ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
އަނިޔާ
"އަނިޔާ" އަކީ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑަށް، ހިތަށް، އަބުރަށް، ނަމަށް، ނުވަތަ މުދަލަށް ގާނޫނާ ހިލާފު ގޮތަކުން ލިބޭ ގެއްލުމެވެ.
އުފުލޭ މުދާ
"އުފުލޭ މުދާ" މާނައަކީ، ބިމާ ގުޅިފައި ނުވަތަ ބިމަށް ހަރުކުރެވިފައިވާ ތަކެތި ފިޔަވައި، އެނޫން ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ މުދަލެކެވެ.
ޖަލު
"ޖަލު" ގެ މާނައަކީ، ގާނޫނީ ނުވަތަ ށަރްއީ ކުށްކުށަށް ދޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުން ކުށްވެރިން ބަންދު ކުރުމަށްވާ ތަނެކެވެ.
ޖަލަށްލުން
"ޖަލަށްލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، ގާނޫނީ ނުވަތަ ށަރްއީގޮތުން ކުށަކަށްދޭ އަދަބެއްގައި ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތަކަށް އަމިއްލަ މިނިވަންކަން ނެތްގޮތެއްގައި، ޖަލުގައި ބަންދު ކުރުމެވެ.
ބުރަ މަސައްކަތާއެކު ޖަލަށްލުން
"ބުރަ މަސައްކަތާއެކު ޖަލަށްލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ ކުށުގެ ނިސްބަތުން ޖަލަށްލުމުގެ އަދަބު ބޮޑުކުރުމަށް ޖަލުގައި ރޭވޭ ހާއްސަ ރޭވުންތަކެއްގެ ދަށުގައި ކުށްވެރިޔާ ބަންދު ކުރުމެވެ.
ގޭގާއި ބަންދުކުރުން
"ގޭގާއި ބަންދުކުރުން" މާނައަކީ، ދިރިއުޅޭ ހިޔާވައްސެއްގައި އެތަނެއްގެ ސަރަހައްދުން ބޭރަށްދިއުން މަނާގޮތެއްގައި ކުށްވެރިއަކަށްދޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުން ބަންދު ކުރުމެވެ.
އަރުވާލުން
"އަރުވާލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، ކުށެއްގެ އަދަބަށް ތިމާގެ ވަޒަން ނޫން އެހެން ރަށެއްގައި މީހުން އުޅޭ އެހެން އެއްވެސް ތަނަކަށް ދިއުން މަނާކޮށް އަމިއްލަ މިނިވަންކަން ނެތްގޮތެއްގައި ނުވަތަ އޭގެ ބައެއް ނެތްގޮތުގައި ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތަކަށް ބެހެއްޓުމެވެ.
ޖޫރިމަނާ
"ޖޫރިމަނާ" ދޭހަ ކޮށްދެނީ ކުށެއްގެ ނިސްބަތުން ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި، އަދަބެއްގެ ގޮތުން، އަތުލެވޭ އެއްޗެކެވެ.
އަދަބު
"އަދަބު" ދޭހަކޮށްދެނީ، ގާނޫނުގައި ކުށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާ ކަމަކަށް ގާނޫނުގައި ދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އުގޫބާތެވެ.
ޖަލުގައި ވަކިން ހައްޔަރު ކުރުން
"ޖަލުގައި ވަކިން ހައްޔަރު ކުރުން" ދޭހަކޮށްދެނީ ޖަލު ބަލަހަށްޓާ ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުން ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް އިންސާނަކާ ބައްދަލު ނުވެވޭ އަދި ބޭރުގެ އެއްވެސް ޒަރިއާ އަކުން ނެތި ވަކި ތަނެއްގައި ބެހެށްޓުމެވެ.
ސިއްރުކުރުން
"ސިއްރުކުރުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، އެފަދަ މައްލޫމާތު ވެވުނު އެންމެ އަވަސް ފުރްސަތެއްގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީއަށް، ސިފައިންގެ އޮފީހަށް އަތޮޅު އޮފީހަށް ނުވަތަ ރަށު އޮފީހަށް ނާންގާ ހުރުމެވެ.
ނުރައްކާތެރި އަނިޔާ
"ނުރައްކާތެރި އަނިޔާ" ދޭހަކޮށްދެނީ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނަކަށް ނުވަތަ އެއްވެސް ހިއްސަކަށް މީހެއްގެ އަމިއްލަ މުދަލަކަށް ދާއިމީ އުނިކަމެއް ލިބުމެވެ. ނުވަތަ މީހެއްގެ ދިރިއުޅުމަށް ކުރާ މަސައްކަތަކަށް ދާއިމީ ހުރަހެއް އެޅުމެވެ. މިއިން ކޮންމެ ގޮތެއްގައިވެސް، ށަރްއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ހަމަތަކާ ހިލާފު ވާ ގޮތެއްގައި އެކަންޏެވެ.
އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ
"އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ކަންކަން ފުރިހަމަވާ، އިށޫކުރި ފަރާތުގެ މައްޗަށް ކްލެއިމްކުރެވޭ މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކަށެވެ (1) މެގްނެޓިކްކޮށް ހިމެނޭގޮތުން އިލެކްޓްރޯނިކްކޮށް، އެހެންވެސް މާއްދީ ނުވަތަ މައުނަވީ ޑިވައިސްއެއްގައި ރައްކާކުރެވިފައިވާ މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކަށްވުން (2) މަނިޓަރީ ވެލިއު އިށޫކޮށްފައިވަނީ އިށޫކުރި މަނިޓަރީ އަދަދަށްވާ ފައިސާ ލިބުމުން ކަމުގައިވުން؛ އަދި (3) މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކީ އިށޫކުރި ފަރާތް ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކުން ޕޭމަންޓް ބަލައިގަތުމަށް ގަބޫލުކުރާ މަނިޓަރީ ވެލިއުއެއް ކަމުގައިވުން.
ނެޓިންގ
"ނެޓިންގ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިސްޓަމެއްގެ ދެ ބައިވެރިންގެ މެދުގައި ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ބައިވެރިންގެ މެދުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ ސެޓްލްމަންޓް އިލްތިޒާމްތަކުގެ ނެޓް ވެލިއު ކަނޑައެޅުމަށެވެ.
ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓް
"ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރަކްށަން އިނީށިއޭޓްކުރުމަށް ނުވަތަ/އަދި ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ ވަސީލަތަކަށް ނުވަތަ އިޖުރާއަތަށެވެ. ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓްގެ ތެރޭގައި ޗެކް، ފަންޑްސް ޓްރާންސްފަރކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ވަސީލަތްތައް، އަދި ޕޭމަންޓް ކާޑު، ހަމައެކަނި މި ވަސީލަތްތަކަށް ހުދޫދުނުވާ ގޮތުގެމަތިން، ހިމެނެއެވެ.
އަނިޔާ
"އަނިޔާ" އަކީ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑަށް، ހިތަށް، އަބުރަށް، ނަމަށް، ނުވަތަ މުދަލަށް ގާނޫނާ ހިލާފު ގޮތަކުން ލިބޭ ގެއްލުމެވެ.
އުފުލޭ މުދާ
"އުފުލޭ މުދާ" މާނައަކީ، ބިމާ ގުޅިފައި ނުވަތަ ބިމަށް ހަރުކުރެވިފައިވާ ތަކެތި ފިޔަވައި، އެނޫން ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ މުދަލެކެވެ.
ޖަލު
"ޖަލު" ގެ މާނައަކީ، ގާނޫނީ ނުވަތަ ށަރްއީ ކުށްކުށަށް ދޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުން ކުށްވެރިން ބަންދު ކުރުމަށްވާ ތަނެކެވެ.
ޖަލަށްލުން
"ޖަލަށްލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، ގާނޫނީ ނުވަތަ ށަރްއީގޮތުން ކުށަކަށްދޭ އަދަބެއްގައި ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތަކަށް އަމިއްލަ މިނިވަންކަން ނެތްގޮތެއްގައި، ޖަލުގައި ބަންދު ކުރުމެވެ.
ބުރަ މަސައްކަތާއެކު ޖަލަށްލުން
"ބުރަ މަސައްކަތާއެކު ޖަލަށްލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ ކުށުގެ ނިސްބަތުން ޖަލަށްލުމުގެ އަދަބު ބޮޑުކުރުމަށް ޖަލުގައި ރޭވޭ ހާއްސަ ރޭވުންތަކެއްގެ ދަށުގައި ކުށްވެރިޔާ ބަންދު ކުރުމެވެ.
ގޭގާއި ބަންދުކުރުން
"ގޭގާއި ބަންދުކުރުން" މާނައަކީ، ދިރިއުޅޭ ހިޔާވައްސެއްގައި އެތަނެއްގެ ސަރަހައްދުން ބޭރަށްދިއުން މަނާގޮތެއްގައި ކުށްވެރިއަކަށްދޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުން ބަންދު ކުރުމެވެ.
