މި ފައިލް އަދި އަޕްޑޭޓްކޮށް ނުނިމޭ

ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމާބެހޭ އާންމު ގަވާއިދު

(ގަވާއިދު ނަންބަރު 101/2018)

 

އެއްވަނަ ބާބު

އިބްތިދާއީ މާއްދާތައް

 

1 ވަނަ މާއްދާ - ތައާރަފާއި ނަން 

(ހ) މިއީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 3/2012 (ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނު) ގެ 66 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިން ބާރުލިބިގެން ހަދާފައިވާ ގަވާއިދެކެވެ.

(ށ) މި ގަވާއިދަށް ކިޔާނީ "ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމާބެހޭ އާންމު ގަވާއިދު" އެވެ.

 

2 ވަނަ މާއްދާ - ގަވާއިދުގެ މަގްސަދު

މި ގަވާއިދުގެ މަގްސަދުތަކަކީ:

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި އެކި ފަރާތްތަކުން ކުރާ މަސައްކަތްތައް ވިލަރެސްކުރާނެގޮތް ބަޔާންކުރުން؛

(ށ) ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން ހިފަހައްޓަންޖެހޭ ހިދުމަތުގެ މިންގަނޑު ބަޔާންކުރުން؛

(ނ) އިޖުތިމާއީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން ހިފަހައްޓަންޖެހޭ ހިދުމަތުގެ މިންގަނޑު ބަޔާންކުރުން؛ 

(ރ) ވިކްޓިމް ސަޯޕޓުގެ މިންގަނޑެއް ކަނޑައެޅުން؛ 

(ބ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލު ހިންގާ މީހުންނަށާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވާ 
މީހުންނަށް އެކި ޕްރޮގްރާމްތަކާއި ހަރަކާތްތައް ހިންގާނެ މިންގަނޑެއް ކަނޑައެޅުން؛

(ޅ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ހިދުމަތްދިނުމުގެގޮތުން ގާއިމުކޮށްފައިާވ ވަގުތީ މަރުކަޒުތަކުގައްޔާއި އެފަދަ އެހެން މަރުކަޒުތަކުގައި ހިފަހައްޓަންޖެހޭ މިންގަނޑުތައް ބަޔާންކުރުން؛ 

(ކ) ގެވެށި އަނިޔާއާ ގުޅިގެން ފޯރުކޮށްދޭ އެކި ބާވަތްތަކުގެ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭގޮތާއި ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގާގޮތް  ބެލުމަށްޓަކައި ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީން އަމަލުކުރާނެ ގޮތް ބަޔާންކުރުން.

 

ދެވަނަ ބާބު

ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތައް ބިނާކުރަންޖެހޭ އާންމު އުސޫލުތައް

 

3 ވަނަ މާއްދާ - ފޯޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތް ބިނާކުރަންޖެހޭ އާންމު އުސޫލުތައް

ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަކުން ކުރާ މަސައްކަތްތަކަކީ އަންނަނިވި އާންމު އުސޫލުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެން ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކެއްކަމުގައި ވާންވާނެއެވެ.

(ހ) ހުޅުވިގެންވާ ވިސްނުމަކާއެކު މަސައްކަތްކުރުން:

1. ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތަކަކީ އާންމުކޮށް ހަމަހަމަކަން ނެތް ގުޅުންތަކެއްގެ ތެރެއިން ކުރިމަތިވާ، ވަރަށް ތަފާތު ގިނަ ކަންކަން އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނިގެންވާ ނުވަތަ ފޮރުވިގެންވާ، އެ އަމަލުގެ ސަބަބުން އަނިޔާ ލިބޭ ފަރާތަށް އެކި ބާވަތުގެ އަސަރުކުރާ އަދި އެކި މިންވަރުގެ އަސަރުކުރާ އަމަލެއްކަމުގައި ދަނެ، ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ ފަރާތަށް، އެ މައުލޫމާތުގެ އަލީގައި، އެންމެ މަންފާހުރިގޮތެއްގައި ހިދުމަތްފޯރުކޮށްދޭންވާނެއެވެ.
2. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ ފަރާތަކީ ކުޑަކުއްޖެއްނަމަ، ނުވަތަ ނުކުޅެދުންތެރިކަމެއް ހުރި މީހެއްނަމަ، ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން ހާއްސަ އެހީތެރިކަމެއް ބޭނުންވާ ފަރާތެއްނަމަ، ނުވަތަ ހާއްސަ ރައްކައުތެރިކަމެއް ލިބިދޭންޖެހޭ ފަރާތެއްނަމަ، އެފަރާތްތައް ހިމެނޭ ގިންތީގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އެފަރާތްތަކުގެ ހާލަތުގެ ސަބަބުން ގެވެށި އަނިޔާއިން އަސަރުކޮށްފައިވާ ގޮތާއި އަސަރުކޮށްފައިވާ މިންވަރަށް ބަލައިގެން، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސަމާލުވާންވާނެއެވެ.

(ށ) ރައްކައުތެރިކަމާއި، ސަލާމަތާއި، އިންސާނީ ކަރާމާތް:
ފޯރުކޮށްދޭ ހުރިހާ ހިދުމަތަކީ އަދި އެޅޭ ހުރިހާ ފިޔަވަޅަކީ، ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ ފަރާތާއި، ހިދުމަތްދޭ ފަރާތާއި، ރިޕޯޓުކުރާ ފަރާތާއި، ހެކިބަސްދޭ ފަރާތްތަކާއި، އެހެން ގޮތްގޮތުން ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލު ހުއްޓުވުމަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުގެ ރައްކައުތެރިކަމާއި، ސަލާމަތާއި، އިންސާނީ ކަރާމާތް ކަށަވަރުކޮށްދޭ ހިދުމަތެއްކަމުގައިވުން ނުވަތަ ފިޔަވަޅެއްކަމުގައިވާންވާނެއެވެ.

(ނ) ހަމަހަމަކަމާއެކު ހިދުމަތް ލިބިގަތުމާއި ތަފާތުނުކުރުން:

1. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ ފަރާތްތަކަކީ ތަފާތު އެކިއެކި ތަޖުރިބާތައް ކޮށްފައިވާމީހުންކަމާއި، އެކި ވިސްނުމުގެ މީހުންކަމާއި، އަދި އެނޫން ގޮތްގޮތުންވެ ތަފާތު ބައެއްކަމުގައި ަދތުމާއެކު، އެކަން ގަބޫލުކޮށްގެން އެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަކަށްވެސް އިހްތިރާމާއެކު، ތަފާތުކުރުމެއް ނެތްގޮތެއްގައި ހަމަހަމަކަމާއެކު ހިދުމަތްތަކުގެ މަންފާ ހޯދުމުގެ މަގު ފަހިކޮށްދިނުމާއެކު، ކުއްލި ހާލަތްތަކުގައި، ހުރިހާ ފަރާތްތަކަކަށްވެސް ހިދުމަތް ލިބެން ހުންނަންވާނެއެވެ. މިގޮތުން، ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތަކަކީ ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ މީހާގެ ފަރާތުން އަގެއް ނެގުމަކާ ނުލައި، 24 (ސައުވީސް) ގަޑިއިރު ފޯރުކޮށްދެވޭ ހިދުމަތްތަކަކަށް ވާންވާނެއެވެ.

(ރ) ސިއްރު ހިފެހެއްޓުން:

1. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހާގެ ފަރާތުން ލިބޭ މައުލޫމާތަކީ ޒާތީ މައުލޫމާތުގެގޮތުގައި އަދި ސިއްރު މައުލޫމާތުގެގޮތުގައި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުން ރައްކައުތެރިކޮށް، އެ މައުލޫމާތުތަކުގެ ތެރެއިން އެއްވެސް މައުލޫމާތަކީ ގާނޫނުން
   ނުވަތަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އެކުލަވައިލާފައިވާ އެހެން ގާނޫނެއްގެ ދަށުން އެހެން ފަރާތަކާ ހިއްސާކުރަންޖެހޭ މައުލޫމާތެއްނަމަ، ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހާއަށް އެކަން ސާފުކޮށްދޭންވާނެއެވެ.
2. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހާގެ މަންފާއަށްޓަކައި އެކަށީގެންވާ އަވަސް ހިދުމަތް އެފަރާތަށް ދިނުމުގެގޮތުން، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރަން މަސައްކަތްކުރާ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ މައުލޫމާތު ހިއްސާކުރުމަކީ ސިއްރު ހިފެހެއްޓުމުގެ އުސޫލުން ބޭރުވުންކަމުގައި ނުބެލެވޭނެއެވެ. 

(ބ) ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތައް އެކުގައި މަސައްކަތްކުރުމާއި، ހިދުމަތް ލިބިގަންނަން އަންނަ މީހާއަށް ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާގެ ށިކާރަވެރިއަކަށް އަލުން އެފަރާތް ނުވާފަދައިން މަސައްކަތްތައް ބައްޓަންކުރުން:

1. ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުމުގައި، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތުގެ އަމަލަކުން ނުވަތަ އިހުމާލުންނަމަވެސް، ހިދުމަތް ހޯދަން އަންނަ މީހާއަށް ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާގެ ށިކާރަވެރިއަކަށް އަލުން އެފަރާތް ނުވާފަދައިން މަސައްކަތްތައް ބައްޓަން ކުރަންވާނެއެވެ. މިގޮތުން، ކަމާބެހޭ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭ މައުލޫމާތު ވީއެންމެ ތަފުސީލުކޮށް ލިޔުމާއި، ހިދުމަތް ހޯދަން އަންނަ މީހާއަށް މަގުދައްކައިދިނުމުގައި، އެކި ބާވަތްތަކުގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކާއެކު ގުޅިގެން، ދުޅަހެޔޮ އަދި ބިނާކުރަނިވި ގުޅުންތަކެއްގެ ތެރެއިން މަސައްކަތްކުރުމާއި، މައުލޫމާތު ހިއްސާކުރުމާއި، ހިދުމަތް ހޯދަން އަންނަ މީހާއަށް އެނޫން ގޮތްގޮތުންވެސް އެންމެ އެކަށޭނަ ހިދުމަތެއްދީ، އޭނާގެ މަސްލަހަތުގައި މަސައްކަތްކުރަންވާނެއެވެ.

(ޅ) ބާރުވެރިކުރުވުން:

1. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހާއަކީ އެ މީހަކަށް ދިމާވެފައިވާ ކަންކަން ނުވަތަ މެދުވެރިވެފައިވާ ކަންކަމުގެ ތަޖުރިބާތައް ހިއްސާކުރެވޭ، އެ މީހަކަށް ލިބިގެންވާ ހައްގުތަކުގެ މައުލޫމާތު ލިބިފައިވާ، އަދި އެ މީހެއްގެ ގަދަރާއި ކަރާމާތް ހިމާޔަތްކުރެވިގެންވާގޮތެއްގައި އަމިއްލައަށް ނިންމުންތައް ނިންމުމަށް އެކަށޭނަ މާހައުލެއް، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުން ކަށަވަރުކޮށްދޭންވާނެއެވެ. 

(ކ) ބައިވެރިކުރުވުން:

1. ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހުންގެ މަސްލަހަތުގައި، އެފަރާތްތަކުގެ ބައިވެރިވުމާއެކެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކުންދޭ ހިދުމަތްތައް ފަރުމާކޮށް، ތަންފީޛުކޮށް، މުރާޖައާކުރަންވާނެއެވެ.

(އ) ޖަވާބުދާރީވުން: 

1. ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތަކަކީ ދެފުށް ފެންނަގޮތަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތަކެއްކަމުގައި ކަށަވަރުކުރުމާއެކު، ކަމާގުޅޭ ފަންނުވެރިންނާއި އެހީތެރިންނާއެކު ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ހިދުމަތާ ގުޅޭ ކަންކަމުގައި ޖަވާބުދާރީވާންވާނެއެވެ. 

(ވ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލު ހިންގާ މީހުން ޖަވާބުދާރީކުރުވުން: 

1. ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތަކަކީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވެފައިވާ މީހާއަށް އެހީތެރިކަމާއި ރައްކައުތެރިކަން ހޯދައިދީ، އެފަދަ އަމަލުތައް ހިންގާ ފަރާތްތައް ޖަވާބުދާރީކުރުވުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ވަސީލަތެއްކަމުގައި ހަދަންވާނެއެވެ.

 

ތިންވަނަ ބާބު 

ވިލަރެސްކުރުމުގެ އޮނިގަނޑު

 

4 ވަނަ މާއްދާ - ވިލަރެސްކުރުމުގެ އޮނިގަނޑު

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކޮށް، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވާ މީހުން ރައްކައުތެރިކޮށްދީ، އެފަދަ މީހުންނަށް އެހީތެރިވެދިނުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި އެކި ފަރާތްތަކުން ކުރާ މަސައްކަތްތައް ވިލަރެސްކުރުމުގެ އޮނިގަނޑު، 2 (ދޭއް) ބަޔަކަށް ބެހިގެން ވެއެވެ. އެއީ:

1. ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ 
2. ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮމިޓީތައް މަސައްކަތްކުރާނީ ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ދަށުންނެވެ. އަދި އެ ކޮމިޓީތަކުގެ މަސައްކަތާބެހޭ އިދާރީ އިންތިޒާމުތައް ބަލަހައްޓައި، އެ އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖައްސާނީ، ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީންނެވެ.

(ނ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮމިޓީތައް، މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަންފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން 1 (އެކެއް) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެކުލަވައިލަންވާނެއެވެ.

(ރ) މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަންފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން 2 (ދޭއް) މަސްދުވަހުގެ ހަމަވުމުގެ ކުރިން، މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮމިޓީތަކުގެ ބައްދަލުވުން ބާއްވަންވާނެއެވެ.

(ބ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮމިޓީތަކުން، މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަންފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން 6 (ހައެއް) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ކޮމިޓީގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްގެންދާނެ ގޮތުގެ އުސޫލެއް އެކުލަވައިލަންވާނެއެވެ.

 

5 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއަކީ ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި އެކި ފަރާތްތަކުން ކުރާ މަސައްކަތްތައް ވިލަރެސްކުރުމުގެ އޮނިގަނޑުގެ އެންމެ އިސް ދައުރު އަދާކުރާ ގުނަވަނެވެ. 

(ށ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ، މަދުވެގެން އަހަރަކު 2 (ދޭއް) ފަހަރު ބައްދަލުކުރަންވާނެއެވެ. އަދި މިފަދައިން ބާއްވާ ދެބައްދަލުވުމުގެ ދޭތެރޭގައި 8 (އަށެއް) މަސްދުވަހަށްވުރެ ދިގު މުއްދަތެއް ފާއިތުވެގެން ނުވާނެއެވެ.

(ނ) ކުއްލި ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި ނުވަތަ ކޮމިޓީން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ގިނަވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި، މި މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތަށްވުރެ އަވަހަށް ބައްދަލުވުން ބާއްވަން ނުވަތަ ބައްދަލުވުން ބާއްވަންޖެހޭ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ ބައްދަލުކުރުމަށް މި މާއްދާގެ (ށ) ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.

 

6 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވާގޮތް 

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތައް ތަމްސީލުކުރާ 9 (ނުވައެއް) މެންބަރުންގެ މައްޗަށެވެ.

