ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ހިމާޔަތްކޮށް ބެލެހެއްޓުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ކޮންސޮލިޑޭޓެޑް)
(ކޮންސޮލިޑޭޓެޑް ނަންބަރު 2021-22)
(1ވަަނަ އިސްލާހު ކޮންސޮލިޑޭޓް ކުރެވިފައި)
1 ވަނަ މާއްދާ - ތައާާރުފު
މި ގަވާއިދަކީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 17، 18،19، 20 އަދި 23 ވަނަ މާއްދާއަށާއި، ގާނޫނު ނަންބަރު 26/2020 (ޔުޓިލިޓީ ރެގިޔުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީގެ ގާނޫނު) ގެ 20 ވަނަ މާއްދާއަށް ރިއާާޔަތްކޮށް، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 58 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން ބާރު ލިބިގެން، އެކުލަވައިލައިފައިވާ ގަވާއިދެކެވެ.
2 ވަނަ މާއްދާ - ނަން
މި ގަވާއިދުގެ ނަމަކީ "ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ހިިމާޔަތްކޮށް ބެލެހެއްޓުމާބެހޭ ގަވާއިދު" އެވެ.
3 ވަނަ މާއްދާ - މަގުސަދު
މި ގަވާއިދުގެ މަގުސަދަކީ، ލިބެންހުރި ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރެވޭނެގޮތަށް އެ ވަސީލަތްތައް ރައްކާތެރިކުރުމާއި، ހިިމާޔަތްކުރުމާއި، ތަރައްގީީކުރުމާއި، އޭގެ މަންފާ ފުރިހަމައަށް ލިބިދެވޭނެ ގޮތްތަކެއް ކަނޑައަޅައި ތަންފީޒުުކުރުމާއި، އެކަމާ ގުޅޭ އުސޫލުތައް އެކަށައެޅުމެވެ.
4 ވަނަ މާއްދާ - ގަވާއިދު ތަންފީޒުު ކުރާ ފަރާތް
މި ގަވާއިދު ތަންފީޒުު ކުރާނީ، ޔުޓިލިޓީ ރެގިޔުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީންނެވެ.
5 ވަނަ މާއްދާ - ހުއްދަ ދިނުން
މި ގަވާއިދު ތަންފީޒުު ކުރުމުގައި ދޭންޖެހޭ އެންމެހައި ހުއްދަތައް ދޭންވާނީ، އޮތޯރިޓީން ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތެއްގެ ލިޔުމަކުންނެވެ.
6 ވަނަ މާއްދާ - ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ހިިމާޔަތްކޮށް ބެލެހެއްޓުން
(ހ) ބިމުގެ ފެންފަށަލައަކީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ 18 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާ އެއްގޮތަށް ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ވަސީލަތަކަށް ވީހިނދު، އެއަށް ގެއްލުންވާނެ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ށ) ކޮންމެ ރަށެއްގައި ވެސް އެ ރަށެއްގެ އިހްތިސާސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ފެނުގެ އެންމެހައި ވަސީލަތްތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި މެނޭޖްކުރުމަށް ޓަކައި، މިނިސްޓްރީއާއި އެންވަޔަރަންމަންޓަލް ޕްރޮޓެކްށަން އޭޖެންސީގެ މަށްވަރާއާއެކު، އެ ރަށެއްގެ "ވޯޓަރ ރިސޯސް ކޮންޒަވޭށަން އެންޑް މެނޭޖްމަންޓް ޕްލޭން"، މި ގަވާއިދަށް އަމަލު ކުރަން ފަށާތާ 14 (ސާދަ) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލުން އެކުލަވައިލައި، އޮތޯރިޓީން ފާސްކޮށް، ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި ށާއިއު ކުރަންވާނެއެވެ. (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)
(ނ) މިމާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އެކުލަވައިލާ ޕްލޭން، އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލުން ތަންފީޒުު ކުރަން ވާނެއެވެ.
(ރ) މިމާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އެކުލަވައިލާ ޕްލޭން، ތަންފީޒުު ކުރަމުންދާކަން އޮތޯރިޓީން ކަށަވަރުކުރަންވާނެއެވެ.
(ބ) އިމާރާތް ކުރުމަށާއި، ސާިނާއާީ އެކިއެކި މަސައްކަތްތައް ކުރުމުގައި ބިމުން ފެން ނަގައި ފެން ބޭރުކުރަންޖެހިއްޖެ ހާލަތެއްގައި އެކަން ކުރަންވާނީ، އިމާރާތްކުރުމަށާއި، އެނޫންވެސް ސާިނާއާީ މަސައްކަތްތަކަށް ބިމުން ފެން ނަގައި ފެން ބޭރުކުރުމާ ގުޅޭ ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށެވެ.
(ޅ) ސާިނާއާީ އެކި ބޭނުންތަކަށާއި ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް، ބިމުގެ ފެންފަށަލައިން ނުވަތަ ކުޅިތަކުގައި ހުންނަ ފެނާއި ގުދުރަތީގޮތުން އުފެދިފައިހުންނަ ފެން ނެގުމަކީ ނުވަތަ ވިއްކުމަކީ ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމަކީ މަނާކަމެކެވެ
(ކ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި އެހެން އޮތްނަމަވެސް، އަމިއްލަ ބޭނުމަށް، ވަޅު ކޮނެގެން ބިމުން ފެން ނަގައި ބޭނުން ކުރުމަކަށް ނުވަތަ ވާރޭފެން ނަގައި ބޭނުން ކުރުމަކަށް ނުވަތަ މޫދު ލޮނުފެން ނަގައި ބޭނުންކުރުމަކަށް މި ގަވާއިދު ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.
(އ) ބިމުގެ ފެންފަށަލައިން އެއްވެސް ހާލަތެއްގައި ފެން ނަގަންޖެހިއްޖެނަމަ ނަގަންވާނީ، އެ ރަށެއްގެ ގުދުރަތީ ފެންފަށަލައަށް ގެއްލުމެއް ނުވާނެ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ.
7 ވަނަ މާއްދާ - ކާރިސާތަކުގައި ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކުން ފެން ބޭނުންކުރުން
(ހ) ކާރިސާތަކުގައި ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކުން، އަންނަނިވި ހާލަތްތަކުގައި ފެން ބޭނުންކުރުމަށް ވަކި މުއްދަތަކަށް ހުއްދަ ދިނުމުގެ އިހްްތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
- ނުރައްކާތެރި ހާދިސާއެއް ހިނގައިގެން ފެން ބޭނުންކުރަންޖެހުން؛
- ފެނަށް ޖެހުމުގެ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުން؛
- ފެން ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތުގެ ކޮންޓްރޯލުން ބޭރުގައިވާ ކަމެއް ދިމާވުމުގެ ސަބަބުން، ފެނުގެ ނިޒާމަށް ގެއްލުން ލިބި، ފެނުގެ ރިޒާވް ހުސްވާނެކަމަށް ބެލެވުން.
(ށ) ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް، މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނެފައިވާ ހިާލަތްތަކުގައި ބޭނުންކުރާނެ ގޮތްތަކާއި އިޖުރާއަތުތައް، މިގަވާއިދުގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އެކުލަވައިލާ ޕްލޭނުގައި ބަޔާންކޮށްފައި އޮންނަންވާނެއެވެ.
(ނ) ދަނޑުވެރިކަމާއި ސާިނާއާީ އެހެނިހެން މަސައްކަތްތަކާއި ފަތުރުވެރިކަމަށް ދޫކޮށްފައިވާ ރަށްރަށުގައި ނުވަތަ ބިންބިމުގައި، މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހާލަތެއްގައި، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެން ބޭނުންކުރަންޖެހިއްޖެނަމަ، އެ ބޭނުމަށްޓަކައި މި ގަވާއިދުގެ ޖަދުވަލު 1 ގައިވާ ގޮތަށް، ފެން ފަށަލައަށް ގެއްލުން ނުވާނެ ފަދަ ގޮތަކަށް ފެން ނެގޭނެ އިންތިޒާމު، އެ ތަނެއް ހިންގާ ފަރާތުން ހަމަޖައްސާފައި ބަހައްޓަންވާނެއެވެ.
(ރ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހާލަތެއްގައި، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކުން ފެން ބޭނުންކުރަން ޖެހިއްޖެނަމަ، އެކަން މެދުވެރިވި ހާލަތަކާބެހޭ މައުލޫމާތާއި، އެ ފެން ބޭނުންކުރި ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމަށް ހުށަހަޅާ މުއްދަތު، އެކަމެއް މެދުވެރިވި ވަގުތުން ފެށިގެން 48 (އަށާޅީސް) ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ސިޓީއަކުން ނުވަތަ އީމެއިލެއް މެދުވެރިކޮށް އޮތޯރިޓީއަށް އަންގަންވާނެއެވެ.
