ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް
"ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް" ނުވަތަ "ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2010 (ބޭންކިންގއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށެވެ.
ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް
"ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް" ނުވަތަ "ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2010 (ބޭންކިންގއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށެވެ.
ނަގިލި
"ނަގިލި" ގެ މާނަޔަކީ، ފުރާދުއްވާ ތަކެތި ހިފެހެއްޓިފައި އޮތުމަށްޓަކައި ފަޅު ނުވަތަ ކަނޑުގެ އަޑީގައި ޖައްސަން ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ.
ބަނދަރު
"ބަނދަރު" ގެމާނަޔަކީ، ރަށްރަށުގެ ފަޅުތެރެއާއި، ހާހަލާއި، ފަރުފަރުގެ އެތެރެއާއި ރާއްޖޭގެ އޮޑިދޯނިފަހަރު އަޅާއުޅޭ ފަރުފަރުގެ ބޭރާއި ރަށްރަށުގެ ބޭރުފަދަ ތަންތަން ފިޔަވައި ފުރާދުއްވާ އެއްޗެއް ނަގިލިލައިފި ކޮންމެ ތަނެކެވެ.
ގޮވާ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހީގެ މާނައިގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ (1) ނައިޓްރޯގްލިސަރިން، ޑައިނަމައިޓްފަދަ ތަކެތި (2) ރޮކެޓް، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް އަދި ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ބޮމާއި، ވަޒަނާއި އަދި މިފަދަ އެއްޗެހި ގޮއްވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ ފިއުޒުފަދަ ތަކެތި (3) އެއްޗެއްގައި ހިމެނިފައިވާ މާއްދާއެއްގެ ސަބަބުން އެ އެއްޗަކީ ގޮވާ އެއްޗެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީން ކަނޑައަޅާ ތަކެތި
އުފުލޭ މުދާ
"އުފުލޭ މުދާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ހ. ގައިވާ ތަކެތި ނޫން އެހެން ހުރިހާ ތަކެއްޗަކަށެވެ.
ނުއުފުލޭ މުދާ
"ނުއުފުލޭ މުދާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމާއި އިމާރާތާއި ރުށްގަހަށެވެ.
ރަހުނު ހިފިމީހާ
"ރަހުނު ހިފިމީހާ"، "ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ" މިގޮތަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުންފުނި، ކްލަބް، ޖަމްއިއްޔާފަދަ ޖަމާއަތްތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާއަތުގެ ގޮތަށް ބަލާއިރު، ގާނޫނު ނަންބަރު 9/1993 (ރަހުނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގެ ހ. އާއި ށ. ގައިވާ ށަރްތުތައް އިސްތިސްނާ ކުރެވޭނެއެވެ.
ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ
"ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ"، "ރަހުނު ހިފިމީހާ" މިގޮތަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުންފުނި، ކްލަބް، ޖަމްއިއްޔާފަދަ ޖަމާއަތްތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާއަތުގެ ގޮތަށް ބަލާއިރު، ގާނޫނު ނަންބަރު 9/1993 (ރަހުނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގެ ހ. އާއި ށ. ގައިވާ ށަރްތުތައް އިސްތިސްނާ ކުރެވޭނެއެވެ.
އޮފިސަރުން
"އޮފިސަރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަންނީ މުވައްޒަފުންނާއި ކޮންސަލްޓަންޓުން ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
'ފަނޑިޔާރު
''ފަނޑިޔާރު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކޯޓުތަކަށް ހުށަހަޅާ މައްސަލަތައް ބަލައި ހުކުމް ކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު
"އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއް
"އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއް" ކަމަށް ބެލޭނީ ރުއްގަސްފަދަ ތަކެތި ކަމުގައިވާނަމަ 1 މަސްދުވަހެވެ. މުދާ ނުވަތަ ތަކެތި ކަމުގައިވެފައި ރާއްޖޭގައި ހުރި މުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ކަމުގައިވާނަމަވެސް 1 މަސްދުވަހެވެ. ރާއްޖޭން ބޭރުގައި ހުރި މުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ނަމަ އެމުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ރާއްޖޭން ގެނެވޭ ތާރީހަކުން ފެށިގެން 1 މަސް ދުވަހެވެ. ގޮސް ހަވާލުވާންޖެހޭ އެއްޗެއްނަމަ 3 މަސްދުވަހެވެ.
