ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ބެލުން
"އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ބެލުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ:
ޢިމާރާތް ފަރުމާކުރެވިފައިވާ ގޮތް ބަލައި، ހެދިފައިވާ ކުރެހުމާއި، ލިޔުންތައް ބެލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތްކޮށްފައިވާގޮތް ބެލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވަނީ، ހުއްދަދެވިފައިވާ ކުރެހުމާ އެއްގޮތަށްތޯ ބެލުމަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް
"އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ
ޢިމާރާތް ބިނާކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތަށް ބައެއް އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތެއް ތަޅާލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތަކަށް ބަދަލެއް ގަނައުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތަށް ބައެއް އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތެއް މަރާމާތުކުރުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތެއްގައިވާ ނުވަތަ ޢިމާރާތަކާ ގުޅިފައިވާ އެއަރކޮންޑިށަނިންގ ސިސްޓަމެއް ނުވަތަ ވެންޓިލޭޓިންގ ސިސްޓަމެއް ހަރުކުރުމަށް ނުވަތަ އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ބަދަލުކުރުމަށް؛ އަދި މި އަކުރުގެ (1) ވަނަ ނަންބަރާއި، (2) ވަނަ ނަންބަރާއި (3) ވަނަ ނަންބަރުގައިވާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް ސައިޓު ތައްޔާރުކުރުމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ މަސައްކަތްތައްވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.ސައިޓު ތައްޔާރުކުރުމުގެ ގޮތުން ޢިކުރެވޭ މަސައްކަތްތައްވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާ
"އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ހުއްދަދިނުމާއި، އެ މަސައްކަތްތައް ބެލުމާއި، ކަމާގުޅޭ އެކިއެކި މައްސަލަތައް ބެލުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މިނިސްޓްރީން ހުއްދަދީފައިވާ އިދާރާއަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ
"އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 4/2017) ގެ 24 ވަނަ މާއްދާގައިވާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާއަކުން، ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތްކުރުމަށް ދޫކުރާ ހުއްދައަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުން
"އިމާރާތްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބިނާވެށީގައި ހިމެނޭ ޢިމާރާތާއި ތަންތަން ހެދުމަށް ނުވަތަ ނިޒާމުތައް ގާއިމުކުރުމެވެ. ބިނާވެށީގައި ހިމެނެނީ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށް ގާއިމުކުރާ ނިޒާމުތަކާއި، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނާއި، ގެދޮރާއި، މަގާއި، ނަރުދަމާއާއި، ކަރަންޓު އަދި ހާބަރު ފަދަ އުމްރާނީ ތަރައްގީއަށް ބޭނުންވާ ތަންތަނެވެ.
ކޮންޓްރެކްޓަރ
"ކޮންޓްރެކްޓަރ" ނުވަތަ "އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތެއް ކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ފަރާތްތައް ހިމެނެއެވެ. ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ ޕާޓްނަރުން؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތުގެ ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ވިޔަފާރިއެއް؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ވިޔަފާރި ށަހްސެއް ކަމުގައިވާ ހާލަތުގައި: (i) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ފަރާތެއް؛ (ii) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ ޑިރެކްޓަރެއް ނުވަތަ ކޮމްޕެނީ ސެކްރެޓަރީއެއް ނުވަތަ އެފަދަ މަގާމެއްގައި ހުރި ފަރާތެއް. ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ޓްރަސްޓީއެއްނަމަ، އެ ޓްރަސްޓަކުން ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތެއް؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތެއް.
އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރ
"އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް" ނުވަތަ "ކޮންޓްރެކްޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތެއް ކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ފަރާތްތައް ހިމެނެއެވެ.
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ ޕާޓްނަރުން؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތުގެ ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ވިޔަފާރިއެއް؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ވިޔަފާރި ށަހްސެއް ކަމުގައިވާ ހާލަތުގައި:
(i) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ފަރާތެއް؛
(ii) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ ޑިރެކްޓަރެއް ނުވަތަ ކޮމްޕެނީ ސެކްރެޓަރީއެއް ނުވަތަ އެފަދަ މަގާމެއްގައި ހުރި ފަރާތެއް.
