ގާނޫނީ ރަދީފު
"މަދަނީ ދައުވާ" ނުވަތަ "މަދަނީ މައްސަލަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަދަނީ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޯޓެއްގައި އުފުލޭ މަދަނީ ދައުވާއަށެވެ.
"ސުކޫލު ފިޔަވައި ކިޔަވައިދޭ އެ ނޫން ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2020 (ތައުލީމުގެ ގާނޫނު) ގެ 36 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ބަޔާންކޮށްފައިވާ އެންމެހައި ތަންތަނަށެވެ.
"ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ތައުލީމުދޭ ސުކޫލުތަކުން ނުވަތަމަދަރުސާތަކުން ދޭ ފިލާވަޅުތައް އޮޅުންފިލުވައިދީ ދަސްކޮށްދިނުމަށް ޓަކައި ހިންގާ ކްލާސްތަކަށެވެ. ޓިއުށަން ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ ، އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދީންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދީންނަށް ޓިއުށަން ދޭނަމައެވެ.
"ގުރްއާން ކްލާސްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ ދަރިވަރުންނަށް ގުރްއާން ކިޔަވަން ދަސްކޮށްދޭ ކްލާސްތަކަށެވެ. އެގޮތުން، ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ، އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދީންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދީންނަށް ކިޔަވައިދޭނަމައެވެ.
"ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރީސްކޫލު (އެލް.ކޭ.ޖީ. އާއި ޔޫ.ކޭ.ޖީ) ގެ ކުރިން ފުރިހަމަކުރާ ތައުލީމީ މަރުހަލާއަށެވެ.
"ޕްރީސްކޫލް ތައުލީމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފަށާ ތައުލީމުގެ ކުރިޔަށް، އުމުރުން 4 (ހަތަރެއް) އަހަރާއި 6 (ހައެއް) އަހަރާ ދެމެދުގެ ކުދީންނަށް ދެވޭ ތައުލީމުގެ މަރުހަލާއަށެވެ.
"ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބަލިތައް ރިޕޯޓުކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2021/164) ގެ ދަށުން ބައްޔެއްކަމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"ރިޕޯޓުކުރަންޖެހޭ ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ސިއްޙަތު ރައްކައުތެރިކުރުމުގެ ގޮތުން ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީއަށް ރިޕޯޓުކުރުމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"ނުރައްކައުތެރި ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގައިންގަޔަށް އަރާ ބަލިތަކުގެ ތެރެއިން ނުރައްކައުތެރި ބައްޔެއްކަމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"މަރުކަޒު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުޑަކުދީން ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތްކުރާ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ ގެތަކަށް، ނުވަތަ އިސްލާޙީ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ ޒުވާން ކުދީން ބަންދުގައި ބޭތިއްބުމުގެ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ މީހުން ވަގުތީގޮތުން ބަންދުގައި ބޭތިއްބުމުގެ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގެ ދަށުން މަރުކަޒެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާ އެހެން ތަންތަނަށެވެ.
"ޕްރިންސިޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރުގެ ސުކޫލެއްގައި ނުވަތަ އަމިއްލަ ސުކޫލެއްގައި އެ ސުކޫލް ހިންގުމާ ހަވާލުވެ ހުރި އެންމެ އިސްފަރާތަށެވެ.
(އ) "ސްކޫލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތައުލީމީ ނިޒާމުގައި ހިންގާ ޕްރީ ސްކޫލުތަކަށާއި، ފަށާ ތައުލީމާއި، ސާނަވީ ތައުލީމާއި، މަތީ ސާނަވީ ތައުލީމު ދޭ ތަންތަނަށެވެ.
"ލެބޯޓަރީ ޓެކްނޮލޮޖިސްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މެޑިކަލް ލެބޯޓަރީގައި މަސައްކަތްކުރާ ޕްރޮފެށަނަލުންނަށެވެ.
"ނަރުހުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނަރުސްކަމުގެ ރޮނގުން ތައުލީމު ހާސިލުކޮށްފައިވާ، ގާނޫނު ނަންބަރު 13/2015 (ސިއްޙީ ޚިދުމަތުގެ ފަންނީ މަސައްކަތްތެރިންގެ ގާނޫނު) ގެ 35 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އުފައްދައިފައިވާ މޯލްޑިވްސް ނަރސިންގ އެންޑް މިޑްވައިފްރީ ކައުންސިލުގައި ނަރުހުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ މީހުންނަށެވެ.
"ސިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ އެންމެހައި ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހޮސްޕިޓަލާއި، ސިއްޙީ މަރުކަޒާއި، ސިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ އެންމެހައި ކްލިނިކް ފަދަ ތަންތަނަށެވެ. ބޭސް ފަރުވާ ކުރުމުގެ ހުއްދަ އޮންނަ ކޮންމެމީހަކަށެވެ.
"މަދަނީ ދައުވާ" ނުވަތަ "މަދަނީ މައްސަލަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަދަނީ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޯޓެއްގައި އުފުލޭ މަދަނީ ދައުވާއަށެވެ.
"ސުކޫލު ފިޔަވައި ކިޔަވައިދޭ އެ ނޫން ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2020 (ތައުލީމުގެ ގާނޫނު) ގެ 36 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ބަޔާންކޮށްފައިވާ އެންމެހައި ތަންތަނަށެވެ.
"ޓިއުށަން ދޭ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ތައުލީމުދޭ ސުކޫލުތަކުން ނުވަތަމަދަރުސާތަކުން ދޭ ފިލާވަޅުތައް އޮޅުންފިލުވައިދީ ދަސްކޮށްދިނުމަށް ޓަކައި ހިންގާ ކްލާސްތަކަށެވެ. ޓިއުށަން ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ ، އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދީންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދީންނަށް ޓިއުށަން ދޭނަމައެވެ.
"ގުރްއާން ކްލާސްތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުން ދަށުގެ ދަރިވަރުންނަށް ގުރްއާން ކިޔަވަން ދަސްކޮށްދޭ ކްލާސްތަކަށެވެ. އެގޮތުން، ކްލާހެއްކަމަށް ބެލޭނީ، އެއްފަހަރާ އެއްތަނެއްގައި 5 (ފަހެއް) ކުދީންނަށްވުރެ ގިނަ ކުދީންނަށް ކިޔަވައިދޭނަމައެވެ.
"ބޭބީ ނާސަރީއާއި ނާސަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕްރީސްކޫލު (އެލް.ކޭ.ޖީ. އާއި ޔޫ.ކޭ.ޖީ) ގެ ކުރިން ފުރިހަމަކުރާ ތައުލީމީ މަރުހަލާއަށެވެ.
"ޕްރީސްކޫލް ތައުލީމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފަށާ ތައުލީމުގެ ކުރިޔަށް، އުމުރުން 4 (ހަތަރެއް) އަހަރާއި 6 (ހައެއް) އަހަރާ ދެމެދުގެ ކުދީންނަށް ދެވޭ ތައުލީމުގެ މަރުހަލާއަށެވެ.
"ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބަލިތައް ރިޕޯޓުކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2021/164) ގެ ދަށުން ބައްޔެއްކަމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"ރިޕޯޓުކުރަންޖެހޭ ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އާންމު ސިއްޙަތު ރައްކައުތެރިކުރުމުގެ ގޮތުން ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީއަށް ރިޕޯޓުކުރުމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"ނުރައްކައުތެރި ބަލި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގައިންގަޔަށް އަރާ ބަލިތަކުގެ ތެރެއިން ނުރައްކައުތެރި ބައްޔެއްކަމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްށަން އެޖެންސީން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ބަލިތަކަށެވެ.
"މަރުކަޒު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުޑަކުދީން ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތްކުރާ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ ގެތަކަށް، ނުވަތަ އިސްލާޙީ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ ޒުވާން ކުދީން ބަންދުގައި ބޭތިއްބުމުގެ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ މީހުން ވަގުތީގޮތުން ބަންދުގައި ބޭތިއްބުމުގެ މަރުކަޒުތަކަށް، ނުވަތަ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގެ ދަށުން މަރުކަޒެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާ އެހެން ތަންތަނަށެވެ.
"ޕްރިންސިޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރުގެ ސުކޫލެއްގައި ނުވަތަ އަމިއްލަ ސުކޫލެއްގައި އެ ސުކޫލް ހިންގުމާ ހަވާލުވެ ހުރި އެންމެ އިސްފަރާތަށެވެ.
(އ) "ސްކޫލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތައުލީމީ ނިޒާމުގައި ހިންގާ ޕްރީ ސްކޫލުތަކަށާއި، ފަށާ ތައުލީމާއި، ސާނަވީ ތައުލީމާއި، މަތީ ސާނަވީ ތައުލީމު ދޭ ތަންތަނަށެވެ.
"ލެބޯޓަރީ ޓެކްނޮލޮޖިސްޓުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މެޑިކަލް ލެބޯޓަރީގައި މަސައްކަތްކުރާ ޕްރޮފެށަނަލުންނަށެވެ.
"ނަރުހުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނަރުސްކަމުގެ ރޮނގުން ތައުލީމު ހާސިލުކޮށްފައިވާ، ގާނޫނު ނަންބަރު 13/2015 (ސިއްޙީ ޚިދުމަތުގެ ފަންނީ މަސައްކަތްތެރިންގެ ގާނޫނު) ގެ 35 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އުފައްދައިފައިވާ މޯލްޑިވްސް ނަރސިންގ އެންޑް މިޑްވައިފްރީ ކައުންސިލުގައި ނަރުހުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ މީހުންނަށެވެ.
"ސިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ އެންމެހައި ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހޮސްޕިޓަލާއި، ސިއްޙީ މަރުކަޒާއި، ސިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ އެންމެހައި ކްލިނިކް ފަދަ ތަންތަނަށެވެ. ބޭސް ފަރުވާ ކުރުމުގެ ހުއްދަ އޮންނަ ކޮންމެމީހަކަށެވެ.