(ބ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހާލަތެއްގައި، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކުން ފެން ބޭނުންކުރާނަމަ ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލުތައް، އޮތޯރިޓީން އަންގާ ގޮތެއްގެ މަތީން، އެ ފެން ބޭނުންކުރާ ފަރާތަކުން ބަލައި މޮނިޓަރ ކުރަންވާނެއެވެ. އަދި މި މައުލޫމާތު އޮތޯރިޓީއަށް ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.
(ޅ) މި މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން އޮތޯރިޓީއަށް ލިބޭ މައުލޫމާތުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، ބޭނުންކުރަމުންދާ، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތަށް އިއާާދަ ނުކުރެވޭފަދަ ބަދަލެއް އަންނަކަމަށް ފެނިއްޖެނަމަ، މިހާރު ބޭނުންކުރަމުންދާ ވަސީލަތުން ފެން ނެގުން ހުއްޓާލުމަށް ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން ވަސީލަތެއް ބޭނުންކުރުމަށް އެންގުމުގެ އިހްުތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
(ކ) މިމާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހިާލަތެއްގައި، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކުން ފެން ބޭނުންކުރަމުން ދާ ފަރާތްތަކުން، ކުރިން ފެން ބޭނުން ކުރަމުންދިޔަ ހާލަތަށް ރުޖޫއަ ވުމަށް ކުރަން ރޭވިފައިވާ މަސައްކަތްތަކުގެ ތަފުސީލު އޮތޯރިޓީއަށް އަންގައި، ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ކުރީގެ ހާލަތަށް ރުޖޫއަ ވުމަށް މަސައްކަތްކުރަންވާނެއެވެ.
8 ވަނަ މާއްދާ - ފެންފަށަލަ އިއާާދަކުރުން
(ހ) އެންމެހައި އިމާރާތްތައް އިމާރާތް ކޮށްފައި ހުންނަންވާނީ، އެ އިމާރާތްތަކުގެ ފުރާޅުތަކުން ނުވަތަ ޓެރަސްއިން އަންނަ ފެނާއި، ވާރޭފެންތާނގީތަކުގެ އޯވްފްލޯ ފެން، ވަޅަށް ނުވަތަ ފެން ހިންދުމަށް ހްާއްސަކޮށްފައިވާ ނިޒާމެއް މެދުވެރިކޮށް ބިމަށް ހިނދޭ ގޮތަށެވެ. މިގޮތަށް ފެން ހިންދާ ނިޒާމު ހެދިދާނެ ބައެއް ގޮތްތައް މި ގަވާއިދުގެ ޖަދުވަލު 2 ގައި، ނަމޫނާ ދެއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި ހިމަނާފައިވާނެއެވެ.
(ށ) މިހާރު ހުރި އިމާރާތެއް މި މާއްދާގެ (ހ) އާ ހިލާފަށް އިމާރާތް ކޮށްފައިވާނަމަ، މި ގަވާއިދަށް އަމަލު ކުރަން ފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން 5 (ފަހެއް) އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ އިމާރާތެއް މި މާއްދާގެ (ހ) އާ އެއްގޮތަށް ބަދަލުކުރަންވާނެއެވެ.
(ނ) އެއްވެސް އިމާރާތެއްގެ ފުރާޅުން ނުވަތަ ޓެރަސްއިން އަންނަ ފެނާއި، ފެން ނަގައި ރައްކާކުރާ ފެންތާނގީތަކުގެ އޯވްފްލޯ ފެން، ނަރުދަމާ ނިޒާމަށް ގުޅުމަކީ ނުވަތަ ނަރުދަމާ ނިޒާމު މެދުވެރިކޮށް ބޭރުކުރުމަކީ ނުވަތަ ހިންދުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ރ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި އެފަދައިން ބަޔާންކޮށްފައިވީނަމަވެސް، މިމާއްދާގެ (ށ) އިސްތިސްނާ ކުރުމަކާ ނުލައި، އެ އިމާރާތެއްގައި ފެން ހިންދުމަށް ހްާއްސަކޮށްފައިވާ ވަޅެއް ނުވަތަ ވަޅުގަނޑެއް ނުވަތަ ސަރަހައްދެއް ނެތްނަމަ ނުވަތަ ވަޅު ނުވަތަ ފެން ހިންދާ ސަރަހައްދު ފެންއެޅި ފުރި ބަންޑުންވާނަމަ، އިތުރުވާ ފެން މަގުމައްޗަށް ދޫކުރުމަކަށް މި ގަވާއިދު ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.
(ބ) މި މާއްދާގެ (ނ) ގައި އެފަދައިން ބަޔާންކޮށްފައިވީނަމަވެސް، ވަކި ސަރަހައްދަކަށް ބޯކޮށް ވާރޭވެހި، އެއީ އެ ސަރަހައްދަށް އައިސްފައިވާ ފެން ބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާއެއްކަމަށް، ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކުން ކަނޑައަޅައި އިއުލާން ކޮށްފައިވާނަމަ، އަދި އެ ރަށުގައި ފެން ހިންދާ ނިޒާމެއް ގާއިމުކޮށްފައި ނުވާނަމަ، ނަރުދަމާ ނިޒާމު ހިންގާ ފަރާތުގެ ހުއްދައާއެކު، ފުރާޅުން ނުވަތަ ޓެރަސްއިން އަންނަ ފެން ނަރުދަމާ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ދޫކުރުމަކަށް މި ގަވާއިދު ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.
9 ވަނަ މާއްދާ - ބޯކޮށް ވާރޭވެހި ރަށުތެރޭގައި ޖަމާވާ ފެން ބިމަށް ހިންދުން
(ހ) ރަށްރަށުގައި ގާއިމުކުރާ ފެން ހިންދާ ނިޒާމުތައް ހުންނަންވާނީ، އެ ރަށެއްގެ މަގުތަކަށް ޖަމާވާ ފެން ބިމަށް ހިންދޭގޮތަށެވެ. އަދި މި ނިޒާމު ފަރުމާކޮށްފައި ހުންނަންވާނީ މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ ޑިޒައިން ކްރައިޓީރިއާ އާ އެއްގޮތަށެވެ.
(ށ) މަގުތަކުގެ ކާނުތައް ހުންނަންވާނީ، ކާނުތަކަށް ޖަމާވާ ފެން، ފެން ހިންދާ ނިޒާމަކާ ގުޅުވައި ބިމަށް ފެން ހިނދޭ ގޮތަށެވެ. އަދި މަގުތައް ހެދުމަށް ބޭނުންކުރަންވާނީ ފަސޭހައިން ފެން ހިންދޭ ކަހަލަ މެޓީރިއަލެވެ.
(ނ) ބިން ހިއްކުމުގެ މަށާްރޫއުތައް ކުރިއަށް ގެންދަންވާނީ، ބިން ހިއްކުމާ ގުޅިގެން އެ ރަށެއްގައި ފެން ބޮޑުނުވެ ބިމަށް ފެން ހިނދޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އަދި އެ ރަށަކީ، ބިން ހިއްކުމުގެ ކުރިން ފެން ބޮޑުވުމުގެ މައްސަލަ ދިމާވާ ރަށެއްނަމަ، ބިން ހިއްކުން ކުރިއަށް ގެންދަންވާނީ، ފެން ބޮޑުވުމުގެ މައްސަލަ އިތުރަށް ގޯސްނުވާނެފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
(ރ) ކުޅިވަރުދަނޑުތަކާއި، ފިނިމައިޒާންތަކާއި ޕާކުތައް ފަދަ ހުސްބިން އޮންނަ ޕަބްލިކް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރތަކުގައި ފެން ހިންދާ ވަސީލަތްތައް ބިމު އަޑީގައި ގާއިމުކުރަން ވާނެއެވެ.
10 ވަނަ މާއްދާ - ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން
ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެއްވެސް ރަށެއްގައި އެއްވެސް މަސައްކަތެއް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ކުރަންވާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 20 ވަނަ މާއްދާއާ އެއްގޮތަށް، ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުނުވާނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
11 ވަނަ މާއްދާ - ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެނުގެ ސަބަބުން ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
(ހ) އެ ރަށެއްގައި ނަރުދަމާ ނިޒާމު ގާއިމުކޮށް ނިމި، ރަސްމީކޮށް ހިދުމަތްދޭން ފަށާ ތާރީހްުން ފެށިގެން 1 (އެކެއް) އަހަރުދުވަހުގެ މުއްދަތަށްފަހު، އެ ރަށެއްގެ ނަރުދަމާ ނިޒާމުގެ ހޮޅިލައިނު އަޅާފައިވާ މަގެއްގައި ހުރި، ހުރިހާ ގެއެއް ނުވަތަ އިމާރާތެއް ހުންނަންވާނީ، ނަޖިސް އަދި ނަޖިސްފެން ބޭރުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި އެ ރަށުގެ ނަރުދަމާ ނިޒާމަށް ގުޅާފައެވެ. މި މުއްދަތަށްފަހު، އެފަދަ އެއްވެސް ގެއެއްގައި ނުވަތަ އިމާރާތެއްގައި ނަރުދަމާ ނިޒާމަށް ނުގުޅައި، ނަޖިސް ނުވަތަ ނަޖިސްފެން ބިމަށް ހިންދުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ށ) ނަރުދަމާ ނިޒާމު ގާއިމުކޮށް ނިމުމަށްފަހު، 1 (އެކެއް) އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ ރަށެއްގައި ބޭނުން ކުރަމުން ދިޔަ ސެޕްޓިކް ޓޭންކްތައް ފަދަ ތަކެތި ރައްކާތެރިކަމާއެކު ޑީސްލަޑްޖްކޮށް، ޓްރީޓްކުރުމާއެކު ފަސްއަޅާ ބަންދުކުރުމުގެ މަސައްކަތް އެ ރަށެއްގެ ނަރުދަމާގެ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތުން ކުރިއަށް ގެންދަންވާނެއެވެ. މި ހިދުމަތް ދިނުމަށްޓަކައި، މިކަމަށް އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅައި ފާސްކޮށްފައިވާ އަގެއް، ހިދުމަތް ހޯދާ ފަރާތުގެ ކިބައިން ހިދުމަތްދޭ ފަރާތަށް ނެގިދާނެއެވެ.
(ނ) ނަރުދަމާ ނިޒާމު ގާއިމުކޮށްފައިވާ ރަށްރަށުގައި، އެ ނިޒާމަކުން ރަށުގެ އެއްވެސް ސަރަހައްދަކަށް ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ބިމަށް ނޭޅޭނެ ގޮތަށް ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމަކީ، އެ ނިޒާމު ހިންގުމަށް ލައިސަންސް ދީފައިވާ ފަރާތެއްގެ ޒިންމާއެކެވެ.
(ރ) ނަރުދަމާ ނިޒާމާއެކު ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ސާފުކުރާ ނިޒާމު ގާއިމުކޮށްފައިވާ ރަށްރަށުގައި، ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ސާފުކުރުމަށްފަހު ބިމަށް ހިންދާނަމަ ހިންދަންވާނީ، މި ގަވާއިދުގެ ޖަދުވަލު 3 ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މިންގަނޑުތަކާ އެއްގޮތަށް އޮތޯރިޓީގެ ހުއްދަ ލިޔުމުން ލިބިގެންނެވެ.
(ބ) މި މާއްދާގެ (ރ) ގައި ބަޔާންކުރާ ފަދައިން ބިމަށް ފެން ހިންދާނަމަ، ފެން ހިންދާ ފަރާތަކުން ބިމުގެ ފެންފަށަލަ މޮނިޓަރ ކުރުމުގެ ޕްލޭނެއް އެކުލަވާލައި، އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހަޅައި، އޮތޯރިޓީން ފާސްކުރަންވާނެއެވެ. އަދި އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ގޮތެއްގެ މަތިން މޮނިޓަރިން ރިޕޯޓުތައް އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.
(ޅ) މި މާއްދާގެ (ބ) އާ ހިލާފަށް ނަރުދަމާގެ ފެން ބިމަށް ހިންދުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ކ) ނަރުދަމާ ނިޒާމު ގާއިމުކޮށްފައި ނުވާ ރަށްރަށުގައި ސެޕްޓިކް ޓޭންކް ހަދާ ގާއިމުކުރަންވާނީ މި ގަވާއިދުގެ ޖަދުވަލު 4 ގައިވާ ގައިޑުލައިނާ އެއްގޮތަށެވެ.
12 ވަނަ މާއްދާ - ސާިނާއާީ، އިގީްތިސާާދީ އަދި އާންމު ހިދުމަތްދިނުމުގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ގެންގުޅޭ ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލްގެ ސަބަބުން ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
(ހ) އެއްވެސް މީހަކު ނުވަތަ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ގަސްދުގައި ނުވަތަ އިހުމާލުންވިޔަސް ތެލާއި ކެމިކަލް ފަދަ ތަކެތި ބިމާއި ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް އެޅުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ށ) ތެލުގެ ބާވަތްތައް ރައްކާކުރުމަށް ގާއިމުކުރާ ތާނގީތައް ހުންނަންވާނީ، ގަވާއިދު ނަންބަރު 160/2015 (ތެލުގެ ބާވަތްތައް ގެންގުޅެ، ބޭނުންކޮށް އަދި ގުދަންކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު) އާ އެއްގޮތަށެވެ.
(ނ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ރައްކާކޮށްފައި ހުންނަންވާނީ، އެކަށީގެންވާ ގޮތަކަށް ހިޔާ ކުރެވި، ބަންޑު ލެވި، އެ ސަރަހައްދެއްގައި ރައްކާކޮށްފައިވާ ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލްގެ މިންވަރަށް ބެލުމަށްފަހު، އެ ލީކްވެ، ބޭރުވި ކަމުގައިވިޔަސް ބިމަށް ނޭޅި، ޖަމާކޮށް އަލުން ރައްކާކުރެވޭނެ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދެއްގައެވެ.
(ރ) ބިމަށް އެ އެއްޗެއް އަޅައިފިނަމަ، ބިމުގެ ފެން ތަޣައްޔަރު ވެދާނެ ތެލާއި ކެމިކަލް ފަދަ އެއްވެސް އެއްޗެއް، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ 20 ވަނަ މާއްދާއާ ހިލާފަށް، އަދި މި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް އެއްގަމު މަގުން އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިއުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ބ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ރިފިލިންގ ޕޮއިންޓްތައް ހުންނަންވާނީ، އެކަށީގެންވާ ގޮތަށް ހިޔާ ކުރެވި، ބަންޑު ލެވި، އެ ސަރަހައްދެއްގައި ރީފިލްކުރެވޭ ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލްގެ އެންމެ މަތީ އަދަދަށް ބެލުމަށްފަހު، އެ ދަދަދު ލީކްވެ، އެޅުނު ކަމުގައިވިޔަސް ބިމަށް ނުހިނދި، ޖަމާކޮށް އަލުން ރައްކާކުރެވޭނެ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދެއްގައެވެ.
(ޅ) އެއްގަމު އުޅަނދުގައި ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް އުފުލަން ވާނީ، އެކަމަށް ހްާއްސަ ކޮށްފައިވާ ކޮންޓެއިނަރތަކުގައި ބިމަށް ނޭޅޭނެހެން ބަންދުކޮށްގެންނެވެ. އަދި އެ ތަކެތި ހުންނަންވާނީ އެ އުފުލާ އުޅަނދެއްގައި ރަނގަޅަށް ހަރުކޮށްފައެވެ.
(ކ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ފަދަ އެއްވެސް މާއްދާއެއް އެއްވެސް އެއްގަމު އުޅަނދުގައި އުފުލަންވާނީ، ގަވާއިދު ނަންބަރު 160/2015 (ތެލުގެ ބާވަތްތައް ގެންގުޅެ، ބޭނުންކޮށް އަދި ގުދަންކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު) އާ އެއްގޮތަށެވެ.
(އ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ގެންދިއުމަށް ހޮޅިއެއް ބިމުއަޑީގައި ވަޅުލާނަމަ، ހޮޅި ވަޅުލުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަންވާނީ، ތިމާވެށްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓު ހަދައި، އެންވަޔަރަންމަންޓަލް ޕްރޮޓެކްށަން އޭޖެންސީގެ ހުއްދަ ހޯދުމަށްފަހުގައެވެ.
(ވ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ނައްތާލަންވާނީ، ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ނުވަތަ އެހެން އެއްވެސް ފެނުގެ ވަސީލަތެއް ތަޣައްޔަރު ނުވާނެ ފަދަ ގޮތަކަށް، އެކަމަށް އޮތޯރިޓީން ހުއްދަ ދީފައިވާ ތަނެއްގައެވެ. މިނޫން ގޮތަކަށް އަމަލުކުރުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ.
(މ) ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ތަޣައްޔަރު ނުވާފަދަ ގޮތަކަށް ނައްތައިލަން ބޭނުންވާ ތެލާއި ކެމިކަލް ރައްކާތެރިކަމާއެކު ގެންގުޅުމަކީ އަދި އެ ތަކެތި ނައްތާލުމުގެ އެންމެހައި ކަންކަން ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަކީ، ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ގެންގުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ ޒިންމާއެކެވެ.
