ގާނޫނީ ރަދީފު
"ސޮޕެޕް ސްޕިލް ކިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތެޔޮ އުފުލާ އުޅަނދުފަހަރުން ތެޔޮ ބޭރުވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި މާޕޯލް މުއާހަދާގެއެނެކްސް 1 ،ރެގިއުލޭށަން 37 ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތެޔޮ ބޭރުވުން ހުއްޓުވުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ މަދުކުރުމަށް ޓަކައި ބޭނުންވާ އެކި ވައްތަރުގެ ތެޔޮ އެބްޒޯބެންޓްސްއާއި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކައުތެރިކަމަށް ޓަކައި ބޭނުންކުރާ ތަކެތި ހިމެނޭ ކިޓަށެވެ.
"ލައިސަންލުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރަށް އަރުވައިފައި ހުންނަ މުދާ، ކަނޑު ގަދަވެގެން ފުރޮޅައިލައިފާނެތީ، ވަރުގަދަޔަށް އެ އުޅަނދުގެ އެކިއެކި ތަންތަނަށް ލައްވައި ބާރަށް ބަނދެ ހަރުކުރުމަށެވެ.
"އެކްސްޕްލޯށަން ޕްރޫފް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމުންނާއި އަދި އުޅަނދުގައި ހިނގާ އެކްސްޕްލޯށަނެއްގެ ސަބަބުން ގޮވުމެއް ނުގޮވާ ގޮތަކަށް ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ ހުރުމަށެވެ.
"އުޅަނދުގެ ފްރީބޯޑް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދު އެންމެ ބަރުކޮށް އޮންނައިރު އުޅަނދުގެ ފުންމިނުގެ ދިގުމިނުގެ ފެންފަށަލައާއި އުޅަނދުގެ މައިތައްޓާ ދެމެދުގައިވާ ޖާގައަށެވެ.
"އުޅަނދު ގޭސް ފްރީކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތެޔޮ ނުވަތަ ގޭސް އުފުލާ އުޅަނދުފަހަރުގެ ޓޭންކުތަކުގައި ހުރި ވޭޕަރސްތައް ހުސްކުރުމަށެވެ.
"ކްލެސިފިކޭށަން ސޮސައިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންޓަރނޭށަނަލް އެސޯސިއޭށަން އޮފް ކްލެސިފިކޭށަން ސޮސައިޓީސް (އައެކްސް) ގައި ހިމެނޭ ފުލް މެންބަރުންނަށެވެ.
"ހަލް އެންޑް މެށިނަރީ އަދި ސަލްވޭޖު ހިމެނޭ މެރިން އިންށޫރަންސް ޕޮލިސީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މެރިން އިންށޫރަންސްގެ ގޮތުގައި އެ އުޅަނދަށް ލިބޭ ނުރައްކައުތެރި އަދި އުޅަނދު ހަލާކުވެދާ ފަދަ ގެއްލުންތަކަށް ބަދަލު ހޯދައިދިނުމަށާއި،އުޅަނދު އުރިގެން ނުވަތަ ފެތިގެން ދިމާވާ ހާދިސާތަކުން އުޅަނދު ސަލްވޭޖު ކުރުން ހިމެނޭގޮތަށް ނަގާ އިންށޫރަންސް ޕޮލިސީއަށެވެ.
"އިންޓަރނޭށަނަލް ކޯޑް ފްލެގް ބީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންޓަރނޭށަނަލް ކޯޑް އޮފް ސިގްނަލްގައި ހިމެނޭ "ބްރާވޯ" ދިދައަށެވެ. ބްރާވޯ ދިދައިން ދޭހަކޮށްދެނީ، އެ އުޅަނދުން ނުރައްކައުތެރި މުދާ އުފުލަމުންދާކަން ނުވަތަ ނުރައްކައުތެރި މުދާ އަރުވައި ބާލަމުންދާކަމުގެ ސިގްނަލަށެވެ.
"އިންޓެކްޓް ސްޓެބިލިޓީ ކޯޑު 2008" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ސްޓެބިލިޓީއާ ގުޅޭ މިންގަނޑުތަކާއި އުޅަނދު އޮޕަރޭޓުކުރުމުގައި އުޅަނދަށާއި އުޅަނދުން އުފުލާ މީހުންނަށާއި ބަރުކުރާ މުދަލަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީގޮތުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ކޯޑަށެވެ.
"އިންޓަރނޭށަނަލް ކޮންވެންށަން އޮން ލޯޑް ލައިންސް 1966" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑު ދަތުރުކުރާ އުޅަނދުފަހަރުގައި މުދާ އުފުލުމުގައި ގެންގުޅެންޖެހޭ މިންގަނޑުތައް އަންގައިދިނުމުގެ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ކަނޑު ދަތުރުފަތުރާ ބެހޭ ޖަމްއިއްޔާއިން އެކުލަވައިލައިފައިވާ މުއާހަދާއަށެވެ.
"ބެޗް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ޕްރޮގްރާމެއްގެ ހަރުފަތެއް އެއްވަގުތެއްގައި ފުރިހަމަކުރަމުންދާ ދަރިވަރުންގެ ގުރޫޕަކަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި، ތަމްރީނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ މަރުކަޒެއްގައި ދޭ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގެ ލެވެލަކަށް ފެތޭ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ނޭށަނަލް ކޮމްޕިޓެންސީ ސްޓޭންޑަޑްގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަދި އެ ސްޓޭންޑަޑަށް ތައްޔާރުކޮށް ހިންގާ، މަސައްކަތްތެރިކަމާއި ހުނަރުވެރިކަން ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ނިޒާމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން ހިންގާ މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުދޭ މަރުކަޒުތަކުން، ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފެންވަރެއް ހުންނާނެކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކޮލިފިކޭށަންސް އޮތޯރިޓީން ބަޔާންކޮށް، ހިންގާ ކޯހަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ހަރުފަތްތަކާއި، އެ ހަރުފަތްތަކުގެ ފެންވަރާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތަކަށް ވާސިލުވެވޭނެ ގޮތްތަކާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތެއްގައި ހާސިލުވާންޖެހޭ މިންވަރާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތެއް ފުރިހަމަކުރުމުން ލިބޭނޭ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ނިޒާމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފެންވަރުގައި ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކަށެވެ.
"ސޮޕެޕް ސްޕިލް ކިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތެޔޮ އުފުލާ އުޅަނދުފަހަރުން ތެޔޮ ބޭރުވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި މާޕޯލް މުއާހަދާގެއެނެކްސް 1 ،ރެގިއުލޭށަން 37 ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތެޔޮ ބޭރުވުން ހުއްޓުވުމަށް ޓަކައި ނުވަތަ މަދުކުރުމަށް ޓަކައި ބޭނުންވާ އެކި ވައްތަރުގެ ތެޔޮ އެބްޒޯބެންޓްސްއާއި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކައުތެރިކަމަށް ޓަކައި ބޭނުންކުރާ ތަކެތި ހިމެނޭ ކިޓަށެވެ.
"ލައިސަންލުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރަށް އަރުވައިފައި ހުންނަ މުދާ، ކަނޑު ގަދަވެގެން ފުރޮޅައިލައިފާނެތީ، ވަރުގަދަޔަށް އެ އުޅަނދުގެ އެކިއެކި ތަންތަނަށް ލައްވައި ބާރަށް ބަނދެ ހަރުކުރުމަށެވެ.
"އެކްސްޕްލޯށަން ޕްރޫފް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމުންނާއި އަދި އުޅަނދުގައި ހިނގާ އެކްސްޕްލޯށަނެއްގެ ސަބަބުން ގޮވުމެއް ނުގޮވާ ގޮތަކަށް ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ ހުރުމަށެވެ.
"އުޅަނދުގެ ފްރީބޯޑް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދު އެންމެ ބަރުކޮށް އޮންނައިރު އުޅަނދުގެ ފުންމިނުގެ ދިގުމިނުގެ ފެންފަށަލައާއި އުޅަނދުގެ މައިތައްޓާ ދެމެދުގައިވާ ޖާގައަށެވެ.
"އުޅަނދު ގޭސް ފްރީކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތެޔޮ ނުވަތަ ގޭސް އުފުލާ އުޅަނދުފަހަރުގެ ޓޭންކުތަކުގައި ހުރި ވޭޕަރސްތައް ހުސްކުރުމަށެވެ.
