ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ބައިވެރިން (ކުށުގެ)
"ބައިވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައި ވަނީ ކުށްކުރުމުގެ ނިޔަތް އޮވެގެން، ކުށެއް ކުރުމުގައި އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި، އެހެން މީހަކު އެ ކަމުގައި ބައިވެރިވުމަށެވެ: (1) ކުށުގެ އަމަލު ހިންގުން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި، ނުވަތަ އެ ކުށް ކުރުމަށް ހިތްވަރުދިނުމަށްޓަކައި، އެނގިހުރެ، އެހެން މީހަކަށް އެހީތެރިވެދިނުން؛ ނުވަތަ (2) އޭނާގެ އަމަލަކީ ކުށެއް ކުރި މީހާއާ ބައިވެރިވުމުގެ އަމަލެއް ކަމުގައި، ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިގެން ބަޔާންކޮށްފައިވުން.
އާންމު ދިފާއު
"އާންމު ދިފާއު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 9/2014 (ގާނޫނުލްއުގޫބާތް) ގެ 40 ވަނަ ބާބާއި، 50 ވަނަ ބާބާއި، 60 ވަނަ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮންމެ ދިފާއަކަށެވެ.
ދައުލަތް
"ދައުލަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންވެގެންވާ ގޮތުގެމަތިން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދައުލަތް ހިންގުމުގެ ބާރުތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެ
"ދިވެހިރާއްޖެ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިސަރުކާރުގެ ބާރު ހިނގާ ބިމާއި، ކަނޑާއި، އެ ބިމާއި ކަނޑުގެ މައްޗަށްވާ ވައިގެ ސަރަހައްދާއި އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތަކުގައާއި، ގާނޫނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދާއި، ސަރަހައްދީ ކަނޑާއި، މީހުން އުޅޭ ރަށްރަށާއި މީހުން ނޫޅޭ ރަށްރަށެވެ.
ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން
"ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓް، ޓޫރިސްޓް ހޮޓާ، ޓޫރިސްޓް ގެސްޓްހައުސް، ޓްރެއިނިންގ ރިޒޯޓް، ޓްރާންސިޓް ހޮޓާ، ސިޓީ ހޮޓާ، އަދި ޔޮޓް ބަނދަރު ފަދަ ތަންތަން ހަދައި ތަރައްގީކޮށް ހިންގުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ ފަތުރުވެރިންނަށް ހާއްސަކުރެވިގެން ދެވޭ ފީނުމާއި، ވޯޓަރ ސްޕޯޓްސް އަދި ފަތުރުވެރިން ދަތުރުދިއުމުގެ ހިދުމަތް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
އެކުއިޒިށަން ފީ
"އެކުއިޒިށަން ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަމަށް ދޫކުރެވޭ ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅުގައި ހިންގުމަށް ހުށަހަޅާ މަޝްރޫއަށް ބިނާކޮށް، އެއިރެއްގެ މާކެޓް އަގަށް ބަލައި، ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅާ ގުޅޭ ލީސްހޯލްޑް ހައްގުތައް ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ދައުލަތަށް ދެއްކުމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޒަރީގެ މަޝްވަރާއާއެކު ޓޫރިޒަމާބެހޭ މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ފީ އަށެވެ.
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރު
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރުގެ މާނައިގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ: (1) ވަޒަނެއް ނުވަތަ މިސައިލެއް ފޮނުވާލެވޭފަދަ ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ހަތިޔާރު، (2) ވަޒަން، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް
(3) މަތީގައިއެވާފަދަ ހަތިޔާރެއް ބޭނުން ކުރުމުން ނުކުންނަ އަޑު ނުވަތަ އަލި މަޑު ކުރުމަށް ނުވަތަ އެ ހަތިޔާރެއް އަމާޒުކުރުން ފަސޭހަ ކުރުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރުގެ ބައިތައް (4) އެއްވެސް ވިހައެއް ފޮނުވުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރު (5) ކަނޑި، ލޮންސި، ތީރު، ދުނިދަނޑި (6) މި މާއްދާގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ހަތިޔާރެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ އެފަދަ ހަތިޔާރެއް އުފުލަން ހަދާފައިވާ އުޅަނދު ނުވަތަ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި" ގެ މާނައިގައި ތިރީގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނެއެވެ (1) ނައިޓްރޯގްލިސަރިން، ޑައިނަމައިޓްފަދަ ތަކެތި (2) ރޮކެޓް، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް އަދި ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ބޮމާއި، ވަޒަނާއި އަދި މިފަދަ އެއްޗެހި ގޮއްވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ ފިއުޒުފަދަ ތަކެތި، (3) އެއްޗެއްގައި ހިމެނިފައިވާ މާއްދާއެއްގެ ސަބަބުން އެ އެއްޗަކީ ގޮވާ އެއްޗެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީން ކަނޑައަޅާ ތަކެތި.