(ފ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ރައްކާކުރާ ސަރަހައްދާއި، ރިފިލް ކުރާ ސަރަހައްދާއި، ޓްރާންސްފަރ ކުރާ ސަރަހައްދުތަކުގައި ބިމުގެ ފެން ޓެސްޓް ކުރެވޭނެގޮތަށް ހްާއްސަކޮށްފައިވާ ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތައް އެ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކުން ގާއިމުކުރަންވާނެއެވެ.
(ދ) ތެޔޮ އަދި ކެމިކަލް ގެންގުޅޭ ފަރާތްތަކުން، ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓް ގާއިމުކުރުމަށްފަހު، ކޮންމެ ކުއާޓަރއެއްގެ ފުރަތަމަ މަހުގެ 10 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޕެރިމީޓަރުތައް ތަހިުލީލުކޮށް އޮތޯރިޓީއަށް ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. މި ތަހިުލީލުތަކަކީ ކަމާބެހޭ ސަރުކާރުގެ އިދާރާއަކުން ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ލެބޯޓަރީއަކުން ނުވަތަ އެފަދަ ބޭރުގެ ސެޓިފައިޑް ލެބޯޓަރީއަކުން ކޮށްފައިވާ ތަހިުލީލުތަކަކަށް ވާންވާނެއެވެ.
- ފެނުގެ ޕީއެޗް ހުރި މިންވަރު (pH)
- އޮއިލް އަދި ހައިޑްރޯކާބަން (mg/l or PPM)
13 ވަނަ މާއްދާ - ސާިނާއާީ މަސައްކަތްތަކުން ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
ގަރާޖު، ފެކްޓަރީ، ބޯޓްޔާރޑް ފަދަ ސާިނާއާީ އެހެންވެސް މަސައްކަތްކުރާ ތަންތަނުގައި، އިންޖީނާއި އެފަދަ ތަކެތި ދޮވެ ސާފުކުރުމުގައި އުފެދޭ، ތެޔޮ ނުވަތަ ކެމިކަލް އެކުލެވޭފެން ބިމަށް ނުވަތަ މޫދަށް އެޅުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
14 ވަނަ މާއްދާ - ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
(ހ) ދަނޑުވެރިކަމަށް ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ބޭނުންކުރެވޭނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 19 ވަނަ މާއްދާއާ އެއްގޮތަށެވެ. މިނޫން ގޮތަކަށް ދަނޑުވެރިކަމަށް ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ބޭނުން ކުރުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ.
(ށ) ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބޭނުންކުރާ ގަސްކާނާގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ޕެސްޓިސައިޑާއި ގަސް ހެއްދުމަށް ބޭނުންކުރާ އެފަދަ އެހެން މާއްދާތަކުގެ ސަބަބުން ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރު ވާގޮތަށް އެ ތަކެތި ބޭނުން ކުރުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.
(ނ) މި މާއްދާގެ (ށ) ގައި އެހެން ބުނެފައި އޮތް ނަމަވެސް، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 20 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ ހާލަތުގައި، މި ގަވާއިދުން އިސްތިސްނާ ވާނެއެވެ.
(ރ) ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ނުވަތަ ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި، ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް ފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކުރަންވާނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 21/2019 (ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމާބެހޭ ގާނޫނު) ގެ 18 ވަނަ މާއްދާއާއި، ގަވާއިދު ނަންބަރު 12/2021 (ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމާބެހޭ ގަވާއިދު) އާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީންނެވެ.
(ބ) ގަސްކާނާ އަދި ޕެސްޓިސައިޑް ރައްކާކޮށްފައި ހުންނަންވާނީ، އެ ތަކެތި ލީކްވިޔަސް ބިމަށް ނޭޅޭގޮތަށް ޖަމާކޮށް އަލުން ނަގައި ރައްކާކުރެވޭނެ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ ތަނެއްގައި ނުވަތަ ސަރަހައްދެއްގައެވެ.
(ޅ) ފަޅުރަށްރަށުގައާއި މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްށަށުގެ އިހްްތިސާާސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ 10,000 (ދިހަހާސް) އަކަމީޓަރު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ބޮޑެތި ބިންތަކުގައި، ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ހާލަތުގައި، އެކަމުގެ ސަބަބުން ބިމަށް ނުވަތަ ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް ކުރާ އަސަރު ދެނެގަތުމަށް ފެން ޓެސްޓުކުރަން އެންގުމުގެ އިހްްތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެން ވެއެވެ. ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ބިމުގެ ކުޑަބޮޑުމިނަށާއި އެ ތަނުގައި ކުރާ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބާވަތަށް ބަލައި، ފެން ޓެސްޓުކުރާނެ ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތައް، އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅަންވާނެއެވެ.
(ކ) މި މާއްދާގެ (ޅ) ގެ ދަށުން ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތައް ގާއިމުކުރުމަށްފަހު، މަދުވެގެން ކޮންމެ 6 (ހައެއް) މަހަކުން، އަންނަނިވި ޕެރިމީޓަރުތައް ތަހިުލީލުކޮށް އޮތޯރިޓީއަށް ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. މި ތަހިުލީލުތަކަކީ ކަމާބެހޭ ސަރުކާރުގެ އިދާރާއަކުން ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ލެބޯޓަރީއަކުން ނުވަތަ އެފަދަ ބޭރުގެ ސެޓިފައިޑް ލެބޯޓަރީއަކުން ކޮށްފައިވާ ތަހިުލީލުތަކަކަށް ވާންވާނެއެވެ.
- ފެނުގެ ޕީއެޗް ހުރި މިންވަރު (pH)
- ފެނުގައި ކަރަންޓް ދަތުރުކުރާ މިންވަރު (S/cmµ (Electric Conductivity (EC)
- ނައިޓްރޭޓް (NO3, mg/l)
- ފޮސްފޭޓް (PO4, mg/l)
- އެމޯނިއަމް (NH4, mg/l)
- ސަލްފޭޓް (SO4, mg/l)
- ޕެސްޓިސައިޑްސް (ppm)
- ފެނުގައި ނަޖިހުގެ އަސަރު ހުރި މިންވަރު (Feacal Coliform CFU/100)
(އ) މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްށަށުގެ އިހްްތިސާާސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ 10,000 (ދިހަހާސް) އަކަމީޓަރަށް ވުރެ ކުޑަ ދަނޑުބިންތަކުގައި ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ހާލަތުގައި، ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ބިމުގެ ކުޑަބޮޑުމިނަށާއި އެ ތަނުގައި ކުރާ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބާވަތަށް ބަލައި، ބިމުގެ ފެން ޓެސްޓުކުރާނެ ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތައް ފާހަގަކޮށް، އެ ޕޮއިންޓުތައް ގާއިމު ކުރަން އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލަށް އެންގުމުގެ އިހްްތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެން ވެއެވެ.
(ވ) މި މާއްދާގެ (އ) ގައި ބުނެފައިވާ ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތައް ކަނޑައެޅުމަށް އޮތޯރިޓީއަށް ބޭނުންވާ މައުލޫމާތު އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލުން އޮތޯރިޓީއަށް ފޯރުކޮށްދޭން ވާނެއެވެ.
(މ) މި މާއްދާގެ (އ) ގައި ބުނެފައިވާ ގޮތަށް ގާއިމުކުރާ ސާމްޕްލިން ޕޮއިންޓްތަކުން، އަންނަނިވި ޕެރިމީޓަރުތައް ޓެސްޓްކޮށް، ޓެސްޓް ރިޕޯޓް ކޮންމެ މީލާދީ އަހަރެއްގެ މާރިޗުމަސް ނިމުމުގެ ކުރިން އޮތޯރިޓީއަށް ނުވަތަ އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. މި ތަހިުލީލުތަކަކީ ކަމާބެހޭ ސަރުކާރުގެ އިދާރާއަކުން ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ލެބޯޓަރީއަކުން ނުވަތަ އެފަދަ ބޭރުގެ ސެޓިފައިޑް ލެބޯޓަރީއަކުން ކޮށްފައިވާ ތަހިުލީލުތަކަކަށް ވާންވާނެއެވެ.
- ފެނުގެ ޕީއެޗް ހުރި މިންވަރު (pH)
- ފެނުގައި ކަރަންޓް ދަތުރުކުރާ މިންވަރު (S/cmµ (Electric Conductivity (EC)
- ނައިޓްރޭޓް (NO3, mg/l)
- ފޮސްފޭޓް (PO4, mg/l)
- އެމޯނިއަމް (NH4, mg/l)
- ސަލްފޭޓް (SO4, mg/l)
- ޕެސްޓިސައިޑްސް (ppm)
- ފެނުގައި ނަޖިހުގެ އަސަރު ހުރި މިންވަރު (Fecal Coliform CFU/100)
(ފ) މި މާއްދާގެ (މ) ގައި ބުނެފައިވާ ޓެސްޓުތައް ހެދުމަށް ކުރަންޖެހޭ ހަރަދު، ބަޖެޓުގައި ހިމަނައިގެން ނުވަތަ ކައުންސިލަށް ލިބޭ އާމްދަނީން ހަމަޖެއްސުމަކީ ކައުންސިލުގެ ޒިންމާއެކެވެ.
