ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ހަތިޔާރު
"ހަތިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަޔަރއާމްސްއާއި އެކްސްޕްލޯސިވްސްގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ، ފަރުދެއް ނުވަތަ ބަޔަކާ ދެކޮޅަށް ބޭނުންކުރެވޭ ނުވަތަ ބޭނުންކުރަންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި، މީހެއްގެ ފުރާނައަށް ގެއްލުމެއް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަވާނެ ގޮތަށް ފަރުމާކުރެވިފައިވާ އަދި އެ މަގްސަދުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ލެސް ލީތަލް ހަތިޔާރަށެވެ.
ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ޕްރައިމަރީ ޑީލަރކަން
"ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ޕްރައިމަރީ ޑީލަރކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ފަރާތަކަށް ވިއްކުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒް، ސީދާ އެ ސެކިއުރިޓީޒް އިށޫކުރާ ފަރާތުގެ އަތުން ނުވަތަ އެފަރާތުގެ އޭޖެންޓެއްގެ އަތުން ގަތުމަށެވެ.
ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި
"ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ފިޔަވައި އެހެން ބާވަތްތަކުގެ މާލީ ވިޔަފާރިތަކަށެވެ. އޭގެތެރޭގައި، އާންމު ބޭންކިންގ ވިޔަފާރީގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ އިންވެސްޓްމަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ މާރޗަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންށުއަރެންސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންވެސްޓްކުރުމާ ބެހޭގޮތުން ލަފާދިނުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ފައިނޭންސިންގ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ރެމިޓެންސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ މަނީ ޗޭންޖިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ އިށޫކުރުމާއި އެހެންވެސް ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓްތައް އިށޫކުރުމުގެ އަދި ޕޭމަންޓް މުއާމަލާތްތައް އެކުއަޔަރކުރުމުގެ ހިދުމަތްތައް ހިމެނޭގޮތުން ޕޭމަންޓް ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓެއް ނުވަތަ ޕޭމަންޓް އަދި ސެޓްލްމަންޓް ސިސްޓަމެއް ހިންގުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އެސެޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ މިނޫންވެސް ވިޔަފާރިއާއި މާލީ ހަރަކާތްތައް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
މާލީ އިދާރާ
"މާލީ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި ހިންގާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ.
ގުރުއާން ކްލާސްތައް
"ގުރުއާން ކްލާސްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ ދަރިވަރުންނަށް ގުރުއާން ކިޔަވަން ދަސްކޮށްދޭ ކްލާސްތަކަށެވެ. އެގޮތުން، ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދިންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދޭނަމައެވެ.
ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން
"ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ތައުލީމުދޭ ސްކޫލް ނުވަތަ މަދަރުސާތަކުންދޭ ފިލާވަޅުތައް އޮޅުންފިލުވައިދީ، ދަސްކޮށްދިނުމަށް ހިންގާ ކްލާސްތަކަށެވެ. ޓިއުށަން ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދިންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދިންނަށް ޓިއުށަން ދޭނަމައެވެ.
ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ
"ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރީސްކޫލް (LKG, UKG) ގެ ކުރިން ފުރިހަމަ ކުރާ ތައުލީމީ މަރުހަލާއަށެވެ.
ކޮމިއުނިޓީ ސްކޫލްތައް
"ކޮމިއުނިޓީ ސްކޫލްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތާއި މުޖުތަމައާ ގުޅިގެން ހިންގާ ސްކޫލްތަކަށެވެ.
ޕަބްލިކް ޕްރައިވެޓް ޕާޓްނަރށިޕް (ޕީ.ޕީ.ޕީ) ސްކޫލްތައް
"ޕަބްލިކް ޕްރައިވެޓް ޕާޓްނަރށިޕް (ޕީ.ޕީ.ޕީ) ސްކޫލްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތާއި ހިދުމަތްދޭ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކާ ދެމެދު ކަނޑައެޅިގެންވާ މިންވަރަކާއި ފެންވަރެއްގައި އެއްބަސްވެވިފައިވާ އަގެއްގައި، ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތަކަށް ތައުލީމު ފޯރުކޮށްދޭ ސްކޫލްތަކަށެވެ.
ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާއާއި އެނޫންވެސް ކަމާގުޅޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތައް
"ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާއާއި އެނޫންވެސް ކަމާގުޅޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ "ކޮންވެންށަން އޮން ދަ ރައިޓްސް އޮފް ދަ ޗައިލްޑް" އާއި، އެނޫންވެސް ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާއި، އިގްތިސާދީ، އިޖުތިމާއީ އަދި ސަގާފީ ހައްގުތަކާއި ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ މީހުންގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުންނާއި ތައުލީމާ ގުޅޭގޮތުން އަމަލުކުރެވޭ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތަކާއި، އެ މުއާހަދާތަކުގެ ޕްރޮޓޮކޯލްތައް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
ޕްރިންސިޕަލް
"ޕްރިންސިޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރު ނުވަތަ އަމިއްލަ ސްކޫލެއްގައި، އެ ސްކޫލް ހިންގުމާ ހަވާލުވެހުރި އެންމެ އިސް ފަރާތަށެވެ.
ޓީޗަރސް ރަޖިސްޓްރޭށަން ބޯޑު
"ޓީޗަރސް ރަޖިސްޓްރޭށަން ބޯޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދައްރިސުން ރަޖިސްޓަރީކޮށް ކިޔަވައިދިނުމުގެ ލައިސަންސް ދީ، މުދައްރިސުންގެ އަހުލާގީ، ފަންނީ އަދި ސުލޫކީ މިންގަނޑުތައް ހިފެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރުމަށް މި ގާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާ ބޯޑަށެވެ.
މުދައްރިސް
"މުދައްރިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތައުލީމީ ނިޒާމުގައި ހިންގާ ޕްރީސްކޫލްތަކާއި ފަށާ ތައުލީމާއި، ސާނަވީ އަދި މަތީ ސާނަވީ ތައުލީމަށް ކިޔަވާ ކުދިންނަށް އުނގަންނައިދިނުމަށްޓަކައި ވަޒީފާދީފައިވާ މީހަކަށެވެ.
މަންހަޖު
"މަންހަޖު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި މާއްދާއަކުން އިމްތިހާނަކަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އުނގަންނައިދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މައުލޫމާތާއި ހުނަރަށެވެ.
ސްކޫލްގެ މުވައްޒަފުން
"ސްކޫލްގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކޫލްގައި ވަޒީފާދީފައިވާ ސްކޫލްގެ އިސްވެރިޔާއާއި މުދައްރިސުން އަދި އެހެނިހެން ހުރިހާ މުވައްޒަފުންނަށެވެ.
ހަތިޔާރު
"ހަތިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަޔަރއާމްސްއާއި އެކްސްޕްލޯސިވްސްގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ، ފަރުދެއް ނުވަތަ ބަޔަކާ ދެކޮޅަށް ބޭނުންކުރެވޭ ނުވަތަ ބޭނުންކުރަންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި، މީހެއްގެ ފުރާނައަށް ގެއްލުމެއް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަވާނެ ގޮތަށް ފަރުމާކުރެވިފައިވާ އަދި އެ މަގްސަދުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ލެސް ލީތަލް ހަތިޔާރަށެވެ.
ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ޕްރައިމަރީ ޑީލަރކަން
"ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ޕްރައިމަރީ ޑީލަރކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ފަރާތަކަށް ވިއްކުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުގެ ސެކިއުރިޓީޒް، ސީދާ އެ ސެކިއުރިޓީޒް އިށޫކުރާ ފަރާތުގެ އަތުން ނުވަތަ އެފަރާތުގެ އޭޖެންޓެއްގެ އަތުން ގަތުމަށެވެ.
ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި
"ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ފިޔަވައި އެހެން ބާވަތްތަކުގެ މާލީ ވިޔަފާރިތަކަށެވެ. އޭގެތެރޭގައި، އާންމު ބޭންކިންގ ވިޔަފާރީގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ އިންވެސްޓްމަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ މާރޗަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންށުއަރެންސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންވެސްޓްކުރުމާ ބެހޭގޮތުން ލަފާދިނުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ފައިނޭންސިންގ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ ރެމިޓެންސްގެ ވިޔަފާރި ނުވަތަ މަނީ ޗޭންޖިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ އިށޫކުރުމާއި އެހެންވެސް ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓްތައް އިށޫކުރުމުގެ އަދި ޕޭމަންޓް މުއާމަލާތްތައް އެކުއަޔަރކުރުމުގެ ހިދުމަތްތައް ހިމެނޭގޮތުން ޕޭމަންޓް ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓެއް ނުވަތަ ޕޭމަންޓް އަދި ސެޓްލްމަންޓް ސިސްޓަމެއް ހިންގުމުގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އެސެޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ވިޔަފާރި، ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ މިނޫންވެސް ވިޔަފާރިއާއި މާލީ ހަރަކާތްތައް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
މާލީ އިދާރާ
"މާލީ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ބޭންކު-ނޫން މާލީ ވިޔަފާރި ހިންގާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ.
