ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
މުދާ
"މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުފުލޭ މުދަލާއި، ނުއުފުލޭ މުދަލާއި، މުދަލަކާގުޅޭ ގޮތުން ލިބިދޭ ހައްގުތަކާއި، ވާޖިބުތަކާއި، އެ މުދަލެއް ބޭނުންކުރުމަށް ލިބިދޭ އިހްތިޔާރާއި އިމްތިޔާޒު ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ހިލާފުވުން
"ހިލާފުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާގޮތާ ހިލާފަށް އަމަލުކުރުމަށް ނުވަތަ ގާނޫނުގައި ކުރަން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމެއް ނުކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް ބުނެފައިވާކަމެއް ކުރުމަށެވެ.
އަމަލުކުރަން ފެށުން (ގާނޫނު ވުޖޫދަށް އައުމުން)
"އަމަލުކުރަން ފެށުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގަންފެށުމަށެވެ.
އަމަލު
"އަމަލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކުށަކާގުޅޭގޮތުން، ވަކި އަމަލެއް ނުވަތަ ވަކި އަމަލުތަކެއް މެދުވެރިކޮށް ކުށް ކުރުމަށާއި، އަދި ބައެއް ހާލަތުގައި އަމަލެއް ނުކޮށް ނުވަތަ އަމަލުތަކެއް ނުކޮށް ކުށެއްކުރުމަށެވެ.
ފަނޑިޔާރު
"ފަނޑިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހައިކޯޓާއި ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރަށެވެ.
މުދާ
"މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ނުއުފުލޭ މުދަލާއި، އުފުލޭ މުދާ ހިމެނޭގޮތުން، އަދި އެއިން މުދަލެއްގެ މިލްކުވެރިކަމާއި، އެއިން މުދަލަކާ ގުޅިގެން އުފެދިފައިވާ ނުވަތަ އުފެދޭ އެނޫންވެސް ހައްގާއި މަސްލަހަތާއި މަންފާވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
އުފެއްދުން
"އުފެއްދުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޖަދުވަލު 1 ގައިވާ މަސްތުވާއެއްޗަކަށް ހަވާލާދީނަމަ، ވަކި މަސްތުވާއެއްޗެއް އުފެއްދުމަށާއި ވަކި މަރުހަލާތަކެއް ބޭނުންކޮށްގެން އެއްޗެއްގެ ތާސީރު އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތަށް ބަދަލުކުރުމަށާއި، އެއް މަސްތުވާއެއްޗަކުން އަނެއް މަސްތުވާއެއްޗަކަށް އޭގެ ބާވަތް ބަދަލުކުރުމަށެވެ.
ކޮޓަރި
"ކޮޓަރި" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގައާއި އެނޫން ތަންތަނުގައި ހުންނަ ކޮޓަރި ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިސަރު
"ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ އޮފިސަރުކަމުގެ މަގާމު ހަވާލުކުރެވިފައިވާ، މި ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރުމުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ ވާޖިބު އަދާކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހުއްދަކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
ކަމުގެ އިހްތިސާސް އޮތް އެހެން ކޯޓެއް (މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ބެހޭ)
"ކަމުގެ އިހްތިސާސް އޮތް އެހެން ކޯޓެއް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޑްރަގް ކޯޓު ފިޔަވައި، މަސްތުވާތަކެއްޗާގުޅޭ ކުށްކުށުގެ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޮންމެ ކޯޓަކަށެވެ.
ކެނެބިސް ރެޒިން
"ކެނެބިސް ރެޒިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޓެޓްރާހައިޑްރޯކެނެބިނޯލް އެއްވެސް ވަރަކަށް ހިމެނޭ މާއްދާއަށެވެ.
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހެއްގެ ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިންނަށެވެ.
އިންޑިކޭޓިވް އެސެސްމަންޓް
"އިންޑިކޭޓިވް އެސެސްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށުގެ ދައުވާ އުފުލިފައިވާ މީހާ މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އޭނާއަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ޑްރަގް ކޯޓުގެ އެންގުމަށް ހަދާ އެސެސްމަންޓަށާއި، އަމިއްލައަށް އެދިގެން ފަރުވާއަށް އަންނަ މީހާ މސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އޭނާއަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ނޭށަނަލް ޑްރަގް އެޖެންސީން ނުވަތަ ފަރުވާދޭ މަރުކަޒުން ހަދާ އެސެސްމަންޓަށާއި، މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާކަމަށް ކޯޓެއްގެ ހުކުމަކުން ސާބިތުވެފައިވާ މީހަކު މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އެމީހަކަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ނޭށަނަލް ޑްރަގް އެޖެންސީން ނުވަތަ ފަރުވާދޭ މަރުކަޒުން ހަދާ އެސެސްމަންޓަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އާންމުކޮށް ދިވެހިން މަސްވެރިކަންކުރާ ހިސާބު
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އާންމުކޮށް ދިވެހިން މަސްވެރިކަންކުރާ ހިސާބު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތަކުގެ ބޭރުދުނީގެ ފުއްޓަރުން 75 މޭލު ފާހަގަކޮށް، އެސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައިވާ ކަނޑާއި، ކަނޑުއަޑީގެ ބިން ހިމެނޭގޮތަށް، ތިރީގައި މިވާ ޕޮއިންޓްތައް ގުޅާލެވޭ ރޮނގުގެ އެތެރޭގައިވާ ސަރަހައްދަށެވެ.
ކަނޑު
"ކަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭރު ކަނޑާއި، އަތޮޅުތަކުގެ އެތެރެވަރިއާއި، ފަރު، ފަޅު، ހާ، ގިރި، ފަދަ ހުރިހާތަނެއް ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
މުދާ
"މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުފުލޭ މުދަލާއި، ނުއުފުލޭ މުދަލާއި، މުދަލަކާގުޅޭ ގޮތުން ލިބިދޭ ހައްގުތަކާއި، ވާޖިބުތަކާއި، އެ މުދަލެއް ބޭނުންކުރުމަށް ލިބިދޭ އިހްތިޔާރާއި އިމްތިޔާޒު ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ހިލާފުވުން
"ހިލާފުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާގޮތާ ހިލާފަށް އަމަލުކުރުމަށް ނުވަތަ ގާނޫނުގައި ކުރަން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމެއް ނުކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް ބުނެފައިވާކަމެއް ކުރުމަށެވެ.
އަމަލުކުރަން ފެށުން (ގާނޫނު ވުޖޫދަށް އައުމުން)
"އަމަލުކުރަން ފެށުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގަންފެށުމަށެވެ.
އަމަލު
"އަމަލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކުށަކާގުޅޭގޮތުން، ވަކި އަމަލެއް ނުވަތަ ވަކި އަމަލުތަކެއް މެދުވެރިކޮށް ކުށް ކުރުމަށާއި، އަދި ބައެއް ހާލަތުގައި އަމަލެއް ނުކޮށް ނުވަތަ އަމަލުތަކެއް ނުކޮށް ކުށެއްކުރުމަށެވެ.
ފަނޑިޔާރު
"ފަނޑިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހައިކޯޓާއި ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރަށެވެ.