(ދ) މި މާއްދާގެ (އ) އަށް އަމަލުކުރުމުގައި މީހުން ދިރިއުޅެން ދޫކޮށްފައިވާ ގޯތީގައި ގަސް އިންދައި ހެއްދުން އިސްތިސްނާ ވާނެއެވެ.
(ތ) މި މާއްދާގެ (ދ) ގައި އެހެން ބަޔާންކޮށްފައި އޮތްނަމަވެސް، މީހުން ދިރިއުޅެން ދޫކޮށްފައިވާ ގޯތީގައި ގަސް އިންދައި ހައްދާ ހާލަތުގައި، ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 20 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށް ގަސްކާނާ ބޭނުން ކުރުމަކީ، އަދި ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުން ކަނޑައަޅާ މިންގަނޑުތަކަށްވުރެ އިތުރަށް ޕެސްޓިސައިޑްސް ބޭނުންކުރުމަކީ، ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވާނެކަމަކަށްވީހިނދު، ގޯތީގައި ގަސް އިންދައި ހައްދާ ފަރާތްތަކުންވެސް އަމަލު ކުރަންވާނީ ބިމުގެ ފެން ތަޣައްޔަރު ނުވާނެފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
15 ވަނަ މާއްދާ - ކުނިމެނޭޖް ކުރާ ސެންޓަރުތަކުން ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
(ހ) ކުނިމެނޭޖްކުރާ މަރުކަޒުތައް ގާއިމުކޮށްފައި ހުންނަންވާނީ، އެ ތަނަކަށް ޖަމާކުރާ ކުނިން އުފެދޭ ލީޗޭޓް ނުވަތަ ކުނީގެ ސަބަބުން އުފެދިދާނެ އެއްވެސް ނޭދެވޭ މާއްދާއެއް ބިމަށް ފޭދި ނުވަތަ ބިމާ އެކުވުމުގެ ސަބަބުން ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރު ނުވާފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
(ށ) އެއްގަމު އުޅަނދުފަހަރުގައި ކުނި އުފުލަންވާނީ އެ ކަމަށް ހްާއްސަ ކޮށްފައިވާ ކޮންޓެއިނަރއެއްގައި ނުވަތަ ކޮންޓެއިނަރތަކުގައި ބަންދުކޮށްގެންނެވެ. އަދި އެ ތަކެތި ހުންނަންވާނީ، ކުނި އުފުލާ އުޅަނދެއްގައި ރަނގަޅަށް ހަރުކުރެވި އެ ތަކެތިން އެއްވެސް މިންވަރެއް ބިމަށް ނޭޅޭނެހެން ފަރުމާ ކޮށްފައެވެ.
16 ވަނަ މާއްދާ - މެޑިކަލް ހަޒާޑަސް ވޭސްޓުގެ ސަބަބުން ފެންށަލަ ތަޣައްޔަރުވުން ހުއްޓުވުން
(ހ) ސާިއްހިީ ހިދުމަތްދޭ ހޮސްޕިޓަލުތަކާއި، ކުލިނިކުތަކާއި، މަރުކަޒުތަކުގައި އުފެދޭ ނުރައްކާތެރި ކުނި ފަދަ ތަކެތި ހުންނަންވާނީ، އެކަމަށް ހްާއްސަކޮށްފައިވާ ތަނެއްގައި ބިމަށް ނޭޅޭނެފަދަ ގޮތަކަށް ރައްކާކޮށްފައެވެ.
(ށ) ސާިއްހިީ ހިދުމަތްދޭ ހޮސްޕިޓަލުތަކާއި، ކުލިނިކުތަކާއި، މަރުކަޒުތަކުގައި އުފެދޭ ކުނި ނައްތާލުމަށް އެއްގަމު އުޅަނދުފަހަރުގައި އުފުލަންވާނީ އެކަމަށް ހްާއްސަ ކޮށްފައިވާ ކޮންޓެއިނަރއެއްގައި ނުވަތަ ކޮންޓެއިނަރތަކުގައި ބަންދުކޮށް، އެއްވެސް މިންވަރެއް ބިމަށް ނޭޅޭނެހެންނެވެ.
(ނ) މި މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން ގެންދާ ކުނި ނައްތާލަންވާނީ، ކުނި ނައްތާލާ ސަރަހައްދުގެ ބިމަށް އެޅި، ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް އެއްވެސް އަސަރެއް ނުކުރާނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
17 ވަނަ މާއްދާ - ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ތަޣައްޔަރުވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި އެކަން ރަނގަޅުކުރުން
(ހ) ބިމަށް އެއްޗެއް އަޅައިފިނަމަ، ބިމުގެ ފެން ތަޣައްޔަރު ވެދާނެ ތެލާއި ކެމިކަލް ފަދަ އެއްވެސް އެއްޗެއް، އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ގެންދިއުމުގައި ފެން ތަޣައްޔަރު ވެދާނެ ބާވަތުގެ އެއްޗެއް މަގުމައްޗަށް ނުވަތަ ބިމަށް އެޅިއްޖެނަމަ، އެ ތަކެތި ސާފުކުރުމުގެ ޒިންމާއާއި، އެ ތަކެތި ބިމަށް އެޅުމުގެ ސަބަބުން ބިމާއި ފެން ތަޣައްޔަރުވެއްޖެނަމަ، އެކަން ރަނގަޅުކުރުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ކަންކަމުގެ ޒިންމާ އެ ތަކެތި އުފުލި ފަރާތުން އަދާކުރަންޖެހޭނެއެވެ.
(ށ) ބިމަށް އެޅި ބިމުގެ ފެން ތަޣައްޔަރުވެދާނެ ފަދަ އެއްވެސް އެއްޗެއް ރައްކާކޮށްފައި ބެހެއްޓުމުގައި އެ ތަކެތި ބިމަށް އެޅުމުގެ ސަބަބުން ބިމުގެ ފެން ތަޣައްޔަރުވެއްޖެނަމަ، އެކަމުގެ ޒިންމާ، އޭގެ ވެރިފަރާތުން ނަގަންވާނެއެވެ.
(ނ) މި މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބުނާފަދަ ކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ، އެކަމެއް ހިނގިތާ ގިނަވެގެން 24 (ސައުވީސް) ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި އެކަން އޮތޯރިޓީއަށް އަންގަންވާނެއެވެ.
(ރ) މި މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބުނެފައިވާ ހާލަތުގައި، ބިމާއި ބިމުގެ ފެން ސާފުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަންވާނީ، އޮތޯރިޓީން ދޭ އިރުށާާދާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިންނެވެ.
(ބ) މި މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ) ގައި ބަޔާންކުރާފަދަ ކަމެއް މެދުވެރިވުމުން، އެ ކަމުގައި ށާާމިލުވި ފަރާތުން ނުވަތަ އެ ކަމުގައި އިހުމާލުވި ފަރާތުން، ބިމާއި ބިމުގެ ފެން ސާފުކުރުމުގެ ޒިންމާ އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ނުނަގައިފިނަމަ، ނުވަތަ ޒިންމާ އުފުލުމަށް އެ ފަރާތުން ނުކުޅެދިއްޖެކަމަށް އޮތޯރިޓީއަށް ފެނިއްޖެނަމަ، ތިންވަނަ ފަރާތަކާ ހަވާލުކޮށްގެން ބިމާއި ބިމުގެ ފެން ސާފުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމުގެ އިހްުތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެން ވެއެވެ. މިފަދަ ހިާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ، އެ މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ހިނގި އެންމެހައި ހަރަދެއް، އެ ކަމުގައި ށާާމިލުވި ފަރާތުން ނުވަތަ އެ ކަމުގައި އިހުމާލުވި ފަރާތުން ދޭންވާނެއެވެ.
(ޅ) މި މާއްދާގެ (ބ) ގައި ބަޔާން ކުރާ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެ، ފިޔަވަޅު އެޅުމުގައި ލަސްވެއްޖެނަމަ، ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް އެޅިފައިވާ މާއްދާ އިތުރަށް ފެތުރި އިއާާދަ ނުކުރެވޭފަދަ ގެއްލުމެއް ލިބިދާނެ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެދާނެކަމަށް ބެލެވޭނަމަ، ބިމާއި ބިމުގެ ފެން ސާފުކުރުމަށް ބަޔަކާ ހަވާލުކުރުމުގައި، ގަވާއިދު ނަންބަރު 20/2017 (ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތުގެ ގަވާއިދު) ގެ 10.25 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ (2) އާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރުމަށް ނިންމުމުގެ އިހްުތިޔާރު އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެން ވެއެވެ.
