ގާނޫނީ ރަދީފު
"މަސްވެރިކަން ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ:
- ހިފުމަށާއި، ނެގުމަށާއި، މެރުމަށާއި ބޭނުމަށް މަސް ހޯދުން؛
- މަސް ހޯދުމަށް، ހިފުމަށް، ނެގުމަށް، ނުވަތަ މަސް މެރުމަށް މަސައްކަތްކުރުން؛
- އެކަންކަމުގެ ނަތީޖާއަކީ މަސް ހޯދުން، ހިފުން، ނެގުން، މެރުން ނުވަތަ މަސް ބޭނުންކަމުގައި ހިމެނޭ އެނޫންވެސް އެހެން ހަރަކާތްތައް ހިންގުން؛
- ރޭޑިއޯ ބީކަން" ހިމެނޭގޮތަށް، މަސް ޖަމާކުރުވުމަށް ބޭނުންކުރާ އާލާތް ނުވަތަ އެގްރިގޭޓް ކުރުމާ ގުޅޭ ސާމާނު ބެހެއްޓުން، ހޯދުން ނުވަތަ އަނބުރާ ހޯދުން؛
- މޫދުގައި ނުވަތަ ކަނޑުގައި ނުވަތަ ރަށެއްގެ އެއްގަމުގައި، އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު (1) ވަނަ ނަންބަރާއި، (2) ވަނަ ނަންބަރާއި، (3) ވަނަ ނަންބަރު ނުވަތަ (4) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބުނެފައިވާ އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ހިންގުމަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އެއްވެސް ކަމެއް ހިންގުން.
"ޑިޕްލޮމެޓިކް މިށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) އާއި، ވިއެނާ ކޮންވެންށަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭށަންސް 1961 އާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ގާއިމުކުރާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޑިޕްލޮމެޓިކް މިށަންތަކަށެވެ.
"ޑިޕްލޮމެޓިކް އާދާކާދަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވިއެނާ ކޮންވެންށަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭށަންސް 1961 ގެ ދަށުން ގައުމުތަކުން އަމަލުކުރާ ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ފޮރިން ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) ގެ 34 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފޮރިން ސަރވިސްގެ އެގްޒެކެޓިވް ސަރވިސް ސްޓާފުންނާއި ޖެނެރަލް ސަރވިސް ސްޓާފުންނަށެވެ.
"ފޮރިން ސެކްރެޓަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) ގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތިން ފޮރިން ސަރވިސްގެ އެންމެހައި ކަންކަން ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިންގުމުގައި މިނިސްޓަރަށް އެހީތެރިވެދިނުމަށްޓަކައި އެ ގާނޫނުގެ 10 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަށެވެ.
"ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކީމުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީވެ ރާއްޖެއާއި ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ އެންމެހައި ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ކްލެއިމްސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުން ކުންފުންނަށް ފައިސާ ހޯދުމަށް ފޮނުވާ ބިލުތަކަށެވެ.
"ނޭށަނަލް ސޯށަލް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީ" ނުވަތަ "އެޖެންސީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިޖުތިމާއ ސިއްހީ އިންށުއަރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމު ހިންގުމަށް ޓަކައި، "ނޭށަނަލް ސޯށަލް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީ" ގެ ނަމުގައި ގާނޫނު ނަންބަރު 2011-15 (އިޖުތިމާއ ސިއްހީ އިންށުއަރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމުގެގާނޫނު) ގެ ދަށުން ގާއިމުކޮށްފައިވާ އޮފީހަށެވެ.
"ށަކުވާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކްލެއިމްސްއާއި ފައިސާއާ ގުޅިގެން އުފެދޭހިޔާލުތަފާތުވުންތަކާ ގުޅުންހުރި ނިންމުންތަކާ ގުޅޭގޮތުން މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ހުށަހެޅޭ މައްސަލަތަކަށެވެ.
"މަގުބޫލު އުޒުރު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނީ ބާރު ނުފޯރާ ގުދުރަތ ކާރިސާތަކަށް ނުވަތަ މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ހިދުމަތް ދިނުމަށް ރަޖިސްޓަރީވާ ފާމަސ ތަކާއި،އެޖެންސީ އާއި ކުންފުނ ގެ ބާރުނުފޯރާފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
"މުދާ އުފުލާ އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، C0 އާއި، C1 އާއި، C2 ގެ ގިންތީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އެއްގަމު އުޅަނދެވެ.
"އެހެނިހެން އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، C0 އާއި، C1 އާއި، C2 ގެ ގިންތީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އެއްގަމު އުޅަނދު ފިޔަވައި މުދާ ނުވަތަ ތަކެތި އުފުލާ އެހެން ކޮންމެ އެއްގަމު އުޅަނދަކަށެވެ. ދަމާގާޑިޔަލާއި، ވީލްބަރޯ ފަދަ ތަކެތި ވެސް މި ގަވާއިދުގެ ބޭނުމަށް އެހެނިހެން އުޅަނދުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭނެއެވެ.
''ކުނި'' ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އުކައިލެވޭ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށާއި، ހަލާކުވެފައި ހުންނަ ތަކެއްޗާއި، އެ ތަކެތީގެ ބައިބަޔަށާއި، ކުނިވާ ޒާތުގެ ތަކެއްޗާއި، ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅު ފަދަ ތިމާވެށްޓަށް ނުރައްކައުތެރި ބާވަތްތަކުގެ ތަކެތި ފަދަ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށެވެ.
"ކުނި އުފުލާ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައި ހުންނަ އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މަގުމަތީގައި ހިނގާބިގާވާ ފަރާތްތަކަށް ދަތިނުވާގޮތަށް، ބަންދުކޮށްފައިވާ ކުނި އުކައިލުމަށް ހާއްސަކޮށްފައިވާ އުޅަނދުތަކަށެވެ.
"އެގްޒެކިއުޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެޑް އޮފް އޮނަރަރީ ކޮންސިއުލަރ ޕޯސްޓުގެ މަގާމަށް މީހަކު އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަށް މިނިސްޓްރީން ދޭ ރަސްމީ ލިޔުމަށެވެ.
"މަސްވެރިކަން ކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ:
- ހިފުމަށާއި، ނެގުމަށާއި، މެރުމަށާއި ބޭނުމަށް މަސް ހޯދުން؛
- މަސް ހޯދުމަށް، ހިފުމަށް، ނެގުމަށް، ނުވަތަ މަސް މެރުމަށް މަސައްކަތްކުރުން؛
- އެކަންކަމުގެ ނަތީޖާއަކީ މަސް ހޯދުން، ހިފުން، ނެގުން، މެރުން ނުވަތަ މަސް ބޭނުންކަމުގައި ހިމެނޭ އެނޫންވެސް އެހެން ހަރަކާތްތައް ހިންގުން؛
- ރޭޑިއޯ ބީކަން" ހިމެނޭގޮތަށް، މަސް ޖަމާކުރުވުމަށް ބޭނުންކުރާ އާލާތް ނުވަތަ އެގްރިގޭޓް ކުރުމާ ގުޅޭ ސާމާނު ބެހެއްޓުން، ހޯދުން ނުވަތަ އަނބުރާ ހޯދުން؛
- މޫދުގައި ނުވަތަ ކަނޑުގައި ނުވަތަ ރަށެއްގެ އެއްގަމުގައި، އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު (1) ވަނަ ނަންބަރާއި، (2) ވަނަ ނަންބަރާއި، (3) ވަނަ ނަންބަރު ނުވަތަ (4) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބުނެފައިވާ އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ހިންގުމަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އެއްވެސް ކަމެއް ހިންގުން.
"ޑިޕްލޮމެޓިކް މިށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) އާއި، ވިއެނާ ކޮންވެންށަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭށަންސް 1961 އާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ގާއިމުކުރާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޑިޕްލޮމެޓިކް މިށަންތަކަށެވެ.
"ޑިޕްލޮމެޓިކް އާދާކާދަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވިއެނާ ކޮންވެންށަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭށަންސް 1961 ގެ ދަށުން ގައުމުތަކުން އަމަލުކުރާ ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"ފޮރިން ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) ގެ 34 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފޮރިން ސަރވިސްގެ އެގްޒެކެޓިވް ސަރވިސް ސްޓާފުންނާއި ޖެނެރަލް ސަރވިސް ސްޓާފުންނަށެވެ.
"ފޮރިން ސެކްރެޓަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2021/20 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސަރވިސްގެ ގާނޫނު) ގެ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތިން ފޮރިން ސަރވިސްގެ އެންމެހައި ކަންކަން ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިންގުމުގައި މިނިސްޓަރަށް އެހީތެރިވެދިނުމަށްޓަކައި އެ ގާނޫނުގެ 10 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަށެވެ.
"ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކީމުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީވެ ރާއްޖެއާއި ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ އެންމެހައި ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ކްލެއިމްސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުން ކުންފުންނަށް ފައިސާ ހޯދުމަށް ފޮނުވާ ބިލުތަކަށެވެ.
"ނޭށަނަލް ސޯށަލް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީ" ނުވަތަ "އެޖެންސީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިޖުތިމާއ ސިއްހީ އިންށުއަރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމު ހިންގުމަށް ޓަކައި، "ނޭށަނަލް ސޯށަލް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީ" ގެ ނަމުގައި ގާނޫނު ނަންބަރު 2011-15 (އިޖުތިމާއ ސިއްހީ އިންށުއަރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމުގެގާނޫނު) ގެ ދަށުން ގާއިމުކޮށްފައިވާ އޮފީހަށެވެ.
"ށަކުވާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކްލެއިމްސްއާއި ފައިސާއާ ގުޅިގެން އުފެދޭހިޔާލުތަފާތުވުންތަކާ ގުޅުންހުރި ނިންމުންތަކާ ގުޅޭގޮތުން މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ހުށަހެޅޭ މައްސަލަތަކަށެވެ.
"މަގުބޫލު އުޒުރު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނީ ބާރު ނުފޯރާ ގުދުރަތ ކާރިސާތަކަށް ނުވަތަ މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ހިދުމަތް ދިނުމަށް ރަޖިސްޓަރީވާ ފާމަސ ތަކާއި،އެޖެންސީ އާއި ކުންފުނ ގެ ބާރުނުފޯރާފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
"މުދާ އުފުލާ އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، C0 އާއި، C1 އާއި، C2 ގެ ގިންތީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އެއްގަމު އުޅަނދެވެ.
"އެހެނިހެން އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، C0 އާއި، C1 އާއި، C2 ގެ ގިންތީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އެއްގަމު އުޅަނދު ފިޔަވައި މުދާ ނުވަތަ ތަކެތި އުފުލާ އެހެން ކޮންމެ އެއްގަމު އުޅަނދަކަށެވެ. ދަމާގާޑިޔަލާއި، ވީލްބަރޯ ފަދަ ތަކެތި ވެސް މި ގަވާއިދުގެ ބޭނުމަށް އެހެނިހެން އުޅަނދުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭނެއެވެ.
''ކުނި'' ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އުކައިލެވޭ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށާއި، ހަލާކުވެފައި ހުންނަ ތަކެއްޗާއި، އެ ތަކެތީގެ ބައިބަޔަށާއި، ކުނިވާ ޒާތުގެ ތަކެއްޗާއި، ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅު ފަދަ ތިމާވެށްޓަށް ނުރައްކައުތެރި ބާވަތްތަކުގެ ތަކެތި ފަދަ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށެވެ.
"ކުނި އުފުލާ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައި ހުންނަ އުޅަނދު" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މަގުމަތީގައި ހިނގާބިގާވާ ފަރާތްތަކަށް ދަތިނުވާގޮތަށް، ބަންދުކޮށްފައިވާ ކުނި އުކައިލުމަށް ހާއްސަކޮށްފައިވާ އުޅަނދުތަކަށެވެ.
"އެގްޒެކިއުޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެޑް އޮފް އޮނަރަރީ ކޮންސިއުލަރ ޕޯސްޓުގެ މަގާމަށް މީހަކު އައްޔަނުކުރާ ފަރާތަށް މިނިސްޓްރީން ދޭ ރަސްމީ ލިޔުމަށެވެ.