އަރުވާލުން
"އަރުވާލުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، ކުށެއްގެ އަދަބަށް ތިމާގެ ވަޒަން ނޫން އެހެން ރަށެއްގައި މީހުން އުޅޭ އެހެން އެއްވެސް ތަނަކަށް ދިއުން މަނާކޮށް އަމިއްލަ މިނިވަންކަން ނެތްގޮތެއްގައި ނުވަތަ އޭގެ ބައެއް ނެތްގޮތުގައި ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތަކަށް ބެހެއްޓުމެވެ.
ޖޫރިމަނާ
"ޖޫރިމަނާ" ދޭހަ ކޮށްދެނީ ކުށެއްގެ ނިސްބަތުން ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި، އަދަބެއްގެ ގޮތުން، އަތުލެވޭ އެއްޗެކެވެ.
އަދަބު
"އަދަބު" ދޭހަކޮށްދެނީ، ގާނޫނުގައި ކުށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާ ކަމަކަށް ގާނޫނުގައި ދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އުގޫބާތެވެ.
ޖަލުގައި ވަކިން ހައްޔަރު ކުރުން
"ޖަލުގައި ވަކިން ހައްޔަރު ކުރުން" ދޭހަކޮށްދެނީ ޖަލު ބަލަހަށްޓާ ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުން ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް އިންސާނަކާ ބައްދަލު ނުވެވޭ އަދި ބޭރުގެ އެއްވެސް ޒަރިއާ އަކުން ނެތި ވަކި ތަނެއްގައި ބެހެށްޓުމެވެ.
ސިއްރުކުރުން
"ސިއްރުކުރުން" ދޭހަކޮށްދެނީ، އެފަދަ މައްލޫމާތު ވެވުނު އެންމެ އަވަސް ފުރްސަތެއްގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީއަށް، ސިފައިންގެ އޮފީހަށް އަތޮޅު އޮފީހަށް ނުވަތަ ރަށު އޮފީހަށް ނާންގާ ހުރުމެވެ.
ނުރައްކާތެރި އަނިޔާ
"ނުރައްކާތެރި އަނިޔާ" ދޭހަކޮށްދެނީ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނަކަށް ނުވަތަ އެއްވެސް ހިއްސަކަށް މީހެއްގެ އަމިއްލަ މުދަލަކަށް ދާއިމީ އުނިކަމެއް ލިބުމެވެ. ނުވަތަ މީހެއްގެ ދިރިއުޅުމަށް ކުރާ މަސައްކަތަކަށް ދާއިމީ ހުރަހެއް އެޅުމެވެ. މިއިން ކޮންމެ ގޮތެއްގައިވެސް، ށަރްއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ހަމަތަކާ ހިލާފު ވާ ގޮތެއްގައި އެކަންޏެވެ.
އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ
"އިލެކްޓްރޯނިކް މަނީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ކަންކަން ފުރިހަމަވާ، އިށޫކުރި ފަރާތުގެ މައްޗަށް ކްލެއިމްކުރެވޭ މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކަށެވެ (1) މެގްނެޓިކްކޮށް ހިމެނޭގޮތުން އިލެކްޓްރޯނިކްކޮށް، އެހެންވެސް މާއްދީ ނުވަތަ މައުނަވީ ޑިވައިސްއެއްގައި ރައްކާކުރެވިފައިވާ މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކަށްވުން (2) މަނިޓަރީ ވެލިއު އިށޫކޮށްފައިވަނީ އިށޫކުރި މަނިޓަރީ އަދަދަށްވާ ފައިސާ ލިބުމުން ކަމުގައިވުން؛ އަދި (3) މަނިޓަރީ ވެލިއުއަކީ އިށޫކުރި ފަރާތް ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކުން ޕޭމަންޓް ބަލައިގަތުމަށް ގަބޫލުކުރާ މަނިޓަރީ ވެލިއުއެއް ކަމުގައިވުން.
ނެޓިންގ
"ނެޓިންގ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިސްޓަމެއްގެ ދެ ބައިވެރިންގެ މެދުގައި ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ބައިވެރިންގެ މެދުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ ސެޓްލްމަންޓް އިލްތިޒާމްތަކުގެ ނެޓް ވެލިއު ކަނޑައެޅުމަށެވެ.
ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓް
"ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރަކްށަން އިނީށިއޭޓްކުރުމަށް ނުވަތަ/އަދި ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ ވަސީލަތަކަށް ނުވަތަ އިޖުރާއަތަށެވެ. ޕޭމަންޓް އިންސްޓްރުމަންޓްގެ ތެރޭގައި ޗެކް، ފަންޑްސް ޓްރާންސްފަރކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ވަސީލަތްތައް، އަދި ޕޭމަންޓް ކާޑު، ހަމައެކަނި މި ވަސީލަތްތަކަށް ހުދޫދުނުވާ ގޮތުގެމަތިން، ހިމެނެއެވެ.