ގާނޫނީ ރަދީފު
"ވިޔަ މޮޑިއުލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކައުންސިލުތަކުގެ މާލީ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމަށް އެކުލަވައިލައި ފައިވާ ޕޯޓަލްއަށެވެ.
"މާލޭގެ ރައްޔިތެއް" ކަމުގައި ބަލާނީ، އެއްވެސް އިރެއްގައި މާލެ ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހިފައި ނުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
(ނ) "އެކަކަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ މެދުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައި އޮންނަ ގޯތި/ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ބޮޑުމިން ބެލުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ މީހުންގެ މެދުގައި ބަހައިލުމުން، އެ މީހަކަށް ޖެހޭ އަކަފޫޓަށެވެ.
"މުޅި އާއިލާ" ކަމަށް ބަލާނީ، އިމީޑިއަޓް ފެމިލީ (މަންމައާއި، ބައްޕައާއި، ދަރިން) އެވެ.
"މާލޭގެ ރައްޔިތެއް" ކަމުގައި ބަލާނީ، އެއްވެސް އިރެއްގައި މާލެ ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހިފައި ނުވާ މީހުންނެވެ. ނަމަވެސް، އެ މީހެއްގެ މަންމައަކީ ނުވަތަ ބައްޕައަކީ މާލޭގެ ރައްޔިތެއް ކަމަށް ވެފައި، ސަރުކާރުން ހިންގައިފައިވާ ސިޔާސަތެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ކަނޑައަޅައިފައިވާ ގަވާއިދެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އުސޫލެއްގެ ސަބަބުން ކުރިން އެހެން ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހުމަށްފަހު، މިހާރު މާލޭގެ ރައްޔިތެއްގެ ގޮތުގައި އެ މީހަކު ރަޖިސްޓަރީވެފައި ވާނަމަ، އެފަދަ މީހުން ބަލާނީ މާލޭގެ ރައްޔިތުންގެ ގޮތުގައެވެ.
"ލިއޭޒަން އޮފިސަރު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކޫލުތަކުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ މަގާމަކަށެވެ.
"ރަސްމީ މީޑިއާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، "އިބަމަ" ގެ ހިއްސާދާރު މުއައްސަސާތަކުގެ ލަފަޔާއެކު، "އިބަމަ" ގެ ހިއްސާދާރުންގެ ތެރެއިން މައުލޫމާތު އާންމުކުރުމަށް މެންބަރުން ކަނޑައަޅާ ފަރާތުން ވަޒީފާ އަދާކުރާ އިދާރާއިން ރަސްމީކޮށް ބޭނުންކުރާ މީޑިއާއަށެވެ.
"ނެއިބަރހުޑް ޕޮލިސް އޮފިސަރ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގައި ނެއިބަރހުޑް ޕޮލިހުންގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ރެސްޕޮންސިވް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މި އުސޫލުގެ ދަށުން ކުރާ މަސައްކަތްތަކުގައި ވަގުތުން ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ކުރާ ކަންކަމަށެވެ.
"ޕްރިވެންޓިވް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މި އުސޫލުގެ ދަށުން ކަމެއް ވިޔަނުދިނުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ހާއްސަގޮތެއްގައި އެހީތެރިކަން ބޭނުންވާ މީހުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އެކިއެކި ސަބަބުތަކާހުރެ، އާންމުކޮށް ބެލެވޭ މިންގަނޑަށްވުރެ ދުޅަހެޔޮކަން ދަށަށް ގޮސްފައިވާ، ނުވަތަ ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރުމުގެ ސަބަބުން ނާޒުކު ހާލަތަކަށް ގޮސްފައިވާ (ވަލްނެރަބްލް) ނުވަތަ އެފަދަ ހާލަތަކަށް ހިނގައިދާނެ ފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެފައިވާ ކުޑަކުދިންނާއި، އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނާއި، ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށެވެ.
"އިޖުތިމާއީ ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަށުގައި ކުޅިވަރު ކުޅޭ މައިދާންތަކާއި، އާންމު މައިދާންތަކާއި، ހުސްބިންތަކާއި، އާންމުން އެއްވެ އުޅެވޭ ގޮތަށް ހުރި ސަރަހައްދުތަކަށެވެ.
