ގާނޫނީ ރަދީފު
"ހެކި ހާމަކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަދަނީ މައްސަލަތަކުގައި ހެކި ހާމަކުރުމަށް މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 2021-32) ގެ އަށާވީސްވަނަ ބާބު "ހެކި ހާމަކުރުން" ގައި ބަޔާންކުރާ އިޖުރާއަތުގެ ދަށުން، ހަސްމުން އެމައްޗަށް ބަރޯސާވާ ލިޔެކިޔުމާއި، އެފަރާތުން ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއް ކޮށްފާނެ ލިޔެކިޔުމާއި، އެހެން ހަސްމަކު ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއްކޮށްފާނެ ލިޔެކިޔުމާއި، އެހެން ހަސްމަކު ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ބާރުލިބޭ ލިޔެކިޔުން ހިމެނޭ ގޮތުން، ހަސްމުންގެ މައްޗަށް އޮންނަ ހެކި ހާމަކުރުމުގެ ޒިންމާގެ ދަށުން އެ ހަސްމުން ހާމަކުރަންޖެހ ހެކި ހާމަކުރުމަށެވެ.
"ހެކިބަސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާ، ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި، ހުވާކޮށްގެންހުރެ، އަނގަބަހުން ނުވަތަ އިށާރާތުން ދޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ހެކިބަސް ނެގުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާ ށަރީއަތުގައި ސުވާލުކުރެވޭ މަރުހަލާތަކުގައި ސުވާލުކުރެވޭ ކުރުމަށެވެ ނުވަތަ އެގޮތުން ކުރެވޭ ސުވާލަށެވެ
"ހެކިބަސް ދިނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާ ށަރީއަތުގައި ސުވާލުކުރެވޭ މަރުހަލާތަކުގައި އެ ސުވާލުތަކަށް ދޭ ޖަވާބަށެވެ ނުވަތަ އެ ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބުދެވޭގޮތަށް ހެކިބަސް ދޭ މީހާ ދޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ހެކިބަސް ދޭ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދިނުމަށްޓަކައި ކޯޓަށް ހާޒިރުވެހުރި މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދީފައިވާ މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދިނުމަށް ހާޒިރުވުމަށް އެންގޭ މީހާ ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ހެއްކާބެހޭ ގާނޫނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެއްކާ ބެހޭ ކަންކަން ބަޔާންކުރާ ގާނޫނު ނުވަތަ ގާނޫނުތަކަށެވެ.
"ހެލްތު އިންފޮމޭށަން ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ތަނެއްގައި ދޭ ހިދުމަތާބެހޭ ނުވަތަ ހިންގުމާބެހޭ ނުވަތަ ތަނާބެހޭ ނުވަތަ ބަލިމީހުންގެ މައުލޫމާތު، ކަރުދާހުގައި ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކްކޮށް އެއްކުރާ ނިޒާމަށެވެ. މި ނިޒާމުގައި، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ތަނަކުން މުޖުތަމައާއެކު ދޭ ކޮމިއުނިޓީ ހިދުމަތްތަކުގައި ނުވަތަ މޮބައިލް ހިދުމަތް ފަދަ ހިދުމަތްތަކުގައި ދޭ ނުވަތަ އެއްކުރާ ސިއްހީ މައުލޫމާތު ވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
"ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އިންސްޕެކްޓަރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-02 (މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ސަލާމަތާއި ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ގާނޫނު) ގެ 47 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އިންސްޕެކްޓަރުންނަށެވެ.
"ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އޮފިސަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީީ،މި ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-02 (މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ސަލާމަތާއި ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ގާނޫނު) ގެ 29 މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އޮފިސަރުންނަށެވެ.
"ހެލްތު ޑިޓަރމިނަންޓްސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ މާހަ އުލާއި، ސިއްހަތަށް އަސަރުކުރާގޮތަށް މުޖުތަމައުގައި ހުންނަ ކަންތައްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، މީހެއްގެ ސިއްހީ ހާލަތަށް އަސަރުކުރާ އިޖުތިމާއީ ކަންތައްތަކާއި، އިގްތިސާދީ ކަންތައްތަކާއި، ތިމާވެށްޓާ ގުޅުންހުރި ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
"ހެލްޕްލައިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެ ނަންބަރަކާ ގުޅުމުން، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުތަކާ ގުޅިގެން ރިޕޯޓު ހުށަހެޅުމަށާއި، ކަމާގުޅޭ އެކަށީގެންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ޚިދުމަތްދޭ ފޯނުގެ ހިދުމަތަށެވެ.
"ހެޒެޑަޒް ސަބްސްޓަންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗެއްގެ ޒާތުން މީހަކަށް، ނުވަތަ ޖަނަވާރަކަށް، ނުވަތަ ތިމާވެއްޓަށް އެ އެއްޗެއް އެކަނި ނުވަތަ އެ އެއްޗެއް އެހެން އެއްޗަކާ އެއްވުމުގެ ސަބަބުން ގެއްލުމެއްދޭ ތަކެއްޗަށެވެ. މިސާލަކަށް: އެސްބެސްޓޯސް، ލެޑް ހިމެނޭ ކުލަ ނުވަތަ ދަވާދު ފަދަ ތަކެތި މިބާވަތުގެ ތަކެތީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނެއެވެ.
"ހެކި ހާމަކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަދަނީ މައްސަލަތަކުގައި ހެކި ހާމަކުރުމަށް މަދަނީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 2021-32) ގެ އަށާވީސްވަނަ ބާބު "ހެކި ހާމަކުރުން" ގައި ބަޔާންކުރާ އިޖުރާއަތުގެ ދަށުން، ހަސްމުން އެމައްޗަށް ބަރޯސާވާ ލިޔެކިޔުމާއި، އެފަރާތުން ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއް ކޮށްފާނެ ލިޔެކިޔުމާއި، އެހެން ހަސްމަކު ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއްކޮށްފާނެ ލިޔެކިޔުމާއި، އެހެން ހަސްމަކު ވަކާލާތުކުރާ ކަމަކަށް ބާރުލިބޭ ލިޔެކިޔުން ހިމެނޭ ގޮތުން، ހަސްމުންގެ މައްޗަށް އޮންނަ ހެކި ހާމަކުރުމުގެ ޒިންމާގެ ދަށުން އެ ހަސްމުން ހާމަކުރަންޖެހ ހެކި ހާމަކުރުމަށެވެ.
"ހެކިބަސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާ، ށަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި، ހުވާކޮށްގެންހުރެ، އަނގަބަހުން ނުވަތަ އިށާރާތުން ދޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ހެކިބަސް ނެގުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާ ށަރީއަތުގައި ސުވާލުކުރެވޭ މަރުހަލާތަކުގައި ސުވާލުކުރެވޭ ކުރުމަށެވެ ނުވަތަ އެގޮތުން ކުރެވޭ ސުވާލަށެވެ
"ހެކިބަސް ދިނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާ ށަރީއަތުގައި ސުވާލުކުރެވޭ މަރުހަލާތަކުގައި އެ ސުވާލުތަކަށް ދޭ ޖަވާބަށެވެ ނުވަތަ އެ ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބުދެވޭގޮތަށް ހެކިބަސް ދޭ މީހާ ދޭ ބަޔާނަށެވެ.
"ހެކިބަސް ދޭ މީހާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެކިބަސް ދިނުމަށްޓަކައި ކޯޓަށް ހާޒިރުވެހުރި މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދޭ މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދީފައިވާ މީހާއާއި، ށަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދިނުމަށް ހާޒިރުވުމަށް އެންގޭ މީހާ ހިމެނޭގޮތުންނެވެ.
"ހެއްކާބެހޭ ގާނޫނު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހެއްކާ ބެހޭ ކަންކަން ބަޔާންކުރާ ގާނޫނު ނުވަތަ ގާނޫނުތަކަށެވެ.
"ހެލްތު އިންފޮމޭށަން ސިސްޓަމް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ތަނެއްގައި ދޭ ހިދުމަތާބެހޭ ނުވަތަ ހިންގުމާބެހޭ ނުވަތަ ތަނާބެހޭ ނުވަތަ ބަލިމީހުންގެ މައުލޫމާތު، ކަރުދާހުގައި ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކްކޮށް އެއްކުރާ ނިޒާމަށެވެ. މި ނިޒާމުގައި، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ތަނަކުން މުޖުތަމައާއެކު ދޭ ކޮމިއުނިޓީ ހިދުމަތްތަކުގައި ނުވަތަ މޮބައިލް ހިދުމަތް ފަދަ ހިދުމަތްތަކުގައި ދޭ ނުވަތަ އެއްކުރާ ސިއްހީ މައުލޫމާތު ވެސް ހިމެނޭނެއެވެ.
"ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އިންސްޕެކްޓަރުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-02 (މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ސަލާމަތާއި ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ގާނޫނު) ގެ 47 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އިންސްޕެކްޓަރުންނަށެވެ.
"ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އޮފިސަރ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީީ،މި ގާނޫނު ނަންބަރު 2024-02 (މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ސަލާމަތާއި ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ގާނޫނު) ގެ 29 މާއްދާގެ ދަށުން އައްޔަންކުރެވޭ ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އޮފިސަރުންނަށެވެ.
"ހެލްތު ޑިޓަރމިނަންޓްސް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ މާހަ އުލާއި، ސިއްހަތަށް އަސަރުކުރާގޮތަށް މުޖުތަމައުގައި ހުންނަ ކަންތައްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، މީހެއްގެ ސިއްހީ ހާލަތަށް އަސަރުކުރާ އިޖުތިމާއީ ކަންތައްތަކާއި، އިގްތިސާދީ ކަންތައްތަކާއި، ތިމާވެށްޓާ ގުޅުންހުރި ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
"ހެލްޕްލައިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެ ނަންބަރަކާ ގުޅުމުން، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުތަކާ ގުޅިގެން ރިޕޯޓު ހުށަހެޅުމަށާއި، ކަމާގުޅޭ އެކަށީގެންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ޚިދުމަތްދޭ ފޯނުގެ ހިދުމަތަށެވެ.
"ހެޒެޑަޒް ސަބްސްޓަންސް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އެ އެއްޗެއްގެ ޒާތުން މީހަކަށް، ނުވަތަ ޖަނަވާރަކަށް، ނުވަތަ ތިމާވެއްޓަށް އެ އެއްޗެއް އެކަނި ނުވަތަ އެ އެއްޗެއް އެހެން އެއްޗަކާ އެއްވުމުގެ ސަބަބުން ގެއްލުމެއްދޭ ތަކެއްޗަށެވެ. މިސާލަކަށް: އެސްބެސްޓޯސް، ލެޑް ހިމެނޭ ކުލަ ނުވަތަ ދަވާދު ފަދަ ތަކެތި މިބާވަތުގެ ތަކެތީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނެއެވެ.