ގާނޫނީ ރަދީފު
"ފަޅު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ރަށްރަށުގެ ހޭޅިފަށުން ފެށިގެން ފަރުގެ ބޭރުކައިރިޔާ ހަމަޔަށް އޮންނަ ސަރަހައްދު ނުވަތަ ފަރާއި ގިރީގެ ވަށައިގެންވާ ސަރަހައްދަށެވެ.
"ފަޅު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ރަށުގެ ގޮނޑުދޮށުން ފެށިގެން ތޮށީގެ ނުވަތަ ފުއްޓަރުގެ ބޭރުކައިރި އާއި ހަމައަށެވެ. ތޮށި ނުވަތަ ފުއްޓަރު ނެތް ނަމަ ގޮންޑުދޮށުން ފެށިގެން އުރަފަށާ ހަމަ އަށެވެ. ރަށެއް ނެތް ފަޅެއް ނަމަ އެފަޅެއްގެ ހޭފަށުން ފެށިގެން އެތެރެ އަށެވެ.
"ފަޅު ފުންކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުގެ ސަރަހައްދުން އެއްވެސް ބައެއް ފުންކުރުން ނުވަތަ ވެލި/ގައު ނެގުމަށެވެ. ނަމަވެސް ރަށްރަށުގެ އާންމު ރައްޔިތުންގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތަކަށް މެށިނަރީ ބޭނުންނުކޮށް ވެލި ނެގުން، ފަޅު ފުންކުރުން ކަމުގައި ނުހިމެނޭނެއެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިނޫޅޭ އަދި ސަރުކާރުން އެ ރަށަކީ ފަޅުރަށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ، ވެއްޔާއި ގައު އަދި/ނުވަތަ ގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ތަނަކާއި، އެ ތަނެއްގެ ވަށައިގެންވާ ފަޅުގެ 500 (ފަސް ސަތޭކަ) މީޓަރުގެ ސަރަހައްދު ނުވަތަ މި ގަވާއިދުގެ 8 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގެ ދަށުން އިތުރުކުރާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށްކަމަށް ގާނޫނީގޮތުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ރަށްރަށް ފިޔަވައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވ،ާ ވެއްޔާއި ގައު އަދި / ނުވަތަ ރުއްގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ހިކިފަސް ތަނަކާއި، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށް، ފަޅުރަށްރަށް ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުމާއި، މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބޭނުމަށް ކުއްޔަށް ދޫކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2023-142) ގެ 32 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރަށްރަށަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ނުވަތަ "ރަށް" ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިނޫޅޭ އަދި ސަރުކާރުން އެ ރަށަކީ ފަޅުރަށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ، ވެއްޔާއި ގައު އަދި/ނުވަތަ ގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ތަނަކާއި، އެ ތަނެއްގެ ވަށައިގެންވާ ފަޅުގެ 200 (ދުއިސައްތަ) މީޓަރުގެ ސަރަހައްދަށެވެ.
"ފަޅުވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީލާދީގޮތުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިވާ، އުޅަނދުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ ކެޕްޓަން ފިޔަވައި އެހެން މީހުންނަށެވެ.
"ފަޅުވެރިން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދު ދުއްވައި، ބަނދަރުކޮށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އުޅޭ، "ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ ބޭރުގެ ޓޫރިސްޓް އުޅަނދުފަހަރު ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ދުއްވައި، ބަނދަރުކޮށް ހެދުމުގެ ހުއްދައަށް އެދޭ ފޯމު" ގައި ފަޅުވެރިންގެ ގޮތުގައި ލިސްޓުކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް ކޮންޓްރޯލަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މާލިއްޔަތުގެ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 20/2017) ގެ 44 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ މީހަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް އިންސްޓިޓިއުށަން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓޯޑިއަލް އިންސްޓިޓިއުށަންތަކަށާއި، ޑިޕޮޒިޓަރީ އިންސްޓިޓިއުށަންތަކަށާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީތަކަށާއި، ސްޕެސިފައިޑް އިންށޯުއަރެންސް ކުންފުނިތަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް އިންޓެލިޖެންސް ޔުނިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ހަރަކާތްތަކާއި، ޓެރަރިޒަމަށް ފައިނޭންސްކުރުމުގެ ހަރަކާތްތަކާއި ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދަލާގުޅޭ މައުލޫމާތު ހޯދައި، ދިރާސާކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީގައި އުފައްދާފައިވާ ގައުމީ މައި އިދާރާއެވެ.
"ފަޅު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ރަށްރަށުގެ ހޭޅިފަށުން ފެށިގެން ފަރުގެ ބޭރުކައިރިޔާ ހަމަޔަށް އޮންނަ ސަރަހައްދު ނުވަތަ ފަރާއި ގިރީގެ ވަށައިގެންވާ ސަރަހައްދަށެވެ.
"ފަޅު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ރަށުގެ ގޮނޑުދޮށުން ފެށިގެން ތޮށީގެ ނުވަތަ ފުއްޓަރުގެ ބޭރުކައިރި އާއި ހަމައަށެވެ. ތޮށި ނުވަތަ ފުއްޓަރު ނެތް ނަމަ ގޮންޑުދޮށުން ފެށިގެން އުރަފަށާ ހަމަ އަށެވެ. ރަށެއް ނެތް ފަޅެއް ނަމަ އެފަޅެއްގެ ހޭފަށުން ފެށިގެން އެތެރެ އަށެވެ.
"ފަޅު ފުންކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ފަޅުގެ ސަރަހައްދުން އެއްވެސް ބައެއް ފުންކުރުން ނުވަތަ ވެލި/ގައު ނެގުމަށެވެ. ނަމަވެސް ރަށްރަށުގެ އާންމު ރައްޔިތުންގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތަކަށް މެށިނަރީ ބޭނުންނުކޮށް ވެލި ނެގުން، ފަޅު ފުންކުރުން ކަމުގައި ނުހިމެނޭނެއެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިނޫޅޭ އަދި ސަރުކާރުން އެ ރަށަކީ ފަޅުރަށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ، ވެއްޔާއި ގައު އަދި/ނުވަތަ ގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ތަނަކާއި، އެ ތަނެއްގެ ވަށައިގެންވާ ފަޅުގެ 500 (ފަސް ސަތޭކަ) މީޓަރުގެ ސަރަހައްދު ނުވަތަ މި ގަވާއިދުގެ 8 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގެ ދަށުން އިތުރުކުރާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށްކަމަށް ގާނޫނީގޮތުން ކަނޑައަޅައިފައިވާ ރަށްރަށް ފިޔަވައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވ،ާ ވެއްޔާއި ގައު އަދި / ނުވަތަ ރުއްގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ހިކިފަސް ތަނަކާއި، މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ކަނޑައަޅާ ފަޅުގެ ސަރަހައްދު ހިމެނޭ ގޮތަށް، ފަޅުރަށްރަށް ވަރުވާއަށް ލިޔެދިނުމާއި، މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބޭނުމަށް ކުއްޔަށް ދޫކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 2023-142) ގެ 32 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރަށްރަށަށެވެ.
"ފަޅުރަށް" ނުވަތަ "ރަށް" ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިނޫޅޭ އަދި ސަރުކާރުން އެ ރަށަކީ ފަޅުރަށެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅައިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުން މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ، ވެއްޔާއި ގައު އަދި/ނުވަތަ ގަސް އެކުލެވޭ ކޮންމެ ތަނަކާއި، އެ ތަނެއްގެ ވަށައިގެންވާ ފަޅުގެ 200 (ދުއިސައްތަ) މީޓަރުގެ ސަރަހައްދަށެވެ.
"ފަޅުވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީލާދީގޮތުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައިވާ، އުޅަނދުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ ކެޕްޓަން ފިޔަވައި އެހެން މީހުންނަށެވެ.
"ފަޅުވެރިން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އުޅަނދު ދުއްވައި، ބަނދަރުކޮށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އުޅޭ، "ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ ބޭރުގެ ޓޫރިސްޓް އުޅަނދުފަހަރު ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ދުއްވައި، ބަނދަރުކޮށް ހެދުމުގެ ހުއްދައަށް އެދޭ ފޯމު" ގައި ފަޅުވެރިންގެ ގޮތުގައި ލިސްޓުކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް ކޮންޓްރޯލަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މާލިއްޔަތުގެ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 20/2017) ގެ 44 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ މީހަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް އިންސްޓިޓިއުށަން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓޯޑިއަލް އިންސްޓިޓިއުށަންތަކަށާއި، ޑިޕޮޒިޓަރީ އިންސްޓިޓިއުށަންތަކަށާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީތަކަށާއި، ސްޕެސިފައިޑް އިންށޯުއަރެންސް ކުންފުނިތަކަށެވެ.
"ފައިނޭންށަލް އިންޓެލިޖެންސް ޔުނިޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ހަރަކާތްތަކާއި، ޓެރަރިޒަމަށް ފައިނޭންސްކުރުމުގެ ހަރަކާތްތަކާއި ކުށް ކޮށްގެން ހޯދާ މުދަލާގުޅޭ މައުލޫމާތު ހޯދައި، ދިރާސާކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީގައި އުފައްދާފައިވާ ގައުމީ މައި އިދާރާއެވެ.