ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
އަދަބު ތަންފީޒުކުރާ އިދާރާ
"އަދަބު ތަންފީޒުކުރާ އިދާރާ" ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އެވަނީ، މޯލްޑިވްސް ކަރެކްށަނަލް ސަރވިސްއަށެވެ.
އަދަބު ލުއިކުރުން
"އަދަބު ލުއިކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއް، އެ އަދަބަށްވުރެ ލުއި އަދަބަކަށް ށަރުތަކާއެކު ނުވަތަ ށަރުތަކާނުލައި ނަމަވެސް ބަދަލުކޮށްދިނުމާއި، މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއްގެ މުއްދަތު ކުރުކޮށްދިނުމާއި، މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއް ތަންފީޒުކުރުން ފަސްކޮށްދިނުން ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
އަދުލު އިންސާފަށް ހުރަސްއެޅުން
"އަދުލު އިންސާފަށް ހުރަސްއެޅުން" ނުވަތަ "މިސްކެރިޖް އޮފް ޖަސްޓިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަދުލު އިންސާފު ގާއިމުކުރުމުގެ އެއްވެސް މަރުހަލާއެއްގައި، ދަށުކޯޓުތަކާއި އިސްތިއުނާފީ ކޯޓުތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށް، ނަހަމަ ނުފޫޒެއް ބޭނުންކުރުން؛ ނުވަތަ އަދުލު އިންސާފު ގާއިމުކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން އާންމުކޮށް، ނުވަތަ ށަރުއީ ވަކި މައްސަލައެއްގައި ވަކި ގޮތަކަށް ވަކި ކަމެއް ކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް އެއްވެސް ފަނޑިޔާރަކަށް ނުވަތަ ށަރުއީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ފަރާތަކަށް ނަހަމަ ނުފޫޒު ފޯރުވުން؛ ނުވަތަ އިސްވެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދަ ކަމެއް ކުރަން އުޅުމެވެ.
އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު، އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުން ދޭ ލިޔުމުގެ ނަމޫނާ.
އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ކޮމިށަނުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ކަމަށް ތަހުގީގަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު؛ އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ކޮމިށަނުން އެދުމުން، ކޮމިށަނުން ދޭ ފޯމެއްގައި އެ ފަރާތުން ލިޔާ ލިޔުން.
އަތުގެ ވެރިޔާ
"އަތުގެ ވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ ފައިސާއަށް ބަދަލުކުރެވޭ ގޮތުގައި ގެންގުޅޭ ލިޔުމެއް މި ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތެއްގެ މަތިން ލިބިފައިވާ ފަރާތަކަށެވެ.
އަތޮޅު ކައުންސިލް
"އަތޮޅު ކައުންސިލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ 230 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަތޮޅު ކައުންސިލަށެވެ.
އަތޮޅު ކައުންސިލްގެ އިދާރާ
"އަތޮޅު ކައުންސިލްގެ އިދާރާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، 7 އޮގަސްޓް 2008 ގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީއަށް އަމަލުކުރަން ފެށުނުއިރު، އަތޮޅު އޮފީސްތައް ކަމުގައި ބަލަމުންއައި ތަންތަނަށެވެ.
އަތޮޅު/ސިޓީ އިލެކްށަންސް ކޮމިޓީ
"އަތޮޅު/ސިޓީ އިލެކްށަންސް ކޮމިޓީ" ކަމުގައި ބުނެފައިއެވަނީ، އިންތިހާބާ ގުޅޭ އިދާރީ ކަންކަމާ، މިނޫންވެސް އިލެކްށަންސް ކޮމިށަނުން ހަވާލުކުރާ މަސައްކަތްތައް އެ އަތޮޅު/ ސިޓީގައި ކުރުމަށް އިލެކްށަންސް ކޮމިށަނުން ކަނޑައަޅާ 3 (ތިނެއް) މެންބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ކޮމިޓީއަށެވެ.
އަތޮޅުގެ އާބާދީ
"އަތޮޅުގެ އާބާދީ" ނުވަތަ "ރަށުގެ އާބާދީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އަތޮޅެއްގައި ނުވަތަ އެ ރަށެއްގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީއަށެވެ.
އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ އުފެއްދުންތައް
"އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ އުފެއްދުންތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ލަކުޑީގެ އުފެއްދުމާއި، ކުރެހުމާއި، ވިޔެފައިވާ ތަކެއްޗާއި، ކަންވާރުފަދަ ތަކެތި ހިމެނޭ ގޮތުން، އެކިއެކި އާލާތް ބޭނުންކޮށްގެން އަތުން އުފައްދާ ފަންނުވެރި އުފެއްދުންތަކަށެވެ.
