ދޭ އަދަދަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޕްރޮމިސަރީ ނޯޓު ނުވަތަ ބިލްސް އޮފް އެކްސްޗޭންޖު ނުވަތަ ބޮންޑަކާ ގުޅިގެން ދައްކަންޖެހޭ އަދަދުތައްވެސް ހިމެނެއެވެ.
ގުޅުން ހުރި ފަރާތް
"ގުޅުން ހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ށަރުތުތަކުންކުރެ ށަރުތެއް ފުރިހަމަވާ ދެ ފަރާތަކަށެވެ.
(1) އެއް ފަރާތުން އަނެއް ފަރާތް ކޮންޓްރޯލް ކުރުން ނުވަތަ އެ ދެ ފަރާތްވެސް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ އެއް ފަރާތަކުން ނުވަތަ ފަރާތްތަކަކުން ކަމަށްވުން؛ ނުވަތަ
(2) އެކަކަކީ އަނެކަކުގެ ތިމާގެ މީހަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(3) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(4) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕެއްގެ ޕާޓްނަރަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީވެސް އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(5) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ބެނިފިށަރީއަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(6) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ސެޓްލަރއަކަށްވުން.
ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ
"ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑިރެކްޓަރުންގެ ވާޖިބުތައް އަދާކުރުމުގެ ސަބަބުން، ނުވަތަ ޑިރެކްޓަރެއްގެ މަގާމުގައި ހުރުމުގެ ސަބަބުން، ނަގުދު ފައިސާއިން ނޫނަސް ލިބޭ ކޮންމެ އިނާޔަތެއްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
ޑިވިޑެންޑް
"ޑިވިޑެންޑް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިއްސާގެ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން، ފައިދާގެ ބައިވެރިއެއްގެ ގޮތުން ލިބޭ، ދަރަންޏެއްގެ ބަދަލުގައި ލިބޭ އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ އާމްދަނީއަކަށެވެ.
ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ
"ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންމެ ފަރާތަކަށްވެސް ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީން އުނިކުރުމަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ހުއްދަކުރާ އުނިކުރުންތަކާއި އެ ގާނޫނުގެ 33 ވަނަ މާއްދާއާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ގެއްލުން އުނިކުރުމުން އޮންނަ އާމްދަނީއަށެވެ.
ޓެކްސް އަހަރު
"ޓެކްސް އަހަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީލާދީ އަހަރުގެ 1 ޖަނަވަރީ އިން 31 ޑިސެންބަރަށެވެ.
ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ
"ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފުންނަށް ދޭ އުޖޫރައިގެ ގޮތުގައި ނުހިމެނޭ، ޓެކްނިކަލް، މެނޭޖީރިއަލް ނުވަތަ ކޮންސަލްޓަންސީ ފަދަ ހިދުމަތަށް ދައްކާ މުގާބިލަށެވެ.
ޕާޓްނަރށިޕް
"ޕާޓްނަރށިޕް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ:
(1) އެ މައްޗަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 13/2011 (ޕާޓްނަރށިޕްގެ ގާނޫނު) ހިނގާ ޕާޓްނަރށިޕްތައް؛ އަދި
(2) ވިޔަފާރި ހަރަކާތަކުން ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީއާއި ހަރަދު ނުވަތަ ފައިދާ ނުވަތަ ގެއްލުން ހިއްސާކުރާ 2 (ދޭއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ މީހުންނަށެވެ. އެއީ އެ އާމްދަނީ ލިބޭ ހަރަކާތުގެ ނުވަތަ މުދަލުގެ މިލްކުވެރިކަން އެ ފަރާތްތަކުން ހިއްސާނުކުރިކަމުގައިވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ އެ ހަރަކާތް ހިންގަނީ ވަކި ނަމެއް ނެތިކަމަށްވީ ނަމަވެސް މެއެވެ.
ޖުމްލަ އާމްދަނީ
"ޖުމްލަ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ، ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) 12 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އާމްދަނީ ފިޔަވައި، އެނޫން އާމްދަނީގެ ޖުމްލައިން އެއްވެސް އަދަދެއް އުނިކުރުމުގެ ކުރިން އޮންނަ އަދަދަށެވެ. (ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ށރ) )
އިންސާނީ އެހީތެރިކަން
"އިންސާނީ އެހީތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާރިސާއެއްގައި އިޖާބަދިނުމަށާއި ރިލީފް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން، ފޯރުކޮށްދެވޭ މާލީ، މާއްދީ އަދި އިންސާނީ އެހީތެރިކަމަށެވެ.
ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން
"ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުރިމަތި ވެދާނެކަމަށް ލަފާކުރެވޭ ނުވަތަ ކުރިމަތިވަމުންދާ ކާރިސާއަކަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގެއްލުންދެނިވި ހާދިސާތަކަށް އެންމެ އެދެވޭގޮތުގައި ތައްޔާރުވެ އޭގެ ސަބަބުން ލިބިދާނެ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ކުރިއާލާ އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް އިލްމާއި ހުނަރާއި ފަންނުވެރިކަމުގެގޮތުން ސަރުކާރަށާއި ކަމާގުޅޭ ޖަމާއަތްތަކަށް އަދި މުޖުތަމައާއި އާންމު ފަރުދުންނަށް ލިބިގެންވާ ކެރިފޯރުންތެރިކަމާއި ގާބިލުކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގައިވާ ފަރުދުންނާއި، ކުންފުނިތަކާއި، ޕާޓްނަރށިޕާއި ދައުލަތުގެ އޮފީސްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް
"ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަގުތީގޮތުން ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ހތ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އަންނަނިވި ށަރުތުތައް ފުރިހަމަވާ މީހުންނަށެވެ (1) ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2007 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިމިގްރޭށަންގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ބިދޭސީއަކަށްވުން؛ (2) އަދި ދިވެއްސަކާ އިނދެގެން އުޅޭ މީހަކަށްނުވުން.
ތަސައްރުފުކުރުން
"ތަސައްރުފުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ (1) މުދަލެއް ވިއްކައިލުން، ދިނުން، ޓްރާންސްފަރކުރުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކަށް މިލްކުވެރިކަމުން މުދަލެއް ވަކިވުން؛ (2) ނުވަތަ
މުދަލެއް ހަލާކުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބަކާހުރެ އެ މުދާ ދާއިމީކޮށް އަތުން ބީވުން؛ (3) ނުވަތަ މުދާ ބޭނުންކުރުން ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ އެ މުދާ ބޭނުންކުރަމުންދިޔަ ވިޔަފާރި ދާއިމީކޮށް ހުއްޓާލުން ނުވަތަ ނިމުމަކަށް ގެނައުން ނުވަތަ އުވައިލުން؛ ނުވަތަ (4) މުދަލެއްގެ ވެރިފަރާތުން އެ މުދާ ބޭނުންކޮށްގެން ކުރަމުންދާ ވިޔަފާރިއަކުން ޓެކްސް ދައްކަންޖެހުން ނިމުމަކަށް އައުމަށެވެ.
ތިމާގެ މީހެއް
"ތިމާގެ މީހެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާ؛ ނުވަތަ ދަރި ނުވަތަ މައިންބަފައިން ނުވަތަ ކާފަ ނުވަތަ މާމަ ނުވަތަ ބޭބެ ނުވަތަ ދައްތަ ނުވަތަ ކޮއްކޮ؛ ނުވަތަ އެފަދަ މީހެއްގެ އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާއަށެވެ.
ލޯނު
"ލޯނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއް ފަރާތުން ("ފުރަތަމަ ފަރާތް") އަނެއް ފަރާތަށް ("ދެވަނަ ފަރާތް")، ދެވަނަ ފަރާތުން ކުރިމަގުގައި އަދަދެއް ދެއްކުމުގެ އިލްތިޒާމެއް އުފުލުމަށް ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން، ފައިސާއިން ވިޔަސް ނުވަތަ ފައިސާއިން ނޫން ގޮތަކަށް ވިޔަސް ދޭ އަދަދަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޕްރޮމިސަރީ ނޯޓު ނުވަތަ ބިލްސް އޮފް އެކްސްޗޭންޖު ނުވަތަ ބޮންޑަކާ ގުޅިގެން ދައްކަންޖެހޭ އަދަދުތައްވެސް ހިމެނެއެވެ.
ގުޅުން ހުރި ފަރާތް
"ގުޅުން ހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ށަރުތުތަކުންކުރެ ށަރުތެއް ފުރިހަމަވާ ދެ ފަރާތަކަށެވެ.
(1) އެއް ފަރާތުން އަނެއް ފަރާތް ކޮންޓްރޯލް ކުރުން ނުވަތަ އެ ދެ ފަރާތްވެސް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ އެއް ފަރާތަކުން ނުވަތަ ފަރާތްތަކަކުން ކަމަށްވުން؛ ނުވަތަ
(2) އެކަކަކީ އަނެކަކުގެ ތިމާގެ މީހަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(3) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(4) އެއް ފަރާތަކީ ޕާޓްނަރށިޕެއްގެ ޕާޓްނަރަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީވެސް އެ ޕާޓްނަރށިޕުގެ ޕާޓްނަރަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(5) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ބެނިފިށަރީއަކަށްވުން؛ ނުވަތަ
(6) އެއް ފަރާތަކީ ޓްރަސްޓަކަށްވެފައި އަނެއް ފަރާތަކީ އެ ޓްރަސްޓުގެ ސެޓްލަރއަކަށްވުން.
ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ
"ޑިރެކްޓަރުންގެ ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޑިރެކްޓަރުންގެ ވާޖިބުތައް އަދާކުރުމުގެ ސަބަބުން، ނުވަތަ ޑިރެކްޓަރެއްގެ މަގާމުގައި ހުރުމުގެ ސަބަބުން، ނަގުދު ފައިސާއިން ނޫނަސް ލިބޭ ކޮންމެ އިނާޔަތެއްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
ޑިވިޑެންޑް
"ޑިވިޑެންޑް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިއްސާގެ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގޮތަކުން، ފައިދާގެ ބައިވެރިއެއްގެ ގޮތުން ލިބޭ، ދަރަންޏެއްގެ ބަދަލުގައި ލިބޭ އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ އާމްދަނީއަކަށެވެ.
ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ
"ޓެކްސް ބިނާކުރެވޭ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންމެ ފަރާތަކަށްވެސް ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީން އުނިކުރުމަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގާނޫނު) ހުއްދަކުރާ އުނިކުރުންތަކާއި އެ ގާނޫނުގެ 33 ވަނަ މާއްދާއާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ގެއްލުން އުނިކުރުމުން އޮންނަ އާމްދަނީއަށެވެ.
ޓެކްސް އަހަރު
"ޓެކްސް އަހަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީލާދީ އަހަރުގެ 1 ޖަނަވަރީ އިން 31 ޑިސެންބަރަށެވެ.
ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ
"ޓެކްނިކަލް ސަރވިސް ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުވައްޒަފުންނަށް ދޭ އުޖޫރައިގެ ގޮތުގައި ނުހިމެނޭ، ޓެކްނިކަލް، މެނޭޖީރިއަލް ނުވަތަ ކޮންސަލްޓަންސީ ފަދަ ހިދުމަތަށް ދައްކާ މުގާބިލަށެވެ.
ޕާޓްނަރށިޕް
"ޕާޓްނަރށިޕް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ:
(1) އެ މައްޗަށް ގާނޫނު ނަންބަރު 13/2011 (ޕާޓްނަރށިޕްގެ ގާނޫނު) ހިނގާ ޕާޓްނަރށިޕްތައް؛ އަދި
(2) ވިޔަފާރި ހަރަކާތަކުން ލިބޭ ޖުމްލަ އާމްދަނީއާއި ހަރަދު ނުވަތަ ފައިދާ ނުވަތަ ގެއްލުން ހިއްސާކުރާ 2 (ދޭއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ މީހުންނަށެވެ. އެއީ އެ އާމްދަނީ ލިބޭ ހަރަކާތުގެ ނުވަތަ މުދަލުގެ މިލްކުވެރިކަން އެ ފަރާތްތަކުން ހިއްސާނުކުރިކަމުގައިވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ އެ ހަރަކާތް ހިންގަނީ ވަކި ނަމެއް ނެތިކަމަށްވީ ނަމަވެސް މެއެވެ.
ޖުމްލަ އާމްދަނީ
"ޖުމްލަ އާމްދަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިސާބުކުރާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ލިބޭ، ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) 12 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އާމްދަނީ ފިޔަވައި، އެނޫން އާމްދަނީގެ ޖުމްލައިން އެއްވެސް އަދަދެއް އުނިކުރުމުގެ ކުރިން އޮންނަ އަދަދަށެވެ. (ގާނޫނު ނަންބަރު 25/2019 (އާމްދަނީން ޓެކްސްނެގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 79 ވަނަ މާއްދާގެ (ށރ) )
އިންސާނީ އެހީތެރިކަން
"އިންސާނީ އެހީތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކާރިސާއެއްގައި އިޖާބަދިނުމަށާއި ރިލީފް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން، ފޯރުކޮށްދެވޭ މާލީ، މާއްދީ އަދި އިންސާނީ އެހީތެރިކަމަށެވެ.
ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން
"ކާރިސާތަކަށް ތައްޔާރުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުރިމަތި ވެދާނެކަމަށް ލަފާކުރެވޭ ނުވަތަ ކުރިމަތިވަމުންދާ ކާރިސާއަކަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ގެއްލުންދެނިވި ހާދިސާތަކަށް އެންމެ އެދެވޭގޮތުގައި ތައްޔާރުވެ އޭގެ ސަބަބުން ލިބިދާނެ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ކުރިއާލާ އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް އިލްމާއި ހުނަރާއި ފަންނުވެރިކަމުގެގޮތުން ސަރުކާރަށާއި ކަމާގުޅޭ ޖަމާއަތްތަކަށް އަދި މުޖުތަމައާއި އާންމު ފަރުދުންނަށް ލިބިގެންވާ ކެރިފޯރުންތެރިކަމާއި ގާބިލުކަމަށެވެ.