ގާނޫނީ ރަދީފު
"ފޮމިއުލޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމާޒުކުރެވޭ ބޭނުމުން ނަތީޖާ ނެރުމަށާއި، ފަސޭހަކަމާއި ރައްކައުތެރިކަމާއެކު ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތަށް ރިއާޔަތްކޮށްގެން ފައިދާ ނެރެވޭ އުފެއްދުމަކަށް ހެދުމަށް ތާސީރު ހުންނަ އެއް މާއްދާ ނުވަތަ އެތައް މާއްދާއަކާއި، ތާސީރު ނުހުންނަ މާއްދާތައް އެކުލެވޭ ގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ގޮތަށެވެ.
"ޖެނެރިކް ނަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތާސީރު އެކުލެވޭ މާއްދާ އުފެދިފައިވާ ގޮތަށް ބަލައިގެން ކެމިކަލާބެހޭ އިލްމުވެރިން ދީފައިވާ ނަމަށެވެ. މި ނަމަށް ކެމިކަލް ނަމޭވެސް ކިޔައެވެ.
"ވިޔަފާރި ނަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑް އުފައްދާ ފަރާތުން ވިޔަފާރި މަރުކާގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ބްރޭންޑް ނަމަށެވެ.
"ންމު ނަންއާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑަށް ނަންދިނުމުގައި، ޕެސްޓިސައިޑުގައި ތާސީރު ހުންނަ މާއްދާއަށް އާންމުކޮށް ކިޔާ ނަމަށް ނުވަތަ "ކޮމަން ނޭމް" އަށެވެ.
"ކަންވާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑުގެ އުފެއްދުން ބަންދުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗަށް ނުވަތަ "ކޮންޓެއިނަރ" އަށެވެ.
"ޒިރާއީ އުފެއްދުންތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދަނޑުގޮވާންކުރުމާއި، ކެއިންބުއިމަށާއި، ފޭރާންލުމުގެ ބޭނުންތަކަށް ޖަނަވާރު ގެންގުޅެ އާލާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއެރުވުމަށެވެ.
"ހާސާވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުންނާއި އެހެނިހެން ދިރުންތައް ނުވަތަ މާހައުލާ ހަމައަށް ޕެސްޓިސައިޑް ނުވަތަ ޕެސްޓިސައިޑުން ދެމިހުންނަ އަސަރު ފޯރައި، ޕެސްޓިސައިޑަށް ހުށަހެޅުމަށް ނުވަތަ "އެކްސްޕޯޒަރ" އަށެވެ.
"މާއްދާގެ ރައްކައުތެރިކަމުގެ މައުލޫމާތު ކަރުދާސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑުގެ ކެމިކަލްގެ ހާއްސަ ސިފަތަކާއި، ވިހައިގެ ތާސީރާއި، ފުރަތަމަ ސިއްހީ އެހީއާއި، އަރައްކާއާއި، ހަށި ރައްކައުތެރިކޮށްދޭ ސާމާނާއި، ޕެސްޓިސައިޑް ނީރުންވުމާއި، ވެރުމާއި، އަލިފާނުގެ ހާދިސާއެއް ހިނގާ ހިނދުގައްޔާއި، ޕެސްޓިސައިޑް އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިއުމުގައި ހިނގާ ހާދިސާތަކުގައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ ކުއްލި އިޖުރާއަތުތަކާ ބެހޭގޮތުން ޕެސްޓިސައިޑް އުފައްދާ ފަރާތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރައްކައުތެރިކަމުގެ މައުލޫމާތު ކަރުދާހަށް ނުވަތަ "މެޓީރިއަލް ސޭފްޓީ ޑޭޓާ ށީޓް" އަށެވެ.
"ޕެސްޓިސައިޑުގެ ލޭބަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑް ބަންދުކޮށްފައިވާ ކަންވާރުގައްޔާއި، ކަންވާރު ލައިފައިވާ ފޮށީގެ ބޭރުގައި ހަރުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ޗާޕުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ކުރަހައިފައިވާ ގާނޫނީ ލިޔުންކޮޅުތަކަށެވެ.
"ނަތީޖާ ނެރުމުގެ ގާބިލުކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑަށް ލިބިފައިވާ، އަމާޒުކުރެވޭ ޕެސްޓަށާއި، އަސަރުކުރުމުގެ ކުޅެދުމަށެވެ.
"ޕެސްޓިސައިޑުގެ ސްޕެސިފިކޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަރައްކާއާއި، ހިރާސްގެ ސިފަތަކާ ގުޅުންހުރި، ޕެސްޓިސައިޑުގައި އެކުލެވޭ ތާސީރު ހުންނަ ހާލިސް ބަޔަށާއި، ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ ޕެސްޓިސައިޑަށް ލިބިފައިވާ ކެމިކަލްގެ ހާއްސަ ސިފަތަކަށާއި، ފިޒިކަލް ހާއްސަ ސިފަތަކާއި، ޕެސްޓިސައިޑުގެ މާއްދާ ފެންނަން ހުންނަ ގޮތް ކަނޑައެޅުމަށް ގެންގުޅޭ އިންތަކާއި މިންތަކަށެވެ. މިގޮތުން މި ސްޕެސިފިކޭށަން ހަވާލާދީފައިވާނީ، WHO/FAO އިން ވަޒަންކޮށް، މިންކޮށް އާންމުކޮށްފައިވާ ޕެސްޓިސައިޑުގެ ފެންވަރާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"އެފް.އޭ.އޯ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޔުނައިޓެޑް ނޭށަންސްގެ ފުޑް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ އޯގަނައިޒޭށަނަށެވެ.
"ލޮގް ފޮތް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ އުޅަނދުފަހަރުން ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭ ދުވަހު މަސްވެރިކަމުގެ ރެކޯޑް ފުރިހަމަކުރާ ފޮތަށެވެ.
"ކޯޓާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފާނައިގެ ސުޓޮކުގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ރިއާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ރާއްޖެއިން ފާނަބޭނޭނެ ކަމަށް ކަނޑައަޅާ އެންމެ މަތީ މިނަށެވެ.
"ދިރޭމަސް ނުވަތަ ދިރޭ ފާނަ ގެންގުޅުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނު ހިންގާ ސަރަހައްދުން ބާނައިގެން ނުވަތަ ހިފައިގެން ނުވަތަ ނަގައިގެން އެކުސްޕޯރޓުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ނުވަތަ އެކުސްޕޯރޓުކުރާ ފަރާތަކަށް ވިއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި ނުވަތަ ރިސޯޓުތަކަށް ވިއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި ކޮށީގައި ނުވަތަ ޓޭންކުގައި ނުވަތަ އުޅަނދުފަހަރުގައި ދިރުވައިގެން މަސްގެންގުޅުމަށެވެ.
"ފޮމިއުލޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަމާޒުކުރެވޭ ބޭނުމުން ނަތީޖާ ނެރުމަށާއި، ފަސޭހަކަމާއި ރައްކައުތެރިކަމާއެކު ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތަށް ރިއާޔަތްކޮށްގެން ފައިދާ ނެރެވޭ އުފެއްދުމަކަށް ހެދުމަށް ތާސީރު ހުންނަ އެއް މާއްދާ ނުވަތަ އެތައް މާއްދާއަކާއި، ތާސީރު ނުހުންނަ މާއްދާތައް އެކުލެވޭ ގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ގޮތަށެވެ.
"ޖެނެރިކް ނަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ތާސީރު އެކުލެވޭ މާއްދާ އުފެދިފައިވާ ގޮތަށް ބަލައިގެން ކެމިކަލާބެހޭ އިލްމުވެރިން ދީފައިވާ ނަމަށެވެ. މި ނަމަށް ކެމިކަލް ނަމޭވެސް ކިޔައެވެ.
"ވިޔަފާރި ނަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑް އުފައްދާ ފަރާތުން ވިޔަފާރި މަރުކާގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ބްރޭންޑް ނަމަށެވެ.
"ންމު ނަންއާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑަށް ނަންދިނުމުގައި، ޕެސްޓިސައިޑުގައި ތާސީރު ހުންނަ މާއްދާއަށް އާންމުކޮށް ކިޔާ ނަމަށް ނުވަތަ "ކޮމަން ނޭމް" އަށެވެ.
"ކަންވާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑުގެ އުފެއްދުން ބަންދުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗަށް ނުވަތަ "ކޮންޓެއިނަރ" އަށެވެ.
"ޒިރާއީ އުފެއްދުންތެރިކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދަނޑުގޮވާންކުރުމާއި، ކެއިންބުއިމަށާއި، ފޭރާންލުމުގެ ބޭނުންތަކަށް ޖަނަވާރު ގެންގުޅެ އާލާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއެރުވުމަށެވެ.
"ހާސާވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުންނާއި އެހެނިހެން ދިރުންތައް ނުވަތަ މާހައުލާ ހަމައަށް ޕެސްޓިސައިޑް ނުވަތަ ޕެސްޓިސައިޑުން ދެމިހުންނަ އަސަރު ފޯރައި، ޕެސްޓިސައިޑަށް ހުށަހެޅުމަށް ނުވަތަ "އެކްސްޕޯޒަރ" އަށެވެ.
"މާއްދާގެ ރައްކައުތެރިކަމުގެ މައުލޫމާތު ކަރުދާސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑުގެ ކެމިކަލްގެ ހާއްސަ ސިފަތަކާއި، ވިހައިގެ ތާސީރާއި، ފުރަތަމަ ސިއްހީ އެހީއާއި، އަރައްކާއާއި، ހަށި ރައްކައުތެރިކޮށްދޭ ސާމާނާއި، ޕެސްޓިސައިޑް ނީރުންވުމާއި، ވެރުމާއި، އަލިފާނުގެ ހާދިސާއެއް ހިނގާ ހިނދުގައްޔާއި، ޕެސްޓިސައިޑް އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިއުމުގައި ހިނގާ ހާދިސާތަކުގައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ ކުއްލި އިޖުރާއަތުތަކާ ބެހޭގޮތުން ޕެސްޓިސައިޑް އުފައްދާ ފަރާތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރައްކައުތެރިކަމުގެ މައުލޫމާތު ކަރުދާހަށް ނުވަތަ "މެޓީރިއަލް ސޭފްޓީ ޑޭޓާ ށީޓް" އަށެވެ.
"ޕެސްޓިސައިޑުގެ ލޭބަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޕެސްޓިސައިޑް ބަންދުކޮށްފައިވާ ކަންވާރުގައްޔާއި، ކަންވާރު ލައިފައިވާ ފޮށީގެ ބޭރުގައި ހަރުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ޗާޕުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ކުރަހައިފައިވާ ގާނޫނީ ލިޔުންކޮޅުތަކަށެވެ.
"ނަތީޖާ ނެރުމުގެ ގާބިލުކަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑަށް ލިބިފައިވާ، އަމާޒުކުރެވޭ ޕެސްޓަށާއި، އަސަރުކުރުމުގެ ކުޅެދުމަށެވެ.
"ޕެސްޓިސައިޑުގެ ސްޕެސިފިކޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަރައްކާއާއި، ހިރާސްގެ ސިފަތަކާ ގުޅުންހުރި، ޕެސްޓިސައިޑުގައި އެކުލެވޭ ތާސީރު ހުންނަ ހާލިސް ބަޔަށާއި، ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ ޕެސްޓިސައިޑަށް ލިބިފައިވާ ކެމިކަލްގެ ހާއްސަ ސިފަތަކަށާއި، ފިޒިކަލް ހާއްސަ ސިފަތަކާއި، ޕެސްޓިސައިޑުގެ މާއްދާ ފެންނަން ހުންނަ ގޮތް ކަނޑައެޅުމަށް ގެންގުޅޭ އިންތަކާއި މިންތަކަށެވެ. މިގޮތުން މި ސްޕެސިފިކޭށަން ހަވާލާދީފައިވާނީ، WHO/FAO އިން ވަޒަންކޮށް، މިންކޮށް އާންމުކޮށްފައިވާ ޕެސްޓިސައިޑުގެ ފެންވަރާބެހޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށެވެ.
"އެފް.އޭ.އޯ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ޔުނައިޓެޑް ނޭށަންސްގެ ފުޑް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ އޯގަނައިޒޭށަނަށެވެ.
"ލޮގް ފޮތް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ލައިސަންސް ލިބިފައިވާ އުޅަނދުފަހަރުން ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭ ދުވަހު މަސްވެރިކަމުގެ ރެކޯޑް ފުރިހަމަކުރާ ފޮތަށެވެ.
"ކޯޓާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފާނައިގެ ސުޓޮކުގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ރިއާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ރާއްޖެއިން ފާނަބޭނޭނެ ކަމަށް ކަނޑައަޅާ އެންމެ މަތީ މިނަށެވެ.
"ދިރޭމަސް ނުވަތަ ދިރޭ ފާނަ ގެންގުޅުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނު ހިންގާ ސަރަހައްދުން ބާނައިގެން ނުވަތަ ހިފައިގެން ނުވަތަ ނަގައިގެން އެކުސްޕޯރޓުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ނުވަތަ އެކުސްޕޯރޓުކުރާ ފަރާތަކަށް ވިއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި ނުވަތަ ރިސޯޓުތަކަށް ވިއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި ކޮށީގައި ނުވަތަ ޓޭންކުގައި ނުވަތަ އުޅަނދުފަހަރުގައި ދިރުވައިގެން މަސްގެންގުޅުމަށެވެ.