ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމާބެހޭ ގާނޫނު (ކޮންސޮލިޑޭޓެޑް)

(ކޮންސޮލިޑޭޓެޑް ނަންބަރު 1993-04)

(1ވަނަ, 2ވަނަ، 3ވަނަ އިސްލާހު ހިމެނިފައި)

1 ވަނަ މާއްދާ - ފެށުން

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓަކީ، އަންނަންއޮތަ ޖީލުތަކަށް ހެޔޮގޮތުގައި ދަމަހައްޓައިދޭންޖެހޭ އަގުހުރި ތަރިކައެއް ކަމަށްވާތީއާއި، ރާއްޖޭގެ ތިމާވެށީގައި ހިމެނޭ ރާއްޖޭގެ ފަސްގަނޑާއި، ފެނާއި، ގަސްގަހާގެއްސާއި، ގޮނޑުދޮށްތަކާއި، ފަޅުފަޅާއި، ފަރުފަރާއި، މިނޫންވެސް މިފަދަ ތަންތަނާއި، ކަނޑުތަކާއި، ޖައްވާއި، އެތަންތަނުގައިވާ ތަކެއްޗާއި، އެތަންތަނުގައި އުޅޭ ތަކެތީގެ ތެރެއިން އިންސާނުންނަށް ގެއްލުންދޭ ނުވަތަ އުނދަގޫކުރާ ތަކެތި ފިޔަވައި އެހެނިހެން ތަކެތި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމާ، އެތަންތަނާއި ތަކެތީގެ ސަބަބުން ލިބޭ ފައިދާތައް ދަމަހައްޓައި އިތުރު ކުރުމަކީ، ރާއްެޖެ ދެމިއޮތުމަށާއި ރާއްޖޭގެ ކުރިއެރުމަށް ހިއްސާކޮށްދޭނެ ކަންތައްތަކެއް ކަމަށްވާތީ، މިކަންކަމުގެ މައްޗަށް ދިވެހި ސަރުކާރާއި ރައްޔިތުން ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންވާނެއެވެ.

2 ވަނަ މާއްދާ - އިރުށާދުދިނުމާއި އިރުށާދުތަކަށް ހުރްމަތްތެރިކޮށް ހިތުން

އެވަގުތަކު ރާއްޖޭގެ ހާލަތު ތަންދޭ ގޮތެއްގެ މައްޗަށްބަލައި، ރާއްޖޭގެ ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި ކަންތައްތައް ކުރަމުން ދެންދަންވީ ގޮތުގެ އިރުށާދު ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ދާއިރާތަކުން ދެމުން ގެންދަންވާނެއެވެ. މިގޮތުން ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ދާއިރާތަކުންދޭ އިރުށާދުތަކަށް ހުރިހާ ފަރާތަކުންވެސް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތަންވާނެއެވެ.

3 ވަނަ މާއްދާ - ތިމާވެށި ރައްކާތެރި ކުރުމާއި ދެމެހެއްޓުން

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓާއި، ދިރޭތަކެތީގެ ނަސްލާއި، އެތަކެތީގެ ގިނަގުނަވެގެންވާ މުއްސަނދިކަން ރައްކާތެރިކަމާއެކީ ދެމެހެއްޓުމާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުގެ މީރުފެން ފަށަލައާއި، އެތަންތަނާ ގުޅިފައިވާ ކުޅި، ފައު އަދި ޗަސްބިން ފަދަ ތަންތަން ރައްކާތެރިކުރުމާއި، ރާއްޖޭގެ ވެށި ކުނިބުންޏާއި، ގެއްލުންދެނިވި ގޭސްތަކުން ރައްކާތެރިކުރުމާއި މިނޫންވެސް ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމާބެހޭ ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅައި، ހަދަންޖެހޭ އެންމެހައި ގަވާއިދުތަކާއި، މިންގަނޑުތައް ހަދައި ހިންގާނީ ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ އެހެން އިދާރާތަކުގެ މަށްވަރާއާއެކު، ތިމާވެއްޓާބެހޭ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރުމުގެ ޒިންމާ އެއިރަކު ހަވާލުކޮށްފައިވާ މިނިސްޓްރީންނެވެ (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)

4 ވަނަ މާއްދާ - ގުދްރަތީ ނުވަތަ ތަބީއީ ގޮތުގައި ދެމެހެއްޓޭ ތަންތަނާއި ތަކެތި

(ހ) ގުދްރަތީ ނުވަތަ ތަބީއީ ގޮތުގައި ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި ރައްކާތެރި ކުރަންޖެހޭ ތަންތަނާއި ތަކެތި ކަނޑައަޅައި، އެތަންތަނާއި ތަކެއްޗާބެހޭ ގަވާއިދުތައް ހަދައި ހިންގާނީ، މިނިސްޓްރީ ންނެވެ.

(ށ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައިވާފަދަ ތަނެއް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ގާއިމް ކުރެވޭނީ، މިނިސްޓްރީގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމަށްފަހު އެމިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ގަވާއިދަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ.

5 ވަނަ މާއްދާ - ތިމާވެއްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާން ކުރާ ރިޕޯޓެއް

(ހ) ރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓަށް ފާހަގަ ކުރެވޭފަދަ ބަދަލެއް އަތުވެދާނެ އެއްވެސް ޕްރޮޖެކްޓެއް ހިންގުމުގެ ކުރިން، އެކަމަކުން ތިމާވެއްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓެއް ހަދައި، މިނިސްޓްރީއަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.

(ށ) މިމާއްދާހެ (ހ) ގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާފަދަ ތިމާވެއްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓު ހަދަންޖެހޭ ކަންކަމާއި އުސޫލު ކަނޑައަޅާނީ، މިނިސްޓްރީންނެވެ.

6 ވަނަ މާއްދާ - ޕްރޮޖެކްޓް ހުއްޓުވުން

ހިންގަމުންދާ ޕްރޮޖެކްޓެއްގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއް ފޯރާކަމަށް ފެނިއްޖެ ހިނދެއްގައި، އެޕްރޮޖެކްޓެއް ހުއްޓުވުމުގެ އިހްތިޔާރި މިނިސްޓްރީއަށް ލިބިގެން ވެއެވެ. މިގޮތުން ހުއްޓުވޭ ޕްރޮޖެކްޓަކަށް ބަދަލެއް ނުދެވޭނެއެވެ.

7 ވަނަ މާއްދާ - ކުންޏާއި ތެލާއި ވިހަ ތަކެތި

(ހ) ރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުން ލިބޭފަދަ ގޮތަކަށް ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގެ އެއްވެސް ތަނަކަށް، ކުނި ނުވަތަ ތެޔޮ ނުވަތަ ވިހަ ގޭސްފަދަ އެއްޗެއް އުކާލައިގެން ނުވަތަ އަޅައިގެން ނުވާނެއެވެ.

(ށ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ތަކެތީގެ ތެރެއިން ކޮންމެހެން އުކާލަންޖެހޭ ތަކެތި އުކާލަންވާނީ ނުވަތަ އަޅަންވާނީ ސަރުކާރުން އެކަމަށް ކަނޑައަޅާ ތަންތަނަށެވެ. އެފަދަ ތަކެތި އަންދާލައިގެން ނައްތާލާނަމަ އެކަން ކުރަންވާނީ، މީހުންގެ ސިއހަތަށް ގެއްލުން ނުވާގޮތަށް، އެކަށީގެންވާ ރައްކާތެރި ކަމާއެކުގައެވެ.

8 ވަނަ މާއްދާ - ނުރައްކާތެރި ކުނި

ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް ތަނަކަށް އިންސާނުންނާއި ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުން ލިބޭކަހަލަ ނުރައްކާތެރި ކުނި އަޅައިގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި މިފަދަ ތަކެތި އެއްތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިޔުމުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދު ހުރަސްކޮށް ގެންދާނަމަ ގެންދަންވާނީ، އެތަކެތި ގެންދިޔުމުގެ މަދުވެގެން 3 މަސްދުވަސް ކުރިން މިނިސްޓްރީ އޮފް ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ކޮމިޔުނިކޭށަންސަށް ލިޔެ ހުއްދަ ހޯދުމަށް ފަހުގައެވެ.

8-1 ވަނަ މާއްދާ - ސިންގަލް -ޔޫސް ޕްލާސްޓިކްގެ ބާވަތްތައް ދިވެހިރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރުމާއި އުފެއްދުމާއި ބާޒާރަށް ނެރުން މަނާވުން (އިތުރު ކުރެވި / އުނި ކުރެވިފައި)

9 ވަނަ މާއްދާ - ގާނޫނާ ހިލާފުވުމާއި ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުން ދިނުމުގެ އަދަބު

(ހ) މިގާނޫނާ ނުވަތަ މިގާނޫނުގެ ދަށުން ހެދިފައިވާ ގަވާއިދަކާ ހިލާފަށް ކުރާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން އާއްމު ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ އާދައިގެ ކަންތައްތަކަށް ދެވޭ އަދަބަކީ އެކަމެއްގެ ކުޑަބޮޑުމިނަށް ބަލައި 5 (ފަހެއް) ރުފިޔާއިން ފެށިގެން 500 (ފަސްސަތޭކަ) ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމެވެ.

މިޖޫރިމަނާ ކުރާނީ މިނިސްޓްރީން ނުވަތަ އެމިނިސްޓްރީން އެކަށައަޅާ ގަވާއިދެއްގެ މަތިން، އެމިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ސަރުކާރުގެ ފަރާތަކުންނެވެ.

(ށ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނެފައިވާފަދަ ކަންތައްތައް ފިޔަވައި މިގާނޫނާ ހިލާފަށް ކުރާ ބޮޑެތި ކަންތައްތަކަށް ދެވޭ އަދަބަކީ، އެކަމެއްގެ ކުޑަބޮޑުމިނުގެ ނިސްބަތުން އެކަމެއްކުރި ފަރާތެއް 100 (އެއްސަތޭކަ) މިލިއަން ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑުނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމެވެ.

މިޖޫރިމަނާ ކުރާނީ މިނިސްޓްރީންނެވެ.

10 ވަނަ މާއްދާ - ގެއްލުމުގެ ބަދަލުހޯދުން

މިގާނޫނުގެ 7 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވާފަދަ ކުށެއްކޮށްފިނަމަ، ނުވަތަ މިގާނޫނުގައި ބުނާފަދަ ޕްރޮޖެކްޓެއްގެ ސަބަބުން ހިނގިކަމެއް ކަމުގައި ނުވިޔަސް، ރާއްޖޭގެ ތިމާވެއްޓަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއް ފޯރާފަދަ ކަމެއް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ކޮށްފިނަމަ، ށަރީއަތް މެދުވެރިކޮށް ބަދަލު ހޯދުމުގެ އިހްރިޔާރު ދިވެހި ސަރުކާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.

10-1 ވަނަ މާއްދާ - ކައުންސިލުތަކުން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުން (އިތުރު ކުރެވިފައި)

(ހ) މި ގާނޫނުގެ ދަށުން މިނިސްޓްރީން ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން، މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ހިދުމަތްތައް، އަތޮޅު ފެންވަރުގައި ނުވަތަ ރަށު ފެންވަރުގައި ނުވަތަ ސިޓީ ފެންވަރުގައި ފޯރުކޮށްދޭނީ، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން، އެ އަތޮޅެއް ނުވަތަ އެ ރަށެއް ނުވަތަ ސިޓީއެއް ނިސްބަތްވާ ކައުންސިލަކުންނެވެ.

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން އަތޮޅު ފެންވަރުގައި ނުވަތަ ރަށު ފެންވަރުގައި ނުވަތަ ސިޓީ ފެންވަރުގައި ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ހިދުމަތްތަކާއި އެ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމާގުޅޭ އުސޫލުތައް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކުރަންވާނެއެވެ.

(ނ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކުރާ ހިދުމަތްތަކާ ގުޅިގެން މިނިސްޓްރީ އާއި ކަމާގުޅޭ އިދާރާތަކުން ކައުންސިލުތަކަށް ބޭނުންވާ ފައިސާއާއި ވަސީލަތްތަކާއި އެހީތެރިކަން ކައުންސިލުތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭންވާނެއެވެ. އަދި ކައުންސިލުތަކަށް ފައިސާއާއި ވަސީލަތްތަކާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނެ ގޮތް މި މާއްދާގެ (ށ) ގައިވާ ގަވާއިދުގައި ބަޔާންކުރަންވާނެއެވެ.

11 ވަނަ މާއްދާ - މާނަ

މިގާނޫނުގައި

(ހ) "ތިމާވެށި" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، އިންސާނުންނަށް އޭގެ އަސަރު ފޯރާ، އެބައި މީހުންގެ ވަށައިގެންވާ ދިރުންހުރި ހުރިހާ ތަކެއްޗަށާއި ދިރުންނެތް ހުރިހާ ތަކެއްޗަށާއި ތަންތަނަށެވެ.

(ށ) ޕްރޮޖެކްޓް ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ކަނޑައެޅިފައިވާ އިޖްތިމާއީ ނުވަތަ އިގްތިސާދީ މަގްސަދެއް ހާސިލް ކުރުމަށްޓަކައި، ކުރާ ކޮންމެ މަސައްކަތަކަށެވެ.

(ނ) "މިނިސްޓްރީ" ކަމުގައި ބުނެފައި އެވަނީ، ތިމާވެއްޓާބެހޭ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރުމުގެ ޒިންމާ އެއިރަކު ހަވާލުކޮށްފައިވާ ސަރުކާރުގެ ވުޒާރާއަށެވެ (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)

(ރ) "ރަށު ކައުންސިލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2010-07 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރަށު ކައުންސިލަށެވެ (އިތުރު ކުރެވިފައި)

(ބ) "ސިޓީ ކައުންސިލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2010-07 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ސިޓީ ކައުންސިލަށެވެ (އިތުރު ކުރެވިފައި)

(ޅ) "އަތޮޅު ކައުންސިލު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 2010-07 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއި ރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫ ލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަތޮޅު ކައުންސިލަށެވެ (އިތުރު ކުރެވިފައި)

މައި ގާނޫނު

ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމާބެހޭ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 1993-04)

މި ގާނޫނަށް ގެނެވުނު އިސްލާހު

1 ވަނަ އިސްލާހު

2 ވަނަ އިސްލާހު

3 ވަނަ އިސްލާހު

މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހެދިފައިވާ ގަވާއިދު

ގުޅުން ހުރި ގާނޫނު/ގަވާއިދު

ބަޔޯޑިގްރޭޑަބްލް ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅުގެ ގޮތުގައި ބަލާނޭ މިންގަނޑުތައް - 2012