މުދާ
"މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ނުއުފުލޭ މުދަލާއި، އުފުލޭ މުދާ ހިމެނޭގޮތުން، އަދި އެއިން މުދަލެއްގެ މިލްކުވެރިކަމާއި، އެއިން މުދަލަކާ ގުޅިގެން އުފެދިފައިވާ ނުވަތަ އުފެދޭ އެނޫންވެސް ހައްގާއި މަސްލަހަތާއި މަންފާވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
އުފެއްދުން
"އުފެއްދުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޖަދުވަލު 1 ގައިވާ މަސްތުވާއެއްޗަކަށް ހަވާލާދީނަމަ، ވަކި މަސްތުވާއެއްޗެއް އުފެއްދުމަށާއި ވަކި މަރުހަލާތަކެއް ބޭނުންކޮށްގެން އެއްޗެއްގެ ތާސީރު އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތަށް ބަދަލުކުރުމަށާއި، އެއް މަސްތުވާއެއްޗަކުން އަނެއް މަސްތުވާއެއްޗަކަށް އޭގެ ބާވަތް ބަދަލުކުރުމަށެވެ.
ކޮޓަރި
"ކޮޓަރި" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގައާއި އެނޫން ތަންތަނުގައި ހުންނަ ކޮޓަރި ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިސަރު
"ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ އޮފިސަރުކަމުގެ މަގާމު ހަވާލުކުރެވިފައިވާ، މި ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރުމުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ ވާޖިބު އަދާކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހުއްދަކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
ކަމުގެ އިހްތިސާސް އޮތް އެހެން ކޯޓެއް (މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ބެހޭ)
"ކަމުގެ އިހްތިސާސް އޮތް އެހެން ކޯޓެއް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޑްރަގް ކޯޓު ފިޔަވައި، މަސްތުވާތަކެއްޗާގުޅޭ ކުށްކުށުގެ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޮންމެ ކޯޓަކަށެވެ.
ކެނެބިސް ރެޒިން
"ކެނެބިސް ރެޒިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޓެޓްރާހައިޑްރޯކެނެބިނޯލް އެއްވެސް ވަރަކަށް ހިމެނޭ މާއްދާއަށެވެ.
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހެއްގެ ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިންނަށެވެ.
އިންޑިކޭޓިވް އެސެސްމަންޓް
"އިންޑިކޭޓިވް އެސެސްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށުގެ ދައުވާ އުފުލިފައިވާ މީހާ މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އޭނާއަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ޑްރަގް ކޯޓުގެ އެންގުމަށް ހަދާ އެސެސްމަންޓަށާއި، އަމިއްލައަށް އެދިގެން ފަރުވާއަށް އަންނަ މީހާ މސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އޭނާއަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ނޭށަނަލް ޑްރަގް އެޖެންސީން ނުވަތަ ފަރުވާދޭ މަރުކަޒުން ހަދާ އެސެސްމަންޓަށާއި، މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާކަމަށް ކޯޓެއްގެ ހުކުމަކުން ސާބިތުވެފައިވާ މީހަކު މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ ނިސްބަތް ދެނެގަތުމަށާއި، އެމީހަކަށް ދޭންޖެހޭ ފަރުވާ ކަނޑައެޅުމުގެ ގޮތުން ނޭށަނަލް ޑްރަގް އެޖެންސީން ނުވަތަ ފަރުވާދޭ މަރުކަޒުން ހަދާ އެސެސްމަންޓަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އާންމުކޮށް ދިވެހިން މަސްވެރިކަންކުރާ ހިސާބު
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އާންމުކޮށް ދިވެހިން މަސްވެރިކަންކުރާ ހިސާބު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތަކުގެ ބޭރުދުނީގެ ފުއްޓަރުން 75 މޭލު ފާހަގަކޮށް، އެސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައިވާ ކަނޑާއި، ކަނޑުއަޑީގެ ބިން ހިމެނޭގޮތަށް، ތިރީގައި މިވާ ޕޮއިންޓްތައް ގުޅާލެވޭ ރޮނގުގެ އެތެރޭގައިވާ ސަރަހައްދަށެވެ.
ކަނޑު
"ކަނޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭރު ކަނޑާއި، އަތޮޅުތަކުގެ އެތެރެވަރިއާއި، ފަރު، ފަޅު، ހާ، ގިރި، ފަދަ ހުރިހާތަނެއް ހިމެނޭގޮތަށެވެ.