18 ވަނަ މާއްދާ - އާންމު ބޭނުންތަކަށް ވަޅުފެން ބޭނުންކުރުމުގައި އިގީްތިސާާދުކުރުން
(ހ) ބިމުގެ ފެން ބޭނުންކުރުމުގައްޔާއި، ފެން ވަޔަރު ކުރުމުގައްޔާއި، ފާހާނާތައް ހެދުމުގައި ބޭނުންކުރާ އާލާތްތައް ލޭބަލްކޮށް، ރޭޓްކޮށް، އެ ކަންކަމަށް އިންސެންޓިވް ދެވޭނެ އޮނިގަނޑެއް، މި ގަވާއިދަށް އަމަލު ކުރަން ފަށާތާ 12 (ބާރަ) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި، މިނިސްޓްރީން އެކުލަވައިލައި ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި ށާއިއު ކުރަންވާނެއެވެ. (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)
(ށ) ބިމުން ފެން ނެގުމުގެ ސަބަބުން ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް ކުރާ އަސަރު ދެނެގަތުމަށް ޓަކައި، ތިރީގައިވާ މައުލޫމާތު، ކޮންމެ ރަށެއްގައި ވެސް އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލުން ބަލަހައްޓަންވާނެއެވެ. އަދި މި މައުލޫމާތު، ކޮންމެ މީލާދީ އަހަރެއް ނިމުމުގެ ކުރިން މިނިސްޓްރީއަށާއި އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)
- ރަށާއި ކައުންސިލުގެ އިހްތިސާސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ފަޅު ރަށްރަށުގައި ދަނޑުވެރިކަން ނުވަތަ ސިނާއީ އެނޫންވެސް މަސައްކަތްތައް ކުރާ ސަރަހައްދުތަކުގެ ބޮޑުމިނާއި، އެ މަސައްކަތްތަކަށް ބޭނުންކުރާ ފެނުގެ ބާވަތް (އެ މަސައްކަތަށް ބޭނުންކުރަނީ ވަޅުފެން، ނުވަތަ ވާރޭފެން، ނުވަތަ ރަށުގައި ގާއިމުކޮށްފައި ހުންނަ ފެންޕްލާންޓަކުން ނުވަތަ އަމިއްލަ ފެން ޕްލާންޓަކުން ނަގާ ފެންކަން އެނގޭ ފަދަ މައުލޫމާތު ހިމެނޭގޮތަށް)؛
- ވަޅުތަކުގެ އަދަދު؛
- ޕަންޕު ހަރުކޮށްގެން ފެން ނަގަމުންދާ ފެންވަޅުތަކުގެ އަދަދު؛
- ވަޅުގައި ހަރުކޮށްފައިވާ ޕަންޕުގެ ކެޕޭސިޓީ؛
- ބިން ތޮރުފައިގެން ފެން ނަގާނަމަ، އެ ނަގާ ފެނުގެ މިންވަރު؛
- އެ ރަށެއްގައި ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ޓެސްޓްކުރާނެ އާލާތްތަކާއި މޮނިޓަރކުރާނެ އާލާތްތައް ގާއިމުކޮށްފައިވާނަމަ، އެ އާލާތްތަކުން ނެގޭ ފެނުގެ ކޮލިޓީ ރިޕޯޓުތައް.
19 ވަނަ މާއްދާ - ދަނޑުވެރިކަމަށް ވަޅުފެން ބޭނުން ކުރުމުގައި އިގީްތިސާާދުކުރުން
(ހ) ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ފަރާތްތަކުން ދަނޑުވެރިކަމަށް ވަޅުފެން ބޭނުންކުރުމުގައި ފެން އިގީްތިސާާދުކުރުމަށާއި ފެން އިސްރާފު ނުވާނެހެން ފެން ބޭނުންކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދޭންވާނެއެވެ.
(ށ) މީހުން ދިރިއުޅޭ ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ ރަށްރަށުގައި، 10,000 (ދިހަ ހާސް) އަކަމީޓަރަށް ވުރެ ކުޑަ ދަނޑުބިންތަކަށް ބޭނުންވާ ފެން ނަގަނީ ބިމުގެ ފެންފަށަލައިންނަމަ، ފެން ނަގާ ނިޒާމު ގާއިމު ކުރަންވާނީ ފެންފަށަލައަށް ގެއްލުން ނުވާނެފަދަ ގޮތަކަށެވެ. މިގޮތަށް ވަޅުފެން ނަގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ ގޮތުގެ ނަމޫނާއެއް، މި ގަވާއިދުގެ ޖަދުވަލު 1 ގައި ހިމަނާފައިވާނެއެވެ.
(ނ) ދަނޑުބިންތަކުން ގަސްތަކަށް ފެންދިނުމަށް ބޭނުންކުރަމުންދާ ނިޒާމުތަކަކީ ފެނުގެ އިސްރާފު ކުޑަ ނިޒާމުތަކަކަށް ވާންވާނެއެވެ.
20 ވަނަ މާއްދާ - އެހެނިހެން ސާިނާއާީ އަދި އިގީްތިސާާދީ މަސައްކަތްތަކަށް ވަޅުފެން ބޭނުންކުރުން
އާންމު ބޭނުންތަކަށާއި، މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ އިހްްތިސާާސްގައި ހިމެނޭ 10,000(ދިހަ ހާސް) އަކަމީޓަރަށް ވުރެ ކުޑަ ދަނޑުބިންތަކަށް ފެންދިނުން ފިޔަވައި، އިގީްތިސާާދީ އަދި ސިނާއާީ އެއްވެސް މަސައްކަތަކަށް ބިމުން ފެން ނަގައިގެން އެ ފެން ބޭނުންކުރުމަކީ ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ 19 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން މަނާކަމެކެވެ.
21 ވަނަ މާއްދާ - ބިމުގެ ފެން ނަގައި ފެން ވިއްކުން
ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ 18 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާ އެއްގޮތަށް ބިމުގެ ފެންފަށަލައަކީ، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ވަސީލަތަކަށް ވީހިނދު، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ އެއްވެސް މިންވަރެއް، އެއްވެސް މަގުސަދަކަށް ނަގައި، އެ ފެން ވިއްކުމަކީ މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން މަނާކަމެކެވެ.
22 ވަނަ މާއްދާ - ބިނާވެށި ޕްލޭން ހެދުމުގައި ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ރައްކާތެރިކުރުމަށް ރިއާާޔަތް ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން
(ހ) ކޮންމެ ރަށެއްގެވެސް ބިނާވެށި ޕްލޭންގެ ވިށަން އަދި މަގުސަދެއްގެ ގޮތުގައި "މޫސުމީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުންނާއި ސާިނާއާީ އަދި އިގީްތިސާާދީގޮތުން ކުރިއަރަން ކުރާ މަސައްކަތުން ލިބިދާނެ ގެއްލުމެއްގެ ސަބަބުން ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ރައްކާތެރިކުރުން" ހިމަނަންވާނެއެވެ.
(ށ) ބިނާވެށި ޕްލޭން ހެދުމުގައި، އެ އިރެއްގައި އަމަލުކުރަމުންދާ ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގައުމީ މާސްޓަރ ޕްލޭނަށާއި، ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމުގެ ދާއިރާގެ ސްޓްރެޓީޖިކް ޕްލޭނަށާއި، ރަށުގެ ވޯޓަރ ރިސޯސް ކޮންޒަވޭށަން އެންޑް މެނޭޖްމަންޓް ޕްލޭނަށް ރިއާާޔަތް ކުރަންވާނެއެވެ.
(ނ) ބިނާވެށި ޕްލޭން ހެދުމުގައި ފިނިމައިޒާން، ޕާކު، ކުޅިވަރުދަނޑުތައް ފަދަ ބިންބޮޑު، ހުސް ޖާގަ އޮންނަ ޕަބްލިކް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރތައް ވީހާވެސް ބޮޑަށް ރަށުގެ މެދުގައި ގާއިމުކުރުމަށް ބާރުއަޅަންވާނެއެވެ. އަދި މި ސަރަހައްދުތަކަކީ ފެންފަށަލަ މުއްސަނދި ކުރާ ޒޯންތަކެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅަންވާނެއެވެ.
