gaanoon_logo
-
ހުއްދަ (އިމްޕޯޓް އެކްސްޕޯޓާއި ގުޅޭ)

"ހުއްދަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުފެދޭ ތަކެއްޗާއި އުފައްދާ ތަކެތި، ދިވެހިރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއަށް މުދާ އިމްޕޯޓް ކުރުމަށް ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެއިން މުދާ ރީއެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ނުވަތަ ޑިއުޓީ މައާފުކުރުމަށް ހުއްދަކޮށް، އެ ފަރާތަކަށް ދޫކުރާ ލިޔުމަށާއި، މިއިން ކަމެއް ބަލަހައްޓާ ސަރުކާރުގެ މުއައްސަސާއެއް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށް، އެ ފަރާތެއްގެ ނަން ހިމެނިފައިވާ  ހިމެނުމަށެވެ.

ހުއްދަ ހާލަތު
"ހުއްދަ ހާލަތު" ނުވަތަ "ހުއްދަކުރެވިގެންވާ ދިފާއު" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި މީހަކު ކުރާ އަމަލަށެވެ: (1) އެ އަމަލުކުރީ، ގެއްލުމަކުން ނުވަތަ ނުރަގަނޅު ކަމަކުން އެހެން މީހަކު ސަލާމަތްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، ކޮންމެހެން އެ އަމަލުކުރަންޖެހޭ ހާލަތެއްގައި ކަމުގައިވުން؛ (2) ދައުވާ އުފުލިގެންވާ ކުށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ގާނޫނުން ސަލާމަތްކުރުމަށް ބޭނުންވާ ގެއްލުމާއި ނުރަނގަޅު ކަންތަކަށް ވުރެ، އޭނާ ކުރި އަމަލުން ހުއްޓުވި ގެއްލުމާއި ނުރަގަނޅު އަމަލު ބޮޑުވުން؛ އަދި (3) އުފުލިފައިވާ ދައުވާގައި ބޭނުންކުރާ ދިފާއަކީ ދައުވާ އުފުލިފައިވާ ކުށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ގާނޫނުގެ މަގްސަދަށް ބަލާއިރު ބޭނުންކުރެވިގެން ނުވާނެ ދިފާއެއްކަން ސާފުކޮށް އެ ގާނޫނުން އެނގެން ނެތުން.
ހުއްދަ ދީފައިވާ ޕެސްޓިސައިޑްގެ ރަޖިސްޓްރީ
"ހުއްދަ ދީފައިވާ ޕެސްޓިސައިޑްގެ ރަޖިސްޓްރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޕެސްޓިސައިޑްގެ ގޮތުގައި އުފެއްދޭނެ، ބޭނުންކުރެވޭނެ، ވިއްކޭނެ އަދި ދިވެހިރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓުކުރެވޭނެ އަދި ދިވެހިރާއްޖެއިން އެކްސްޕޯޓުކުރެވޭނެކަމަށް މިނިސްޓަރު ހުއްދަ ދޭ ބާވަތްތަކުގެ ޕެސްޓިސައިޑާބެހޭ ރަޖިސްޓްރީއަށެވެ.
ހުއްދަ ދޫކުރާ އިދާރާ (އިމާރާތް ކުރުމުގެ ހުއްދާއާއި ގުޅޭ)

"ހުއްދަ ދޫކުރާ އިދާރާ" ނުވަތަ "އިމާރާތްކުރުމުގެ ހުއްދަ ދޫކުރާ އިދާރާ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ހުއްދަ ދިނުމާއި، އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމަށް ހުއްދަދިނުމާއި، އެ މަސައްކަތްތައް ބެލުމާއި، ކަމާ ގުޅޭ އެކިއެކި މައްސަލަތައް ބެލުމަށް މިނިސްޓްރީން ހުއްދަދީފައިވާ އިދާރާތަކަށެވެ. 

ހުއްދަ ދެވިފައިވާ ފަރާތް

"ހުއްދަ ދެވިފައިވާ ފަރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ މި ގާނޫނުގެ ބޭނުމަށް މީހެއްގެ ބަދަލުގައި އޭނާ ތަމްސީލުކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިޔުމަކުން ލިބިފައިވާ މީހާއަށެވެ.

ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ގާނޫނީ ވަކީލަކު
"ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ގާނޫނީ ވަކީލަކު" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ، ށަރުއީ ކޯޓްތަކުގައި ވަކާލާތުކޮށް، ގާނޫނީ ލަފާދީ އަދި ގާނޫނީ އެކި ލިޔުން ލިޔެދިނުމަށް ކަމާބެހޭ ރަސްމީ ފަރާތަކުން ހުއްދަ ދީފައިވާ ކޮންމެ ގާނޫނީ ވަކީލަކަށެވެ.
ހުއްދަނޫން ކައިވެނި
"ހުއްދަނޫން ކައިވެނި" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވ ޢަމަލުންކުރެ އަމަލެއް ކުރުމަށެވެ: (1) ހަަތަރު އަނބީންނާއި އިނދެގެން ހުރެ، ނުވަތަ ހަތަރު އަބީންކުރެ އަނތްބަކު އިއްދައިގައިވާ ހާލު، އިތުރު ކާވެންޏެއް ކުރުން؛ ނުވަތަ (2) ކާވެންޏެއް މަތީގައި ހުރެ، ނުވަތަ ވަރިކުރި އަންހެނާގެ އިއްދަ ހަމަ ނުވަނީސް އެ އަންހެނާގެ އެއް އިސްމަތުގައި ކާވެނިކުރުން ހަރާމްވެގެންވާ އެހެން އަންހެނަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (3) އަންހެނާގެ އިއްދަ ހަމަވުމުގެ ކުރިން، އެ އަންހެނާ އޭނާ ވަރިކުރި ފިރިހެނާ ނޫން އެހެން މީހަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (4) މީހަކާ އިނދެގެން ހުރި އަންހެނާ އިތުރު ކާވެންޏެއް ކުރުން؛ ނުވަތަ (5) ތިންފަށް ވެފައިވާ އަންހެނާގެ ފަށް ނުފިލަނީސް، އޭނާ ތިންފަށް ކުރި ފިރިހެން މީހާއާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (6) ލިއާން ކުރެވިފައިވާ ދެމީހުން އަލުން ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (7) ނަސަބުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެއްކިރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ކާވެނީގެ ގުޅުމުގެ ސަބަބުން، އެ ފިރިހެނަކާ އެ އަންހެނަކާ ދެމީހުން ކާވެނިކުރުން އިސްލާމީ ށަރީއަތުގައި އަބަދުގެ އަބަދަށް ހަރާމްވެގެންވާ ދެމީހުން ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (8) އެއް ޖިންސުގެ ދެމީހުން ކާވެނި ކުރުން؛ ނުވަތަ (9) އަންހެނަކު، މުސްލިމް ނޫން ފިރިހެނަކާ ކާވެނިކުރުން؛ ނުވަތަ (10) ފިރިހެނަކު، އަހުލުކިތާބީއަކުކަމުގައި ނުވާ ގައިރު މުސްލިމަކާ ކާވެނިކުރުން.
ހުއްދަނޫން ޖިންސީ ގުޅުން
އަންނަނިވި "ހުއްދަނޫން ޖިންސީ ގުޅުން" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ ޒިނޭކުރުން ނުވަތަ އެއްޖިންސުން ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމަށެވެ.
ހުއްދަކުރެވިގެންވާ ދިފާއު
"ހުއްދަކުރެވިގެންވާ ދިފާއު" އަދި "ހުއްދަ ހާލަތު" ކަމަށް ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި މީހަކު ކުރާ އަމަލަށެވެ: (1) އެ އަމަލުކުރީ، ގެއްލުމަކުން ނުވަތަ ނުރަގަނޅު ކަމަކުން އެހެން މީހަކު ސަލާމަތްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، ކޮންމެހެން އެ އަމަލުކުރަންޖެހޭ ހާލަތެއްގައި ކަމުގައިވުން؛ (2) ދައުވާ އުފުލިގެންވާ ކުށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ގާނޫނުން ސަލާމަތްކުރުމަށް ބޭނުންވާ ގެއްލުމާއި ނުރަނގަޅު ކަންތަކަށް ވުރެ، އޭނާ ކުރި އަމަލުން ހުއްޓުވި ގެއްލުމާއި ނުރަގަނޅު އަމަލު ބޮޑުވުން؛ އަދި (3) އުފުލިފައިވާ ދައުވާގައި ބޭނުންކުރާ ދިފާއަކީ ދައުވާ އުފުލިފައިވާ ކުށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ގާނޫނުގެ މަގްސަދަށް ބަލާއިރު ބޭނުންކުރެވިގެން ނުވާނެ ދިފާއެއްކަން ސާފުކޮށް އެ ގާނޫނުން އެނގެން ނެތުން.
