ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ޑިސްއެބިލިޓީ އިންށުއަރެންސް
"ޑިސްއެބިލިޓީ އިންށުއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ހާއްސަ އެހީއެއް ބޭނުންވާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ މުވައްޒަފަށް ލިބެންޖެހޭ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ކުރެވޭ އިންށުއަރެންސް އަށެވެ.
ޑެރިވެޓިވް އިންސްޓްރޫމަންޓް
"ޑެރިވެޓިވް އިންސްޓްރޫމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްޗެއްގެ އަގު، އެހެން ސެކިއުރިޓީއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ މާލީ ސެކިއުރިޓީސް އަށެވެ.
ޑީން
"ޑީން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ، ޔުނިވަރސިޓީގެ ފެކަލްޓީއެއް ހިންގުމަށްޓަކައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ވަކި މުއްދަތަކަށް އައްޔަންކުރެވޭ އެކަޑެމިކް އެންމެ އިސް މުވައްޒަފަށެވެ.
ޑައިވެސްޓިޗަރ ސީކުއެންސް ޕްލޭން
ޑައިވެސްޓިޗަރ ސީކުއެންސް ޕްލޭން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕްރައިވަޓައިޒްކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްގެ ތެރެއިން، ދައުލަތުގެ ވިޔަފާރިކުރާ ތަންތަނުގެ ތެރެއިން ޕްރައިވަޓައިޒްކުރަންޖެހޭ ތަންތަން ވަކި ތަރުތީބަކުން ލިސްޓުކުރެވި، އެ ތަންތަން ޕްރައިވަޓައިޒްކުރެވެމުންދާ ތަރުތީބު އަންގައިދޭގޮތަށް ތައްޔާރުކުރާ ލިސްޓަށެވެ.
ޑިސްކައުންޓް
"ޑިސްކައުންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ވިއްކާ އެއްޗެއްގެ ހަމައަގުން، ގަންނަ މީހާއަށް ކަނޑައިދޭ މިންވަރަށެވެ. ނުވަތަ ހަމައަގުން، ކަނޑައިދޭ ކަނޑައިދިނުމަށެވެ.
ޑޭކެއަރ
"ޑޭކެއަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުޑަކުދިން، ނުވަތަ ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ކުދިންނާއި މީހުން، ނުވަތަ ބަލި މީހުން، ދުވާލުގެ ގަޑިތަކުގައި ބަލަހައްޓައި، އެކުދިންނަށް ނުވަތަ އެ މީހުންނަށް އަޅާލުމުގެ ގޮތުން އަމިއްލަ ފަރުދަކު ނުވަތަ ގަނޫނީ ށަހްސަކުން އަގު ނަގާގޮތަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތެކަށެވެ.
ޑައިމޯފިނުން މުއާމަލާތުކުރުން
"ޑައިމޯފިނުން މުއާމަލާތުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޑައިމޯފިން ވިއްކުމާއި، ދިނުމާއި، ވިޔަފާރިކުރުމަށްޓަކައި އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިޔުމާއި، ގެންގޮސްދިނުމާއި، ރައްދުކޮށްދިނުމާއި، އެއިން ކަމެއް ކޮށްދިނުމަށް ހުށަހެޅުމާއި އެއްބަސްވުން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ
ޑިސްއެމްބާކޭށަން ފޯމު
"ޑިސްއެމްބާކޭށަން ފޯމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެ އަންނަ ބިދޭސީން ފުރިހަމަކޮށް، ގާނޫނުގެ ދަށުން އިމިގްރޭށަން އޮފިސަރުންނަށް ހުށަހެޅުމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ މައްލޫމާތު ފޯމަށެވެ.
ޑްރައިވިންގ އިންސްޓްރަކްޓަރ
"ޑްރައިވިންގ އިންސްޓްރަކްޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްގަމު އުޅަނދު ދުއްވަން ދަސްކޮށްދޭ މީހާއަށެވެ.