އޮރިޔާންކާޑު
އޮރިޔާންކާޑުގެ މާނައިގައި ޖިންސީ ގުނަވަންތައް ދައްކައިދޭ މަންޒަރު ހުރި ފޮޓޯއާއި ފިލްމާއި ޖިންސީގުޅުން ސިފަކޮށްދޭ އަޑާއި، ވާހަކައާއި، ޖިންސީގުޅުން ހިންގާ މަންޒަރު ދައްކައިދޭ ފިލްމާއި، ފޮޓޯއާއި މިފަދަ މަންޒަރާއި، އަޑާއި، ވާހަކަ އަޅާފައިވާ ހުންނަ ޑިސްކެޓް، ޓޭޕް ފަދަ ތަކެއްޗާއި ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށްޓަކައި ޖިންސީ ގުނަވަން ސިފަކޮށްދޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ.
ޓެކްސް
”ޓެކްސް“ ނުވަތަ ”ޓެކުހެއް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެވޭ ހިދުމަތެއް ނުވަތަ ކޮށްދެވޭ ކަމަކާ ގުޅިގެން، ގަވާޢިދާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ނަގާ އަގެއް، ފީއެއް ނުވަތަ ކުއްޔެއް ފިޔަވައި، ދައުލަތަށް އާމްދަނީ އެއް ހޯދުމުގެ ބޭނުމުގައި، ފަރުދެއްގެ އަތުން ނުވަތަ ޖަމާޢަތަކުން ނުވަތަ ގާނޫނީ އެނޫންވެސް ށަހްސަކުން، ސަރުކާރަށް ނެގޭ ކޮންމެ ފައިސާއަކަށެވެ.
ޓްރައިބިއުނަލް
”ޓްރައިބިއުނަލް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައި ނުވަތަ ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ މެދުގައި ވަކިކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ހިލާފު އުފެދިފައިވާ ހާލަތުގައި، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައަޅައި ދިނުމަށްއެދި ހުށަހެޅުމުން، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ގާނޫނުން ލިބިފައިވާ، އަދި ކޯޓެއްކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ މުއައްސަސާއަކަށެވެ.
ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން
”ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެންމެހައި މީހުންނާއި ތަންތަނާއި ތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް ބައެއް ދިވެހި ދައުލަތުގެ ބާރުގެ ދަށުން ނެއްޓިގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށެވެ.
ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން
”ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ނުވަތަ މީހުންގެ ޖިސްމާއި ފުރާނައަށް ނުވަތަ މުދަލަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ކުރިމަތި ވުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާތަކާއި، ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްގެން ހިންގާ ޢުދުވާނީ ހަރަކާތްތައް ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ރައްޔިތުންނަށް ލިބިދޭ ގާނޫނީ ހައްގުތައް ބޭނުން ކޮށްގެން އެކި ކަންކަމަށް ތާއީދު ކުރުމަށް ނުވަތަ އިންކާރު ކުރުމަށް ގާނޫނާ ހިލާފުނުވެ ހިންގާ ސުލްހަވެރި ހަރަކާތްތަކެއް މީގެތެރޭގައި ނުހިމެނެއެވެ.
ދުށްމަން
”ދުށްމަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ގެއްލުންވާފަދަ ޢަމަލެއް ކުރާ ބިދޭސީންނަށެވެ. ”ދުށްމަން“ ގެ މާނައިގައި ރައްޔިތުންނެއް ނުހިމެނޭނެއެވެ.