އަލަށް ފެނުން (އާސާރީ ކަންކަމާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ އެ ތަނެއް ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއް، އޮތްކަން ނުވަތަ ހުރިކަން އޭގެ ކުރިން މީހުންނަށް އެނގިފައިނުވާ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް މީހަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކަށް ފެންނަ ފެނުމަށާއި، ކުރިން އެނިފައިވިޔަސް، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް ގެއްލިފައި ނުވަތަ ވީގޮތެއް ނޭނގިފައި ވަނިކޮށް ފަހުން ފެންނަ ފެނުމަށެވެ.
އަލަށް ފެނުން (އާސާރީ ކަންކަމާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ އެ ތަނެއް ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއް، އޮތްކަން ނުވަތަ ހުރިކަން އޭގެ ކުރިން މީހުންނަށް އެނގިފައިނުވާ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް މީހަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކަށް ފެންނަ ފެނުމަށާއި، ކުރިން އެނިފައިވިޔަސް، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް ގެއްލިފައި ނުވަތަ ވީގޮތެއް ނޭނގިފައި ވަނިކޮށް ފަހުން ފެންނަ ފެނުމަށެވެ.
އަލަށް ފެންނަ ތަންތަން (ތަރިކަ/ސަގާީ)
"އަލަށް ފެންނަ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ކުރިން ހުރިކަން ނުވަތަ އޮތްކަން އެނގިފައި ނުވާ ތަރިކައިގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ ތަންތަނަށެވެ.
އަލަށް ފެންނަ ތަކެތި (ސަގާފީ/ތަރިކަ އާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެންނަ ތަކެތި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީގެކުރިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދަކުން ފެނިފައި ނުވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަރިކަކަމުގައި ބެލެވޭ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ.
އަދަބު ތަންފީޒުކުރާ އިދާރާ
"އަދަބު ތަންފީޒުކުރާ އިދާރާ" ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އެވަނީ، މޯލްޑިވްސް ކަރެކްށަނަލް ސަރވިސްއަށެވެ.
އަދަބު ލުއިކުރުން
"އަދަބު ލުއިކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއް، އެ އަދަބަށްވުރެ ލުއި އަދަބަކަށް ށަރުތަކާއެކު ނުވަތަ ށަރުތަކާނުލައި ނަމަވެސް ބަދަލުކޮށްދިނުމާއި، މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއްގެ މުއްދަތު ކުރުކޮށްދިނުމާއި، މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއް ތަންފީޒުކުރުން ފަސްކޮށްދިނުން ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
އަދުލު އިންސާފަށް ހުރަސްއެޅުން
"އަދުލު އިންސާފަށް ހުރަސްއެޅުން" ނުވަތަ "މިސްކެރިޖް އޮފް ޖަސްޓިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަދުލު އިންސާފު ގާއިމުކުރުމުގެ އެއްވެސް މަރުހަލާއެއްގައި، ދަށުކޯޓުތަކާއި އިސްތިއުނާފީ ކޯޓުތައްވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށް، ނަހަމަ ނުފޫޒެއް ބޭނުންކުރުން؛ ނުވަތަ އަދުލު އިންސާފު ގާއިމުކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން އާންމުކޮށް، ނުވަތަ ށަރުއީ ވަކި މައްސަލައެއްގައި ވަކި ގޮތަކަށް ވަކި ކަމެއް ކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް އެއްވެސް ފަނޑިޔާރަކަށް ނުވަތަ ށަރުއީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ފަރާތަކަށް ނަހަމަ ނުފޫޒު ފޯރުވުން؛ ނުވަތަ އިސްވެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދަ ކަމެއް ކުރަން އުޅުމެވެ.
އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު، އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ފުލުހުން އެދުމުން ދޭ ލިޔުމުގެ ނަމޫނާ.
އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް
"އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި 2 (ދޭއް) ބާވަތުގެ ސާމްޕަލަށެވެ.
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ކޮމިށަނުން އެދުމުގެ ކުރިން އޭނާ ލިޔެފައިވާ ކަމަށް ތަހުގީގަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ލިޔުމެއްގެ އަސްލު؛ އަދި
- އަތުލިޔުމުގެ ސާމްޕަލެއް ދިނުމަށް ކޮމިށަނުން އެދުމުން، ކޮމިށަނުން ދޭ ފޯމެއްގައި އެ ފަރާތުން ލިޔާ ލިޔުން.
އަތުގެ ވެރިޔާ
"އަތުގެ ވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ ފައިސާއަށް ބަދަލުކުރެވޭ ގޮތުގައި ގެންގުޅޭ ލިޔުމެއް މި ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތެއްގެ މަތިން ލިބިފައިވާ ފަރާތަކަށެވެ.
އަތޮޅު ކައުންސިލް
"އަތޮޅު ކައުންސިލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ 230 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަތޮޅު ކައުންސިލަށެވެ.
އަތޮޅު ކައުންސިލްގެ އިދާރާ
"އަތޮޅު ކައުންސިލްގެ އިދާރާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، 7 އޮގަސްޓް 2008 ގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީއަށް އަމަލުކުރަން ފެށުނުއިރު، އަތޮޅު އޮފީސްތައް ކަމުގައި ބަލަމުންއައި ތަންތަނަށެވެ.
އަތޮޅު/ސިޓީ އިލެކްށަންސް ކޮމިޓީ
"އަތޮޅު/ސިޓީ އިލެކްށަންސް ކޮމިޓީ" ކަމުގައި ބުނެފައިއެވަނީ، އިންތިހާބާ ގުޅޭ އިދާރީ ކަންކަމާ، މިނޫންވެސް އިލެކްށަންސް ކޮމިށަނުން ހަވާލުކުރާ މަސައްކަތްތައް އެ އަތޮޅު/ ސިޓީގައި ކުރުމަށް އިލެކްށަންސް ކޮމިށަނުން ކަނޑައަޅާ 3 (ތިނެއް) މެންބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ކޮމިޓީއަށެވެ.
އަތޮޅުގެ އާބާދީ
"އަތޮޅުގެ އާބާދީ" ނުވަތަ "ރަށުގެ އާބާދީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އަތޮޅެއްގައި ނުވަތަ އެ ރަށެއްގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީއަށެވެ.
އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ އުފެއްދުންތައް
"އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ އުފެއްދުންތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ލަކުޑީގެ އުފެއްދުމާއި، ކުރެހުމާއި، ވިޔެފައިވާ ތަކެއްޗާއި، ކަންވާރުފަދަ ތަކެތި ހިމެނޭ ގޮތުން، އެކިއެކި އާލާތް ބޭނުންކޮށްގެން އަތުން އުފައްދާ ފަންނުވެރި އުފެއްދުންތަކަށެވެ.
އަލަށް ފެނުން (އާސާރީ ކަންކަމާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ އެ ތަނެއް ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއް، އޮތްކަން ނުވަތަ ހުރިކަން އޭގެ ކުރިން މީހުންނަށް އެނގިފައިނުވާ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް މީހަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކަށް ފެންނަ ފެނުމަށާއި، ކުރިން އެނިފައިވިޔަސް، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް ގެއްލިފައި ނުވަތަ ވީގޮތެއް ނޭނގިފައި ވަނިކޮށް ފަހުން ފެންނަ ފެނުމަށެވެ.
އަލަށް ފެނުން (އާސާރީ ކަންކަމާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ އެ ތަނެއް ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއް، އޮތްކަން ނުވަތަ ހުރިކަން އޭގެ ކުރިން މީހުންނަށް އެނގިފައިނުވާ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް މީހަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކަށް ފެންނަ ފެނުމަށާއި، ކުރިން އެނިފައިވިޔަސް، އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ތަނެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް ގެއްލިފައި ނުވަތަ ވީގޮތެއް ނޭނގިފައި ވަނިކޮށް ފަހުން ފެންނަ ފެނުމަށެވެ.
އަލަށް ފެންނަ ތަންތަން (ތަރިކަ/ސަގާީ)
"އަލަށް ފެންނަ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ކުރިން ހުރިކަން ނުވަތަ އޮތްކަން އެނގިފައި ނުވާ ތަރިކައިގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ ތަންތަނަށެވެ.
އަލަށް ފެންނަ ތަކެތި (ސަގާފީ/ތަރިކަ އާއި ގުޅޭ)
"އަލަށް ފެންނަ ތަކެތި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީގެކުރިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދަކުން ފެނިފައި ނުވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަރިކަކަމުގައި ބެލެވޭ ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ.