ގާނޫނީ ރަދީފު
"އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ:
- އެ އެންޓިޓީގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި، އަންނަނިވި ހަރަކާތްތަކާއި އޮޕަރޭށަންތަކުގެ ތެރެއިން 1 (އެކެއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ކަންތައްތައް ކަސްޓަމަރަކަށް ކޮށްދޭ ނުވަތަ ކަސްޓަމަރެއްގެ ބަދަލުގައި ކުރާ އެންޓިޓީތައް:
(i) މަނީ މާކެޓު އިންސްޓްރުމަންޓްތައް ގަނެވިއްކުން (ޗެކު، ބިލު، ޑިޕޮޒިޓް ސެޓުފިކެޓު، ޑިރިވެޓިވް، ނުވަތަ އެ ފަދަ އެހެން އިންސްޓްރުމަންޓްތައް)؛ ބޭރު ފައިސާ ގަނެވިއްކުން؛ އިންޓްރެސްޓް ރޭޓު އަދި އިންޑެކްސް އިންސްޓްރުމަންޓް އެކްސްޗޭންޖް ކުރުން؛ ޓްރާންސްފަރ ކުރެވޭ ސެކިއުރިޓީ ގަނެވިއްކުން؛ ނުވަތަ ކޮމޯޑިޓީ ފިއުޗަރޒް ގަނެވިއްކުން؛
(ii) އިންޑިވިޖުއަލް ނުވަތަ ކަލެކްޓިވް ޕޯޓްފޯލިއޯ މެނޭޖުކުރުން؛
(iii) އެހެން ފަރާތެއްގެ ބަދަލުގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ނުވަތަ ފައިސާ އިންވެސްޓުކުރުން، ނުވަތަ އެޑްމިނިސްޓަރކުރުން، ނުވަތަ މެނޭޖުކުރުން؛ - ޑިޕޮޒިޓަރީ އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ކަސްޓޯޑިއަލް އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ސްޕެސިފައިޑް އިންށޯުއަރެންސް ކުންފުންޏަކުން ނުވަތަ މި މާއްދާގެ (ޅ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދަ އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީއަކުން މެނޭޖްކުރާ، އަދި އެ އެންޓިޓީއެއްގެ ޖުމުލަ އާމްދަނީ ލިބެނީ މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓްތަކުގައި އިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ރީއިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ގަނެވިއްކުމުން ކަމުގައިވާ އެންޓިޓީތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ސްޕީށީޒް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މާހައުލަކުން އާންމުކޮށް ނުފެންނަ، އެފަދަ މާހައުލަކަށް އެ ބާވަތެއް ތައާރަފު ވެއްޖެނަމަ ތިމާވެށްޓަށް ނުވަތަ އިގްތިސާދަށް ނުވަތަ އިންސާނުންގެ އާންމު ސިއްހަތައް ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރާނެ ފަދަ މިންވަރަކަށް އާލާވުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ބާވަތްތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ޕްރޮސީޖަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ތަނެއް ކަފައިލައިގެން، ހަށިގަނޑަށް ހޮޅިއެއް، ނުވަތަ ކަށްޓެއް، ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއަށް އެއްޗެއް ލައްވައިގެން ކުރާ ކަންކަމަށެވެ.
"އިންމާރސެޓް ޓާރމިނަލް އޮޕަރޭޓިންގ ލައިސަންސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންމާރސެޓް ސެޓްލައިޓް ހިިދުމަތް ބޭނުންކުރުމަށް ދެވޭ ހުއްދައަށެވެ.
"އިންފާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސްޓްރާޓާ ޕްލޭނެއްގައި ހިމެނޭ، އަންނަނިވި އިންތައް ވަކިކުރާ ފާރަށެވެ.
(ހ) ޔުނިޓެއްގެ ވެރިފަރާތަށް ހައްގު އޮންނަ އެ ޔުނިޓުގެ ބައި ކަނޑައަޅާ އިން؛
(ށ) އެއް ޔުނިޓާއި އަނެއް ޔުނިޓު ވަކިކުރާ އިން؛
(ނ) ޔުނިޓުތަކާއި އާންމު ތަންތަން ވަކިކުރާ އިން.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2014 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2014-01 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ އެކި އިދާރާތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ ވެރީން ފެންވަރުގެ މަގާމުތައް ނޫން މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންގެ ތެރެއިން މައުލޫމާތު ހޯދައިލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 5/2016) ގެ 36 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތީން އެ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް ދައުލަތުގެ އެއިދާރާއެއްގެ ފެންވަރުގައި އަދާކުރާން ދައުލަތުގެ އެ އިދާރާއެއްގެ އިސްވެރިޔާ ހަވާލުކުރާ، އެ އިދާރާގެ މުވައްޒަފަށެވެ. ނުވަތަ މުވައްޒަފުންނަށެވެ.
"އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ:
- އެ އެންޓިޓީގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި، އަންނަނިވި ހަރަކާތްތަކާއި އޮޕަރޭށަންތަކުގެ ތެރެއިން 1 (އެކެއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ކަންތައްތައް ކަސްޓަމަރަކަށް ކޮށްދޭ ނުވަތަ ކަސްޓަމަރެއްގެ ބަދަލުގައި ކުރާ އެންޓިޓީތައް:
(i) މަނީ މާކެޓު އިންސްޓްރުމަންޓްތައް ގަނެވިއްކުން (ޗެކު، ބިލު، ޑިޕޮޒިޓް ސެޓުފިކެޓު، ޑިރިވެޓިވް، ނުވަތަ އެ ފަދަ އެހެން އިންސްޓްރުމަންޓްތައް)؛ ބޭރު ފައިސާ ގަނެވިއްކުން؛ އިންޓްރެސްޓް ރޭޓު އަދި އިންޑެކްސް އިންސްޓްރުމަންޓް އެކްސްޗޭންޖް ކުރުން؛ ޓްރާންސްފަރ ކުރެވޭ ސެކިއުރިޓީ ގަނެވިއްކުން؛ ނުވަތަ ކޮމޯޑިޓީ ފިއުޗަރޒް ގަނެވިއްކުން؛
(ii) އިންޑިވިޖުއަލް ނުވަތަ ކަލެކްޓިވް ޕޯޓްފޯލިއޯ މެނޭޖުކުރުން؛
(iii) އެހެން ފަރާތެއްގެ ބަދަލުގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ނުވަތަ ފައިސާ އިންވެސްޓުކުރުން، ނުވަތަ އެޑްމިނިސްޓަރކުރުން، ނުވަތަ މެނޭޖުކުރުން؛ - ޑިޕޮޒިޓަރީ އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ކަސްޓޯޑިއަލް އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ސްޕެސިފައިޑް އިންށޯުއަރެންސް ކުންފުންޏަކުން ނުވަތަ މި މާއްދާގެ (ޅ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދަ އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީއަކުން މެނޭޖްކުރާ، އަދި އެ އެންޓިޓީއެއްގެ ޖުމުލަ އާމްދަނީ ލިބެނީ މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓްތަކުގައި އިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ރީއިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ގަނެވިއްކުމުން ކަމުގައިވާ އެންޓިޓީތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ސްޕީށީޒް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މާހައުލަކުން އާންމުކޮށް ނުފެންނަ، އެފަދަ މާހައުލަކަށް އެ ބާވަތެއް ތައާރަފު ވެއްޖެނަމަ ތިމާވެށްޓަށް ނުވަތަ އިގްތިސާދަށް ނުވަތަ އިންސާނުންގެ އާންމު ސިއްހަތައް ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރާނެ ފަދަ މިންވަރަކަށް އާލާވުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ބާވަތްތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ޕްރޮސީޖަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ތަނެއް ކަފައިލައިގެން، ހަށިގަނޑަށް ހޮޅިއެއް، ނުވަތަ ކަށްޓެއް، ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއަށް އެއްޗެއް ލައްވައިގެން ކުރާ ކަންކަމަށެވެ.
"އިންމާރސެޓް ޓާރމިނަލް އޮޕަރޭޓިންގ ލައިސަންސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންމާރސެޓް ސެޓްލައިޓް ހިިދުމަތް ބޭނުންކުރުމަށް ދެވޭ ހުއްދައަށެވެ.
"އިންފާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސްޓްރާޓާ ޕްލޭނެއްގައި ހިމެނޭ، އަންނަނިވި އިންތައް ވަކިކުރާ ފާރަށެވެ.
(ހ) ޔުނިޓެއްގެ ވެރިފަރާތަށް ހައްގު އޮންނަ އެ ޔުނިޓުގެ ބައި ކަނޑައަޅާ އިން؛
(ށ) އެއް ޔުނިޓާއި އަނެއް ޔުނިޓު ވަކިކުރާ އިން؛
(ނ) ޔުނިޓުތަކާއި އާންމު ތަންތަން ވަކިކުރާ އިން.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2014 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2014-01 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ އެކި އިދާރާތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ ވެރީން ފެންވަރުގެ މަގާމުތައް ނޫން މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންގެ ތެރެއިން މައުލޫމާތު ހޯދައިލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 5/2016) ގެ 36 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތީން އެ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް ދައުލަތުގެ އެއިދާރާއެއްގެ ފެންވަރުގައި އަދާކުރާން ދައުލަތުގެ އެ އިދާރާއެއްގެ އިސްވެރިޔާ ހަވާލުކުރާ، އެ އިދާރާގެ މުވައްޒަފަށެވެ. ނުވަތަ މުވައްޒަފުންނަށެވެ.
"އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ:
- އެ އެންޓިޓީގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި، އަންނަނިވި ހަރަކާތްތަކާއި އޮޕަރޭށަންތަކުގެ ތެރެއިން 1 (އެކެއް) ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ކަންތައްތައް ކަސްޓަމަރަކަށް ކޮށްދޭ ނުވަތަ ކަސްޓަމަރެއްގެ ބަދަލުގައި ކުރާ އެންޓިޓީތައް:
(i) މަނީ މާކެޓު އިންސްޓްރުމަންޓްތައް ގަނެވިއްކުން (ޗެކު، ބިލު، ޑިޕޮޒިޓް ސެޓުފިކެޓު، ޑިރިވެޓިވް، ނުވަތަ އެ ފަދަ އެހެން އިންސްޓްރުމަންޓްތައް)؛ ބޭރު ފައިސާ ގަނެވިއްކުން؛ އިންޓްރެސްޓް ރޭޓު އަދި އިންޑެކްސް އިންސްޓްރުމަންޓް އެކްސްޗޭންޖް ކުރުން؛ ޓްރާންސްފަރ ކުރެވޭ ސެކިއުރިޓީ ގަނެވިއްކުން؛ ނުވަތަ ކޮމޯޑިޓީ ފިއުޗަރޒް ގަނެވިއްކުން؛
(ii) އިންޑިވިޖުއަލް ނުވަތަ ކަލެކްޓިވް ޕޯޓްފޯލިއޯ މެނޭޖުކުރުން؛
(iii) އެހެން ފަރާތެއްގެ ބަދަލުގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ނުވަތަ ފައިސާ އިންވެސްޓުކުރުން، ނުވަތަ އެޑްމިނިސްޓަރކުރުން، ނުވަތަ މެނޭޖުކުރުން؛ - ޑިޕޮޒިޓަރީ އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ކަސްޓޯޑިއަލް އިންސްޓިޓިއުށަނަކުން ނުވަތަ ސްޕެސިފައިޑް އިންށޯުއަރެންސް ކުންފުންޏަކުން ނުވަތަ މި މާއްދާގެ (ޅ) ގެ (1) ވަނަ ނަންބަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދަ އިންވެސްޓްމަންޓް އެންޓިޓީއަކުން މެނޭޖްކުރާ، އަދި އެ އެންޓިޓީއެއްގެ ޖުމުލަ އާމްދަނީ ލިބެނީ މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ފައިނޭންށަލް އެސެޓްތަކުގައި އިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ރީއިންވެސްޓުކުރުމުން ނުވަތަ ފައިނޭންށަލް އެސެޓް ގަނެވިއްކުމުން ކަމުގައިވާ އެންޓިޓީތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ސްޕީށީޒް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މާހައުލަކުން އާންމުކޮށް ނުފެންނަ، އެފަދަ މާހައުލަކަށް އެ ބާވަތެއް ތައާރަފު ވެއްޖެނަމަ ތިމާވެށްޓަށް ނުވަތަ އިގްތިސާދަށް ނުވަތަ އިންސާނުންގެ އާންމު ސިއްހަތައް ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރާނެ ފަދަ މިންވަރަކަށް އާލާވުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ބާވަތްތަކަށެވެ.
"އިންވޭސިވް ޕްރޮސީޖަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ހަށިގަނޑުގެ ތަނެއް ކަފައިލައިގެން، ހަށިގަނޑަށް ހޮޅިއެއް، ނުވަތަ ކަށްޓެއް، ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއަށް އެއްޗެއް ލައްވައިގެން ކުރާ ކަންކަމަށެވެ.
"އިންމާރސެޓް ޓާރމިނަލް އޮޕަރޭޓިންގ ލައިސަންސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންމާރސެޓް ސެޓްލައިޓް ހިިދުމަތް ބޭނުންކުރުމަށް ދެވޭ ހުއްދައަށެވެ.
"އިންފާރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސްޓްރާޓާ ޕްލޭނެއްގައި ހިމެނޭ، އަންނަނިވި އިންތައް ވަކިކުރާ ފާރަށެވެ.
(ހ) ޔުނިޓެއްގެ ވެރިފަރާތަށް ހައްގު އޮންނަ އެ ޔުނިޓުގެ ބައި ކަނޑައަޅާ އިން؛
(ށ) އެއް ޔުނިޓާއި އަނެއް ޔުނިޓު ވަކިކުރާ އިން؛
(ނ) ޔުނިޓުތަކާއި އާންމު ތަންތަން ވަކިކުރާ އިން.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 1/2014 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެ ވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2014-01 (މައުލޫމާތު ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އައްޔަންކުރާ އިންފޮމޭށަން ކޮމިށަނަރަށެވެ. ނުވަތަ އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލުކުރާ މުއައްސަސާ ނުވަތަ ފަރާތަށެވެ.
"އިންފޮމޭށަން އޮފިސަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދައުލަތުގެ އެކި އިދާރާތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ ވެރީން ފެންވަރުގެ މަގާމުތައް ނޫން މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ މުވައްޒަފުންގެ ތެރެއިން މައުލޫމާތު ހޯދައިލިބިގަތުމުގެ ހައްގުގެ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 5/2016) ގެ 36 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތީން އެ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް ދައުލަތުގެ އެއިދާރާއެއްގެ ފެންވަރުގައި އަދާކުރާން ދައުލަތުގެ އެ އިދާރާއެއްގެ އިސްވެރިޔާ ހަވާލުކުރާ، އެ އިދާރާގެ މުވައްޒަފަށެވެ. ނުވަތަ މުވައްޒަފުންނަށެވެ.