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ޓްރަސްޓީއެއްނަމަ، އެ ޓްރަސްޓަކުން ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތެއް؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތެއް.
އިމާރާތް އިންސްޕެކްޓްކުރުން
"އިމާރާތް އިންސްޕެކްޓްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ތިރީގައިވާ ފަދަ މަގްސަދެއް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައި ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އެ މަސައްކަތްކުރެވޭ ގޮތަށް ފާޑުކިޔައި، ކޮންޓްރޯލްކޮށް، އަދި ބެލެހެއްޓުމަށެވެ.
އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ
"އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޢިމާރާތެއް ފުރިހަމަކުރުމުން، އެ ޢިމާރާތެއް ނުވަތަ ޢިމާރާތުގެ ބައެއް ބޭނުންކުރުމަށްޓަކައި އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 4/2017) ގެ 31 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ދޫކުރެވޭ ހުއްދައަށެވެ.
އިމާރާތް
"އިމާރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބިމުގައި ބިނާކޮށްފައިވާ ތަންތަނާއި ބިމާ ހަރުކުރެވިގެން ބިނާކުރެވިފައިވާ ތަންތަނާއި، އެފަދަ ތަންތަނާ ގުޅިފައިވާ ގޯއްޗާއި، ދާއިމީގޮތެއްގައި ނުވަތަ ދާއިމީ ނޫންގޮތެއްގައިވެސް އެތަނަކާގުޅިގެން ބިނާކުރެވޭ ތަންތަން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ. އަދި އަންނަނިވި ތަންތަންވެސް އެ މާނައިގައި ހިމެނެއެވެ.
މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން.
މީހުން ދިރިނޫޅޭ ތަންތަން.
ފެންގަނޑު.
އެއްގަމު އުޅަނދުފަހަރު.
ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު.
ވައިގެ އުޅަނދު ފަހަރު
އިމާރާތް
"އިމާރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އަންނަނިވި ތަންތަން ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ. އަދި މި ގާނޫނުގައި އެހެންގޮތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ ހިނދަކު، ޢިމާރާތުގެ މާނައިގައި ޢިމާރާތެއްގެ ބައެއްވެސް ހިމެނެއެވެ.
ވަގުތީ ނުވަތަ ދާއިމީ ނުވަތަ އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދެވޭފަދަ ނުވަތަ އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ނުގެންދެވޭފަދަ ބިނާތަކަށެވެ. މިފަދަ ތަންތަނުގެ ތެރޭގައި އިންސާނުން ދިރިއުޅުމަށާއި، ވިޔަފާރިކުރުމަށާއި، އެނޫން ބޭނުންތައް ކުރުމަށާއި، ޖަނަވާރު ގެންގުޅުމަށާއި، މެށިނެރީއާއި މުދާ ރައްކާކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ތަންތަން؛
ތިރީގައިވާ ކަންތައްތައް ހިމެނޭގޮތަށް އެ އެއްޗެއް ހަރުކުރެވިފައިވާ ތަނަކުން ފެށިގެން 7 (ހަތެއް) މީޓަރަށްވުރެ އުސްކޮށް، ޢިމާރާތުގައި ހަރުކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ ޢިމާރާތުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ނަމަވެސް، ހުންނަ ދަނޑި ނުވަތަ މުއާސަލާތީ ޓަވަރު؛ (މީގެތެރެއަކު 2 (ދޭއް) މީޓަރަށްވުރެ ފުޅާނޫން ޑިށް އޭރިއަލްއެއް ނުހިމެނެއެވެ.)