ޑޮކްޓަރު
"ޑޮކްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މެޑިކަލް ޑޮކްޓަރުންނަށާއި ސިއްހީ ފަރުވާދީ ބޭސްފަރުވާ ކުރުމުގެ ހުއްދަ އޮންނަ މީހުންނަށެވެ.
ޑިރެކްޓަރު
"ޑިރެކްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ހުއްދަދީފައިވާ ބޭންކެއްގެ ޑިރެކްޓަރުންގެ ބޯޑުގެ މެންބަރަކަށެވެ.
ޑިޕޮސިޓް
"ޑިޕޮސިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ ކިބައިން، އިންޓްރެސްޓެއް ނުވަތަ ޕްރީމިއަމްއަކާއެކު ނުވަތަ އިންޓްރެސްޓެއް ނުވަތަ ޕްރީމިއަމްއަކާ ނުލައި، އެފަރާތެއްގެ އަމުރަކަށް ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ އިރެއްގައި ނުވަތަ އެފަރާތާއި ފައިސާ ބަލައިގަންނަ ފަރާތާދެމެދު އެއްބަސްވެފައިވާ ހާލަތެއްގައި، މިދެފަރާތް އެއްބަސްވެފައިވާ އުސޫލުތަކެއްގެ މަތިން ފައިސާ ބެހެއްޓި ފަރާތަށް އަނބުރާ ދޭގޮތަށް ނުވަތަ އެހެން ފަރާތަކަށް ބަދަލުކުރާގޮތަށް ބަލައިގަންނަ ފައިސާއެކެވެ.
ޑެޓް ސެކިއުރިޓީ
"ޑެޓް ސެކިއުރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
(ހ) ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ނެގޯށިއަބަލް އިންސްޓްރޫމެންޓް، އެ ލިޔުމަކުން ލިއްބައިދޭ ހައްގު އެކަކު ކިބައިން އަނެކަކު ކިބަޔަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ބަދަލުކުރެވިދާނެ ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ލިޔުން؛
(ށ) ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ މިނޫންވެސް އެހެނިހެން ލިޔުން؛ އަދި
(ނ) އެކަކު ކިބައިން އަނެކަކު ކިބަޔަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެ އެހެން ޑެޓް ސެކިއުރިޓީއެއް، ސަބްސްކްރައިބްކޮށްގެން ނުވަތަ ބަދަލުކޮށްގެން، ހޯދުމުގެ ބާރު ލިއްބައިދޭ، ނެގޯށިއަބަލް އިންސްޓްރޫމެންޓަކަށެވެ. މިފަދަ ނެގޯށިއަބަލް ޑެޓް ސެކިއުރިޓީގެ ތެރޭގައި ސެޓްފިކެޓެއްގެ ސިފައިގައި ހުންނަ ސެކިއުރިޓީއާއި ސެޓްފިކެޓަކާ ނުލައި ބުކް އެންޓްރީ އެއްގޮތުގައި ނޯޓްކޮށްފައި ހުންނަ ސެކިއުރިޓީވެސް ހިމެނިދާނެއެވެ.
ސިއްރު އޮޕަރޭށަންތައް
"ސިއްރު އޮޕަރޭށަންތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްވެސް މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ކުށެއް ކުރަމުންދާކަމަށް ނުވަތަ ކުށެއް ކޮށްފާނެކަމަށް ބެލެވޭފަދަމައުލޫމާތު ލިބުމުން، ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާ ފަރާތެއްގެ އޮފިސަރަކު، އެއީ ކާކުކަން ނޭނގޭ ގޮތެއްގައި އެފަދަ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން، ހިންގާ ސިއްރު ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
ސަރވިސްޗާޖް
"ސަރވިސްޗާޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދެވޭ ހިދްމަތަކަށް ނަގާ އަގުގެ އިތުރަށް ސަރވިސްޗާޖުގެ ގޮތުގައި ވަކި އަދަދެއްގެ ފައިސާ ނަގާނަމަ، އެގޮތަށް ނަގާ ފައިސާއަށެވެ.