"ކްލެސިފިކޭށަން ސޮސައިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންޓަރނޭށަނަލް އެސޯސިއޭށަން އޮފް ކްލެސިފިކޭށަން ސޮސައިޓީސް (އައެކްސް) ގައި ހިމެނޭ ފުލް މެންބަރުންނަށެވެ.
"ހަލް އެންޑް މެށިނަރީ އަދި ސަލްވޭޖު ހިމެނޭ މެރިން އިންށޫރަންސް ޕޮލިސީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މެރިން އިންށޫރަންސްގެ ގޮތުގައި އެ އުޅަނދަށް ލިބޭ ނުރައްކައުތެރި އަދި އުޅަނދު ހަލާކުވެދާ ފަދަ ގެއްލުންތަކަށް ބަދަލު ހޯދައިދިނުމަށާއި،އުޅަނދު އުރިގެން ނުވަތަ ފެތިގެން ދިމާވާ ހާދިސާތަކުން އުޅަނދު ސަލްވޭޖު ކުރުން ހިމެނޭގޮތަށް ނަގާ އިންށޫރަންސް ޕޮލިސީއަށެވެ.
"އިންޓަރނޭށަނަލް ކޯޑް ފްލެގް ބީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންޓަރނޭށަނަލް ކޯޑް އޮފް ސިގްނަލްގައި ހިމެނޭ "ބްރާވޯ" ދިދައަށެވެ. ބްރާވޯ ދިދައިން ދޭހަކޮށްދެނީ، އެ އުޅަނދުން ނުރައްކައުތެރި މުދާ އުފުލަމުންދާކަން ނުވަތަ ނުރައްކައުތެރި މުދާ އަރުވައި ބާލަމުންދާކަމުގެ ސިގްނަލަށެވެ.
"އިންޓެކްޓް ސްޓެބިލިޓީ ކޯޑު 2008" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ސްޓެބިލިޓީއާ ގުޅޭ މިންގަނޑުތަކާއި އުޅަނދު އޮޕަރޭޓުކުރުމުގައި އުޅަނދަށާއި އުޅަނދުން އުފުލާ މީހުންނަށާއި ބަރުކުރާ މުދަލަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީގޮތުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ކޯޑަށެވެ.
"އިންޓަރނޭށަނަލް ކޮންވެންށަން އޮން ލޯޑް ލައިންސް 1966" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑު ދަތުރުކުރާ އުޅަނދުފަހަރުގައި މުދާ އުފުލުމުގައި ގެންގުޅެންޖެހޭ މިންގަނޑުތައް އަންގައިދިނުމުގެ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ކަނޑު ދަތުރުފަތުރާ ބެހޭ ޖަމްއިއްޔާއިން އެކުލަވައިލައިފައިވާ މުއާހަދާއަށެވެ.
"ބެޗް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ޕްރޮގްރާމެއްގެ ހަރުފަތެއް އެއްވަގުތެއްގައި ފުރިހަމަކުރަމުންދާ ދަރިވަރުންގެ ގުރޫޕަކަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި، ތަމްރީނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ މަރުކަޒެއްގައި ދޭ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގެ ލެވެލަކަށް ފެތޭ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ނޭށަނަލް ކޮމްޕިޓެންސީ ސްޓޭންޑަޑްގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަދި އެ ސްޓޭންޑަޑަށް ތައްޔާރުކޮށް ހިންގާ، މަސައްކަތްތެރިކަމާއި ހުނަރުވެރިކަން ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ނިޒާމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން ހިންގާ މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުދޭ މަރުކަޒުތަކުން، ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފެންވަރެއް ހުންނާނެކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކޮލިފިކޭށަންސް އޮތޯރިޓީން ބަޔާންކޮށް، ހިންގާ ކޯހަށެވެ.
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ހަރުފަތްތަކާއި، އެ ހަރުފަތްތަކުގެ ފެންވަރާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތަކަށް ވާސިލުވެވޭނެ ގޮތްތަކާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތެއްގައި ހާސިލުވާންޖެހޭ މިންވަރާއި، އެއިން ކޮންމެ ހަރުފަތެއް ފުރިހަމަކުރުމުން ލިބޭނޭ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑަށެވެ.
"މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީނުގެ ނިޒާމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ސަނަދުތަކުގެ އޮނިގަނޑުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ފެންވަރުގައި ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކަށެވެ.