ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
އޮފްށޯރ ޕްލެޓްފޯމް
"އޮފްށޯރ ޕްލެޓްފޯމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސްވެރިންގެ އަތުން މަސް ގަތުމަށް، ނުވަތަ މަސް ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ނުވަތަ މަސްވެރިކަންކުރާ އުޅަނދުފަހަރަކަށް ބޭނުންވާ އެހެންވެސް ހިދުމަތެއް ދިނުމަށްޓަކައި އަތޮޅުތަކުގެ އެތެރެވަރިން ބޭރުގައިވާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުގައި ގާއިމުކުރާ ވަސީލަތަށެވެ.
އައިސްޕްލާންޓް
"އައިސްޕްލާންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސް ރައްކާތެރިކޮށް ތާޒާކަންމަތީ ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ އައިސް ތައްޔާރުކުރުމަށްޓަކައި މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ށަރުތު ފުރިހަމަވާ ތަންތަނަށެވެ.
މަސް ޕްރޮސެސްކުރުން
"މަސް ޕްރޮސެސްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގިނަ ދުވަހަށް ބެހެއްޓުމަކަށްޓަކައި ޕެކެޓްކުރުމަށް ނުވަތަ ބަންދުކުރުމަށް ނުވަތަ މަހަށް އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް ހިންގާ ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
ކުށް
"ކުށް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ކުށެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ، އިދާރީ ކުށްތަކަށެވެ.
ސަރަހައްދު
"ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދަށެވެ.
ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން
"ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުންނަށް އެމީހުންގެ އިޖްތިމާއީ، އިގްތިސާދީ އަދި ސަގާފީ ދުޅަހެޔޮކަން ލިއްބައިދިނުމަށްޓަކައި، ތިރީގައިވާ ކަންކަން ކުރުމާއެކު، ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް ބަލަހައްޓައި، ބޭނުންކޮށް، އިތުރުކޮށް އަދި ތަރައްގީކުރުމަށެވެ.
އަމިއްލަ ބޭނުމަށް ކުރާ މަސްވެރިކަން
"އަމިއްލަ ބޭނުމަށް ކުރާ މަސްވެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބާނާ ނުވަތަ ހިފާ މަހަކީ މަސް ބާނާ ފަރާތް ނުވަތަ ފަރާތްތަކުގެ އާއިލާއިން ސީދާ ކެއުމަށް މަސް ބޭނުންކުރާ، އަދި އަމިއްލަ ގޮތުން ނުވަތަ މެދުވެރިއެއް މެދުވެރިކޮށްނަމަވެސް ވިޔަފާރީގެ ނުވަތަ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ އެއްވެސް ބޭނުމަކަށް އެ މަސްވެރިކަމުން ބާނާ މަސް ވިއްކާ ނުލާ މަސްވެރިކަމަށެވެ.
ފަރާތް ނުވަތަ "މީހުން"
"ފަރާތް" ނުވަތަ "މީހުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަބީއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަށެވެ. "ދިވެހިރައްޔިތުން" ނުވަތަ "ދިވެހިން" އަށް ހަވާލާދެވޭއިރު ތަބީއީ ށަހްސާއި ގާނޫނީ ށަހްސު ހިމެނޭނެއެވެ.
މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރުގެ ގޮތުގައި ކުރާ މަސްވެރިކަން
"މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރުގެ ގޮތުގައި ކުރާ މަސްވެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ ބޭނުމަށާއި އިގްތިސާދީ ގޮތުން މަންފާ ހޯދުމަށްޓަކައި ވިއްކުން، އެކްސްޕޯރޓުކުރުންފަދަ ބޭނުމެއް ނުހިމެނޭގޮތަށް މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ގޮތުންނާއި ކުޅިވަރެއްގެ ގޮތުން ކުރާ މަސްވެރިކަމަށާއި އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ގޮތުން، ސީދާ މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ.