ބިންގަނޑު ހިފެހެއްޓުމަށް ނުވަތަ ފަސް ފޭބިޔަނުދިނުމަށް ހެދިފައިވާ ވަގުތީ ނުވަތަ ދާއިމީ ސްޓްރަކްޗަރ؛
ބޯޓެއް ނުވަތަ ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ފިޔަވައި، ތިރީގައިވާ ފަދަ ގޮތަކަށް ހެދިފައިވާ ފްލޯޓިންގ ސްޓްރަކްޗަރ:
(i) ފެނުގައި ސަޕޯޓުކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ ސަޕޯޓުކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ބިނާއެއް؛
(ii) ނެވިކަމުގެ ބޭނުމަށް ބޭނުންނުކުރާ ނުވަތަ ބޭނުންނުކުރެވޭނެ ސްޓްރަކްޗަރ؛
(iii) ދާއިމީކޮށް އަޅާފައި ނުވަތަ އަޅާފައި ބޭއްވޭނެ ސްޓްރަކްޗަރ.
ކަލްވާޓެއް، ބްރިޖެއް، ހުރަސްކުރާ ފާލަމެއް، ޓަނަލެއް ނުވަތަ އަންޑަރޕާސް؛
ނަރުދަމާ ޓްރީޓްމެންޓް ޕްލާންޓެއް، ނަރުދަމާ ނިޒާމެއް، ކާނެއް، ސްވިމިންގ ޕޫލެއް، ނުވަތަ އެނޫންވެސް، ހަރު ނުވަތަ ދިޔާއެއްޗެއް ނުވަތަ ގޭހެއް ރައްކާކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ނޮން ޕްރޮޕްރައެޓަރީ ތާނގީ؛
ވިންޑް ޓަރބައިން ފަދަ ބިނާތައް؛
ބަނދަރެއް، ފާލަމެއް ނުވަތަ ކޯޒްވޭ ފަދަ ތަނެއް؛
ގޮނޑުދޮށް ހިމާޔަތްކުރުމަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ތަންތަން ހިމާޔަތްކުރުމަށް ހަދާ ރިވެޓްމަންޓް ފަދަ އެއްޗެހި؛
މަގު، ދަތުރުފަތުރުކުރުމަށް ހަދާ އެހެނިހެން ސްޓްރަކްޗަރތައް؛
ބަރު އުފުލުމަށް ނުވަތަ ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި ހަދާ ނުވަތަ ގާއިމްކުރާ އެއްޗެހި.
އިވެންޓު
"އިވެންޓު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޖަލްސާތަކާއި، އެއްވުންތަކާއި، ބައްދަލުވުންތަކާއި، އިންޓަވިއުތަކާއި، ޙަފްލާތަކާ އެނޫންވެސް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުން އެއްވާ، ރާވައިގެން ހިންގާ އެއްވުންތަކަށެވެ.
އިބްތިދާއި ބައްދަލުވުން
"އިބްތިދާއި ބައްދަލުވުން" ކަމަށް ބުނެވިފައިވަނީ މައްސަލައިގެ ށަރީއަތުގެ އަޑުއެހުމުގެ ކުރިން މައްސަލައާ ގުޅިގެން ސާފުކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ސާފުކުރުމަށް ބާއްވާ ބައްދަލުވުމަށެވެ.
އިންޖީނުލީ އުޅަނދު
"އިންޖީނުލީ އުޅަނދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ތެޔޮ ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، ކަރަންޓު ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، އިރުގެ ހަކަތަ ނުވަތަ ބެޓެރީ ހަކަތަ ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހަކަތައިގެ ބާވަތެއް ބޭނުންކޮށްގެން، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހަކަތައިގެ ބާވަތެއްގެ އެހީގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ، ނުވަތަ ދުއްވިދާނެ ކޮންމެ އެއްގަމު އުޅަނދަކަށެވެ.