ދުސްތޫރީ މައްސަލަ
”ދުސްތޫރީ މައްސަލަ“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނުއަސާސީ ގެ މާއްދާއެއް ނުވަތަ މާއްދާއެއްގެ ބައެއްވިޔަސް މާނަކުރާން ޖެހިއްޖެނަމަ އެކަމުގައި ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ބެލޭ މައްސަލަތަކާއި، ގާނޫނެއް ނުވަތަ ގާނޫނެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދުން ބައެއް ނުވަތަ ދައުލަތުގެ އިދާރާއަކުން ނެރޭ އަމުރެއް ނުވަތަ އެއިން އިދާރާއެއްގެ މުވައްޒަފަކު ކުރާ ކަމެއް ނުވަތަ ނިންމައިފައިވާ ނިންމުމެއްވިޔަސް ގާނޫނުއަސާސީ އާ ހިލާފުވޭތޯ ބަލައި، އެކަމުގައި ގޮތެއް ނިންމާން ޖެހިއްޖެ ކޮންމެ މައްސަލައަކަށެވެ.
ބައިވެރިން (ކުށުގެ)
"ބައިވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައި ވަނީ ކުށްކުރުމުގެ ނިޔަތް އޮވެގެން، ކުށެއް ކުރުމުގައި އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި، އެހެން މީހަކު އެ ކަމުގައި ބައިވެރިވުމަށެވެ: (1) ކުށުގެ އަމަލު ހިންގުން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި، ނުވަތަ އެ ކުށް ކުރުމަށް ހިތްވަރުދިނުމަށްޓަކައި، އެނގިހުރެ، އެހެން މީހަކަށް އެހީތެރިވެދިނުން؛ ނުވަތަ (2) އޭނާގެ އަމަލަކީ ކުށެއް ކުރި މީހާއާ ބައިވެރިވުމުގެ އަމަލެއް ކަމުގައި، ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިގެން ބަޔާންކޮށްފައިވުން.
އާންމު ދިފާއު
"އާންމު ދިފާއު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 9/2014 (ގާނޫނުލްއުގޫބާތް) ގެ 40 ވަނަ ބާބާއި، 50 ވަނަ ބާބާއި، 60 ވަނަ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮންމެ ދިފާއަކަށެވެ.
ދައުލަތް
"ދައުލަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންވެގެންވާ ގޮތުގެމަތިން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދައުލަތް ހިންގުމުގެ ބާރުތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެ
"ދިވެހިރާއްޖެ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިސަރުކާރުގެ ބާރު ހިނގާ ބިމާއި، ކަނޑާއި، އެ ބިމާއި ކަނޑުގެ މައްޗަށްވާ ވައިގެ ސަރަހައްދާއި އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތަކުގައާއި، ގާނޫނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދާއި، ސަރަހައްދީ ކަނޑާއި، މީހުން އުޅޭ ރަށްރަށާއި މީހުން ނޫޅޭ ރަށްރަށެވެ.
ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން
"ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓް، ޓޫރިސްޓް ހޮޓާ، ޓޫރިސްޓް ގެސްޓްހައުސް، ޓްރެއިނިންގ ރިޒޯޓް، ޓްރާންސިޓް ހޮޓާ، ސިޓީ ހޮޓާ، އަދި ޔޮޓް ބަނދަރު ފަދަ ތަންތަން ހަދައި ތަރައްގީކޮށް ހިންގުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ ފަތުރުވެރިންނަށް ހާއްސަކުރެވިގެން ދެވޭ ފީނުމާއި، ވޯޓަރ ސްޕޯޓްސް އަދި ފަތުރުވެރިން ދަތުރުދިއުމުގެ ހިދުމަތް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
އެކުއިޒިށަން ފީ
"އެކުއިޒިށަން ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަމަށް ދޫކުރެވޭ ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅުގައި ހިންގުމަށް ހުށަހަޅާ މަޝްރޫއަށް ބިނާކޮށް، އެއިރެއްގެ މާކެޓް އަގަށް ބަލައި، ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅާ ގުޅޭ ލީސްހޯލްޑް ހައްގުތައް ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ދައުލަތަށް ދެއްކުމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޒަރީގެ މަޝްވަރާއާއެކު ޓޫރިޒަމާބެހޭ މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ފީ އަށެވެ.
