ގާނޫނީ ރަދީފު
"ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2016-12 (ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން ޖިނާއީ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ތުހުމަތުކުރެވިގެން އެ މީހަކާ ދެކޮޅަށް އެ ގާނޫނާއި، ގާނޫނު ނަންބަރު 2013-13 (އެންޓި-ޓޯޗަރ ގާނޫނު 2013) ގެ ދަށުން އެ ވަގުތަކު ތަހުގީގު ހިންގެމުންދާ ނުވަތަ އެ ވަގުތަކާ ހަމަޔަށް އެ ކުށުގެ ދަޢުވާ އުފުލިފައިނުވާ މީހާއަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ތަހުގީގު އިތުރަށް ކުރިޔަށް ނުގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ދަޢުވާ ނޫފުލުމަށް ނިންމޭ މީހާއަކީ ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށެއް ނުވަތަ އެއް ކުށަށްވުރެ ގިނަ ކުށް ކުރުމަށް އެއްވެސް ސިފައެއްގައި ބޭނުންކުރި ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރި މުދަލަށެވެ. އެގޮތުން ކުށެއް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރީ ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރީ އެ މުދަލުން ބައެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދަލުގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި އެ މުދާ ހިމެނޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ،
- ރާއްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ކޮންސައިންމަންޓުގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ހޯލްސޭލްކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ހޯލްސޭލްކޮށް ވިއްކި މުދަލުގެތެރޭގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ރީޓެއިލް މަރުހަލާގައިނަމަ، ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކި، ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ނަމަވެސް ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓަށްވުރެ ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑިއަށްވުރެ މަދު އަދަދެއްނަމަ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައި ބެލޭނީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓުގެ 1 (އެކެއް) ފޮށި ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑީގެ އެއް ބޮނޑިކަމުގައެވެ.
- ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާއަކުން ކުރާ އިންސްޕެކްށަނެއްގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރިކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި ގުދަންކޮށް ރައްކައުކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި އުފުލާ އުޅަނދަކުން މި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ފެނިއްޖެނަމަ، އެތަނެއްގައި ނުވަތަ އެ އުޅަނދެއްގައި އެވަގުތު ހުރި، މި ގަވާއިދަށް ނުފެތޭ ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތެއް ބެލޭ ނީ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައެވެ.
"ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނެއްގައި ކުށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއްވެސް ކުށެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން ސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް، ދިވެހިރާއްޖެއިން ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުން، ލިބޭ ނުވަތަ ހޯދާ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެފަދަ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލުން ހޯދާ ނުވަތަ ބަދަލުކޮށްފައިވާ މުދަލާއި، އެ މުދާ އިންވެސްޓްކޮށްގެން ލިބޭ މުދާވެސް ހިމެނެއެވެ.
"ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2016-12 (ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން ޖިނާއީ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ތުހުމަތުކުރެވިގެން އެ މީހަކާ ދެކޮޅަށް އެ ގާނޫނާއި، ގާނޫނު ނަންބަރު 2013-13 (އެންޓި-ޓޯޗަރ ގާނޫނު 2013) ގެ ދަށުން އެ ވަގުތަކު ތަހުގީގު ހިންގެމުންދާ ނުވަތަ އެ ވަގުތަކާ ހަމަޔަށް އެ ކުށުގެ ދަޢުވާ އުފުލިފައިނުވާ މީހާއަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ތަހުގީގު އިތުރަށް ކުރިޔަށް ނުގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ދަޢުވާ ނޫފުލުމަށް ނިންމޭ މީހާއަކީ ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށެއް ނުވަތަ އެއް ކުށަށްވުރެ ގިނަ ކުށް ކުރުމަށް އެއްވެސް ސިފައެއްގައި ބޭނުންކުރި ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރި މުދަލަށެވެ. އެގޮތުން ކުށެއް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރީ ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރީ އެ މުދަލުން ބައެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދަލުގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި އެ މުދާ ހިމެނޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ،
- ރާއްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ކޮންސައިންމަންޓުގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ހޯލްސޭލްކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ހޯލްސޭލްކޮށް ވިއްކި މުދަލުގެތެރޭގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ރީޓެއިލް މަރުހަލާގައިނަމަ، ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކި، ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ނަމަވެސް ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓަށްވުރެ ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑިއަށްވުރެ މަދު އަދަދެއްނަމަ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައި ބެލޭނީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓުގެ 1 (އެކެއް) ފޮށި ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑީގެ އެއް ބޮނޑިކަމުގައެވެ.
- ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާއަކުން ކުރާ އިންސްޕެކްށަނެއްގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރިކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި ގުދަންކޮށް ރައްކައުކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި އުފުލާ އުޅަނދަކުން މި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ފެނިއްޖެނަމަ، އެތަނެއްގައި ނުވަތަ އެ އުޅަނދެއްގައި އެވަގުތު ހުރި، މި ގަވާއިދަށް ނުފެތޭ ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތެއް ބެލޭ ނީ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައެވެ.
"ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނެއްގައި ކުށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއްވެސް ކުށެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން ސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް، ދިވެހިރާއްޖެއިން ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުން، ލިބޭ ނުވަތަ ހޯދާ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެފަދަ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލުން ހޯދާ ނުވަތަ ބަދަލުކޮށްފައިވާ މުދަލާއި، އެ މުދާ އިންވެސްޓްކޮށްގެން ލިބޭ މުދާވެސް ހިމެނެއެވެ.
"ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2016-12 (ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން ޖިނާއީ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ތުހުމަތުކުރެވިގެން އެ މީހަކާ ދެކޮޅަށް އެ ގާނޫނާއި، ގާނޫނު ނަންބަރު 2013-13 (އެންޓި-ޓޯޗަރ ގާނޫނު 2013) ގެ ދަށުން އެ ވަގުތަކު ތަހުގީގު ހިންގެމުންދާ ނުވަތަ އެ ވަގުތަކާ ހަމަޔަށް އެ ކުށުގެ ދަޢުވާ އުފުލިފައިނުވާ މީހާއަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ތަހުގީގު އިތުރަށް ކުރިޔަށް ނުގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ދަޢުވާ ނޫފުލުމަށް ނިންމޭ މީހާއަކީ ކުށުގެ ތުހުމަތުގައިވާ މީހެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށެއް ނުވަތަ އެއް ކުށަށްވުރެ ގިނަ ކުށް ކުރުމަށް އެއްވެސް ސިފައެއްގައި ބޭނުންކުރި ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރި މުދަލަށެވެ. އެގޮތުން ކުށެއް ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރީ ނުވަތަ ބޭނުންކުރަން ގަސްދުކުރީ އެ މުދަލުން ބައެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ މުދަލުގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި އެ މުދާ ހިމެނޭނެއެވެ.
"ކުށް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ،
- ރާއްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ކޮންސައިންމަންޓުގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ހޯލްސޭލްކުރާ މަރުހަލާގައިނަމަ، ހޯލްސޭލްކޮށް ވިއްކި މުދަލުގެތެރޭގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ރީޓެއިލް މަރުހަލާގައިނަމަ، ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކި، ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތަކަށެވެ.
- ނަމަވެސް ރީޓެއިލްކޮށް ވިއްކީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓަށްވުރެ ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑިއަށްވުރެ މަދު އަދަދެއްނަމަ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައި ބެލޭނީ 20 (ވިހި) ސިނގިރޭޓުގެ 1 (އެކެއް) ފޮށި ނުވަތަ 50 (ފަންސާސް) ބިޑީގެ އެއް ބޮނޑިކަމުގައެވެ.
- ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާއަކުން ކުރާ އިންސްޕެކްށަނެއްގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރިކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި ގުދަންކޮށް ރައްކައުކުރާ ތަނަކުން ނުވަތަ ތަކެތި އުފުލާ އުޅަނދަކުން މި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ހުރި ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ފެނިއްޖެނަމަ، އެތަނެއްގައި ނުވަތަ އެ އުޅަނދެއްގައި އެވަގުތު ހުރި، މި ގަވާއިދަށް ނުފެތޭ ދުންފަތުގެ ހުރިހާ ބާވަތެއް ބެލޭ ނީ، ކުށްކުރުމަށް ބޭނުންކުރި މުދާކަމުގައެވެ.
"ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނެއްގައި ކުށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއްވެސް ކުށެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން ސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތެއްގައިވިޔަސް، ދިވެހިރާއްޖެއިން ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުން، ލިބޭ ނުވަތަ ހޯދާ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެފަދަ ފައިސާ ނުވަތަ މުދަލުން ހޯދާ ނުވަތަ ބަދަލުކޮށްފައިވާ މުދަލާއި، އެ މުދާ އިންވެސްޓްކޮށްގެން ލިބޭ މުދާވެސް ހިމެނެއެވެ.