އޮރިޔާންކާޑު
''އޮރިޔާންކާޑު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިންސީ ގުނަވަން ނުވަތަ ގުނަވަންތަކުގެ މަންޒަރު ދައްކައިދޭ ފޮޓޯއާއި ފިލްމާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ސިފަކޮށްދޭ އަޑާއި، ވާހަކައާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގާ މަންޒަރު ދައްކުވައިދޭ ފިލްމާއި، ފޮޓޯއާއި މިފަދަ މަންޒަރާއި، އަޑާއި، ވާހަކަ ރެކޯޑުކޮށްފައި ހުންނަ ސީޑީއާއި ޑިސްކެޓް، ޓޭޕް ފަދަ ތަކެއްޗާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށްޓަކައި ޖިންސީ ގުނަވަން ސިފަކޮށްދޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ ތަކެތި ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ. ގާނޫނާއި ގަވާއިދު ހުއްދަކުރާ އިލްމީ ފޮތްތަކާއި ކިޔަވައިދިނުމަށް ހުއްދަކުރާ ފޮތްތަކާއި މެޓީރިއަލްތައް މީގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނެއެވެ.
ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރު
''ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗަކީ ހަތިޔާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށްފިނަމަ، މީހެއްގެ މުދަލަކަށް ގެއްލުން ލިބިދާނެ ނުވަތަ ފުރާނައަށް ނުވަތަ ހަށިގަނޑަށް ނުރައްކާތެރި ހާނީއްކައެއް ވެދާފަދަ ތަކެއްޗާއި، ގޮވާ އެއްޗެއްސާއި، އަލިފާން ރޯވެދާފަދަ ތަކެއްޗާއި، ހަތިޔާރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗެއްސާއި އެނޫންވެސް އެއްޗެހި ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
(1) އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ވަޅިއެއް؛
(2) ކަނޑިޔާއި ހަންޖަރު؛
(3) ރޭޒަރު ތިލައާއި ކަޓަރާއި ކަޓަރު ތިލަ؛
(4) ކަތިވަޅިއާއި ފުރޯއާއި ކޯރާޑި މުޅޯ؛
(5) ތޫނުކޮށްފައި ނުވަތަ ފޭއްސާފައި ހުންނަ ދަގަނޑާއި ދަނޑިއާއި ލަކުޑިއާއި އެނޫންވެސް އެފަދަ އެއްޗެހި؛
(6) މީހުންނަށް އަނިޔާދެވިދާފަދަ މިނޫންވެސް ތޫނު އެއްޗެއް.
ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް
"ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް" ނުވަތަ "ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2010 (ބޭންކިންގއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށެވެ.
ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް
"ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް" ނުވަތަ "ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2010 (ބޭންކިންގއާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށެވެ.
ނަގިލި
"ނަގިލި" ގެ މާނަޔަކީ، ފުރާދުއްވާ ތަކެތި ހިފެހެއްޓިފައި އޮތުމަށްޓަކައި ފަޅު ނުވަތަ ކަނޑުގެ އަޑީގައި ޖައްސަން ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ.
ބަނދަރު
"ބަނދަރު" ގެމާނަޔަކީ، ރަށްރަށުގެ ފަޅުތެރެއާއި، ހާހަލާއި، ފަރުފަރުގެ އެތެރެއާއި ރާއްޖޭގެ އޮޑިދޯނިފަހަރު އަޅާއުޅޭ ފަރުފަރުގެ ބޭރާއި ރަށްރަށުގެ ބޭރުފަދަ ތަންތަން ފިޔަވައި ފުރާދުއްވާ އެއްޗެއް ނަގިލިލައިފި ކޮންމެ ތަނެކެވެ.
ގޮވާ އެއްޗެހި
ގޮވާ އެއްޗެހީގެ މާނައިގައި އަންނަނިވި ތަކެތި ހިމެނޭނެއެވެ (1) ނައިޓްރޯގްލިސަރިން، ޑައިނަމައިޓްފަދަ ތަކެތި (2) ރޮކެޓް، ބަޑީގެ ކާޓްރިޖް އަދި ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ބޮމާއި، ވަޒަނާއި އަދި މިފަދަ އެއްޗެހި ގޮއްވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ ފިއުޒުފަދަ ތަކެތި (3) އެއްޗެއްގައި ހިމެނިފައިވާ މާއްދާއެއްގެ ސަބަބުން އެ އެއްޗަކީ ގޮވާ އެއްޗެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސް އެންޑް ނޭށަނަލް ސެކިއުރިޓީން ކަނޑައަޅާ ތަކެތި
އުފުލޭ މުދާ
"އުފުލޭ މުދާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ހ. ގައިވާ ތަކެތި ނޫން އެހެން ހުރިހާ ތަކެއްޗަކަށެވެ.
ނުއުފުލޭ މުދާ
"ނުއުފުލޭ މުދާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމާއި އިމާރާތާއި ރުށްގަހަށެވެ.
ރަހުނު ހިފިމީހާ
"ރަހުނު ހިފިމީހާ"، "ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ" މިގޮތަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުންފުނި، ކްލަބް، ޖަމްއިއްޔާފަދަ ޖަމާއަތްތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާއަތުގެ ގޮތަށް ބަލާއިރު، ގާނޫނު ނަންބަރު 9/1993 (ރަހުނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގެ ހ. އާއި ށ. ގައިވާ ށަރްތުތައް އިސްތިސްނާ ކުރެވޭނެއެވެ.
ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ
"ރަހުނު ބެހެއްޓި މީހާ"، "ރަހުނު ހިފިމީހާ" މިގޮތަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުންފުނި، ކްލަބް، ޖަމްއިއްޔާފަދަ ޖަމާއަތްތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާއަތުގެ ގޮތަށް ބަލާއިރު، ގާނޫނު ނަންބަރު 9/1993 (ރަހުނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގެ ހ. އާއި ށ. ގައިވާ ށަރްތުތައް އިސްތިސްނާ ކުރެވޭނެއެވެ.
އޮފިސަރުން
"އޮފިސަރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަންނީ މުވައްޒަފުންނާއި ކޮންސަލްޓަންޓުން ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
'ފަނޑިޔާރު
''ފަނޑިޔާރު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކޯޓުތަކަށް ހުށަހަޅާ މައްސަލަތައް ބަލައި ހުކުމް ކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު
"އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއް
"އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއް" ކަމަށް ބެލޭނީ ރުއްގަސްފަދަ ތަކެތި ކަމުގައިވާނަމަ 1 މަސްދުވަހެވެ. މުދާ ނުވަތަ ތަކެތި ކަމުގައިވެފައި ރާއްޖޭގައި ހުރި މުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ކަމުގައިވާނަމަވެސް 1 މަސްދުވަހެވެ. ރާއްޖޭން ބޭރުގައި ހުރި މުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ނަމަ އެމުދަލެއް ނުވަތަ ތަކެއްޗެއް ރާއްޖޭން ގެނެވޭ ތާރީހަކުން ފެށިގެން 1 މަސް ދުވަހެވެ. ގޮސް ހަވާލުވާންޖެހޭ އެއްޗެއްނަމަ 3 މަސްދުވަހެވެ.
އޮރިޔާންކާޑު
''އޮރިޔާންކާޑު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިންސީ ގުނަވަން ނުވަތަ ގުނަވަންތަކުގެ މަންޒަރު ދައްކައިދޭ ފޮޓޯއާއި ފިލްމާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ސިފަކޮށްދޭ އަޑާއި، ވާހަކައާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގާ މަންޒަރު ދައްކުވައިދޭ ފިލްމާއި، ފޮޓޯއާއި މިފަދަ މަންޒަރާއި، އަޑާއި، ވާހަކަ ރެކޯޑުކޮށްފައި ހުންނަ ސީޑީއާއި ޑިސްކެޓް، ޓޭޕް ފަދަ ތަކެއްޗާއި، ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށްޓަކައި ޖިންސީ ގުނަވަން ސިފަކޮށްދޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ ތަކެތި ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ. ގާނޫނާއި ގަވާއިދު ހުއްދަކުރާ އިލްމީ ފޮތްތަކާއި ކިޔަވައިދިނުމަށް ހުއްދަކުރާ ފޮތްތަކާއި މެޓީރިއަލްތައް މީގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނެއެވެ.
ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރު
''ނުރައްކާތެރި ހަތިޔާރު'' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗަކީ ހަތިޔާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށްފިނަމަ، މީހެއްގެ މުދަލަކަށް ގެއްލުން ލިބިދާނެ ނުވަތަ ފުރާނައަށް ނުވަތަ ހަށިގަނޑަށް ނުރައްކާތެރި ހާނީއްކައެއް ވެދާފަދަ ތަކެއްޗާއި، ގޮވާ އެއްޗެއްސާއި، އަލިފާން ރޯވެދާފަދަ ތަކެއްޗާއި، ހަތިޔާރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗެއްސާއި އެނޫންވެސް އެއްޗެހި ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ.
(1) އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ވަޅިއެއް؛
(2) ކަނޑިޔާއި ހަންޖަރު؛
(3) ރޭޒަރު ތިލައާއި ކަޓަރާއި ކަޓަރު ތިލަ؛
(4) ކަތިވަޅިއާއި ފުރޯއާއި ކޯރާޑި މުޅޯ؛
(5) ތޫނުކޮށްފައި ނުވަތަ ފޭއްސާފައި ހުންނަ ދަގަނޑާއި ދަނޑިއާއި ލަކުޑިއާއި އެނޫންވެސް އެފަދަ އެއްޗެހި؛
(6) މީހުންނަށް އަނިޔާދެވިދާފަދަ މިނޫންވެސް ތޫނު އެއްޗެއް.