"ހަގީގީ ވެރިފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހިއްސާގެ "ގާނޫނީ ވެރިފަރާތް" ފިޔަވައި އެ ހިއްސާގެ ފައިދާ އެހެން ފަރާތަކަށް ލިބޭނެ ފަރާތެއްވާނަމަ، އެފަރާތަކަށެވެ.

ކަމެއްގެ ހަގީގަތާ ގުޅޭގޮތުން ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހަކަށް ހުށަހެޅުން އެ މަޖިލިސް ހުއްދަކުރާ ނުވަތަ ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހަކުން ހޯދާ ކޮންމެ ލިޔުމަކީވެސް ހެއްކެއްގެ ގޮތުގައި ބެލޭނެ އެއްޗެކެވެ. މިފަދަ ކޮންމެ ލިޔުމަކީ ކިތާބީ (ޑޮކިއުމެންޓަރީ) ހެއްކެވެ.

ހަގީގަތެއް ސާބިތު ވެއްޖެކަމަށް ށަރީއަތުން ބެލޭނީ އެކަން ސާބިތު ކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ހަމަތަކުގެމަތިން އެކަމެއް ހިނގާކަމަށް ނުވަތަ ހިނގާފައިވާކަމަށް ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހަށް ގަބޫލު ކުރެވިއްޖެ ހިނދެއްގައެވެ. އަދި ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި މީހަކު އެކަމެއް ހިނގާފައިވާކަމަށް ބަލައި، އެމައްޗަށް އަމަލު ކުރަންޖެހޭ ފަދަ މިންވަރަކަށް އެކަމެއް ހިނގާފައިވާކަމަށް ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހަށް ބުރަވެވިއްޖެނަމަ، އެފަދަ ހާއްސަ ހާލަތަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ އުސޫލެއްގެމަތިން އެކަމެއްގެ ހަގީގަތް ސާބިތު ވެއްޖެކަމަށް ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހުން ނިންމިދާނެއެވެ.

"ހައްޖު މަނާސިކު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހައްޖުގެ އަޅުކަމަށެވެ.

"ޖިންސީ އަމަލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ: (1) އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި ހުއްދަވެގެންވާ ސަބަބެއްނެތި އެހެން މީހެއްގެ ޖިންސީގުނަވަނުގައި ނުވަތަ ފުރަގަސްފަރާތުގައި ނުވަތަ ކުރިމަތިފަރާތުގައި ނުވަތަ އުރަމަތީގައި އަތްލުމަށް؛ (2) އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި ހުއްދަވެގެންވާ ސަބަބެއްނެތި އެހެން މީހަކު ލައްވައި ތިމާގެ ޖިންސީގުނަވަނުގައި ނުވަތަ ފުރަގަސްފަރާތުގައި ނުވަތަ އުރަމަތީގައި އަތްލެއްވުމަށް ނުވަތަ އެހެން މީހެއްގެ އެފަދަ ތަނެއްގައި އަތްލެއްވުމަށް؛ ނުވަތަ (3) އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި ހުއްދަވެގެންވާ ސަބަބެއްނެތި ކުށުގެ އަނިޔާ ލިބުނު މީހާގެ ހަށިގަނޑުގެ ބަޔަކަށް މަނި ފޯރުކުރުވުމަށް؛

"ތިމާގެ މީހުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތަކަށް މީހަކާ އާއިލީ ގުޅުންހުރި މީހުންނަށެވެ: (1) މަންމަ ނުވަތަ ބައްޕަ، ކާފަ އެއް ނުވަތަ މާމައެއް، މުނިކާފައެއް، ނުވަތަ މުނިމާމައެއް؛ (2) ދަރި ނުވަތަ ކާފަދަރިން ނުވަތަ މުނިކާފަދަރިން؛ (3) އެއްބަނޑުއެއްބަފާ މީހާ، ނުވަތަ އެއްބަނޑު މީހާ ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހާ؛ (4) ބޮޑުދައިތަ، މުނިބޮޑުދައިތަ، ބޮޑުބޭބެ، މުނިބޮޑުބޭބެ، ނުވަތަ ތިމާއަށް ބޮޑުބޭބެ ކިޔާ އަންހެން ކުއްޖާ ނުވަތަ ފިރިހެން ކުއްޖާ؛ ނުވަތަ (5) އަނބިމީހާގެ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ ބައްޕަ، ނުވަތަ އަނބިމީހާގެ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ މަންމަ، ނުވަތަ އަނބިމީހާގެ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ އަންހެން ދަރިފުޅު، ނުވަތަ އަނބިމީހާގެ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ ފިރިހެން ދަރިފުޅު؛ ނުވަތަ (6) އެއްކިރުވުމުގެ ސަބަބުން އަހަކަށްވާ ފިރިހެނާ ނުވަތަ އުހުތަކަށްވާ އަންހެނާ؛ ނުވަތަ

"ނުކުޅެދުންތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ މަސައްކަތެއް ކޮށްގެން ތިމާ އަމިއްލައަށް ތިމާގެ ދިރިއުޅުން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް މާއްދީ ގޮތުން ނުވަތަ ބުއްދީގެ ގޮތުން ނުކުޅެދިގެންވާ ހާލަތަށެވެ.

"އެއް ޖިންސުން ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ (1) ފިރިހެނެއްގެ ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރަށް އެހެން ފިރިހެނަކު އޭނާގެ ގުނަވަނެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް ޖިންސީ އަރާމެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ވެއްދުމަށެވެ. ނުވަތަ ފިރިހެނެއްގެ އަނގައަށް އެހެން ފިރިހެނެއްގެ ޒަކަރު ވެއްދުމަށެވެ. ނުވަތަ، (2) އަންހެނެއްގެ ކުރިމަތި ފަރާތު ދޮރަށް ނުވަތަ ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރަށް އެހެން އަންހެނެއްގެ ގުނަވަނެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް، ޖިންސީ އަރާމެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ވެއްދުމަށެވެ.

އަންނަނިވި "ހުއްދަނޫން ޖިންސީ ގުޅުން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ ޒިނޭކުރުން ނުވަތަ އެއްޖިންސުން ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށެވެ.

"ހުއްދަނޫން ކައިވެނި" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވ ޢަމަލުންކުރެ އަމަލެއް ކުރުމަށެވެ: (1) ހަަތަރު އަނބީންނާއި އިނދެގެން ހުރެ، ނުވަތަ ހަތަރު އަބީންކުރެ އަނތްބަކު އިއްދައިގައިވާ ހާލު، އިތުރު ކާވެންޏެއް ކުރުން؛ ނުވަތަ (2) ކާވެންޏެއް މަތީގައި ހުރެ، ނުވަތަ ވަރިކުރި އަންހެނާގެ އިއްދަ ހަމަ ނުވަނީސް އެ އަންހެނާގެ އެއް އިސްމަތުގައި ކާވެނިކުރުން ހަރާމްވެގެންވާ އެހެން އަންހެނަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (3) އަންހެނާގެ އިއްދަ ހަމަވުމުގެ ކުރިން، އެ އަންހެނާ އޭނާ ވަރިކުރި ފިރިހެނާ ނޫން އެހެން މީހަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (4) މީހަކާ އިނދެގެން ހުރި އަންހެނާ އިތުރު ކާވެންޏެއް ކުރުން؛ ނުވަތަ (5) ތިންފަށް ވެފައިވާ އަންހެނާގެ ފަށް ނުފިލަނީސް، އޭނާ ތިންފަށް ކުރި ފިރިހެން މީހާއާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (6) ލިއާން ކުރެވިފައިވާ ދެމީހުން އަލުން ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (7) ނަސަބުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެއްކިރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ކާވެނީގެ ގުޅުމުގެ ސަބަބުން، އެ ފިރިހެނަކާ އެ އަންހެނަކާ ދެމީހުން ކާވެނިކުރުން އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި އަބަދުގެ އަބަދަށް ހަރާމްވެގެންވާ ދެމީހުން ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (8) އެއް ޖިންސުގެ ދެމީހުން ކާވެނި ކުރުން؛ ނުވަތަ (9) އަންހެނަކު، މުސްލިމް ނޫން ފިރިހެނަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (10) ފިރިހެނަކު، އަހުލުކިތާބީއަކުކަމުގައި ނުވާ ގައިރު މުސްލިމަކާ ކާވެނިކުރުން.

"ޓެކުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަނެކާއަށް އެކަމުގެ މަންފާއެއް އޮތްކަން ދައްކައިގެން ފައިދާއެއް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ކޮށްދޭން ބުނެ ނުވަތަ އެފަދަ ކަމެއް ވެވިދާނެކަން، ކަމަކުން ނުވަތަ ސިފައަކުން ދައްކައިގެން، ފައިސާ ނުވަތަ ތަކެތި އަތުލައި، އެކަމެއް އެބުނި ގޮތަށް ކޮށްނުދީ އެފައިސާ ނުވަތަ ތަކެތި ބޭނުންކުރުމެވެ.

"މާލީ ލިޔުމެއް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ގާނޫނީ ގޮތުން ތަންފީޒުކުރެވޭނެ އަންނަނިވި ހައްގުތަކުގެ ތެރެއިން ހައްގެއް ރަމްޒުކޮށްދޭ ކޮންމެ ލިޔުމަކަށެވެ: (1) މުދަލަކަށް، ނުވަތަ ހިދުމަތަކަށް، ނުވަތަ އެއްޗަކަށް، ނުވަތަ ކުންފުންޏަކަށް އޮތް މިލްކުވެރިކަމުގެ ހައްގެއް؛ ނުވަތަ (2) ފައިސާ ވަކި ދުވަހަކަށް ދައްކާނެކަމުގެ ޔަގީންކަންދޭ ލިޔުން؛ ނުވަތަ (3) މުދަލެއް ވަކި ދުވަހަކަށް ހަވާލުކުރާނެކަމުގެ ޔަގީންކަންދޭ ލިޔުން؛ ނުވަތަ (4) އެއްބަސްވުމަކުން އުފައްދައިދޭ ހައްގެއް.

"ސިކުނޑީގެ ބައްޔެއް ނުވަތަ އުނިކަމެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސުލޫކަށް ނުވަތަ ވިސްނުމަށް ނުވަތަ ޖަޒްބާތަށް އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރުވާ އާދަޔާ ހިލާފު ސިކުނޑީގެ ހާލަތަކަށެވެ.

"ލިޔުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންމެ ވަސީލަތަކުންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އަގެއް ހުރި އެއްޗެއްގެ ނުވަތަ ހައްގެއްގެ ނުވަތަ އިމްތިޔާޒެއްގެ ނުވަތަ މީހެއްގެ ނުވަތަ އެއްޗެއްގެ ށަހްސު ކަނޑައަޅައި އަންގައިދިނުމުގެ ރަމްޒަށެވެ.

"އަމިއްލަ އިހްތިޔާރުގައި މަސްތުވުން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ (1) ތިމާއަށް އެނގިހުރެ، ތިމާގެ ހަށިގަނޑަށް ވާސިލުކުރާ މާއްދާއަކުން މަސްތުވުމާއި، އެގޮތަށް އެކަން ކުރުމުން މަސްތުވެދާނެ ކަމާމެދު ފަރުވާކުޑަކޮށްފައިވުން. އެއީ، އެ މާއްދާ ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއަށް ވާސިލުކުރީ ސިއްހީ ލަފާގެ މަތިންކަމުގައި ނުވާނަމަ ނުވަތަ ގާނޫނީ ގޮތުން ހުއްދަ ހާލަތެއްގައި ކަމުގައި ނުވަތަ މައާފު ލިބެނިވި ދިފާއެއްގެ ހާލަތުގައި ކަމުގައިވެސް ނުވާނަމައެވެ (2) އޭނާ ބޭނުންކުރި މަސްތުވާއެއްޗެހީގެ މިންވަރަށް ބަލާއިރު އެއީ، ނިސްބަތުންމާ ގިނަ އެއްޗެއްކަމުގައި ނުވިނަމަވެސް، އެ މިންވަރުންވެސް އޭނާ މަސްތުވެދާނެކަން ނުވަތަ އޭނާގެ ހަށިގަނޑުގެ މާއްދިއްޔަތަށް ބަލާއިރު، އެ މިންވަރުގެ މަސްތުވާއެއްޗަކުންވެސް އޭނާ މަސްތުވެފައި ހުރި މިންވަރަށް މަސްތުވެދާނެކަން އޭނާއަށް ގަބޫލުކުރެވިފައި ނުވުން ނުވަތަ ނޭނގުން.