ހުއްދަކޮށްފައިވާ ސިއްހީ މަސައްކަތްތެރިއެއް
"ހުއްދަކޮށްފައިވާ ސިއްހީ މަސައްކަތްތެރިއެއް" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ ސަރުކާރުން ހަދާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ނުވަތަ އާންމުކޮށް ގަބޫލުކުރެވޭ މެޑިކަލް އިދާރާއަކުން، އޭނާއަކީ ޑަކްޓަރީ ބޭސްކުރެވޭނެ ފެންވަރު ހުރި މީހެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައި، ހުއްދަ ދީފައިވާ މީހަކަށެވެ.
ހުއްދައަކާއި ނުލައި ގޯތިގެދޮރަށް ވަނުން
"ހުއްދައަކާއި ނުލައި ގޯތިގެދޮރަށް ވަނުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ދިރިއުޅޭ ތަނެއްނަމަ އެތަނެއްގެ ވެރިފަރާތް ނުވަތަ ދިރިއުޅޭ ފަރާތް ނުވަތަ އެތަނަކާ ހަވާލުވެހުރި ފަރާތުގެ ހުއްދައަކާ ނުލައި، އެތަނަކަށް ވަނުން އަދި ދައުލަތުގެ އިދާރާއެއް ނުވަތަ އާންމު ފަރާތެއްގެ އިދާރާއެއްގައި އާންމުން ވަދެ ނުކުތުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ އުސޫލާ ހިލާފަށް ހުއްދާއަކާ ނުލައި އެތަނަކަށް ވަނުމަށެވެ.
ހުއްދައޮތް ބަނދަރު
"ހުއްދައޮތް ބަނދަރު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ބަނދަރުތަކާއި، ވައިގެ ބަނދަރުތަކުގެ ތެރެއިން، ބައިނަލްއަގްވާމީ ދަތުރުތަކަށް ހުޅުވާލެވިފައިވާ އަދި އިމިގްރޭށަނުގެ ހިދްމަތްތައް ގާއިމުކުރެވިފައިވާ ބަނދަރުތަކަށެވެ
ހުއްދަދީފައިވާ ކަސްޓޯޑިއަލް ހިދުމަތްތައް
'ހުއްދަދީފައިވާ ކަސްޓޯޑިއަލް ހިދުމަތްތައް' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކަސްޓޯޑިއަން ހުށަހަޅާ ހިދުމަތްތަކާއި އަދި ލައިސަންސަށް އެދި ހުށަހަޅާއިރު ވަކިވަކިން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ހިދުމަތްތަކާއި، ކަންތައްތައް އަދި ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން އޮތޯރިޓީއިން ކަސްޓޯޑިއަން އަށް ދީފައިވާ ލައިސަންސްެ ގެ ދަށުން ދޫކޮށްފައިވާ ހިދުމަތްތަކަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މުދާ ރައްކާތެރިކޮށް ބެލެހެއްޓުން (ޕޯޓް ފޯލިއޯ ސެކިއުރިޓީޒް، ނަގުދު ފައިސާ އަދި އެހެނިހެން މުދާ) ބުކް އެންޓްރީ ޓްރާންސެކްށަންސް އާއި އިންކަމް ކަލެކްށަން ޓްރޭޑް ސެޓްލްމަންޓް، ކޯޕަރޭޓް އެކްށަން މޮނިޓަރިނގ، ޓެކްސް ވިތު ހޯލްޑިންގ، ޓްރާންސްފަރ އޭޖެންސީ ސަޕޯޓް، އޮޑިޓްކުރުން، ފައިނޭންށިއަލް ރިޕޯޓިންގ، ފައިސާ މެނޭޖްކުރުން، ސެކިއުރިޓީޒް ލޭންޑިންގ އަދި ބޭރުގެ ފައިސާ އެކްސްޗޭންޖް ކުރުން ހިމެނެއެވެ.
ހުއްޓުވުން
"ހުއްޓުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހައްޔަރަށްވެސް ބަންދަށްވެސް އަދި ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނައުމަށްވެސް ނުވާގޮތަށް ސުވާލުކުރުމަށްޓަކައި ނުވަތަ ބަލައި ފާސްކުރުމަށްޓަކައި މީހަކު ހުއްޓުވާ ހުއްޓުވުމަށެވެ. އެ ހާލަތުގައި އޭނާގެ މިނިވަންކަން ނިމުމަކަށް އައީ ކަމަށް ބަލައި، ގާނޫނީ އިންޒާރުދީ، ވަކީލެއްގެ އެހީތެރިކަން ދީ ހަދާކަށް ލާޒިމެއްނޫނެވެ.
ހުއްޓުވުން

"ހުއްޓުވުން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނ،ީ ހައްޔަރުކުރުމަކަށް ނުވާގޮތަށް ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވޭ ހާލަތުގައި ފިޔަވައި، ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ތުހުމަތުގައި ސުވާލުކުރުމަށްޓަކައި ނުވަތަ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހަކު ބަލައި ފާސްކުރުމަށްޓަކައި މީހަކު ހުއްޓުވާ ހުއްޓުވުމަށެވެ.