ޑިސްއެބިލިޓީ އިންށުއަރެންސް
"ޑިސްއެބިލިޓީ އިންށުއަރެންސް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ހާއްސަ އެހީއެއް ބޭނުންވާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ މުވައްޒަފަށް ލިބެންޖެހޭ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ކުރެވޭ އިންށުއަރެންސް އަށެވެ.
ޑެރިވެޓިވް އިންސްޓްރޫމަންޓް
"ޑެރިވެޓިވް އިންސްޓްރޫމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްޗެއްގެ އަގު، އެހެން ސެކިއުރިޓީއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ މާލީ ސެކިއުރިޓީސް އަށެވެ.
ޑީން
"ޑީން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ، ޔުނިވަރސިޓީގެ ފެކަލްޓީއެއް ހިންގުމަށްޓަކައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ވަކި މުއްދަތަކަށް އައްޔަންކުރެވޭ އެކަޑެމިކް އެންމެ އިސް މުވައްޒަފަށެވެ.
ޑައިވެސްޓިޗަރ ސީކުއެންސް ޕްލޭން
ޑައިވެސްޓިޗަރ ސީކުއެންސް ޕްލޭން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޕްރައިވަޓައިޒްކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްގެ ތެރެއިން، ދައުލަތުގެ ވިޔަފާރިކުރާ ތަންތަނުގެ ތެރެއިން ޕްރައިވަޓައިޒްކުރަންޖެހޭ ތަންތަން ވަކި ތަރުތީބަކުން ލިސްޓުކުރެވި، އެ ތަންތަން ޕްރައިވަޓައިޒްކުރެވެމުންދާ ތަރުތީބު އަންގައިދޭގޮތަށް ތައްޔާރުކުރާ ލިސްޓަށެވެ.
ޑިސްކައުންޓް
"ޑިސްކައުންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ވިއްކާ އެއްޗެއްގެ ހަމައަގުން، ގަންނަ މީހާއަށް ކަނޑައިދޭ މިންވަރަށެވެ. ނުވަތަ ހަމައަގުން، ކަނޑައިދޭ ކަނޑައިދިނުމަށެވެ.
ޑޭކެއަރ
"ޑޭކެއަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުޑަކުދިން، ނުވަތަ ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ކުދިންނާއި މީހުން، ނުވަތަ ބަލި މީހުން، ދުވާލުގެ ގަޑިތަކުގައި ބަލަހައްޓައި، އެކުދިންނަށް ނުވަތަ އެ މީހުންނަށް އަޅާލުމުގެ ގޮތުން އަމިއްލަ ފަރުދަކު ނުވަތަ ގަނޫނީ ށަހްސަކުން އަގު ނަގާގޮތަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތެކަށެވެ.
ޑައިމޯފިނުން މުއާމަލާތުކުރުން
"ޑައިމޯފިނުން މުއާމަލާތުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޑައިމޯފިން ވިއްކުމާއި، ދިނުމާއި، ވިޔަފާރިކުރުމަށްޓަކައި އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިޔުމާއި، ގެންގޮސްދިނުމާއި، ރައްދުކޮށްދިނުމާއި، އެއިން ކަމެއް ކޮށްދިނުމަށް ހުށަހެޅުމާއި އެއްބަސްވުން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ
ޑިސްއެމްބާކޭށަން ފޯމު
"ޑިސްއެމްބާކޭށަން ފޯމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖެ އަންނަ ބިދޭސީން ފުރިހަމަކޮށް، ގާނޫނުގެ ދަށުން އިމިގްރޭށަން އޮފިސަރުންނަށް ހުށަހެޅުމަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ މައްލޫމާތު ފޯމަށެވެ.
ޑްރައިވިންގ އިންސްޓްރަކްޓަރ
"ޑްރައިވިންގ އިންސްޓްރަކްޓަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްގަމު އުޅަނދު ދުއްވަން ދަސްކޮށްދޭ މީހާއަށެވެ.
ޑޮކްޓަރު
"ޑޮކްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މެޑިކަލް ޑޮކްޓަރުންނަށާއި ސިއްހީ ފަރުވާދީ ބޭސްފަރުވާ ކުރުމުގެ ހުއްދަ އޮންނަ މީހުންނަށެވެ.
ޑިރެކްޓަރު
"ޑިރެކްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބޭންކިންގ ވިޔަފާރި ނުވަތަ ބޭންކިންގ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ހުއްދަދީފައިވާ ބޭންކެއްގެ ޑިރެކްޓަރުންގެ ބޯޑުގެ މެންބަރަކަށެވެ.
ޑިޕޮސިޓް
"ޑިޕޮސިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ ކިބައިން، އިންޓްރެސްޓެއް ނުވަތަ ޕްރީމިއަމްއަކާއެކު ނުވަތަ އިންޓްރެސްޓެއް ނުވަތަ ޕްރީމިއަމްއަކާ ނުލައި، އެފަރާތެއްގެ އަމުރަކަށް ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ އިރެއްގައި ނުވަތަ އެފަރާތާއި ފައިސާ ބަލައިގަންނަ ފަރާތާދެމެދު އެއްބަސްވެފައިވާ ހާލަތެއްގައި، މިދެފަރާތް އެއްބަސްވެފައިވާ އުސޫލުތަކެއްގެ މަތިން ފައިސާ ބެހެއްޓި ފަރާތަށް އަނބުރާ ދޭގޮތަށް ނުވަތަ އެހެން ފަރާތަކަށް ބަދަލުކުރާގޮތަށް ބަލައިގަންނަ ފައިސާއެކެވެ.
ޑެޓް ސެކިއުރިޓީ
"ޑެޓް ސެކިއުރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ؛
(ހ) ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ނެގޯށިއަބަލް އިންސްޓްރޫމެންޓް، އެ ލިޔުމަކުން ލިއްބައިދޭ ހައްގު އެކަކު ކިބައިން އަނެކަކު ކިބަޔަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ބަދަލުކުރެވިދާނެ ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ލިޔުން؛
(ށ) ދަރަނި ނެގުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ މިނޫންވެސް އެހެނިހެން ލިޔުން؛ އަދި
(ނ) އެކަކު ކިބައިން އަނެކަކު ކިބަޔަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެ އެހެން ޑެޓް ސެކިއުރިޓީއެއް، ސަބްސްކްރައިބްކޮށްގެން ނުވަތަ ބަދަލުކޮށްގެން، ހޯދުމުގެ ބާރު ލިއްބައިދޭ، ނެގޯށިއަބަލް އިންސްޓްރޫމެންޓަކަށެވެ. މިފަދަ ނެގޯށިއަބަލް ޑެޓް ސެކިއުރިޓީގެ ތެރޭގައި ސެޓްފިކެޓެއްގެ ސިފައިގައި ހުންނަ ސެކިއުރިޓީއާއި ސެޓްފިކެޓަކާ ނުލައި ބުކް އެންޓްރީ އެއްގޮތުގައި ނޯޓްކޮށްފައި ހުންނަ ސެކިއުރިޓީވެސް ހިމެނިދާނެއެވެ.
ސިއްރު އޮޕަރޭށަންތައް
"ސިއްރު އޮޕަރޭށަންތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއްވެސް މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ކުށެއް ކުރަމުންދާކަމަށް ނުވަތަ ކުށެއް ކޮށްފާނެކަމަށް ބެލެވޭފަދަމައުލޫމާތު ލިބުމުން، ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާ ފަރާތެއްގެ އޮފިސަރަކު، އެއީ ކާކުކަން ނޭނގޭ ގޮތެއްގައި އެފަދަ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން، ހިންގާ ސިއްރު ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
ސަރވިސްޗާޖް
"ސަރވިސްޗާޖް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދެވޭ ހިދްމަތަކަށް ނަގާ އަގުގެ އިތުރަށް ސަރވިސްޗާޖުގެ ގޮތުގައި ވަކި އަދަދެއްގެ ފައިސާ ނަގާނަމަ، އެގޮތަށް ނަގާ ފައިސާއަށެވެ.