ގާނޫނީ ރަދީފު
އެއްމެ ފަހުގެ
އާންމުކޮށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުން
"އާންމުކޮށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ފަރާތްތަކަކަށް ހާއްސަކޮށްގެން ސެކިއުރިޓީޒް ގަތުމަށް ދައުވަތު ދިނުމެއްނެތި، އަދި ސެކިއުރިޓީޒް ގަންނަން އެދޭ ކޮންމެ ފަރާތަކަށް ވެސް ސެކިއުރިޓީޒް ގަނެވޭ ގޮތަށް އޮތުމާއެކު، ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރާ ފަރާތުގެ ހުއްދަ ހޯދުމަކާ ނުލައި ސެކިއުރިޓީޒްގެ މިލްކުވެރިކަން އެއްފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް ބަދަލުކުރެވޭ ގޮތަށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުމަށް ނުވަތަ ވިއްކުމަށެވެ.
އާންމުގޮތުގައި ކްރޮސްކުރުން
"އާންމުގޮތުގައި ކްރޮސްކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ޗެކްގައި ކްރޮސް ކުރުމުގެ ގޮތުން ދަމާފައިވާ ދެރޮނގު ދޭތެރޭގައި ފައިސާ ލިބެންވީ ބޭންކެއްގެ ނަންފިޔަވައި އެހެން އެއްޗެއް ލިޔެފައި ނުވަތަ ވަކިއެއްޗެއް ނުލިޔެ އަޮންނަ އޮތުމަށެވެ.
އާރުއެސްއޭ
"އާރުއެސްއޭ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2009 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕެންށަނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ހިންގޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރިޓަޔަރމަންޓް ސްކީމުގެ ބައިވެރިއަކަށް އަދި / ނުވަތަ ބައިވެރިއެއްގެ ފަރާތުން ދައްކާ ފައިސާއާއި، އެ ފައިސާ އިންވެސްޓުކުރުމުން އެއަށް ލިބޭ ފައިދާއާއި، ގެއްލުމާއި ހުއްދަކުރެވޭ ހަރަދަށް ނިސްބަތްވާ ގޮތަށް ބަލަހައްޓަމުން ގެންދާ އެ ބައިވެރިއެއްގެ ވަކި އެކައުންޓަށެވެ.
އާބާދީއާއި ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގެ ބޯހިމެނުން
"އާބާދީއާއި ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގެ ބޯހިމެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މީހުން ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ ތަންތަނާއި ހުރިހާ ފަރުދުން ހިމެނޭގޮތަށް، ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ނެގޭ މައުލޫމާތަށެވެ.
އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރު
"އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާ މޯލްޑިވްސް އިންޓަރނޭށަނަލް އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރަށެވެ.
އާބިޓްރޭޓަރ
"އާބިޓްރޭޓަރ" ކަމަށްބުނެފައި އެވަނީ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައިވާ ސޮސައިޓީއަކާއި އެހެން ފަރާތަކާ ދެމެދު ހިނގާ ދެބަސްވުމެއް ހައްލުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ރެޖިސްޓްރާރ ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށެވެ.
އާކިޕެލަޖިކް ބޭސްލައިން
"އާކިޕެލަޖިކް ބޭސްލައިން"ތައް ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ، ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާބެހޭ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 6/1996) ގެ ތާވަލު 1 ގައި ބުނެފައިވާ ޕޮއިންޓްތައް ގުޅާލެވޭ ރޮނގުތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތަކުން ކުޑަކުއްޖަކާ އާއިލީ ގުޅުން ހުރި މީހުންނަށެވެ.
މަންމަ، ބައްޕަ، ކާފައެއް، ނުވަތަ މާމައެއް، މުނިކާފައެއް، ނުވަތަ މުނިމާމައެއް؛ ނުވަތަ
އެއްބަނޑު އެއްބަފާ މީހާ ނުވަތަ އެއްބަނޑު މީހާ ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހާ؛ ނުވަތަ
ބޮޑުދައިތަ، ނުވަތަ މުނިބޮޑުދައިތަ، ނުވަތަ ބޮޑުބޭބެ، ނުވަތަ މުނި ބޮޑުބޭބެ؛ ނުވަތަ
އެއްކިރުގެ ސަބަބުން އަހަކަށްވާ ފިރިހެނާ ނުވަތަ އުހުތަކަށްވާ އަންހެނާ؛ ނުވަތަ
މަތީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ އިތުރުން ށަރުއީ ގޮތުން ބަލަދުވެރިކަން ހަވާލުކުރެވޭ އެހެން މީހުން.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތަކުން މީހަކާ ގުޅުންހުރި މީހުންނަށެވެ.