އިންޓަރނޭށަނަލް ޓެލެކޮމިއުނިކޭށަންސް ޔޫނިއަން
"އިންޓަރނޭށަނަލް ޓެލެކޮމިއުނިކޭށަންސް ޔޫނިއަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންފޮމޭށަން އަދި ކޮމިއުނިކޭށަން ޓެކްނޮލޮޖީގެ ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން މަސައްކަތްކުރާ އ.ދ. ގެ އިދާރާއަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ބެލުން
"އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ބެލުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ:
ޢިމާރާތް ފަރުމާކުރެވިފައިވާ ގޮތް ބަލައި، ހެދިފައިވާ ކުރެހުމާއި، ލިޔުންތައް ބެލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތްކޮށްފައިވާގޮތް ބެލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވަނީ، ހުއްދަދެވިފައިވާ ކުރެހުމާ އެއްގޮތަށްތޯ ބެލުމަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް
"އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ
ޢިމާރާތް ބިނާކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތަށް ބައެއް އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތެއް ތަޅާލުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތަކަށް ބަދަލެއް ގަނައުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތަށް ބައެއް އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ޢިމާރާތެއް މަރާމާތުކުރުމަށް؛ ނުވަތަ
ޢިމާރާތެއްގައިވާ ނުވަތަ ޢިމާރާތަކާ ގުޅިފައިވާ އެއަރކޮންޑިށަނިންގ ސިސްޓަމެއް ނުވަތަ ވެންޓިލޭޓިންގ ސިސްޓަމެއް ހަރުކުރުމަށް ނުވަތަ އިތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ބަދަލުކުރުމަށް؛ އަދި މި އަކުރުގެ (1) ވަނަ ނަންބަރާއި، (2) ވަނަ ނަންބަރާއި (3) ވަނަ ނަންބަރުގައިވާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް ސައިޓު ތައްޔާރުކުރުމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ މަސައްކަތްތައްވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.ސައިޓު ތައްޔާރުކުރުމުގެ ގޮތުން ޢިކުރެވޭ މަސައްކަތްތައްވެސް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާ
"އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ހުއްދަދިނުމާއި، އެ މަސައްކަތްތައް ބެލުމާއި، ކަމާގުޅޭ އެކިއެކި މައްސަލަތައް ބެލުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މިނިސްޓްރީން ހުއްދަދީފައިވާ އިދާރާއަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ
"އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 4/2017) ގެ 24 ވަނަ މާއްދާގައިވާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަދޫކުރާ އިދާރާއަކުން، ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތްކުރުމަށް ދޫކުރާ ހުއްދައަށެވެ.
އިމާރާތްކުރުން
"އިމާރާތްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބިނާވެށީގައި ހިމެނޭ ޢިމާރާތާއި ތަންތަން ހެދުމަށް ނުވަތަ ނިޒާމުތައް ގާއިމުކުރުމެވެ. ބިނާވެށީގައި ހިމެނެނީ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށް ގާއިމުކުރާ ނިޒާމުތަކާއި، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނާއި، ގެދޮރާއި، މަގާއި، ނަރުދަމާއާއި، ކަރަންޓު އަދި ހާބަރު ފަދަ އުމްރާނީ ތަރައްގީއަށް ބޭނުންވާ ތަންތަނެވެ.
ކޮންޓްރެކްޓަރ
"ކޮންޓްރެކްޓަރ" ނުވަތަ "އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތެއް ކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ފަރާތްތައް ހިމެނެއެވެ. ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ ޕާޓްނަރުން؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތުގެ ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ވިޔަފާރިއެއް؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ވިޔަފާރި ށަހްސެއް ކަމުގައިވާ ހާލަތުގައި: (i) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ފަރާތެއް؛ (ii) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ ޑިރެކްޓަރެއް ނުވަތަ ކޮމްޕެނީ ސެކްރެޓަރީއެއް ނުވަތަ އެފަދަ މަގާމެއްގައި ހުރި ފަރާތެއް. ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ޓްރަސްޓީއެއްނަމަ، އެ ޓްރަސްޓަކުން ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތެއް؛ ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތެއް.
އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރ
"އިމާރާތްކުރާ ފަރާތް" ނުވަތަ "ކޮންޓްރެކްޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތެއް ކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ފަރާތްތައް ހިމެނެއެވެ.
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ ޕާޓްނަރުން؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތުގެ ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރުގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ވިޔަފާރިއެއް؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ވިޔަފާރި ށަހްސެއް ކަމުގައިވާ ހާލަތުގައި:
(i) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ އެކަށީގެންވާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ފަރާތެއް؛
(ii) އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ ޑިރެކްޓަރެއް ނުވަތަ ކޮމްޕެނީ ސެކްރެޓަރީއެއް ނުވަތަ އެފަދަ މަގާމެއްގައި ހުރި ފަރާތެއް.