މަސްވެރިކަން ރާވައި، ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ސަރަހައްދީ ޖަމްއިއްޔާ
"މަސްވެރިކަން ރާވައި، ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ސަރަހައްދީ ޖަމްއިއްޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދުރު ހިސާބުތަކަށް ހިޖުރަކުރާ މަހުގެ ސްޓޮކްތަކާއި، ގައުމީގޮތުން މަސްވެރިކަން ބެލެހެއްޓޭ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އަދި މާކަނޑުގައިވެސް އުޅޭ މަހުގެ ސްޓޮކާއި، އަދި މާކަނޑުގައި އުޅޭ އެނޫން ބާވަތްތައް ހިމާޔަތްކުރުމާއި، ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ފިޔަވަޅުތައް އެކަށައެޅުމާއި، އަދި ބެލެހެއްޓުން ވިލަރެސްކުރުމުގެ ޒިންމާ މަތިކުރެވިފައިވާ ތިނެއް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ގައުމުތައް ހިމެނޭގޮތުން އުފައްދާފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖަމްއިއްޔާއަށެވެ.
މީހުން ނުވަތަ "ފަރާތް"
"މީހުން" ނުވަތަ "ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަބީއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަށެވެ. "ދިވެހިރައްޔިތުން" ނުވަތަ "ދިވެހިން" އަށް ހަވާލާދެވޭއިރު ތަބީއީ ށަހްސާއި ގާނޫނީ ށަހްސު ހިމެނޭނެއެވެ.
ވެރިފަރާތް
"ވެރިފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވެރިފަރާތުގެ ވާޖިބުތަކާއި ޒިންމާތައް އަދާކުރާ ނުވަތަ ވެރިފަރާތުގެ ހައްގު ލިބިގެންވާކަމަށް ބުނާ، ނުވަތަ އެ މީހެއްގެ އަމިއްލަ ހައިސިއްޔަތުން ނުވަތަ އެހެން މީހެއްގެ ފަރާތުން ކަމުގައިވިޔަސް ވެރިފަރާތުގެ ބާރުތަކާއި ވާޖިބުތައް އަދާކުރުމުގެ އިލްތިޒާމްތައް ގަބޫލުކުރާ ފަރާތާއި، ވެރިފަރާތާ އެހެން ފަރާތަކާ ގުޅިފައިވާ ފަރާތް ނުވަތަ ފަރާތްތައް، ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސެއްގެ މެނޭޖަރ، ޑިރެކްޓަރ ނުވަތަ ސެކްރެޓަރީއަށެވެ.
އޮޕަރޭޓަރު
"އޮޕަރޭޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވެރިފަރާތް، ޗާޓަރަރ، މާސްޓަރު އަދި އެ އުޅަނދު ދުއްވައިގެން ހޯދާ އިގްތިސާދީ ނުވަތަ މާލީ ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތް ހިމެނޭގޮތުން، އެ އުޅަނދާ ހަވާލުވެހުރި، އެ އުޅަނދު ހިންގުމަށް ޒިންމާކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ އުޅަނދަށް އިރުށާދުތައް ދޭ ނުވަތަ ކޮންޓްރޯލްކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ.
މާސްޓަރު
"މާސްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސްވެރިކަންކުރާ އުޅަނދެއްގައި، އެ ވަގުތަކު ހުރި އެންމެ އިސް ޒިންމާ ހަވާލުވެފައިވާ ފަރާތަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތައް
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 6/1996 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާބެހޭ ގާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެތެރޭ ކަނޑާއި އާކިޕެލެޖިކް ކަނޑާއި ސަރަހައްދީ ކަނޑު އަދި ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ކަނޑަށެވެ.
އޮފްށޯރ ޕްލެޓްފޯމް
"އޮފްށޯރ ޕްލެޓްފޯމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސްވެރިންގެ އަތުން މަސް ގަތުމަށް، ނުވަތަ މަސް ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ނުވަތަ މަސްވެރިކަންކުރާ އުޅަނދުފަހަރަކަށް ބޭނުންވާ އެހެންވެސް ހިދުމަތެއް ދިނުމަށްޓަކައި އަތޮޅުތަކުގެ އެތެރެވަރިން ބޭރުގައިވާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުގައި ގާއިމުކުރާ ވަސީލަތަށެވެ.
އައިސްޕްލާންޓް
"އައިސްޕްލާންޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސް ރައްކާތެރިކޮށް ތާޒާކަންމަތީ ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ އައިސް ތައްޔާރުކުރުމަށްޓަކައި މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ށަރުތު ފުރިހަމަވާ ތަންތަނަށެވެ.
މަސް ޕްރޮސެސްކުރުން
"މަސް ޕްރޮސެސްކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގިނަ ދުވަހަށް ބެހެއްޓުމަކަށްޓަކައި ޕެކެޓްކުރުމަށް ނުވަތަ ބަންދުކުރުމަށް ނުވަތަ މަހަށް އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް ހިންގާ ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
ކުށް
"ކުށް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މި ގާނޫނުގައި ކުށެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ، އިދާރީ ކުށްތަކަށެވެ.
ސަރަހައްދު
"ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ 3 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދަށެވެ.
ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން
"ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުންނަށް އެމީހުންގެ އިޖްތިމާއީ، އިގްތިސާދީ އަދި ސަގާފީ ދުޅަހެޔޮކަން ލިއްބައިދިނުމަށްޓަކައި، ތިރީގައިވާ ކަންކަން ކުރުމާއެކު، ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް ބަލަހައްޓައި، ބޭނުންކޮށް، އިތުރުކޮށް އަދި ތަރައްގީކުރުމަށެވެ.
އަމިއްލަ ބޭނުމަށް ކުރާ މަސްވެރިކަން
"އަމިއްލަ ބޭނުމަށް ކުރާ މަސްވެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބާނާ ނުވަތަ ހިފާ މަހަކީ މަސް ބާނާ ފަރާތް ނުވަތަ ފަރާތްތަކުގެ އާއިލާއިން ސީދާ ކެއުމަށް މަސް ބޭނުންކުރާ، އަދި އަމިއްލަ ގޮތުން ނުވަތަ މެދުވެރިއެއް މެދުވެރިކޮށްނަމަވެސް ވިޔަފާރީގެ ނުވަތަ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ އެއްވެސް ބޭނުމަކަށް އެ މަސްވެރިކަމުން ބާނާ މަސް ވިއްކާ ނުލާ މަސްވެރިކަމަށެވެ.
ފަރާތް ނުވަތަ "މީހުން"
"ފަރާތް" ނުވަތަ "މީހުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަބީއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަށެވެ. "ދިވެހިރައްޔިތުން" ނުވަތަ "ދިވެހިން" އަށް ހަވާލާދެވޭއިރު ތަބީއީ ށަހްސާއި ގާނޫނީ ށަހްސު ހިމެނޭނެއެވެ.
މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރުގެ ގޮތުގައި ކުރާ މަސްވެރިކަން
"މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރުގެ ގޮތުގައި ކުރާ މަސްވެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމިއްލަ ބޭނުމަށާއި އިގްތިސާދީ ގޮތުން މަންފާ ހޯދުމަށްޓަކައި ވިއްކުން، އެކްސްޕޯރޓުކުރުންފަދަ ބޭނުމެއް ނުހިމެނޭގޮތަށް މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ގޮތުންނާއި ކުޅިވަރެއްގެ ގޮތުން ކުރާ މަސްވެރިކަމަށާއި އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ގޮތުން، ސީދާ މުނިފޫހިފިލުވުމަށް ނުވަތަ ކުޅިވަރަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ނުވަތަ ހިދުމަތެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ.
މަސްވެރިކަން ރާވައި، ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ސަރަހައްދީ ޖަމްއިއްޔާ
"މަސްވެރިކަން ރާވައި، ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ސަރަހައްދީ ޖަމްއިއްޔާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދުރު ހިސާބުތަކަށް ހިޖުރަކުރާ މަހުގެ ސްޓޮކްތަކާއި، ގައުމީގޮތުން މަސްވެރިކަން ބެލެހެއްޓޭ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި އަދި މާކަނޑުގައިވެސް އުޅޭ މަހުގެ ސްޓޮކާއި، އަދި މާކަނޑުގައި އުޅޭ އެނޫން ބާވަތްތައް ހިމާޔަތްކުރުމާއި، ބެލެހެއްޓުމާގުޅޭ ފިޔަވަޅުތައް އެކަށައެޅުމާއި، އަދި ބެލެހެއްޓުން ވިލަރެސްކުރުމުގެ ޒިންމާ މަތިކުރެވިފައިވާ ތިނެއް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ގައުމުތައް ހިމެނޭގޮތުން އުފައްދާފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖަމްއިއްޔާއަށެވެ.
މީހުން ނުވަތަ "ފަރާތް"
"މީހުން" ނުވަތަ "ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތަބީއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސަށެވެ. "ދިވެހިރައްޔިތުން" ނުވަތަ "ދިވެހިން" އަށް ހަވާލާދެވޭއިރު ތަބީއީ ށަހްސާއި ގާނޫނީ ށަހްސު ހިމެނޭނެއެވެ.
ވެރިފަރާތް
"ވެރިފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވެރިފަރާތުގެ ވާޖިބުތަކާއި ޒިންމާތައް އަދާކުރާ ނުވަތަ ވެރިފަރާތުގެ ހައްގު ލިބިގެންވާކަމަށް ބުނާ، ނުވަތަ އެ މީހެއްގެ އަމިއްލަ ހައިސިއްޔަތުން ނުވަތަ އެހެން މީހެއްގެ ފަރާތުން ކަމުގައިވިޔަސް ވެރިފަރާތުގެ ބާރުތަކާއި ވާޖިބުތައް އަދާކުރުމުގެ އިލްތިޒާމްތައް ގަބޫލުކުރާ ފަރާތާއި، ވެރިފަރާތާ އެހެން ފަރާތަކާ ގުޅިފައިވާ ފަރާތް ނުވަތަ ފަރާތްތައް، ނުވަތަ ގާނޫނީ ށަހްސެއްގެ މެނޭޖަރ، ޑިރެކްޓަރ ނުވަތަ ސެކްރެޓަރީއަށެވެ.
އޮޕަރޭޓަރު
"އޮޕަރޭޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވެރިފަރާތް، ޗާޓަރަރ، މާސްޓަރު އަދި އެ އުޅަނދު ދުއްވައިގެން ހޯދާ އިގްތިސާދީ ނުވަތަ މާލީ ފައިދާ ލިބޭ ފަރާތް ހިމެނޭގޮތުން، އެ އުޅަނދާ ހަވާލުވެހުރި، އެ އުޅަނދު ހިންގުމަށް ޒިންމާކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ އުޅަނދަށް އިރުށާދުތައް ދޭ ނުވަތަ ކޮންޓްރޯލްކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ.
މާސްޓަރު
"މާސްޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަސްވެރިކަންކުރާ އުޅަނދެއްގައި، އެ ވަގުތަކު ހުރި އެންމެ އިސް ޒިންމާ ހަވާލުވެފައިވާ ފަރާތަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތައް
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތައް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 6/1996 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާބެހޭ ގާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެތެރޭ ކަނޑާއި އާކިޕެލެޖިކް ކަނޑާއި ސަރަހައްދީ ކަނޑު އަދި ހާއްސަ އިގްތިސާދީ ކަނޑަށެވެ.