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރު
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރުގެ މާނައިގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ: (1) ވަޒަނެއް ނުވަތަ މިސައިލެއް ފޮނުވާލެވޭފަދަ ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ހަތިޔާރު، (2) ވަޒަން، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް
(3) މަތީގައިއެވާފަދަ ހަތިޔާރެއް ބޭނުން ކުރުމުން ނުކުންނަ އަޑު ނުވަތަ އަލި މަޑު ކުރުމަށް ނުވަތަ އެ ހަތިޔާރެއް އަމާޒުކުރުން ފަސޭހަ ކުރުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރުގެ ބައިތައް (4) އެއްވެސް ވިހައެއް ފޮނުވުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރު (5) ކަނޑި، ލޮންސި، ތީރު، ދުނިދަނޑި (6) މި މާއްދާގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ހަތިޔާރެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ އެފަދަ ހަތިޔާރެއް އުފުލަން ހަދާފައިވާ އުޅަނދު ނުވަތަ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި" ގެ މާނައިގައި ތިރީގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނެއެވެ (1) ނައިޓްރޯގްލިސަރިން، ޑައިނަމައިޓްފަދަ ތަކެތި (2) ރޮކެޓް، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް އަދި ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ބޮމާއި، ވަޒަނާއި އަދި މިފަދަ އެއްޗެހި ގޮއްވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ ފިއުޒުފަދަ ތަކެތި، (3) އެއްޗެއްގައި ހިމެނިފައިވާ މާއްދާއެއްގެ ސަބަބުން އެ އެއްޗަކީ ގޮވާ އެއްޗެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީން ކަނޑައަޅާ ތަކެތި.
އޮރިޔާންކާޑު
އޮރިޔާންކާޑުގެ މާނައިގައި ޖިންސީ ގުނަވަންތައް ދައްކައިދޭ މަންޒަރު ހުރި ފޮޓޯއާއި ފިލްމާއި ޖިންސީގުޅުން ސިފަކޮށްދޭ އަޑާއި، ވާހަކައާއި، ޖިންސީގުޅުން ހިންގާ މަންޒަރު ދައްކައިދޭ ފިލްމާއި، ފޮޓޯއާއި މިފަދަ މަންޒަރާއި، އަޑާއި، ވާހަކަ އަޅާފައިވާ ހުންނަ ޑިސްކެޓް، ޓޭޕް ފަދަ ތަކެއްޗާއި ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށްޓަކައި ޖިންސީ ގުނަވަން ސިފަކޮށްދޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ.
ޓެކްސް
”ޓެކްސް“ ނުވަތަ ”ޓެކުހެއް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެވޭ ހިދުމަތެއް ނުވަތަ ކޮށްދެވޭ ކަމަކާ ގުޅިގެން، ގަވާޢިދާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ނަގާ އަގެއް، ފީއެއް ނުވަތަ ކުއްޔެއް ފިޔަވައި، ދައުލަތަށް އާމްދަނީ އެއް ހޯދުމުގެ ބޭނުމުގައި، ފަރުދެއްގެ އަތުން ނުވަތަ ޖަމާޢަތަކުން ނުވަތަ ގާނޫނީ އެނޫންވެސް ށަހްސަކުން، ސަރުކާރަށް ނެގޭ ކޮންމެ ފައިސާއަކަށެވެ.
ޓްރައިބިއުނަލް
”ޓްރައިބިއުނަލް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައި ނުވަތަ ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ މެދުގައި ވަކިކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ހިލާފު އުފެދިފައިވާ ހާލަތުގައި، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައަޅައި ދިނުމަށްއެދި ހުށަހެޅުމުން، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ގާނޫނުން ލިބިފައިވާ، އަދި ކޯޓެއްކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ މުއައްސަސާއަކަށެވެ.
ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން
”ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެންމެހައި މީހުންނާއި ތަންތަނާއި ތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް ބައެއް ދިވެހި ދައުލަތުގެ ބާރުގެ ދަށުން ނެއްޓިގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށެވެ.
ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން
”ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ނުވަތަ މީހުންގެ ޖިސްމާއި ފުރާނައަށް ނުވަތަ މުދަލަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ކުރިމަތި ވުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާތަކާއި، ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްގެން ހިންގާ ޢުދުވާނީ ހަރަކާތްތައް ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ރައްޔިތުންނަށް ލިބިދޭ ގާނޫނީ ހައްގުތައް ބޭނުން ކޮށްގެން އެކި ކަންކަމަށް ތާއީދު ކުރުމަށް ނުވަތަ އިންކާރު ކުރުމަށް ގާނޫނާ ހިލާފުނުވެ ހިންގާ ސުލްހަވެރި ހަރަކާތްތަކެއް މީގެތެރޭގައި ނުހިމެނެއެވެ.
ދުށްމަން
”ދުށްމަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ގެއްލުންވާފަދަ ޢަމަލެއް ކުރާ ބިދޭސީންނަށެވެ. ”ދުށްމަން“ ގެ މާނައިގައި ރައްޔިތުންނެއް ނުހިމެނޭނެއެވެ.
ދުސްތޫރީ މައްސަލަ
”ދުސްތޫރީ މައްސަލަ“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނުއަސާސީ ގެ މާއްދާއެއް ނުވަތަ މާއްދާއެއްގެ ބައެއްވިޔަސް މާނަކުރާން ޖެހިއްޖެނަމަ އެކަމުގައި ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ބެލޭ މައްސަލަތަކާއި، ގާނޫނެއް ނުވަތަ ގާނޫނެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދުން ބައެއް ނުވަތަ ދައުލަތުގެ އިދާރާއަކުން ނެރޭ އަމުރެއް ނުވަތަ އެއިން އިދާރާއެއްގެ މުވައްޒަފަކު ކުރާ ކަމެއް ނުވަތަ ނިންމައިފައިވާ ނިންމުމެއްވިޔަސް ގާނޫނުއަސާސީ އާ ހިލާފުވޭތޯ ބަލައި، އެކަމުގައި ގޮތެއް ނިންމާން ޖެހިއްޖެ ކޮންމެ މައްސަލައަކަށެވެ.
ބައިވެރިން (ކުށުގެ)
"ބައިވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައި ވަނީ ކުށްކުރުމުގެ ނިޔަތް އޮވެގެން، ކުށެއް ކުރުމުގައި އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި، އެހެން މީހަކު އެ ކަމުގައި ބައިވެރިވުމަށެވެ: (1) ކުށުގެ އަމަލު ހިންގުން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި، ނުވަތަ އެ ކުށް ކުރުމަށް ހިތްވަރުދިނުމަށްޓަކައި، އެނގިހުރެ، އެހެން މީހަކަށް އެހީތެރިވެދިނުން؛ ނުވަތަ (2) އޭނާގެ އަމަލަކީ ކުށެއް ކުރި މީހާއާ ބައިވެރިވުމުގެ އަމަލެއް ކަމުގައި، ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިގެން ބަޔާންކޮށްފައިވުން.
އާންމު ދިފާއު
"އާންމު ދިފާއު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 9/2014 (ގާނޫނުލްއުގޫބާތް) ގެ 40 ވަނަ ބާބާއި، 50 ވަނަ ބާބާއި، 60 ވަނަ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮންމެ ދިފާއަކަށެވެ.
ދައުލަތް
"ދައުލަތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންވެގެންވާ ގޮތުގެމަތިން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދައުލަތް ހިންގުމުގެ ބާރުތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެ
"ދިވެހިރާއްޖެ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިސަރުކާރުގެ ބާރު ހިނގާ ބިމާއި، ކަނޑާއި، އެ ބިމާއި ކަނޑުގެ މައްޗަށްވާ ވައިގެ ސަރަހައްދާއި އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތަކުގައާއި، ގާނޫނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދާއި، ސަރަހައްދީ ކަނޑާއި، މީހުން އުޅޭ ރަށްރަށާއި މީހުން ނޫޅޭ ރަށްރަށެވެ.
ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން
"ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓް، ޓޫރިސްޓް ހޮޓާ، ޓޫރިސްޓް ގެސްޓްހައުސް، ޓްރެއިނިންގ ރިޒޯޓް، ޓްރާންސިޓް ހޮޓާ، ސިޓީ ހޮޓާ، އަދި ޔޮޓް ބަނދަރު ފަދަ ތަންތަން ހަދައި ތަރައްގީކޮށް ހިންގުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ ފަތުރުވެރިންނަށް ހާއްސަކުރެވިގެން ދެވޭ ފީނުމާއި، ވޯޓަރ ސްޕޯޓްސް އަދި ފަތުރުވެރިން ދަތުރުދިއުމުގެ ހިދުމަތް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމަށެވެ.
އެކުއިޒިށަން ފީ
"އެކުއިޒިށަން ފީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފަތުރުވެރިކަމާބެހޭ ކަންކަމަށް ދޫކުރެވޭ ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅުގައި ހިންގުމަށް ހުށަހަޅާ މަޝްރޫއަށް ބިނާކޮށް، އެއިރެއްގެ މާކެޓް އަގަށް ބަލައި، ރަށް ނުވަތަ ބިން ނުވަތަ ފަޅާ ގުޅޭ ލީސްހޯލްޑް ހައްގުތައް ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ދައުލަތަށް ދެއްކުމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޒަރީގެ މަޝްވަރާއާއެކު ޓޫރިޒަމާބެހޭ މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ފީ އަށެވެ.
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރު
ހަނގުރާމަވެރި ހަތިޔާރުގެ މާނައިގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ: (1) ވަޒަނެއް ނުވަތަ މިސައިލެއް ފޮނުވާލެވޭފަދަ ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ހަތިޔާރު، (2) ވަޒަން، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް
(3) މަތީގައިއެވާފަދަ ހަތިޔާރެއް ބޭނުން ކުރުމުން ނުކުންނަ އަޑު ނުވަތަ އަލި މަޑު ކުރުމަށް ނުވަތަ އެ ހަތިޔާރެއް އަމާޒުކުރުން ފަސޭހަ ކުރުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރުގެ ބައިތައް (4) އެއްވެސް ވިހައެއް ފޮނުވުމަށް ހަދާފައިވާ ހަތިޔާރު (5) ކަނޑި، ލޮންސި، ތީރު، ދުނިދަނޑި (6) މި މާއްދާގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ހަތިޔާރެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ އެފަދަ ހަތިޔާރެއް އުފުލަން ހަދާފައިވާ އުޅަނދު ނުވަތަ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހި" ގެ މާނައިގައި ތިރީގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނެއެވެ (1) ނައިޓްރޯގްލިސަރިން، ޑައިނަމައިޓްފަދަ ތަކެތި (2) ރޮކެޓް، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް އަދި ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ބޮމާއި، ވަޒަނާއި އަދި މިފަދަ އެއްޗެހި ގޮއްވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ ފިއުޒުފަދަ ތަކެތި، (3) އެއްޗެއްގައި ހިމެނިފައިވާ މާއްދާއެއްގެ ސަބަބުން އެ އެއްޗަކީ ގޮވާ އެއްޗެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީން ކަނޑައަޅާ ތަކެތި.
އޮރިޔާންކާޑު
އޮރިޔާންކާޑުގެ މާނައިގައި ޖިންސީ ގުނަވަންތައް ދައްކައިދޭ މަންޒަރު ހުރި ފޮޓޯއާއި ފިލްމާއި ޖިންސީގުޅުން ސިފަކޮށްދޭ އަޑާއި، ވާހަކައާއި، ޖިންސީގުޅުން ހިންގާ މަންޒަރު ދައްކައިދޭ ފިލްމާއި، ފޮޓޯއާއި މިފަދަ މަންޒަރާއި، އަޑާއި، ވާހަކަ އަޅާފައިވާ ހުންނަ ޑިސްކެޓް، ޓޭޕް ފަދަ ތަކެއްޗާއި ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށްޓަކައި ޖިންސީ ގުނަވަން ސިފަކޮށްދޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ.
ޓެކްސް
”ޓެކްސް“ ނުވަތަ ”ޓެކުހެއް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެވޭ ހިދުމަތެއް ނުވަތަ ކޮށްދެވޭ ކަމަކާ ގުޅިގެން، ގަވާޢިދާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ނަގާ އަގެއް، ފީއެއް ނުވަތަ ކުއްޔެއް ފިޔަވައި، ދައުލަތަށް އާމްދަނީ އެއް ހޯދުމުގެ ބޭނުމުގައި، ފަރުދެއްގެ އަތުން ނުވަތަ ޖަމާޢަތަކުން ނުވަތަ ގާނޫނީ އެނޫންވެސް ށަހްސަކުން، ސަރުކާރަށް ނެގޭ ކޮންމެ ފައިސާއަކަށެވެ.
ޓްރައިބިއުނަލް
”ޓްރައިބިއުނަލް“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދެފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައި ނުވަތަ ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ މެދުގައި ވަކިކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ހިލާފު އުފެދިފައިވާ ހާލަތުގައި، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައަޅައި ދިނުމަށްއެދި ހުށަހެޅުމުން، އެކަމަކާމެދު ވަކިގޮތެއް ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ގާނޫނުން ލިބިފައިވާ، އަދި ކޯޓެއްކަމުގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ މުއައްސަސާއަކަށެވެ.
ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން
”ސަރަހައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެންމެހައި މީހުންނާއި ތަންތަނާއި ތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް ބައެއް ދިވެހި ދައުލަތުގެ ބާރުގެ ދަށުން ނެއްޓިގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށެވެ.
ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން
”ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކުރިމަތިވުން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ނުވަތަ މީހުންގެ ޖިސްމާއި ފުރާނައަށް ނުވަތަ މުދަލަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ކުރިމަތި ވުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާތަކާއި، ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްގެން ހިންގާ ޢުދުވާނީ ހަރަކާތްތައް ހިމެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ރައްޔިތުންނަށް ލިބިދޭ ގާނޫނީ ހައްގުތައް ބޭނުން ކޮށްގެން އެކި ކަންކަމަށް ތާއީދު ކުރުމަށް ނުވަތަ އިންކާރު ކުރުމަށް ގާނޫނާ ހިލާފުނުވެ ހިންގާ ސުލްހަވެރި ހަރަކާތްތަކެއް މީގެތެރޭގައި ނުހިމެނެއެވެ.
ދުށްމަން
”ދުށްމަން“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތަށް ނުވަތަ އިސްތިގްލާލަށް ގެއްލުންވާފަދަ ޢަމަލެއް ކުރާ ބިދޭސީންނަށެވެ. ”ދުށްމަން“ ގެ މާނައިގައި ރައްޔިތުންނެއް ނުހިމެނޭނެއެވެ.
ދުސްތޫރީ މައްސަލަ
”ދުސްތޫރީ މައްސަލަ“ ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނުއަސާސީ ގެ މާއްދާއެއް ނުވަތަ މާއްދާއެއްގެ ބައެއްވިޔަސް މާނަކުރާން ޖެހިއްޖެނަމަ އެކަމުގައި ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ބެލޭ މައްސަލަތަކާއި، ގާނޫނެއް ނުވަތަ ގާނޫނެއްގެ ބައެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދެއް ނުވަތަ ގަވާޢިދުން ބައެއް ނުވަތަ ދައުލަތުގެ އިދާރާއަކުން ނެރޭ އަމުރެއް ނުވަތަ އެއިން އިދާރާއެއްގެ މުވައްޒަފަކު ކުރާ ކަމެއް ނުވަތަ ނިންމައިފައިވާ ނިންމުމެއްވިޔަސް ގާނޫނުއަސާސީ އާ ހިލާފުވޭތޯ ބަލައި، އެކަމުގައި ގޮތެއް ނިންމާން ޖެހިއްޖެ ކޮންމެ މައްސަލައަކަށެވެ.