ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާ
"ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އ.ދ ގެ ކޮންވެންށަން އޮން ދަ ރައިޓްސް އޮފް ދަ ޗައިލްޑް އަށެވެ
ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން
"ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން
"ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން
"ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައިންބަފައިންނާއި، ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިންނާއި ކުއްޖާގެ ބެލެނިވެރިކަމާ އެވަގުތަކު ހަވާލުވެ ތިބޭ މީހުންނަށެވެ. ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިން މާނަކުރާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންނެވެ.
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް"
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް"
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ
"ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރައިގެންދާ މީހުންނަށް ތަކެތި ވިއްކުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައިވާ، އެތަންތަނަށް ގެންނަ ތަކެތިން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެއިން ފުރައިގެން ދިއުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަކަށެވެ.
އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެ އައުމުން ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަށެވެ.
ވެހިކަލް
"ވެހިކަލް" ނުވަތަ "ވެހިކަލެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެއްގަމު އުޅަނދެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލާއި، މީހުންނާއި، ތަކެތި އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިޔުމަށާއި އުފުލުމަށް އެއްގަމުގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެހައި ވަސީލަތްތަކަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން
"އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މުދަލެއްގެ ބާވަތުން، އެ މުދަލެއް ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުން ދޫކުރެވެންދެން ހަލާކުވިޔަނުދީ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް
"ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ގައުމަކަށް ގެންދިޔުމުގެ މަގުމަތީގައި ރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ، ރާއްޖެއަށް ގެނެސް، އެ ގައުމަށް ފޮނުވުމަށްޓަކައި ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ބަހައްޓާ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޑިކްލަރޭށަން
"ޑިކްލަރޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ނުވަތަ ރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލަކާ ބެހޭގޮތުން އަމަލުކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ކަސްޓަމްސްގެ އިޖުރާއަތާއި، އެ އިޖުރާއަތާގުޅޭ ގޮތުން ކަސްޓަމްސްއިން އެކަމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަކުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ މައުލޫމާތަށެވެ. މި މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަށް ކިޔާނީ "ގުޑްސް ޑިކްލަރޭށަން" އެވެ. "ޑިކްލަރޭށަން" މިބަހުގެ މާނައިގައި މި މާއްދާގައި ބުނާ ބޭނުމަށްޓަކައި މުދަލާ ގުޅޭގޮތުން މައުލޫމާތު ހުށަހެޅުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައާރުފުކުރާ އިލެކްޓްރޯނިކް މީޑިއާ އަދި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތައްވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
ކަސްޓަމްސް
"ކަސްޓަމްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ "މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް" އަށާއި، އެ ސަރވިސްގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހަވާލުކުރާ ދައުލަތުގެ ކޮންމެ އިދާރާއަކަށެވެ.
ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާ
"ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އ.ދ ގެ ކޮންވެންށަން އޮން ދަ ރައިޓްސް އޮފް ދަ ޗައިލްޑް އަށެވެ
ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން
"ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން
"ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން
"ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލު ހިންގާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ކުޑަކުދިން" ނުވަތަ "ތުހުމަތުގައިވާ ކުދިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ ކުށް ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަކާ ހިލާފުވެފައިވާކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ކުދިންނަށެވެ.
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައިންބަފައިންނާއި، ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިންނާއި ކުއްޖާގެ ބެލެނިވެރިކަމާ އެވަގުތަކު ހަވާލުވެ ތިބޭ މީހުންނަށެވެ. ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިން މާނަކުރާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންނެވެ.
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް"
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް"
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ
"ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރައިގެންދާ މީހުންނަށް ތަކެތި ވިއްކުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައިވާ، އެތަންތަނަށް ގެންނަ ތަކެތިން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެއިން ފުރައިގެން ދިއުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަކަށެވެ.
އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެ އައުމުން ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަށެވެ.
ވެހިކަލް
"ވެހިކަލް" ނުވަތަ "ވެހިކަލެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެއްގަމު އުޅަނދެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލާއި، މީހުންނާއި، ތަކެތި އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިޔުމަށާއި އުފުލުމަށް އެއްގަމުގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެހައި ވަސީލަތްތަކަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން
"އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މުދަލެއްގެ ބާވަތުން، އެ މުދަލެއް ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުން ދޫކުރެވެންދެން ހަލާކުވިޔަނުދީ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް
"ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ގައުމަކަށް ގެންދިޔުމުގެ މަގުމަތީގައި ރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ، ރާއްޖެއަށް ގެނެސް، އެ ގައުމަށް ފޮނުވުމަށްޓަކައި ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ބަހައްޓާ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޑިކްލަރޭށަން
"ޑިކްލަރޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ނުވަތަ ރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލަކާ ބެހޭގޮތުން އަމަލުކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ކަސްޓަމްސްގެ އިޖުރާއަތާއި، އެ އިޖުރާއަތާގުޅޭ ގޮތުން ކަސްޓަމްސްއިން އެކަމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަކުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ މައުލޫމާތަށެވެ. މި މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަށް ކިޔާނީ "ގުޑްސް ޑިކްލަރޭށަން" އެވެ. "ޑިކްލަރޭށަން" މިބަހުގެ މާނައިގައި މި މާއްދާގައި ބުނާ ބޭނުމަށްޓަކައި މުދަލާ ގުޅޭގޮތުން މައުލޫމާތު ހުށަހެޅުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައާރުފުކުރާ އިލެކްޓްރޯނިކް މީޑިއާ އަދި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތައްވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
ކަސްޓަމްސް
"ކަސްޓަމްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ "މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް" އަށާއި، އެ ސަރވިސްގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހަވާލުކުރާ ދައުލަތުގެ ކޮންމެ އިދާރާއަކަށެވެ.