(ހ) ދަރިން، ދޮންދަރިން، ދޮންމަންމަ، ނުވަތަ ދޮންބައްޕަ؛ ނުވަތަ
(ށ) މަންމަ، ބައްޕަ، ކާފަ، މާމަ، މުނިކާފަ، ނުވަތަ މުނިމާމަ؛ ނުވަތަ
(ނ) އެއްބަނޑު އެއްބަފާ މީހާ، އެއްބަނޑު މީހާ ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހާ؛ ނުވަތަ
(ރ) ބޮޑުދައިތަ، މުނިބޮޑުދައިތަ، ބޮޑުބޭބެ، ނުވަތަ މުނިބޮޑުބޭބެ؛ ނުވަތަ
(ބ) އެއްކިރުގެ ސަބަބުން އަހަކަށް ނުވަތަ އުހުތަކަށްވާ މީހާ؛ ނުވަތަ
(ޅ) ޅީދަރިން ނުވަތަ ދަނބިދަރިން، އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ މަންމަ، އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ ބައްޕަ؛ ނުވަތަ
(ކ) ށަރުއީ ގޮތުން ބަލަދުވެރިކަން ހަވާލުކުރެވޭ އެހެން މީހެއް.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ކުއްޖެއްގެ މައިންބަފައިންނަށް، ނުވަތަ މަންމައަށް، ނުވަތަ ބައްޕައަށް، ނުވަތަ ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދައިފައިވާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ށާރުއީީ ބަލަދުވެރިންނަށް ނުވަތަ ހަޒާާނަތު ހައްގުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"ޢާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގައިދީގެ އަނބިމީހާ، ފިރިމީހާ، ދަރިން، މަންމަ، ބައްޕަ، މާމަ ކާފަ، ބޮޑު ދައިތަ، ބޮޑު ބޭބެ، އެއްބަނޑުއެ އްބަފާ ނުވަތަ އެއްބަނޑު ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހުންނަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މަންމައާއި، ބައްޕައާއި، އަނބިން ނުވަތަ ފިރިމީހާއާއި އުފަން ދަރިންގެ ތެރެއިން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ނުފުރޭ ކުދިންނާއި، ށަރުއީގޮތުން ހަޒާނަތު ހަވާލުކޮށްފައިތިބޭ އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ނުފުރޭ ކުދިންނަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް އިސްލާމިކް އެފެއާޒުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ފަގީރުންނާއި މިސްކީނުންގެ ދަފުތަރުގައި އާއިލާއެއްގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ކުއްޖެއްގެ މައިންބަފައިންނަށ،ް ނުވަތަ މަންމައަށ،ް ނުވަތަ ބައްޕައަށ،ް ނުވަތަ ގާނޫނު ނަންބަރު 2000-04 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައި ނުވަތަ ގަވާއިދުތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނަށް ނުވަތަ ހަޒާނާތު ހައްގުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އަންނަނިވި މީހުން ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
- ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިގެންވާ މީހުން؛
- ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިގެންވާ މީހުންނަށް، އެ ކައިވެނީގެ ތެރެއިން، ނުވަތަ އެއިން މީހަކު ކޮށްފައިވާ އެހެން ކައިވެންޏެއްގެ ތެރެއިން ލިބިފައިވާ ދަރިން؛
- ލޭގެ ގުޅުމުން ގުޅިފައިވާ މީހުންނާއި ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިފައިވާ މީހުން؛
- އެއް ގެއެއްގައި ދިރިއުޅޭ ބައެއްގެ ތެރެއިން، މީހަކު ހަރަދުކޮށްގެން އެހެން މީހުން ބަލަހައްޓައި ހަރަދުކުރާނަމަ، ހަރަދުކުރާ ފަރާތާއި އެފަރާތުން ބަލަހައްޓާ މީހުން.
އާންމުކޮށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުން
"އާންމުކޮށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަކި ފަރާތްތަކަކަށް ހާއްސަކޮށްގެން ސެކިއުރިޓީޒް ގަތުމަށް ދައުވަތު ދިނުމެއްނެތި، އަދި ސެކިއުރިޓީޒް ގަންނަން އެދޭ ކޮންމެ ފަރާތަކަށް ވެސް ސެކިއުރިޓީޒް ގަނެވޭ ގޮތަށް އޮތުމާއެކު، ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރާ ފަރާތުގެ ހުއްދަ ހޯދުމަކާ ނުލައި ސެކިއުރިޓީޒްގެ މިލްކުވެރިކަން އެއްފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް ބަދަލުކުރެވޭ ގޮތަށް ސެކިއުރިޓީޒް ދޫކުރުމަށް ނުވަތަ ވިއްކުމަށެވެ.
އާންމުގޮތުގައި ކްރޮސްކުރުން
"އާންމުގޮތުގައި ކްރޮސްކުރުން" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ޗެކްގައި ކްރޮސް ކުރުމުގެ ގޮތުން ދަމާފައިވާ ދެރޮނގު ދޭތެރޭގައި ފައިސާ ލިބެންވީ ބޭންކެއްގެ ނަންފިޔަވައި އެހެން އެއްޗެއް ލިޔެފައި ނުވަތަ ވަކިއެއްޗެއް ނުލިޔެ އަޮންނަ އޮތުމަށެވެ.
އާރުއެސްއޭ
"އާރުއެސްއޭ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2009 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕެންށަނާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ހިންގޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރިޓަޔަރމަންޓް ސްކީމުގެ ބައިވެރިއަކަށް އަދި / ނުވަތަ ބައިވެރިއެއްގެ ފަރާތުން ދައްކާ ފައިސާއާއި، އެ ފައިސާ އިންވެސްޓުކުރުމުން އެއަށް ލިބޭ ފައިދާއާއި، ގެއްލުމާއި ހުއްދަކުރެވޭ ހަރަދަށް ނިސްބަތްވާ ގޮތަށް ބަލަހައްޓަމުން ގެންދާ އެ ބައިވެރިއެއްގެ ވަކި އެކައުންޓަށެވެ.
އާބާދީއާއި ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގެ ބޯހިމެނުން
"އާބާދީއާއި ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގެ ބޯހިމެނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މީހުން ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ ތަންތަނާއި ހުރިހާ ފަރުދުން ހިމެނޭގޮތަށް، ކަނޑައެޅޭ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ނެގޭ މައުލޫމާތަށެވެ.
އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރު
"އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާ މޯލްޑިވްސް އިންޓަރނޭށަނަލް އާބިޓްރޭށަން ސެންޓަރަށެވެ.
އާބިޓްރޭޓަރ
"އާބިޓްރޭޓަރ" ކަމަށްބުނެފައި އެވަނީ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައިވާ ސޮސައިޓީއަކާއި އެހެން ފަރާތަކާ ދެމެދު ހިނގާ ދެބަސްވުމެއް ހައްލުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ރެޖިސްޓްރާރ ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށެވެ.
އާކިޕެލަޖިކް ބޭސްލައިން
"އާކިޕެލަޖިކް ބޭސްލައިން"ތައް ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ، ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކާބެހޭ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރ 6/1996) ގެ ތާވަލު 1 ގައި ބުނެފައިވާ ޕޮއިންޓްތައް ގުޅާލެވޭ ރޮނގުތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތަކުން ކުޑަކުއްޖަކާ އާއިލީ ގުޅުން ހުރި މީހުންނަށެވެ.
މަންމަ، ބައްޕަ، ކާފައެއް، ނުވަތަ މާމައެއް، މުނިކާފައެއް، ނުވަތަ މުނިމާމައެއް؛ ނުވަތަ
އެއްބަނޑު އެއްބަފާ މީހާ ނުވަތަ އެއްބަނޑު މީހާ ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހާ؛ ނުވަތަ
ބޮޑުދައިތަ، ނުވަތަ މުނިބޮޑުދައިތަ، ނުވަތަ ބޮޑުބޭބެ، ނުވަތަ މުނި ބޮޑުބޭބެ؛ ނުވަތަ
އެއްކިރުގެ ސަބަބުން އަހަކަށްވާ ފިރިހެނާ ނުވަތަ އުހުތަކަށްވާ އަންހެނާ؛ ނުވަތަ
މަތީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ އިތުރުން ށަރުއީ ގޮތުން ބަލަދުވެރިކަން ހަވާލުކުރެވޭ އެހެން މީހުން.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އަންނަނިވި ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތަކުން މީހަކާ ގުޅުންހުރި މީހުންނަށެވެ.
