ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައިންބަފައިންނާއި، ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިންނާއި ކުއްޖާގެ ބެލެނިވެރިކަމާ އެވަގުތަކު ހަވާލުވެ ތިބޭ މީހުންނަށެވެ. ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިން މާނަކުރާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންނެވެ.
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް"
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް"
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ
"ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރައިގެންދާ މީހުންނަށް ތަކެތި ވިއްކުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައިވާ، އެތަންތަނަށް ގެންނަ ތަކެތިން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެއިން ފުރައިގެން ދިއުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަކަށެވެ.
އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެ އައުމުން ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަށެވެ.
ވެހިކަލް
"ވެހިކަލް" ނުވަތަ "ވެހިކަލެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެއްގަމު އުޅަނދެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލާއި، މީހުންނާއި، ތަކެތި އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިޔުމަށާއި އުފުލުމަށް އެއްގަމުގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެހައި ވަސީލަތްތަކަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން
"އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މުދަލެއްގެ ބާވަތުން، އެ މުދަލެއް ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުން ދޫކުރެވެންދެން ހަލާކުވިޔަނުދީ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް
"ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ގައުމަކަށް ގެންދިޔުމުގެ މަގުމަތީގައި ރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ، ރާއްޖެއަށް ގެނެސް، އެ ގައުމަށް ފޮނުވުމަށްޓަކައި ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ބަހައްޓާ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޑިކްލަރޭށަން
"ޑިކްލަރޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ނުވަތަ ރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލަކާ ބެހޭގޮތުން އަމަލުކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ކަސްޓަމްސްގެ އިޖުރާއަތާއި، އެ އިޖުރާއަތާގުޅޭ ގޮތުން ކަސްޓަމްސްއިން އެކަމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަކުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ މައުލޫމާތަށެވެ. މި މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަށް ކިޔާނީ "ގުޑްސް ޑިކްލަރޭށަން" އެވެ. "ޑިކްލަރޭށަން" މިބަހުގެ މާނައިގައި މި މާއްދާގައި ބުނާ ބޭނުމަށްޓަކައި މުދަލާ ގުޅޭގޮތުން މައުލޫމާތު ހުށަހެޅުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައާރުފުކުރާ އިލެކްޓްރޯނިކް މީޑިއާ އަދި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތައްވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
ކަސްޓަމްސް
"ކަސްޓަމްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ "މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް" އަށާއި، އެ ސަރވިސްގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހަވާލުކުރާ ދައުލަތުގެ ކޮންމެ އިދާރާއަކަށެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލް
"ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 64 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހާލަތްތަކުގައި މުދަލާއި އުޅަނދުފަހަރު ކަސްޓަމްސްގެ ބާރުގެ ދަށުގައި ހުރުމަށެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު
"ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މި ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011 (ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު) ގެ 53 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
ޕްރޮގްރާމް ށެޑިއުލް
"ޕްރޮގްރާމް ށެޑިއުލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމަށް ހުށަހެޅިފައިވާ އާންމު ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ބްރޯޑްކާސްޓްކުރާ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ޕްރޮގްރާމްތައް ގެނެސްދިނުމަށާއި އިށްތިހާރުކުރުމަށް އެކަށައަޅާ ވަގުތާއި، ޕްރޮގްރާމްތައް އަމާޒުކުރެވޭ ފަރާތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އެކުލަވާލެވޭ ޕްލޭނަށެވެ.
ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތް
"ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ކުރެވޭ ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމުގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދެވޭ، މި ގާނޫނުގެ 23 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތަށެވެ.
ބެލެނިވެރިޔާ
"ބެލެނިވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައިންބަފައިންނާއި، ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިންނާއި ކުއްޖާގެ ބެލެނިވެރިކަމާ އެވަގުތަކު ހަވާލުވެ ތިބޭ މީހުންނަށެވެ. ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނާއި، ހަޒާނަތު ލިބިފައިވާ ފަރާތާއި ގާނޫނީ ބެލެނިވެރިން މާނަކުރާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންނެވެ.
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް"
"ކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުޑަކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް"
"ކުޑަކުއްޖެއް" ނުވަތަ "ކުއްޖެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ކަމުގައިވާނަމަ، މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 15 (ފަނަރަ) އަހަރު ފުރި، އެހެންނަމަވެސް 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކުޑަކުދިންނަށެވެ. އެނޫން ހާލަތުގައި އެއީ މީލާދީގޮތުން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިނުވާ ކޮންމެ ކުއްޖެކެވެ.
ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ
"ޑިއުޓީ ހިލޭ ފިހާރަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރައިގެންދާ މީހުންނަށް ތަކެތި ވިއްކުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައިވާ، އެތަންތަނަށް ގެންނަ ތަކެތިން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ މައާފުކޮށްފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އައުޓްވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެއިން ފުރައިގެން ދިއުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަކަށެވެ.
އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް
"އިންވާރޑް ކްލިއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދެއް ރާއްޖެ އައުމުން ކަސްޓަމްސްއިން ދޭ ހުއްދައަށެވެ.
ވެހިކަލް
"ވެހިކަލް" ނުވަތަ "ވެހިކަލެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް އެއްގަމު އުޅަނދެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މުދަލާއި، މީހުންނާއި، ތަކެތި އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިޔުމަށާއި އުފުލުމަށް އެއްގަމުގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެހައި ވަސީލަތްތަކަށެވެ.
އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން
"އެކަށީގެންވާ ހާލަތެއްގައި ބެހެއްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މުދަލެއްގެ ބާވަތުން، އެ މުދަލެއް ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުން ދޫކުރެވެންދެން ހަލާކުވިޔަނުދީ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް
"ޓްރާންސްށިޕްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެހެން ގައުމަކަށް ގެންދިޔުމުގެ މަގުމަތީގައި ރާއްޖެއަށް ގެންނަ މުދާ، ރާއްޖެއަށް ގެނެސް، އެ ގައުމަށް ފޮނުވުމަށްޓަކައި ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ބަހައްޓާ ބެހެއްޓުމަށެވެ.
ޑިކްލަރޭށަން
"ޑިކްލަރޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ނުވަތަ ރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލަކާ ބެހޭގޮތުން އަމަލުކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ކަސްޓަމްސްގެ އިޖުރާއަތާއި، އެ އިޖުރާއަތާގުޅޭ ގޮތުން ކަސްޓަމްސްއިން އެކަމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަކުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ މައުލޫމާތަށެވެ. މި މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ފޯމަށް ކިޔާނީ "ގުޑްސް ޑިކްލަރޭށަން" އެވެ. "ޑިކްލަރޭށަން" މިބަހުގެ މާނައިގައި މި މާއްދާގައި ބުނާ ބޭނުމަށްޓަކައި މުދަލާ ގުޅޭގޮތުން މައުލޫމާތު ހުށަހެޅުމަށް ކަސްޓަމްސްއިން ތައާރުފުކުރާ އިލެކްޓްރޯނިކް މީޑިއާ އަދި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތައްވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
ކަސްޓަމްސް
"ކަސްޓަމްސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ "މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް" އަށާއި، އެ ސަރވިސްގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެ ސަރވިސްއިން ހަވާލުކުރާ ދައުލަތުގެ ކޮންމެ އިދާރާއަކަށެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލް
"ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011) ގެ 64 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހާލަތްތަކުގައި މުދަލާއި އުޅަނދުފަހަރު ކަސްޓަމްސްގެ ބާރުގެ ދަށުގައި ހުރުމަށެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު
"ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މި ގާނޫނު ނަންބަރ 8/2011 (ކަސްޓަމްސްގެ ގާނޫނު) ގެ 53 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ކަސްޓަމްސްގެ ސަރަހައްދު ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ތަންތަނަށެވެ.
ޕްރޮގްރާމް ށެޑިއުލް
"ޕްރޮގްރާމް ށެޑިއުލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމަށް ހުށަހެޅިފައިވާ އާންމު ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ބްރޯޑްކާސްޓްކުރާ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ޕްރޮގްރާމްތައް ގެނެސްދިނުމަށާއި އިށްތިހާރުކުރުމަށް އެކަށައަޅާ ވަގުތާއި، ޕްރޮގްރާމްތައް އަމާޒުކުރެވޭ ފަރާތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އެކުލަވާލެވޭ ޕްލޭނަށެވެ.
ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތް
"ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ކުރެވޭ ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމުގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދެވޭ، މި ގާނޫނުގެ 23 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ ފަރާތަށެވެ.