ގުރުއާން ކްލާސްތައް
"ގުރުއާން ކްލާސްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ ދަރިވަރުންނަށް ގުރުއާން ކިޔަވަން ދަސްކޮށްދޭ ކްލާސްތަކަށެވެ. އެގޮތުން، ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދިންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދޭނަމައެވެ.
ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން
"ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ތައުލީމުދޭ ސްކޫލް ނުވަތަ މަދަރުސާތަކުންދޭ ފިލާވަޅުތައް އޮޅުންފިލުވައިދީ، ދަސްކޮށްދިނުމަށް ހިންގާ ކްލާސްތަކަށެވެ. ޓިއުށަން ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދިންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދިންނަށް ޓިއުށަން ދޭނަމައެވެ.
ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ
"ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރީސްކޫލް (LKG, UKG) ގެ ކުރިން ފުރިހަމަ ކުރާ ތައުލީމީ މަރުހަލާއަށެވެ.
ކޮމިއުނިޓީ ސްކޫލްތައް
"ކޮމިއުނިޓީ ސްކޫލްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތާއި މުޖުތަމައާ ގުޅިގެން ހިންގާ ސްކޫލްތަކަށެވެ.
ޕަބްލިކް ޕްރައިވެޓް ޕާޓްނަރށިޕް (ޕީ.ޕީ.ޕީ) ސްކޫލްތައް
"ޕަބްލިކް ޕްރައިވެޓް ޕާޓްނަރށިޕް (ޕީ.ޕީ.ޕީ) ސްކޫލްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދައުލަތާއި ހިދުމަތްދޭ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކާ ދެމެދު ކަނޑައެޅިގެންވާ މިންވަރަކާއި ފެންވަރެއްގައި އެއްބަސްވެވިފައިވާ އަގެއްގައި، ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތަކަށް ތައުލީމު ފޯރުކޮށްދޭ ސްކޫލްތަކަށެވެ.
ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާއާއި އެނޫންވެސް ކަމާގުޅޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތައް
"ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާއާއި އެނޫންވެސް ކަމާގުޅޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ "ކޮންވެންށަން އޮން ދަ ރައިޓްސް އޮފް ދަ ޗައިލްޑް" އާއި، އެނޫންވެސް ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކާއި، އިގްތިސާދީ، އިޖުތިމާއީ އަދި ސަގާފީ ހައްގުތަކާއި ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ މީހުންގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމާ ގުޅޭގޮތުންނާއި ތައުލީމާ ގުޅޭގޮތުން އަމަލުކުރެވޭ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތަކާއި، އެ މުއާހަދާތަކުގެ ޕްރޮޓޮކޯލްތައް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
ޕްރިންސިޕަލް
"ޕްރިންސިޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރު ނުވަތަ އަމިއްލަ ސްކޫލެއްގައި، އެ ސްކޫލް ހިންގުމާ ހަވާލުވެހުރި އެންމެ އިސް ފަރާތަށެވެ.
ޓީޗަރސް ރަޖިސްޓްރޭށަން ބޯޑު
"ޓީޗަރސް ރަޖިސްޓްރޭށަން ބޯޑު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދައްރިސުން ރަޖިސްޓަރީކޮށް ކިޔަވައިދިނުމުގެ ލައިސަންސް ދީ، މުދައްރިސުންގެ އަހުލާގީ، ފަންނީ އަދި ސުލޫކީ މިންގަނޑުތައް ހިފެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރުމަށް މި ގާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާ ބޯޑަށެވެ.
މުދައްރިސް
"މުދައްރިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތައުލީމީ ނިޒާމުގައި ހިންގާ ޕްރީސްކޫލްތަކާއި ފަށާ ތައުލީމާއި، ސާނަވީ އަދި މަތީ ސާނަވީ ތައުލީމަށް ކިޔަވާ ކުދިންނަށް އުނގަންނައިދިނުމަށްޓަކައި ވަޒީފާދީފައިވާ މީހަކަށެވެ.
މަންހަޖު
"މަންހަޖު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި މާއްދާއަކުން އިމްތިހާނަކަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އުނގަންނައިދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މައުލޫމާތާއި ހުނަރަށެވެ.
ސްކޫލްގެ މުވައްޒަފުން
"ސްކޫލްގެ މުވައްޒަފުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސްކޫލްގައި ވަޒީފާދީފައިވާ ސްކޫލްގެ އިސްވެރިޔާއާއި މުދައްރިސުން އަދި އެހެނިހެން ހުރިހާ މުވައްޒަފުންނަށެވެ.