ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
ޑިވެލޮޕަރު
"ޑިވެލޮޕަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމަށް އެދޭ، އަދި، އެފަދަ ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމުގެ ޕާރމިޓް ދޫކުރެވޭ ފަރާތަށެވެ. އަދި، ޒޯނުގައި ހުންނަންޖެހޭ މާއްދީ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި ފަސޭހަތައް ގާއިމުކޮށް، އެ ޒޯން ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމުގެ އާންމު އަދި އިސް ޒިންމާ އުފުލައި، އެ ޒޯނުގެ މުޅި މެނޭޖްމަންޓް ކޮންޓްރޯލްކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
ހައި ޓެކްނޮލޮޖީ ޕާކް
"ހައި ޓެކްނޮލޮޖީ ޕާކް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެތަނެއް މެދުވެރިކޮށް އެންމެ ޒަމާނީ ޓެކްނޮލޮޖީއާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ކުރިއަރުވައި އާލާކޮށް، އެ ވަސީލަތްތަކުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން ދިރިއުޅުމުގެ އޮށްޓަރާއި ފެންވަރު މަތިކުރުމަށް ބާރުއަޅާ ނުވަތަ އެކަމަށް މަގުފަހިކުރާ މަސައްކަތްތަކާއި ދިރާސާއާއި ތައުލީމާއި ވިޔަފާރިއަށް ހާއްސަކުރެވިގެން އުފައްދާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް
"އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އާންމުގޮތެއްގައި ރެސިޑެންޓުންނަށް ސީދާ ހިދުމަތް ނުދެވޭގޮތަށް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިނުން ހުއްދަ އިނާޔަތްތައް ލިބޭގޮތަށް، އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް ލައިސަންސެއް ހޯދައިގެން، އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސްގެ ގޮތުގައި، ޒޯނެއްގައި ގާއިމުކޮށް ހިންގާ، އަންނަނިވި ހިދުމަތްތަކަށް ނުވަތަ އެ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން ހިދުމަތަކަށެވެ (ހ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ބޭންކިންގގެ ހިދުމަތް؛ (ށ) ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ހިދުމަތް؛ (ނ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ އިންށުއަރަންސްގެ ހިދުމަތް؛ (ރ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ފައިނޭންސް ލީސިންގ ހިދުމަތް؛ (ބ) ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ކަލެކްޓިވް އިންވެސްޓްމަންޓް ސްކީމްގެ ހިދުމަތް؛ އަދި (ޅ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ ނުވަތަ ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ އެހެނިހެން މާލީ ހިދުމަތްތައް.
ސިންގަލް ފެކްޓްރީ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން
"ސިންގަލް ފެކްޓްރީ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުރިއެރުވުމަށް ބޭނުންވާ ވަކި ސިނާއަތެއް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއެއް ފާހަގަކޮށް، އެ ސިނާއަތް ނުވަތަ ވިޔަފާރި ހިންގާ ފަރާތްތަކަށް އިނާޔަތް ދީގެން، އެ ސިނާއަތް ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ އުފެއްދުންތައް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް އަމާޒުކޮށް ހިންގޭ ސިނާއަތަކަށް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއަކަށެވެ.
ފްރީ ޕޯޓް
"ފްރީ ޕޯޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަތުރުވެރިކަމުގެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، ރީޓެއިލް ވިޔަފާރީގެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، ތަނުގައި މީހުންނަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، އާންމު ބޭނުންތަކުގެ ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކުރެވިގެންވާ، އަދި މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިނުން ހުއްދަ އިނާޔަތްތައް ލިބޭގޮތަށް ހާއްސަކުރެވޭ ރަށަކަށް ނުވަތަ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އެންޓަރޕްރައިސް ޒޯން
"އެންޓަރޕްރައިސް ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ތަރައްގީކުރަން ބޭނުންވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވަކި ސަރަހައްދެއް ފާހަގަކޮށް، އެ ސަރަހައްދުގައި ވަކި ބާވަތެއްގެ އުފެއްދުންތެރިކަމެއް އާލާކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި، ނުވަތަ ވަކި ބާވަތެއްގެ ވިޔަފާރިއެއް އެ ސަރަހައްދުގައި ކުރިއެރުވުމުގެ ބޭނުމުގައި، އެ ސަރަހައްދުގައި ގާއިމުކޮށް ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށް ޓެކުހާގުޅޭ އިނާޔަތް ދީގެން، ނުވަތަ މާލީ އިނާޔަތްތައް ދީގެން، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހާއްސަ އިނާޔަތްތައް ދީގެން، އެ ސަރަހައްދު ހަރަކާތްތެރިކުރުވައި ތިޔާގިކުރުވުމުގެ މައްޗަށް އަމާޒުކޮށް އުފައްދާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯން
"ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ، އަދި އެ ސަރަހައްދަށް އެތެރެކުރާ މުދާ އެ ސަރަހައްދަށް އެތެރެކުރުމަށްފަހު، އެ މުދާ ޓްރާންށިޕްކުރުމަށް ނުވަތަ ރައްކާކޮށްފައި ބެހެއްޓުމަށް، ނުވަތަ ގުދަންކުރުމަށް، ނުވަތަ ރީޕެކްކުރުމަށް ނުވަތަ މުދަލެއްގެ ވެލިޔު އެޑްކުރުމަށް ހާއްސަކުރެވިގެންވާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް، ވަކިން ބެލެހެއްޓޭގޮތަށް އިން ވަކިކުރެވިފައިވާ، އަދި ވައިގެ ބަނދަރެއް ނުވަތަ ކަނޑުގެ ބަނދަރަކާ އިންވެގެންވާގޮތަށް ގާއިމުކުރެވޭ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން
"އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ރާއްޖޭގައި އުފެދޭ ތަކެތި ނުވަތަ ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރެވޭ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން އުފައްދާ މުދާ އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން އިންތިޒާމުކުރެވިގެންވާ، އަދި އެތަނުން ލިބެން ހުންނަ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން މުދާ އުފައްދާ އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް ފަސޭހަވާނެގޮތަށް އިންތިޒާމުކުރެވިގެންވާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އިންޑަސްޓްރިއަލް އެސްޓޭޓް
"އިންޑަސްޓްރިއަލް އެސްޓޭޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން ކަނޑައެޅޭ ވަކި ޒޯނެއްގައި ހިމެނޭ ބިން ބައިކޮށް، އެކި ބައިތަކުގައި އެކި ވައްތަރުގެ އުމްރާނީ އަދި އާންމު ހިދުމަތުގެ ބޭނުންތައް ހާސިލުކުރެވޭނެގޮތަށް ޑިޒައިންކުރެވޭ، އަދި އެ ޒޯނުގައި އިންވެސްޓްކުރާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަކަށް އެކުގައި ބޭނުންކުރެވޭނެގޮތަށް، އަދި އެކުގައި ހިއްސާކުރެވޭގޮތަށް، އަދި އެތަންތަނުން އެމީހުންނަށް އެކުގައި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭގޮތަށް، މައިގަނޑު ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯން
"ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯން" ނުވަތަ "ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިން ވަކިކުރެވިގެންވާ ނުވަތަ އިން ފާހަގަކުރެވިގެންވާ ވަކި ޖިއޮގްރަފިކް ސަރަހައްދެއްގައި، އެއް ޑިވެލޮޕަރެއްގެ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން، ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާ ނުވަތަ ހިންގާ ނުވަތަ ގާއިމުކުރާ ފަރާތްތަކަށް ހާއްސަ އިނާޔަތްތަކެއް ލިބިދެވޭ ގޮތަށް، އަދި އެ ސަރަހައްދަކީ، އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީއާއި އެކްސްޕޯޓް ޑިއުޓީ ދެއްކުމާގުޅޭ އުސޫލުތަކަށް ބަލާއިރު، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިވެހި ކަސްޓަމްސްގެ އާންމު އިހްތިސާސްއިން އެކަހެރިކުރެވިގެންވާ، ވަކި ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި، އިންތިޒާމްކުރެވިގެން ހިންގާ ސަރަހައްދަކަށެވެ. އަދި، ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯނުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2014) ގެ 10 ވަނަ މާއްދާއިން ފެށިގެން 17 ވަނަ މާއްދާގެ ނިޔަލަށް މާނަކޮށްދީފައިވާ ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯނުގެ ތަފާތު ބާވަތްތައް ކަމާގުޅޭ ނިސްބަތަށް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ޕާރމިޓް
"ޕާރމިޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމަށް ޑިވެލޮޕަރަކު ހުށަހެޅުމުން ދެވޭ އިނީށިއަލް ޕާރމިޓްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އެ ޑިވެލޮޕަރަކު ހުށަހަޅާ ތަފްސީލު ލިޔުންތައް ދިރާސާކުރުމަށްފަހު، އެ ޒޯން ގާއިމުކުރުމަށް ފެންނަކަމަށް ކަނޑައަޅައި، ބޯޑުން ދޭ ރަސްމީ ހުއްދައަށެވެ.
ޓެކްސް ކްރެޑިޓް
"ޓެކްސް ކްރެޑިޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއްގައި ހިންގާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އާންމު އުސޫލުން ދައްކަންޖެހޭ ޓެކުހުގެ މިންވަރުން އަޅާކެނޑުމަށް އެ ޑިވެލޮޕަރަށް ނުވަތަ އިންވެސްޓަރަށް ލިބިދެވޭ ފުރުސަތަށެވެ. ނުވަތަ އިނާޔަތަށެވެ.
ޓެކްސް ރިލީފް
"ޓެކްސް ރިލީފް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއްގައި ހިންގާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އާންމު އުސޫލުން ދައްކަންޖެހޭ ޓެކުހުގެ މިންވަރަށް، އެ ޒޯނުގެ ޑިވެލޮޕަރަށް ނުވަތަ އިންވެސްޓަރަށް ދެވޭ ލުޔަކަށެވެ.
ޒޯން
"ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނުގެ ގޮތުގައި މާނަކޮށްދީފައިވާ މިނިވަން ވިޔަފާރި ސަރަހައްދަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދު
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ކަސްޓަމްސް ޕްރޮސީޖަރުތައް ހިނގާ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދުތަކަށެވެ. އޭގެތެރޭގައި ޒޯން ފިޔަވައި މުޅި ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދު ހިމެނިގެންވެއެވެ.
ޑިވެލޮޕަރު
"ޑިވެލޮޕަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމަށް އެދޭ، އަދި، އެފަދަ ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމުގެ ޕާރމިޓް ދޫކުރެވޭ ފަރާތަށެވެ. އަދި، ޒޯނުގައި ހުންނަންޖެހޭ މާއްދީ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި ފަސޭހަތައް ގާއިމުކޮށް، އެ ޒޯން ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމުގެ އާންމު އަދި އިސް ޒިންމާ އުފުލައި، އެ ޒޯނުގެ މުޅި މެނޭޖްމަންޓް ކޮންޓްރޯލްކުރާ ފަރާތަކަށެވެ.
ހައި ޓެކްނޮލޮޖީ ޕާކް
"ހައި ޓެކްނޮލޮޖީ ޕާކް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެތަނެއް މެދުވެރިކޮށް އެންމެ ޒަމާނީ ޓެކްނޮލޮޖީއާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ކުރިއަރުވައި އާލާކޮށް، އެ ވަސީލަތްތަކުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން ދިރިއުޅުމުގެ އޮށްޓަރާއި ފެންވަރު މަތިކުރުމަށް ބާރުއަޅާ ނުވަތަ އެކަމަށް މަގުފަހިކުރާ މަސައްކަތްތަކާއި ދިރާސާއާއި ތައުލީމާއި ވިޔަފާރިއަށް ހާއްސަކުރެވިގެން އުފައްދާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް
"އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އާންމުގޮތެއްގައި ރެސިޑެންޓުންނަށް ސީދާ ހިދުމަތް ނުދެވޭގޮތަށް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިނުން ހުއްދަ އިނާޔަތްތައް ލިބޭގޮތަށް، އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސް ލައިސަންސެއް ހޯދައިގެން، އޯފްށޯރ ފައިނޭންށަލް ސަރވިސަސްގެ ގޮތުގައި، ޒޯނެއްގައި ގާއިމުކޮށް ހިންގާ، އަންނަނިވި ހިދުމަތްތަކަށް ނުވަތަ އެ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން ހިދުމަތަކަށެވެ (ހ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ބޭންކިންގގެ ހިދުމަތް؛ (ށ) ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ސެކިއުރިޓީޒްގެ ހިދުމަތް؛ (ނ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ އިންށުއަރަންސްގެ ހިދުމަތް؛ (ރ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ފައިނޭންސް ލީސިންގ ހިދުމަތް؛ (ބ) ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ ކަލެކްޓިވް އިންވެސްޓްމަންޓް ސްކީމްގެ ހިދުމަތް؛ އަދި (ޅ) މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ ނުވަތަ ކެޕިޓަލް މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަކުރާ އެހެނިހެން މާލީ ހިދުމަތްތައް.
ސިންގަލް ފެކްޓްރީ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން
"ސިންގަލް ފެކްޓްރީ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުރިއެރުވުމަށް ބޭނުންވާ ވަކި ސިނާއަތެއް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއެއް ފާހަގަކޮށް، އެ ސިނާއަތް ނުވަތަ ވިޔަފާރި ހިންގާ ފަރާތްތަކަށް އިނާޔަތް ދީގެން، އެ ސިނާއަތް ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ އުފެއްދުންތައް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް އަމާޒުކޮށް ހިންގޭ ސިނާއަތަކަށް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއަކަށެވެ.
ފްރީ ޕޯޓް
"ފްރީ ޕޯޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ފަތުރުވެރިކަމުގެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، ރީޓެއިލް ވިޔަފާރީގެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، ތަނުގައި މީހުންނަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތަކާއި، އާންމު ބޭނުންތަކުގެ ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކުރެވިގެންވާ، އަދި މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިނުން ހުއްދަ އިނާޔަތްތައް ލިބޭގޮތަށް ހާއްސަކުރެވޭ ރަށަކަށް ނުވަތަ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އެންޓަރޕްރައިސް ޒޯން
"އެންޓަރޕްރައިސް ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ތަރައްގީކުރަން ބޭނުންވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވަކި ސަރަހައްދެއް ފާހަގަކޮށް، އެ ސަރަހައްދުގައި ވަކި ބާވަތެއްގެ އުފެއްދުންތެރިކަމެއް އާލާކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި، ނުވަތަ ވަކި ބާވަތެއްގެ ވިޔަފާރިއެއް އެ ސަރަހައްދުގައި ކުރިއެރުވުމުގެ ބޭނުމުގައި، އެ ސަރަހައްދުގައި ގާއިމުކޮށް ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށް ޓެކުހާގުޅޭ އިނާޔަތް ދީގެން، ނުވަތަ މާލީ އިނާޔަތްތައް ދީގެން، ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހާއްސަ އިނާޔަތްތައް ދީގެން، އެ ސަރަހައްދު ހަރަކާތްތެރިކުރުވައި ތިޔާގިކުރުވުމުގެ މައްޗަށް އަމާޒުކޮށް އުފައްދާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯން
"ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ، އަދި އެ ސަރަހައްދަށް އެތެރެކުރާ މުދާ އެ ސަރަހައްދަށް އެތެރެކުރުމަށްފަހު، އެ މުދާ ޓްރާންށިޕްކުރުމަށް ނުވަތަ ރައްކާކޮށްފައި ބެހެއްޓުމަށް، ނުވަތަ ގުދަންކުރުމަށް، ނުވަތަ ރީޕެކްކުރުމަށް ނުވަތަ މުދަލެއްގެ ވެލިޔު އެޑްކުރުމަށް ހާއްސަކުރެވިގެންވާ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް، ވަކިން ބެލެހެއްޓޭގޮތަށް އިން ވަކިކުރެވިފައިވާ، އަދި ވައިގެ ބަނދަރެއް ނުވަތަ ކަނޑުގެ ބަނދަރަކާ އިންވެގެންވާގޮތަށް ގާއިމުކުރެވޭ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން
"އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިންގ ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ރާއްޖޭގައި އުފެދޭ ތަކެތި ނުވަތަ ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރެވޭ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން އުފައްދާ މުދާ އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން އިންތިޒާމުކުރެވިގެންވާ، އަދި އެތަނުން ލިބެން ހުންނަ ވަސީލަތްތަކާއި ހިދުމަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން މުދާ އުފައްދާ އެކްސްޕޯޓްކުރުމަށް ފަސޭހަވާނެގޮތަށް އިންތިޒާމުކުރެވިގެންވާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
އިންޑަސްޓްރިއަލް އެސްޓޭޓް
"އިންޑަސްޓްރިއަލް އެސްޓޭޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން ކަނޑައެޅޭ ވަކި ޒޯނެއްގައި ހިމެނޭ ބިން ބައިކޮށް، އެކި ބައިތަކުގައި އެކި ވައްތަރުގެ އުމްރާނީ އަދި އާންމު ހިދުމަތުގެ ބޭނުންތައް ހާސިލުކުރެވޭނެގޮތަށް ޑިޒައިންކުރެވޭ، އަދި އެ ޒޯނުގައި އިންވެސްޓްކުރާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަކަށް އެކުގައި ބޭނުންކުރެވޭނެގޮތަށް، އަދި އެކުގައި ހިއްސާކުރެވޭގޮތަށް، އަދި އެތަންތަނުން އެމީހުންނަށް އެކުގައި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭގޮތަށް، މައިގަނޑު ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯން
"ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯން" ނުވަތަ "ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އިން ވަކިކުރެވިގެންވާ ނުވަތަ އިން ފާހަގަކުރެވިގެންވާ ވަކި ޖިއޮގްރަފިކް ސަރަހައްދެއްގައި، އެއް ޑިވެލޮޕަރެއްގެ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން، ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާ ނުވަތަ ހިންގާ ނުވަތަ ގާއިމުކުރާ ފަރާތްތަކަށް ހާއްސަ އިނާޔަތްތަކެއް ލިބިދެވޭ ގޮތަށް، އަދި އެ ސަރަހައްދަކީ، އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީއާއި އެކްސްޕޯޓް ޑިއުޓީ ދެއްކުމާގުޅޭ އުސޫލުތަކަށް ބަލާއިރު، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ދިވެހި ކަސްޓަމްސްގެ އާންމު އިހްތިސާސްއިން އެކަހެރިކުރެވިގެންވާ، ވަކި ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި، އިންތިޒާމްކުރެވިގެން ހިންގާ ސަރަހައްދަކަށެވެ. އަދި، ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯނުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 24/2014) ގެ 10 ވަނަ މާއްދާއިން ފެށިގެން 17 ވަނަ މާއްދާގެ ނިޔަލަށް މާނަކޮށްދީފައިވާ ސްޕެށަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯނުގެ ތަފާތު ބާވަތްތައް ކަމާގުޅޭ ނިސްބަތަށް ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
ޕާރމިޓް
"ޕާރމިޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއް ގާއިމުކުރުމަށް ޑިވެލޮޕަރަކު ހުށަހެޅުމުން ދެވޭ އިނީށިއަލް ޕާރމިޓްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އެ ޑިވެލޮޕަރަކު ހުށަހަޅާ ތަފްސީލު ލިޔުންތައް ދިރާސާކުރުމަށްފަހު، އެ ޒޯން ގާއިމުކުރުމަށް ފެންނަކަމަށް ކަނޑައަޅައި، ބޯޑުން ދޭ ރަސްމީ ހުއްދައަށެވެ.
ޓެކްސް ކްރެޑިޓް
"ޓެކްސް ކްރެޑިޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއްގައި ހިންގާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އާންމު އުސޫލުން ދައްކަންޖެހޭ ޓެކުހުގެ މިންވަރުން އަޅާކެނޑުމަށް އެ ޑިވެލޮޕަރަށް ނުވަތަ އިންވެސްޓަރަށް ލިބިދެވޭ ފުރުސަތަށެވެ. ނުވަތަ އިނާޔަތަށެވެ.
ޓެކްސް ރިލީފް
"ޓެކްސް ރިލީފް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނެއްގައި ހިންގާ އިގްތިސާދީ މަސައްކަތަކާ ގުޅިގެން އާންމު އުސޫލުން ދައްކަންޖެހޭ ޓެކުހުގެ މިންވަރަށް، އެ ޒޯނުގެ ޑިވެލޮޕަރަށް ނުވަތަ އިންވެސްޓަރަށް ދެވޭ ލުޔަކަށެވެ.
ޒޯން
"ޒޯން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ޒޯނުގެ ގޮތުގައި މާނަކޮށްދީފައިވާ މިނިވަން ވިޔަފާރި ސަރަހައްދަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދު
"ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސް ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަސްޓަމްސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައި ކަސްޓަމްސް ޕްރޮސީޖަރުތައް ހިނގާ ކަސްޓަމްސް ސަރަހައްދުތަކަށެވެ. އޭގެތެރޭގައި ޒޯން ފިޔަވައި މުޅި ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދު ހިމެނިގެންވެއެވެ.