"ގްރީން ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަށުގެ އަތިރިމަތިން މޫދާ ކައިރިން 20 (ވިހި) މީޓަރުގެ ބޮޑުމިނަށް ހެދިފައިވާ ހޭޅިފަށަށެވެ.
"ސިޔާސީ ހަރަކާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިޔާސީ ޕާޓީއަކުން ހިންގާ އެއްވެސް ކަމެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކަށް ބައިވެރިވުމާއި، އެހީތެރިވުމާއި، ސިޔާސީ މީހަކު ނުވަތަ އެނޫންވެސް މީހަކު ހިންގާ ސިޔާސީ ކަމެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކަށް ބައިވެރިވުމާއި، އެހީތެރިވުމާއި، ސިޔާސީ ޕާޓީއަކުން ނުވަތަ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ސޯށަލްމީޑިޔާގައި ނުވަތަ ޕްރިންޓް މީޑިޔާގައި ލިޔާ ލިޔުންތަކަށާއި ށާއިއުކުރާ ޕޮޓޯތަކަށް ކޮމެންޓް ކުރުމާއި ލައިކްދިނުމާއި ރީޕޯސްޓް ކުރުންފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
"ކޮރަޕްށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މީހުން މާލީ މަންފާ ހޯދުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ފައިދާއެއް ހޯދުމަށް ނުވަތަ ހޯދައިދިނުމަށް، އާންމުކޮށް ރިށްވަތު ހިފުން ހިމެނޭގޮތަށް ހިންގާ ހިޔާނާތުގެ އަމަލުތައް ނުވަތަ ނާޖާއިޒު ފައިދާއެއް ހޯދުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ ނާޖާއިޒު ފައިދާއެއް އެހެން މީހަކަށް ހޯދައިދިނުމަށް ޓަކައި މަގާމުގެ ނުފޫޒު ބޭނުންކުރުމަށް ނުވަތަ ފަސާދައިގެ އަމަލުތައް ހިންގުމަށެވެ.
"ވިޔަ މޮޑިއުލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކައުންސިލުތަކުގެ މާލީ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމަށް އެކުލަވައިލައި ފައިވާ ޕޯޓަލްއަށެވެ.
"މާލޭގެ ރައްޔިތެއް" ކަމުގައި ބަލާނީ، އެއްވެސް އިރެއްގައި މާލެ ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހިފައި ނުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
(ނ) "އެކަކަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ މެދުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައި އޮންނަ ގޯތި/ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ބޮޑުމިން ބެލުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ މީހުންގެ މެދުގައި ބަހައިލުމުން، އެ މީހަކަށް ޖެހޭ އަކަފޫޓަށެވެ.
"މުޅި އާއިލާ" ކަމަށް ބަލާނީ، އިމީޑިއަޓް ފެމިލީ (މަންމައާއި، ބައްޕައާއި، ދަރިން) އެވެ.
"މާލޭގެ ރައްޔިތެއް" ކަމުގައި ބަލާނީ، އެއްވެސް އިރެއްގައި މާލެ ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހިފައި ނުވާ މީހުންނެވެ. ނަމަވެސް، އެ މީހެއްގެ މަންމައަކީ ނުވަތަ ބައްޕައަކީ މާލޭގެ ރައްޔިތެއް ކަމަށް ވެފައި، ސަރުކާރުން ހިންގައިފައިވާ ސިޔާސަތެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ކަނޑައަޅައިފައިވާ ގަވާއިދެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އުސޫލެއްގެ ސަބަބުން ކުރިން އެހެން ތަނެއްގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ޖެހުމަށްފަހު، މިހާރު މާލޭގެ ރައްޔިތެއްގެ ގޮތުގައި އެ މީހަކު ރަޖިސްޓަރީވެފައި ވާނަމަ، އެފަދަ މީހުން ބަލާނީ މާލޭގެ ރައްޔިތުންގެ ގޮތުގައެވެ.
"ލިއޭޒަން އޮފިސަރު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކޫލުތަކުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ މަގާމަކަށެވެ.
