"ކުށްކުރާ ތާރީހު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލައަކާ ގުޅިގެން އިދާރީގޮތުން މިނިސްޓްރީން ކުރަންޖެހޭ ތަހުގީގު ކޮށް، އެ ކުށެއް ކުރިކަމަށް ސާބިތުވާ ތާރީހަށެވެ.

"ކުށްކުރާ ޖަމާއަތެއް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނުލްއުގޫބާތުގައި އެ އިބާރާތަށް ދީފައިވާ މާނައިގައެވެ.

"ކުށްކުރާ ޖަމާއަތް"ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ އެ ޖަމާއަތުގައި ހިމެނޭ މެންބަރުންނަކީ، ގުޅިފައިވާ އާންމު އެއް މަގްސަދަކަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ ބަޔަކަށްވުމާއި، އެ ޖަމާއަތުގެ މެންބަރުން ނުވަތަ އެ ޖަމާއަތާ ގުޅިފައިވާ މީހުން މެދުވެރިކޮށް، ކުރިއަށް ގެންދެވޭ ޕްލޭނެއް ނުވަތަ މަގްސަދެއްގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި އަނިޔާވެރިކަން ނުވަތަ ފަނާކުރުން ނުވަތަ އެދެކަންތަކުންކުރެ ކަމެއްގެ ބިރު ދެއްކުން ހިމެނޭ ދެ އަމަލު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ އަމަލު ހިންގާފައިވާ ބަޔަކަށްވުން؛ ނުވަތަ އެ ޖަމާއަތުގެ މެންބަރުން ނުވަތަ އެ ޖަމާއަތާ ގުޅިފައިވާ މީހުން މެދުވެރިކޮށް، މަސްތުވާއެއްޗެހި ވިއްކުމާއި މަސްތުވާއެއްޗެހި އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންގޮސް އޭގެ ވިޔަފާރިކުރުންކަމަށް މާނަކުރެވޭ ދެ އަމަލު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ އަމަލު ހިންގާފައިވާ ބަޔަކަށްވުން؛ ނުވަތަ އެފަދަ ކުށްކުށް ކުރުމަކީ، ނުވަތަ ކުރާނެކަމުގެ ބިރުދެއްކުމަކީ އެ ޖަމާއަތުގެ ބޭނުންކަމުގައި ނުވަތަ މަގްސަދުކަމުގައި އާންމުކޮށް އިއްލާންކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ގަބޫލުކޮށްފައިވާ ބަޔަކަށްވުން؛ ނުވަތަ ދިވެހިސަރުކާރުން ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްކަމުގައި ނުވަތަ ކުށްކުރާ ޖަމާއަތެއްކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ޖަމާއަތަކަށްވުން.

"ކުށްކުރި މީހާ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ކުށެއް ސާބިތުވެފައިވާ ކޮންމެ މީހަކަށެވެ.

"ކުށްކުރި މީހާގެ އަމަލުގެ ރުކުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުށެއް މާނަކުރެވިގެންވާއިރު، އެ ކުށެއް ކުރުމަށްޓަކައި މީހަކު ކުރަންޖެހޭ ނުވަތަ ނުކޮށް ދޫކޮށްލަންޖެހޭ އަމަލާ ބެހޭގޮތުން، އެ ކުށެއް މާނަކުރުމުގައި ހިމެނިގެންވާ ބަޔަކަށެވެ.

"ކުށްކުރުމުގެ އާލާތް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ (1) ކުށެއްކުރުމަށް ބޭނުންކުރުމަށްޓަކައި ހާއްސަކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ އެ މަގްސަދަށްޓަކައި ހާއްސަކޮށް ބަދަލުކޮށްފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ؛ ނުވަތަ (2) އާންމު ގޮތެއްގައި ކުށެއް ކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ގެންގުޅޭ އެއްޗެއްސަށާއި، ކުށުގެ ނިޔަތް ފުރިހަމައަށް ހާމަކޮށްދޭ ފަދަ ހާލަތެއްގައި ގެންގުޅޭ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ.

"ކުށްކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ ފައިސާ އާއި މުދާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެއްވެސް މީހަކު ކުރި ކުށުގެ އަމަލެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެފަދަ އަމލުތަކާ ގުޅިގެން، މިގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަން ދެށުމުގެ ކުރިން ނުވަތަ ފަހުން، ސީދާކޮށް ނުވަތަ ނުސީދާކޮށް، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހޯދާފައިވާ ނުވަތަ ލިބިފައިވާ ނުވަތަ ބަހައްޓާފައިވާ އެއްވެސް މުދަލެއް، ހިދުމަތެއް، ފައިދާއެއް، ނުވަތަ އިނާމަކަށެވެ.

"ކުށްވެރިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ދައުވާ އުފުލިފައިވާ މީހުންނާއި، ކުށެއް ކުރިކަން ސާބިތުވެ ހުކުމްކުރެވިފައިވާ މީހުންނާއި، ކުށެއް ކުރިކަން ސާބިތުވެ ހުކުމްކުރެވި، އެހެންނަމަވެސް އަދަބު ކަނޑައެޅިފައިނުވާ މީހުން ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.

"ކުށްވެރިޔާ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ނުވަތަ ބޭރު ގައުމެއްގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ކުށެއް ކަމުގައި ބެލެވޭ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ދައުވާ އުފުލި، ށަރީއަތް ހިންގުމަށްޓަކައި ބަންދުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ހުކުމްކުރުމުގެ ކުރިން ބަންދުކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ހުކުމްކުރުމަށްފަހު ބަންދުކޮށްފައިވާ ކުށްވެރިޔަކަށެވެ. މި މާނަކުރުމުގައި، ބަންދުގައި ވަނިކޮށް ފިލާފައިވާ މީހުންނެއް ނުހިމެނެއެވެ.

"ކުށްވެރިޔާ އެކްސްޓްރަޑައިޓްކުރުމަށް އެދޭ ގައުމު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައިވާ ބޭރު ގައުމެއްގެ ކުށްވެރިޔަކު އެކްސްޓްރަޑައިޓްކުރުމަށް އެދި އެކްސްޓްރަޑިށަންގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 01/2015) ގެ 15 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ހުށަހަޅާ ގައުމަށެވެ.

"ކުށްވެރިޔާއަށް އެހީވެދިނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ކުށްވެރިއަކު ހައްގު އަދަބުން މިންޖު ކުރުމަށް އެހީވެދިނުމަށެވެ.

''ކުނި'' ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އުކައިލެވޭ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށާއި، ހަލާކުވެފައި ހުންނަ ތަކެއްޗާއި، އެ ތަކެތީގެ ބައިބަޔަށާއި، ކުނިވާ ޒާތުގެ ތަކެއްޗާއި، ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅު ފަދަ ތިމާވެށްޓަށް ނުރައްކައުތެރި ބާވަތްތަކުގެ ތަކެތި ފަދަ އެންމެހައި ތަކެއްޗަށެވެ.

"ކުނި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އުކާލާ ނުވަތަ އުކާލަން ނިންމާފައިވާ ނުވަތަ އުކާލަން ވަކި ފަރާތަކާ ހަވާލުކުރެވޭ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ.އެފަދައިން ކުނީގެ ގޮތުގައި ބަލާ އެއްޗެހީގެ ތެރޭގައި، ހަރު ތަކެއްޗާއި ދިޔާ ތަކެއްޗާއި ގޭސްވެސް ހިމެނެއެވެ.

"ކުނި" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބޭނުންނެތިގެން އުކާލާ ތަކެތި ނުވަތަ އުކާލަން ގަސްތުކުރާ ތަކެތި ނުވަތަ އުކާލަންޖެހޭ ތަކެއްޗަށެވެ. 

"ކުނި ނައްތާލުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުނި މެނޭޖުކުރުމަށް އަޅަންޖެހޭ އެންމެހައި ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށްފަހު ބާކީވާ އެއްޗެއް ރައްކާތެރިގޮތުގައި އުކާލުމަށެވެ.