(ހ) ދަރިން، ދޮންދަރިން، ދޮންމަންމަ، ނުވަތަ ދޮންބައްޕަ؛ ނުވަތަ
(ށ) މަންމަ، ބައްޕަ، ކާފަ، މާމަ، މުނިކާފަ، ނުވަތަ މުނިމާމަ؛ ނުވަތަ
(ނ) އެއްބަނޑު އެއްބަފާ މީހާ، އެއްބަނޑު މީހާ ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހާ؛ ނުވަތަ
(ރ) ބޮޑުދައިތަ، މުނިބޮޑުދައިތަ، ބޮޑުބޭބެ، ނުވަތަ މުނިބޮޑުބޭބެ؛ ނުވަތަ
(ބ) އެއްކިރުގެ ސަބަބުން އަހަކަށް ނުވަތަ އުހުތަކަށްވާ މީހާ؛ ނުވަތަ
(ޅ) ޅީދަރިން ނުވަތަ ދަނބިދަރިން، އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ މަންމަ، އަނބިމީހާ ނުވަތަ ފިރިމީހާގެ ބައްޕަ؛ ނުވަތަ
(ކ) ށަރުއީ ގޮތުން ބަލަދުވެރިކަން ހަވާލުކުރެވޭ އެހެން މީހެއް.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ކުއްޖެއްގެ މައިންބަފައިންނަށް، ނުވަތަ މަންމައަށް، ނުވަތަ ބައްޕައަށް، ނުވަތަ ގާނޫނު ނަންބަރު 4/2000 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދައިފައިވާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ށާރުއީީ ބަލަދުވެރިންނަށް ނުވަތަ ހަޒާާނަތު ހައްގުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"ޢާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގައިދީގެ އަނބިމީހާ، ފިރިމީހާ، ދަރިން، މަންމަ، ބައްޕަ، މާމަ ކާފަ، ބޮޑު ދައިތަ، ބޮޑު ބޭބެ، އެއްބަނޑުއެ އްބަފާ ނުވަތަ އެއްބަނޑު ނުވަތަ އެއްބަފާ މީހުންނަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މަންމައާއި، ބައްޕައާއި، އަނބިން ނުވަތަ ފިރިމީހާއާއި އުފަން ދަރިންގެ ތެރެއިން އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ނުފުރޭ ކުދިންނާއި، ށަރުއީގޮތުން ހަޒާނަތު ހަވާލުކޮށްފައިތިބޭ އުމުރުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ނުފުރޭ ކުދިންނަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް އިސްލާމިކް އެފެއާޒުން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ފަގީރުންނާއި މިސްކީނުންގެ ދަފުތަރުގައި އާއިލާއެއްގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ ކުއްޖެއްގެ މައިންބަފައިންނަށ،ް ނުވަތަ މަންމައަށ،ް ނުވަތަ ބައްޕައަށ،ް ނުވަތަ ގާނޫނު ނަންބަރު 2000-04 (އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނު) އާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައި ނުވަތަ ގަވާއިދުތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ށަރުއީ ބަލަދުވެރިންނަށް ނުވަތަ ހަޒާނާތު ހައްގުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
އާއިލާ
"އާއިލާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އަންނަނިވި މީހުން ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
- ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިގެންވާ މީހުން؛
- ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިގެންވާ މީހުންނަށް، އެ ކައިވެނީގެ ތެރެއިން، ނުވަތަ އެއިން މީހަކު ކޮށްފައިވާ އެހެން ކައިވެންޏެއްގެ ތެރެއިން ލިބިފައިވާ ދަރިން؛
- ލޭގެ ގުޅުމުން ގުޅިފައިވާ މީހުންނާއި ކައިވެނީގެ ގުޅުމުން ގުޅިފައިވާ މީހުން؛
- އެއް ގެއެއްގައި ދިރިއުޅޭ ބައެއްގެ ތެރެއިން، މީހަކު ހަރަދުކޮށްގެން އެހެން މީހުން ބަލަހައްޓައި ހަރަދުކުރާނަމަ، ހަރަދުކުރާ ފަރާތާއި އެފަރާތުން ބަލަހައްޓާ މީހުން.