"ރަސްމީ މީޑިއާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، "އިބަމަ" ގެ ހިއްސާދާރު މުއައްސަސާތަކުގެ ލަފަޔާއެކު، "އިބަމަ" ގެ ހިއްސާދާރުންގެ ތެރެއިން މައުލޫމާތު އާންމުކުރުމަށް މެންބަރުން ކަނޑައަޅާ ފަރާތުން ވަޒީފާ އަދާކުރާ އިދާރާއިން ރަސްމީކޮށް ބޭނުންކުރާ މީޑިއާއަށެވެ.
"ނެއިބަރހުޑް ޕޮލިސް އޮފިސަރ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގައި ނެއިބަރހުޑް ޕޮލިހުންގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ރެސްޕޮންސިވް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މި އުސޫލުގެ ދަށުން ކުރާ މަސައްކަތްތަކުގައި ވަގުތުން ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ކުރާ ކަންކަމަށެވެ.
"ޕްރިވެންޓިވް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މި އުސޫލުގެ ދަށުން ކަމެއް ވިޔަނުދިނުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށެވެ.
"ހާއްސަގޮތެއްގައި އެހީތެރިކަން ބޭނުންވާ މީހުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އެކިއެކި ސަބަބުތަކާހުރެ، އާންމުކޮށް ބެލެވޭ މިންގަނޑަށްވުރެ ދުޅަހެޔޮކަން ދަށަށް ގޮސްފައިވާ، ނުވަތަ ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރުމުގެ ސަބަބުން ނާޒުކު ހާލަތަކަށް ގޮސްފައިވާ (ވަލްނެރަބްލް) ނުވަތަ އެފަދަ ހާލަތަކަށް ހިނގައިދާނެ ފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެފައިވާ ކުޑަކުދިންނާއި، އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނާއި، ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށެވެ.
"އިޖުތިމާއީ ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަށުގައި ކުޅިވަރު ކުޅޭ މައިދާންތަކާއި، އާންމު މައިދާންތަކާއި، ހުސްބިންތަކާއި، އާންމުން އެއްވެ އުޅެވޭ ގޮތަށް ހުރި ސަރަހައްދުތަކަށެވެ.
"ގްރީން ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަށުގެ އަތިރިމަތިން މޫދާ ކައިރިން 20 (ވިހި) މީޓަރުގެ ބޮޑުމިނަށް ހެދިފައިވާ ހޭޅިފަށަށެވެ.
"ސިޔާސީ ހަރަކާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިޔާސީ ޕާޓީއަކުން ހިންގާ އެއްވެސް ކަމެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކަށް ބައިވެރިވުމާއި، އެހީތެރިވުމާއި، ސިޔާސީ މީހަކު ނުވަތަ އެނޫންވެސް މީހަކު ހިންގާ ސިޔާސީ ކަމެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކަށް ބައިވެރިވުމާއި، އެހީތެރިވުމާއި، ސިޔާސީ ޕާޓީއަކުން ނުވަތަ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ސޯށަލްމީޑިޔާގައި ނުވަތަ ޕްރިންޓް މީޑިޔާގައި ލިޔާ ލިޔުންތަކަށާއި ށާއިއުކުރާ ޕޮޓޯތަކަށް ކޮމެންޓް ކުރުމާއި ލައިކްދިނުމާއި ރީޕޯސްޓް ކުރުންފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
"ކޮރަޕްށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތުގެ މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މީހުން މާލީ މަންފާ ހޯދުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ އެނޫންވެސް ފައިދާއެއް ހޯދުމަށް ނުވަތަ ހޯދައިދިނުމަށް، އާންމުކޮށް ރިށްވަތު ހިފުން ހިމެނޭގޮތަށް ހިންގާ ހިޔާނާތުގެ އަމަލުތައް ނުވަތަ ނާޖާއިޒު ފައިދާއެއް ހޯދުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ ނާޖާއިޒު ފައިދާއެއް އެހެން މީހަކަށް ހޯދައިދިނުމަށް ޓަކައި މަގާމުގެ ނުފޫޒު ބޭނުންކުރުމަށް ނުވަތަ ފަސާދައިގެ އަމަލުތައް ހިންގުމަށެވެ.