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަކީ ޓްރަސްޓީއެއްނަމަ، އެ ޓްރަސްޓަކުން ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތެއް؛
ޢިމާރާތްކުރާ ފަރާތް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތެއް.
އިމާރާތް އިންސްޕެކްޓްކުރުން
"އިމާރާތް އިންސްޕެކްޓްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ތިރީގައިވާ ފަދަ މަގްސަދެއް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައި ޢިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އެ މަސައްކަތްކުރެވޭ ގޮތަށް ފާޑުކިޔައި، ކޮންޓްރޯލްކޮށް، އަދި ބެލެހެއްޓުމަށެވެ.
އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ
"އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޢިމާރާތެއް ފުރިހަމަކުރުމުން، އެ ޢިމާރާތެއް ނުވަތަ ޢިމާރާތުގެ ބައެއް ބޭނުންކުރުމަށްޓަކައި އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 4/2017) ގެ 31 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ދޫކުރެވޭ ހުއްދައަށެވެ.
އިމާރާތް
"އިމާރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ބިމުގައި ބިނާކޮށްފައިވާ ތަންތަނާއި ބިމާ ހަރުކުރެވިގެން ބިނާކުރެވިފައިވާ ތަންތަނާއި، އެފަދަ ތަންތަނާ ގުޅިފައިވާ ގޯއްޗާއި، ދާއިމީގޮތެއްގައި ނުވަތަ ދާއިމީ ނޫންގޮތެއްގައިވެސް އެތަނަކާގުޅިގެން ބިނާކުރެވޭ ތަންތަން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ. އަދި އަންނަނިވި ތަންތަންވެސް އެ މާނައިގައި ހިމެނެއެވެ.
މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން.
މީހުން ދިރިނޫޅޭ ތަންތަން.
ފެންގަނޑު.
އެއްގަމު އުޅަނދުފަހަރު.
ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު.
ވައިގެ އުޅަނދު ފަހަރު
އިމާރާތް
"އިމާރާތް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އަންނަނިވި ތަންތަން ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ. އަދި މި ގާނޫނުގައި އެހެންގޮތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ ހިނދަކު، ޢިމާރާތުގެ މާނައިގައި ޢިމާރާތެއްގެ ބައެއްވެސް ހިމެނެއެވެ.
ވަގުތީ ނުވަތަ ދާއިމީ ނުވަތަ އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދެވޭފަދަ ނުވަތަ އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ނުގެންދެވޭފަދަ ބިނާތަކަށެވެ. މިފަދަ ތަންތަނުގެ ތެރޭގައި އިންސާނުން ދިރިއުޅުމަށާއި، ވިޔަފާރިކުރުމަށާއި، އެނޫން ބޭނުންތައް ކުރުމަށާއި، ޖަނަވާރު ގެންގުޅުމަށާއި، މެށިނެރީއާއި މުދާ ރައްކާކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ތަންތަން؛
ތިރީގައިވާ ކަންތައްތައް ހިމެނޭގޮތަށް އެ އެއްޗެއް ހަރުކުރެވިފައިވާ ތަނަކުން ފެށިގެން 7 (ހަތެއް) މީޓަރަށްވުރެ އުސްކޮށް، ޢިމާރާތުގައި ހަރުކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ ޢިމާރާތުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ނަމަވެސް، ހުންނަ ދަނޑި ނުވަތަ މުއާސަލާތީ ޓަވަރު؛ (މީގެތެރެއަކު 2 (ދޭއް) މީޓަރަށްވުރެ ފުޅާނޫން ޑިށް އޭރިއަލްއެއް ނުހިމެނެއެވެ.)
ބިންގަނޑު ހިފެހެއްޓުމަށް ނުވަތަ ފަސް ފޭބިޔަނުދިނުމަށް ހެދިފައިވާ ވަގުތީ ނުވަތަ ދާއިމީ ސްޓްރަކްޗަރ؛
ބޯޓެއް ނުވަތަ ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުފަހަރު ފިޔަވައި، ތިރީގައިވާ ފަދަ ގޮތަކަށް ހެދިފައިވާ ފްލޯޓިންގ ސްޓްރަކްޗަރ:
(i) ފެނުގައި ސަޕޯޓުކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ ސަޕޯޓުކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ބިނާއެއް؛
(ii) ނެވިކަމުގެ ބޭނުމަށް ބޭނުންނުކުރާ ނުވަތަ ބޭނުންނުކުރެވޭނެ ސްޓްރަކްޗަރ؛
(iii) ދާއިމީކޮށް އަޅާފައި ނުވަތަ އަޅާފައި ބޭއްވޭނެ ސްޓްރަކްޗަރ.
ކަލްވާޓެއް، ބްރިޖެއް، ހުރަސްކުރާ ފާލަމެއް، ޓަނަލެއް ނުވަތަ އަންޑަރޕާސް؛
ނަރުދަމާ ޓްރީޓްމެންޓް ޕްލާންޓެއް، ނަރުދަމާ ނިޒާމެއް، ކާނެއް، ސްވިމިންގ ޕޫލެއް، ނުވަތަ އެނޫންވެސް، ހަރު ނުވަތަ ދިޔާއެއްޗެއް ނުވަތަ ގޭހެއް ރައްކާކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ނޮން ޕްރޮޕްރައެޓަރީ ތާނގީ؛
ވިންޑް ޓަރބައިން ފަދަ ބިނާތައް؛
ބަނދަރެއް، ފާލަމެއް ނުވަތަ ކޯޒްވޭ ފަދަ ތަނެއް؛
ގޮނޑުދޮށް ހިމާޔަތްކުރުމަށް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެފަދަ ތަންތަން ހިމާޔަތްކުރުމަށް ހަދާ ރިވެޓްމަންޓް ފަދަ އެއްޗެހި؛
މަގު، ދަތުރުފަތުރުކުރުމަށް ހަދާ އެހެނިހެން ސްޓްރަކްޗަރތައް؛
ބަރު އުފުލުމަށް ނުވަތަ ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި ހަދާ ނުވަތަ ގާއިމްކުރާ އެއްޗެހި.
އިވެންޓު
"އިވެންޓު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޖަލްސާތަކާއި، އެއްވުންތަކާއި، ބައްދަލުވުންތަކާއި، އިންޓަވިއުތަކާއި، ޙަފްލާތަކާ އެނޫންވެސް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުން އެއްވާ، ރާވައިގެން ހިންގާ އެއްވުންތަކަށެވެ.
އިބްތިދާއި ބައްދަލުވުން
"އިބްތިދާއި ބައްދަލުވުން" ކަމަށް ބުނެވިފައިވަނީ މައްސަލައިގެ ށަރީއަތުގެ އަޑުއެހުމުގެ ކުރިން މައްސަލައާ ގުޅިގެން ސާފުކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ސާފުކުރުމަށް ބާއްވާ ބައްދަލުވުމަށެވެ.
އިންޖީނުލީ އުޅަނދު
"އިންޖީނުލީ އުޅަނދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ތެޔޮ ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، ކަރަންޓު ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، އިރުގެ ހަކަތަ ނުވަތަ ބެޓެރީ ހަކަތަ ބޭނުންކޮށްގެންނާއި، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހަކަތައިގެ ބާވަތެއް ބޭނުންކޮށްގެން، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހަކަތައިގެ ބާވަތެއްގެ އެހީގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ، ނުވަތަ ދުއްވިދާނެ ކޮންމެ އެއްގަމު އުޅަނދަކަށެވެ.
އިންޓަރނޭށަނަލް ޓެލެކޮމިއުނިކޭށަންސް ޔޫނިއަން
"އިންޓަރނޭށަނަލް ޓެލެކޮމިއުނިކޭށަންސް ޔޫނިއަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންފޮމޭށަން އަދި ކޮމިއުނިކޭށަން ޓެކްނޮލޮޖީގެ ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން މަސައްކަތްކުރާ އ.ދ. ގެ އިދާރާއަށެވެ.