(ރ) ރަށުގެ ބިނާވެށި ޕްލޭން އެކުލަވައިލާއިރު، އިގީްތިސާާދީ އަދި ސާިނާއާީ މަސައްކަތް ކުރާނެ ބިންތައް ކަނޑައަޅަންވާނީ، ރަށުގެ ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް ކުރާ އަސަރު ވީހާވެސް ކުޑަވާނެހެން އާންމުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދުތަކާ ދުރުގައި ރަށުގެ އެއްފަރާތެއްގައެވެ.
23 ވަނަ މާއްދާ - އޮތޯރިޓީގެ ޒިންމާ
ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 11 ވަނަ މާއްދާގައި، އޮތޯރިޓީގެ ޒިންމާ ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަންކަން ހިމެނޭ ގޮތުން، އަންނަނިވި ކަންކަމަކީ އޮތޯރިޓީގެ ޒިންމާތަކެވެ.
(ހ) ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކާ ގުޅޭ މަސައްކަތްތައް ކުރުމުގައި މިނިސްޓްރީއަށް ބޭނުންވާ ފަންނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން؛
(ށ) މި ގަވާއިދާއި މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން ތައްޔާރުކުރާ އުސޫލުތަކަށް އާންމުން ހޭލުންތެރިކޮށް އަހުލުވެރިކުރުން؛
(ނ) މި ގަވާއިދުގައި ހިމެނޭ ކަންކަމާ ހިލާފުވާ ފަރާތްތަކާމެދު ފިޔަވަޅު އެޅުން؛ އަދި
(ރ) މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން އެއްކޮށްފައިވާ، ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކާ ގުޅޭ މައުލޫމާތާއި ތަފާސްހިސާބުތައް މިނިސްޓްރީއަށް ބޭނުންވެއްޖެ ހިނދެއްގައި، މިނިސްޓްރީން އެދޭ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި މިނިސްޓްރީއަށް އެފަދަ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުން.
24 ވަނަ މާއްދާ - ކައުންސިލުގެ ޒިންމާ
ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު) ގެ 9 ވަނަ މާއްދާގައި ކައުންސިލްތަކުގެ ޒިންމާ ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަންކަން ހިމެނޭ ގޮތުން އަންނަނިވި ކަންކަމަކީ ކައުންސިލްތަކުގެ ޒިންމާތަކެވެ.
(ހ) ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ހިިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން ހަދާފައިވާ ގަވާއިދާއި އުސޫލުތައް، ރަށު ފެންވަރުގައި ތަންފީޒުުކުރުމާއި، އެކަމަށްޓަކައި މިނިސްޓްރީއަށާއި އޮތޯރިޓީއަށް ދޭންޖެހޭ އެއްބާރުލުން ދިނުން؛
(ށ) ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް އަންނަ ބަދަލު ދެނެގަތުމަށްޓަކައި ރަށުގައި ގާއިމުކޮށްފައިވާ ވަސީލަތްތައް ނުވަތަ އާލާތްތައް، މިނިސްޓްރީގެ އިރުށާާދުގެ ދަށުން ހިންގައި ބަލަހައްޓައި، އެ ވަސީލަތްތަކުން އެއްކުރެވޭ މައުލޫމާތު މިނިސްޓްރީއަށް ފޯރުކޮށްދިނުން؛
(ނ) ފެނުގެ ވަސީލަތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން ރައްޔިތުން ހޭލުންތެރިކުރުވުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ރަށު ފެންވަރުގައި ރާވައި ހިންގުން؛ އަދި
(ރ) ރަށުގައި އާންމު ހިދުމަތް ދިނުމަށް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ނިޒާމުތަކުންނާއި، ރަށުގައި ކުރިއަށް ގެންދާ އިޖުތިމާއާީ، އިގީްތިސާާދީ އަދި ސާިނާއާީ އެއްވެސް މަސައްކަތެއްގެ ސަބަބުން ރަށުގެ ގުދުރަތީ ފެންފަށަލައަށް ނޭދެވޭ ބަދަލެއް އަންނަމުން ނުދާކަން ކަށަވަރުކުރުން.
25 ވަނަ މާއްދާ - އްސަލަތައް ރިޕޯޓް ކުރުމާއި އެކަން ހައްލު ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން
(ހ) އެއްވެސް ފަރާތަކުން ކުރާ ކަމަކުން ނުވަތަ ނުކޮށް ދޫކޮށްލި ކަމަކުން ފެންފަށަލައަށް އެއްވެސް ގެއްލުމެއް ލިބިއްޖެނަމަ، ގިނަވެގެން 24 (ސައުވީސް) ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި އެ ފަރާތަކުން ނުވަތަ އެކަން އެނގުނު ފަރާތަކުން އެކަން އޮތޯރިޓީއަށް ރިޕޯޓު ކުރަންވާނެއެވެ. އަދި މިފަދަ ކަންކަން ރިޕޯޓު ކުރުމުގައި އަމަލުކުރަންވާނީ، އޮތޯރިޓީން އެކުލަވައިލައިފައިވާ ގަވާއިދުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީންނެވެ. (އިސްލާހު ކުރެވިފައި)
(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ފަދަ ކަމެއް ދިމާވެއްޖެ ނަމަ، ނުވަތަ އެފަދަ ރިޕޯޓެއް ލިބިއްޖެނަމަ، އެކަން އެންމެ ލަސްވެގެން 24 (ސައުވީސް) ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި އޮތޯރިޓީން ނުވަތަ އެ ފަރާތުން ކަނޑައަޅާ ފަރާތެއް މެދުވެރިކޮށް އެކަން ހިނގައިދިޔަގޮތް ބަލައި، އެވަގުތަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އަޅަންވާނެއެވެ.
26 ވަނަ މާއްދާ - ފިޔަވަޅު އެޅުން
ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ 54 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ކުރާ ފަރާތްތަކާމެދު އަންނަނިވި ފިޔަވަޅުތައް އަޅަންވާނެއެވެ.
(ހ) އޮތޯރިޓީއަށް ނުވަތަ މިނިސްޓްރީއަށް ނުވަތަ މިނިސްޓްރީއާއި އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ ފަރާތަކަށް މައުލޫމާތެއް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި، ގަސްދުގައި އޮޅުވާލައި ދޮގު މައުލޫމާތެއް ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 50,000 (ފަންސާސްހާސް) ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑުނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(ށ) ތަންފީޒުީ އޮފިސަރަކު ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020 (ފެނާއި ނަރުދަމާ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން ނުވަތަ މި ގަވާއިދުގެ ދަށުން، އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށް ހުރަސް އެޅުމާއި، ހިދުމަތް ދިނުމަށް ދަތިކުރުމާއި، ހިދުމަތުގައި އުޅެނިކޮށް ހިދުމަތްދޭ މުވައްޒަފަކަށް ގަސްދުގައި ނުވަތަ އިހުމާލުން ވިޔަސް ޖިސްމާނީ ގެއްލުމެއް ދިނުމާއި، ގޯނާކުރުމާއި، މިނޫނަސް މަސައްކަތަށް އުނދަގޫކުރުމުގެ ގޮތުން އެއްވެސް ކަމެއް ކޮށްފި ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 5000(ފަސްހާސް) ރުފިޔާއާއި 25,000 (ފަންސަވީސްހާސް) ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމާއި، އެ ކުރި އަމަލުގައި ޖިނާއާީ ކުށެއް އެކުލެވިގެންވާނަމަ އެކަން ތަހިުގީީގުކުރުމަށް ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކަށް ހުށަހެޅުމެވެ.
(ނ) ހިދުމަތްދޭ ފަރާތަށް އިސްލާހިުކުރުމަށް ދެވޭ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި އެކަމެއް ރަނގަޅު ނުކޮށްފިނަމަ، އެ ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 100,000 (އެއްލައްކަ) ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑުނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(ރ) ފެނާއި ނަރުދަމާ ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށްފި ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 1,000,000 (އެއް މިލިއަން) ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑުނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(ބ) މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް މިނިސްޓްރީން އެދުމުން، އެކަށީގެންވާ ސަބަބެއް ނެތި އެ މައުލޫމާތެއް، މިނިސްޓްރީން މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް އެދޭ މުއްދަތުގައި ފޯރުކޮށްދީފައިނުވާނަމަ، އެފަދަ ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 5000 (ފަސްހާސް) ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑުނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(ޅ) ނަރުދަމާގެ ހިދުމަތް ދިނުމަށް، ހިދުމަތްދޭ ފަރާތުން ހަރުކޮށްފައިވާ ވޭލްވެއް ނުވަތަ އުނގުރިއެއް ނުވަތަ މޭންހޯލެއް ހުޅުވުމާއި ލެއްޕުމާއި ނުވަތަ އެއިން އެއްޗަކަށް ބަދަލު ގެނައި ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 1000 (އެއްހާސް) ރުފިޔާއާއި 25,000 (ފަންސަވީސްހާސް) ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(ކ) ފެން އުފެއްދުމަށް ރަށުގެ މީރު ފެންފަށަލައިން ނުވަތަ ގުދުރަތީ ކުޅިއަކުން ނުވަތަ ފެންގަނޑަކުން ފެން ބޭނުންކޮށްފިނަމަ، އެކަން ކުރި ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 500,000 (ފަސްލައްކަ) ރުފިޔާއާއި 1,000,000 (އެއް މިލިއަން) ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
(އ) ހިދުމަތްދޭ ފަރާތުން ދޫކުރާ ފެނުގައި ހުންނަ ފެންވަރަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް އަތުވެދާނެ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ އެއްޗެއް ފެނުގެ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް އެޅުމާއި، ނުވަތަ އެފަދަ އެއްޗެއް ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވާސިލުވުމަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމެއް ގަސްދުގައި ނުވަތަ އިހުމާލުން ވިޔަސް ކޮށްފި ފަރާތެއްގެ އަދަބަކީ 50,000 (ފަންސާސްހާސް) ރުފިޔާއާއި 100,000 (އެއްލައްކަ) ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ.
27 ވަނަ މާއްދާ - ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަން ފެށުން
މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަން ފަށާނީ، ދިވެހިސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި މި ގަވާއިދު ށާާއިއުކުރާ ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ.
28 ވަނަ މާއްދާ - މާނަކުރުން
މި ގަވާއިދުގައި އާިބާރާތެއް ނުވަތަ ލަފްޒެއް ބޭނުންކޮށްފައިވާގޮތުން ކަނޑައެޅިގެން އެހެން މާނައެއް ދޭހަވާނަމަ، އަންނަނިވި އާިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކަށް ދީފައިވަނީ، އެ އާިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކަށް ތިރީގައި ދީފައިވާ މާނަކުރުމެވެ
(ހ) "މިނިސްޓްރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުުކުރުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އެއިރެއްގައި ހަވާލުކޮށްފައިވާ ވުޒާރާއަށެވެ.
(ށ) "ސެޓިފައިޑް ލެބޯޓަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ސަރުކާރުން ލައިސަންސް ދީފައިވާ ނުވަތަ ސަރުކާރުން ގަބޫލުކުރާ ލެބޯޓްރީއަކަށެވެ.
(ނ) "ބޯވެލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ބިމުން ފެން ނެގުމަށްޓަކައި ބިމުގެ ފެން ފަށަލަ ތޮރުފައިގެން އަޅާ ލޯވަޅަށެވެ.
(ރ) "ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ސާފުކުރާ ނިޒާމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ނަރުދަމާ ނިޒާމުން ބޭރުވާ ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން އެއްވެސް ތަނަކަށް ބޭރުކުރުމުން އެތަނުގެ ތިމާވެށްޓަށް ނުވަތަ ދިރުމަކަށް ގެއްލުންނުވާ މިންވަރަކަށް ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ސާފުކުރާ ނިޒާމަށެވެ.
(ބ) "ނަރުދަމާ ނިޒާމު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގޭގޭގެ ފާހްާނާތަކުގެ ނަރުދަމާގެ ހޮޅިން ބޭރުވާ ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން އެއްކޮށް އެއްތަނަކަށް ގެންދިޔުމަށްޓަކައި ގާއިމުކުރެވިފައިވާ ނަރުދަމާގެ ވިއުގަޔާއި، އެ ވިއުގައިގައި ހިމެނޭ އެންމެހައި ބައިތަކެއް ހިމެނޭގޮތަށެވެ.
(ޅ) "ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފާހްާނާތަކުންނާއި ބަދިގެތަކުންނާއި އަތްދޮންނަތަށިތަކުންނާއި، ދޮންނަ މެށާިންތަކުން ބޭރު ކުރާ ފެނަށެވެ.
(ކ) "އޮތޯރިޓީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 26/2020 (ޔުޓިލިޓީ ރެގިއުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އުފައްދާފައިވާ ޔުޓިލިޓީ ރެގިއުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީއަށެވެ.
(އ) "ކައުންސިލް" ނުވަތަ" އެ ރަށެއްގެ ކައުންސިލް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 7/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ހިންގުމުގެ ގާނޫނު) ގެ ދަށުން އުފައްދާފައިވާ ރަށު ކައުންސިލްތަކާއި، ސިޓީ ކައުންސިލްތަކަށެވެ.
(ވ) "އިމާރާތް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ އިމާރާތްތަކާއި، މީހުން ދިރިއުޅުމަށް ކުއްޔަށްދޭ އިމާރާތްތަކާއި، އޮފީސްތަކާއި، ސްކޫލްތަކާއި، ށާޮޕިންގ ސެންޓަރުތަކާއި، ސާިއްހިީ ހިދުމަތްދޭ ތަންތަނާއި، ކާބޯތަކެތީގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނާއި، ކުޅިވަރާއި މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ހިދުމަތް ދޭ ތަންތަނާއި، މިސްކިތްތައް ހިމެނޭގޮތުން އާންމުކޮށް މީހުން އުޅޭ އިމާރާތްތަކަށެވެ.
(މ) "ސިނާއީ މަސައްކަތް ކުރާ ތަންތަން" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، އިންޑަސްޓްރިއަލް މަސައްކަތްކުރާ އަދި ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ބޭނުންކުރެވޭ ރަށްތަކާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ މަސައްކަތާއި މަސްކައްކާ ކާރުހްާނާތަކާއި، އޮޑިދޯނިފަހަރު ބަންނަ ހަރުގެ ފަދަ ތަންތަނަށެވެ.
(ފ) "ފެންފަށަލަ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގުދުރަތީ ގޮތުން ރަށުގެ ބިމުގެ އަޑީގައި އުފެދިފައިވާ ފެނަށެވެ. ބިމުގެ ފެންފަށަލައިގެ ސަރަހައްދުގެ ގޮތުގައި ބަލާނީ ބިމުގެ އަޑިން ފެން ހިލޭ ހިސާބުން ފެށިގެން، މޫދު ލޮނުގައި ލޮނުގެ މިންވަރު ނުވަތަ އިލެކްޓްރިކަލް ކޮންޑަކްޓިވިޓީ ހުންނަ މިންވަރަށް ވާސިލުވާ ހިސާބަށެވެ.
(ދ) "އިން ފިލްޓްރޭށަން ގެލަރީ" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ފެންފަށަލައަށް ގެއްލުން ނުވާނެހެން ފެންފަށަލައިގެ އެންމެ މަތީ ދުލީގެ އެކަށީގެންވާ ސަރަހައްދަކުން ފެން ނެގޭ ގޮތަށް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ނިޒާމަށެވެ.
(ތ) "އަމިއްލަ ބޭނުމަށް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގޭބީސީތަކުގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތަކަށް ފެން ބޭނުންކުރުމަށެވެ.
(ލ) "ލީޗޭޓް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކުނި ޖަމާކުރާ ސަރަހައްދުތަކުގައި ހުންނަ ކުނިވާ ޒާތުގެ ކުނިން އުފެދޭ ފާދިޔައަށެވެ.
(ގ) "ތިމާވެށްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓު" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ގަވާއިދު ނަންބަރު 27/2012 (ތިމާވެށްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓު ހެދުމާބެހޭ ގަވާއިދު 2012) ގެ ދަށުން ތައްޔާރު ކުރާ ތިމާވެށްޓަށް އަސަރު ފޯރާނެ މިންވަރު ބަޔާންކުރާ ރިޕޯޓަށެވެ.
(ޏ) "ސެޕްޓިކް ޓޭންކް" ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ކޮންކްރީޓް ނުވަތަ ޕްލާސްޓިކް ނުވަތަ ފައިބަރ ގްލާސް އިން ހަތަރެސް ކަން ބަށްޓަމަށް ހަދައި ބިމުގައި ވަޅުލައިފައިވާ، ގޭގޭގައި އުފެދޭ ނަޖިސް ފެން ބިމަށް ހިންދުމަށް ބޭނުންކުރާ ޓޭންކަށެވެ.
މި ގަވާއިދުގެ ޖަލުވަލުތައް އެޓޭޗްކުރެވިފައިވާ ފައިލުގައި ހިމެނިފައި
މައި ގަވާއިދު
ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ހިމާޔަތްކޮށް ބެލެހެއްޓުމާބެހޭ ގަވާއިދު (ގަވާއިދު ނަންބަރު 22/2021)
މި ގަވާއިދަށް ގެނެވުނު އިސްލާހު
މައި ގާނޫނު
ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 8/2020)
ޔުޓިލިޓީ ރެގިއުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 26/2020)
ކިޔުންތެރިންގެ ހިޔާލު