ގާނޫނީ ރަދީފު
"މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އިދާރާއަކާ ދެކޮޅަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތައް ރައްކައުތެރިކޮށްދިނުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އިދާރާއާ ދެކޮޅަށް ނުވަތަ މުވައްޒަފާ ދެކޮޅަށް މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން އެ ވަގުތަކު ތަހުގީގު ހިންގެމުންދާ މުވައްޒަފާއި، އެ ވަގުތަކާ ހަމައަށް އެ ތަހުގީގަކާ ގުޅިގެން އެ ފަރާތެއްގެ މައްޗަށް އިތުރަށް ތަހުގީގު ކުރިޔަށް ނުގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފިޔަވަޅެއް ނޭޅުމަށް ނިންމޭ ފަރާތްތައް ފިޔަވައި އެ ތަހުގީގަކާ ގުޅިގެން ފިޔަވަޅެއް އަޅައިފައިނުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ މަޖިލިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާއާބެހޭ ޓްރައިބިއުނަލަށް ހުށަހެޅޭ މައްސަލަތައް ބެލުމަށް އެކުލަވައިލެވޭ 1 (އެކެއް) މެންބަރު ނުވަތަ އޮނަހިރި އަދަދެއްގެ މެންބަރުން ހިމެނޭ ޕެނަލަކަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުން" ނުވަތަ "މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުގެ ބަދަލުގައި އެ މައްސަލަ ބެލުމަށް ވަގުތީގޮތުން ހަވާލުވެފައިވާ ފަނޑިޔާރު ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް" ނުވަތަ "މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުގެ ބަދަލުގައި އެ މައްސަލަ ބެލުމަށް ވަގުތީގޮތުން ހަވާލުވެފައިވާ ފަނޑިޔާރު ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"މައްސަލަބަލާ ތަހްގީގުކުރާ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު ނުވަތަ އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދަކުން އަޅާ ފިޔަވަޅެއް އިސްތިއުނާފުކުރުމަށް ހުށަހެޅުމުން އެފަދަ މައްސަލަތައް ބެލުމަށް މިނިސްޓަރު އެކުލަވާލައި ކޮމިޓީއަށެވެ.
"މައްސަލައާ ގުޅުންހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލަ ހުށަހެޅި ފަރާތް ނުވަތަ މައްސަލައިގެ ތުހުމަތު ކުރެވިފައިވާ ފަރާތަށެވެ.
"މައްސަލައާ ގުޅުންހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލަ ހުށަހެޅި ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތުގެ ށަރުއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިޔ،ާ ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތުގެ ވަކީލު، ނުވަތަ މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތ،ް ނުވަތަ ރައްދުވާ ފަރާތުގެ ވަކީލަށެވެ.
"މައްސަލައިގެ ލިޔުން ބަދަލުކުރުމުގެ މަރުހަލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލައިގެ އިބްތިދާއީ އަޑުއެހުމުގެ މަރުހަލާ ފެށުމުގެ ކުރިން، މައްސަލައިގައި ހަސްމުންގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާ ދައުވާ ފޯމާއި، ދިފާއު ފޯމާއި، ދިފާއުގެ ޖަވާބު ފޯމާއި، ދިފާއަށް ދޭ ޖަވާބަށް ރައްދުދ ފޯމާއި، ރައްދު ދައުވާ ފޯމާއި، ރައްދު ދައުވާގެ ދިފާއުގައި ހުށަހަޅާ ދިފާއާއި، އިތުރު ދައުވާއާއި، އިތުރު ދައުވާގެ ދިފާއާއި، ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ދައުވާއާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔުމުން ބަދަލުކުރެވޭ އެންމެހައި ލިޔުންތައް ހަސްމުންގެ މެދުގައި ބަދަލުކުރެވޭ މަރުހަލާއަށެވެ.
"މަދަނީ އިޖުރާއަތާބެހޭ ހާއްސަ ގާނޫނެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ، ވަކި ހާއްސަ ކަމަކާގުޅޭ މަދަނީ އިޖުރާއަތު ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަށެވެ.
"މަދަނީ ދައުވާ" ނުވަތަ "މަދަނީ މައްސަލަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަދަނީ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޯޓެއްގައި އުފުލޭ މަދަނީ ދައުވާއަށެވެ.
"މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އިދާރާއަކާ ދެކޮޅަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތައް ރައްކައުތެރިކޮށްދިނުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އިދާރާއާ ދެކޮޅަށް ނުވަތަ މުވައްޒަފާ ދެކޮޅަށް މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން އެ ވަގުތަކު ތަހުގީގު ހިންގެމުންދާ މުވައްޒަފާއި، އެ ވަގުތަކާ ހަމައަށް އެ ތަހުގީގަކާ ގުޅިގެން އެ ފަރާތެއްގެ މައްޗަށް އިތުރަށް ތަހުގީގު ކުރިޔަށް ނުގެންދިއުމަށް ނުވަތަ ފިޔަވަޅެއް ނޭޅުމަށް ނިންމޭ ފަރާތްތައް ފިޔަވައި އެ ތަހުގީގަކާ ގުޅިގެން ފިޔަވަޅެއް އަޅައިފައިނުވާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ މަޖިލިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ވަޒީފާއާބެހޭ ޓްރައިބިއުނަލަށް ހުށަހެޅޭ މައްސަލަތައް ބެލުމަށް އެކުލަވައިލެވޭ 1 (އެކެއް) މެންބަރު ނުވަތަ އޮނަހިރި އަދަދެއްގެ މެންބަރުން ހިމެނޭ ޕެނަލަކަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުން" ނުވަތަ "މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުގެ ބަދަލުގައި އެ މައްސަލަ ބެލުމަށް ވަގުތީގޮތުން ހަވާލުވެފައިވާ ފަނޑިޔާރު ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް" ނުވަތަ "މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރުގެ ބަދަލުގައި އެ މައްސަލަ ބެލުމަށް ވަގުތީގޮތުން ހަވާލުވެފައިވާ ފަނޑިޔާރު ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
"މައްސަލަބަލާ ތަހްގީގުކުރާ ކޮމިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ ގާނޫނު ނުވަތަ އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދަކުން އަޅާ ފިޔަވަޅެއް އިސްތިއުނާފުކުރުމަށް ހުށަހެޅުމުން އެފަދަ މައްސަލަތައް ބެލުމަށް މިނިސްޓަރު އެކުލަވާލައި ކޮމިޓީއަށެވެ.
"މައްސަލައާ ގުޅުންހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލަ ހުށަހެޅި ފަރާތް ނުވަތަ މައްސަލައިގެ ތުހުމަތު ކުރެވިފައިވާ ފަރާތަށެވެ.
"މައްސަލައާ ގުޅުންހުރި ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލަ ހުށަހެޅި ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތް ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތުގެ ށަރުއީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ބަލަދުވެރިޔ،ާ ނުވަތަ އަނިޔާ ލިބުނު ފަރާތުގެ ވަކީލު، ނުވަތަ މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތ،ް ނުވަތަ ރައްދުވާ ފަރާތުގެ ވަކީލަށެވެ.
"މައްސަލައިގެ ލިޔުން ބަދަލުކުރުމުގެ މަރުހަލާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މައްސަލައިގެ އިބްތިދާއީ އަޑުއެހުމުގެ މަރުހަލާ ފެށުމުގެ ކުރިން، މައްސަލައިގައި ހަސްމުންގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާ ދައުވާ ފޯމާއި، ދިފާއު ފޯމާއި، ދިފާއުގެ ޖަވާބު ފޯމާއި، ދިފާއަށް ދޭ ޖަވާބަށް ރައްދުދ ފޯމާއި، ރައްދު ދައުވާ ފޯމާއި، ރައްދު ދައުވާގެ ދިފާއުގައި ހުށަހަޅާ ދިފާއާއި، އިތުރު ދައުވާއާއި، އިތުރު ދައުވާގެ ދިފާއާއި، ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ދައުވާއާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔުމުން ބަދަލުކުރެވޭ އެންމެހައި ލިޔުންތައް ހަސްމުންގެ މެދުގައި ބަދަލުކުރެވޭ މަރުހަލާއަށެވެ.
"މަދަނީ އިޖުރާއަތާބެހޭ ހާއްސަ ގާނޫނެއް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ، ވަކި ހާއްސަ ކަމަކާގުޅޭ މަދަނީ އިޖުރާއަތު ކަނޑައެޅުމުގެ ގާނޫނަށެވެ.
"މަދަނީ ދައުވާ" ނުވަތަ "މަދަނީ މައްސަލަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަދަނީ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ އިހްތިސާސް ލިބިގެންވާ ކޯޓެއްގައި އުފުލޭ މަދަނީ ދައުވާއަށެވެ.