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވަނީ އަންނަނިވި ފަރާތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

1. ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ބޯރިޓީގެ ބޯޑުގެ ޗެއަރޕަރސަން؛
2. ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ބޯޑުން ކަނޑައަޅާ އެ ބޯޑުގެ މެންބަރެއް؛
3. މިނިސްޓަރ އޮފް ޖެންޑަރ އެންޑް ފެމިލީން ކަނޑައަޅާ، އެ މިނިސްޓްރީގެ ނައިބު މިނިސްޓަރެއް ނުވަތަ ޕޮލިސީ ލެވެލްގެ ބޭފުޅެއް؛
4. މިނިސްޓަރ އޮފް ހެލްތުން ކަނޑައަޅާ، އެ މިނިސްޓްރީގެ ނައިބު މިނިސްޓަރެއް ނުވަތަ ޕޮލިސީ ލެވެލްގެ ބޭފުޅެއް؛
5. ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ކަނޑައަޅާ، އެ އޮފީހުގެ ޑެޕިއުޓީ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލަކު؛
6. ކޮމިށަނަރ އޮފް ޕޮލިސް ކަނޑައަޅާ، އެ ސަރވިސްގެ ޑެޕިއުޓީ ކޮމިށަނަރ އޮފް ޕޮލިސް؛ 
7. ލޯޯކަލް ގަވަރމަންޓް އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ، އެ އޮތޯރިޓީގެ ޕޮލިސީ ލެވެލްގެ ބޭފުޅެއް؛
8. (8 (ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގެ ގާނޫނުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެމަތިން ރަޖިސްޓީރީކޮށްގެން، ގެވެށި އަނިޔާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްއިއްޔާތައް ތަމްސީލުކުރާ 2 (ދޭއް) މެންބަރުން.

(ނ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގައި ހިމެނޭ ގެވެށި އަނިޔާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްއިއްޔާތައް ތަމްސީލުކުރާ 2 (ދޭއް) މެންބަރުންނަކީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ މަދަނީ ޖަމްއިއްޔާތަކުގެ ތެރެއިން ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގައި ބައިވެރިވުމަށް އެދޭ ޖަމްއިއްޔާތަކަށް އެ ފުރުސަތު އާންމުކޮށް ހުޅުވައިލުމުން، ކުރިމަތިލާ ޖަމާއަތްތަކުގެ އަދަދު 2 (ދޭއް) އަށްވުރެ އިތުރުނަމަ، އެ ޖަމްއިއްޔާތަކުގެ ތެރެއިން ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ފަރާތުން ކަނޑައަޅާ 2 (ދޭއް) ޖަމްއިއްޔާއެއް ތަމްސީލުކުރާ މެންބަރުންނެވެ.

(ރ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގެ ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓާނީ ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ބޯޑުގެ ޗެއަރޕަރސަން ނުވަތަ ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯ ރިޓީ ތަމްސީލުކުރާ މެންބަރެކެވެ. 

7 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ަކންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގެ މަސައްކަތް 

ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތްތަކަކީ:

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތައް ހު ްއޓުވުމުގެ ގައުމީ ސިޔާސަތުގައި ބަޔާންވެގެންވާ ފަދައިން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ޕްރޮގްރާމްތަކާއި ހަރަކާތްތައް ހިންގުމަށްޓަކައި ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީއަށް ލަފާދިނުން؛

(ށ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އަދި ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި ހަރަކާތްތައް ހިންގުމަށް ކުރިމަތިވާ ހުރަސްތައް ނެއްތައިލާނެ ނުވަތަ އެފަދަ ހުރަސްތަކާއެކު މަސައްކަތްކުރާނެގޮތުގެ
އިރުށާދު، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީއަށް ދިނުން؛ 

(ނ) ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ފަރާތުން ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއަށް ހުށަހަޅާ ކަންކަން މުރާޖައާކޮށް، އެކަންކަމާމެދު ލަފާދިނުން؛ 

(ރ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ ފަރާތުން ގެވެށި އަނިޔާގެ
ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއަށް ހުށަހަޅާ ކަންކަން މުރާޖައާކޮށް، އެކަންކަމާމެދު
ލަފާ ދިނުން؛ އަދި

(ބ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގައި އެފަރާތެއް ތަމްސީލުކުރާ ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަށް، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި އެ ދާއިރާއެއްގެ ތެރެއިން ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ނުވަތަ އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކާބެހޭ މައުލޫމާތު ސީދާ މެންބަރުގެ އިސްނެގުމުން ނުވަތަ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ މެދުވެރިކޮށް ފޯރުކޮށްދިނުން. 

(ޅ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއަށް ހުށަހެޅޭ ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން ނުވަތަ ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލައަކާ ގުޅޭޮގތުން ނިންމުމެއް ނިންމަންޖެހިއްޖެނަމަ އަމަލުކުރަންވާނީ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީ ހިންގާނެގޮތުގެ އުސޫލުގައި ބަޔާންކުރާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިން ކޮމިޓީގެ އަޣްލަބިއްޔަތުން އެކަމެއް ފާސްކުރާގޮތެއްގެ މަތިންނެވެ.

 

8 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ަކންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިީޓ

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީއަކީ ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ އެކި ދާއިރާގެ ޓެކްނިކަލް މީހުން ހިމެނޭގޮތަށް އެކުލަވައިލާ، ފަންނީ ގުނަވަނެވެ.

(ށ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ މަދުވެގެން އަހަރަކު 6 (ހައެއް) ފަހަރު ބައްދަލުކުރަންވާނެއެވެ. އަދި މިފަދައިން ބާއްވާ ދެބައްދަލުވުމުގެ ދޭތެރޭގައި 3 (ތިނެއް) މަސްދުވަހަށްވުރެ ދިގު މުއްދަތެއް ފާއިތުވެގެން ނުވާނެއެވެ.

(ނ) ކުއްލި ހާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބެއް މެދުވެރިވެގެން، މި މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތަށްވުރެ އަވަހަށް ނުވަތަ ބައްދަލުވުން ބާއްވަންޖެހޭ މިންވަރަށް ވުރެ އިތުރަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ ބައްދަލުވުން ބާއްވަން މި މާއްދާގެ (ށ) އިން ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.

 

9 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިީޓ އެކުލެވިގެންވާގޮތް

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ އިދާރާތަކާއި، ގެވެށި އަނިޔާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުން އައްޔަނުކޮށްގެން، އެފަރާތްތައް  ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވަނީ އަންނަނިވި ފަރާތްތައް ތަމްސީލުކުރާ މެންބަރުންގެ މައްޗަށެވެ.

1. ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީ؛
2. މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖެންޑަރ އެންޑް ފެމިލީ؛
3. މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތް؛
4. ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް؛
5. މޯލްޑިވްސް ޕޮ ިލސް ސަރވިސް؛
6. ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް ޖުޑީށަލް އެ ްޑމިނިސްޓްރޭށަން؛
7. ލޯޯކަލް ގަވަރމަންޓް އޮތޯރިޓީ؛
8. އިންދިރާ ގާންދީ މެމޮރިއަލް ހޮސްޕިޓަލް؛
9. ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި ގެވެށި އަނިޔާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްއިއްޔާތަކާއި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ އަމިއްލަ ފަރާތްތައް.

(ނ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ، މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަން ފަށާތާ ގިނަވެގެން 1 (އެކެއް) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެކުލަވައިލަންވާނެއެވެ.

(ރ) މިގޮތުގެ މަތިން އެކުލެވޭ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންގެ އަދަދު 15 (ފަނަރަ) މެންބަރުންނަށްވުރެ ގިނަވެގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވާނީ، ކޮންމެ މުއައްސަސާއަކުން ތަމްސީލުކުރާ 1 (އެކެއް) މެންބަރާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާ ަމތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި ގެވެށި އަނިޔާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްއިއްޔާތަކާއި ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ކޮމިޓީގައި ތަމްސީލުކުރާ 2) ދޭއް) މެންބަރުންގެ މައްޗަށެވެ.

(ބ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓާނީ، އެ ކޮމިޓީގައި ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީ ތަމްސީލުކުރާ މެންބަރެކެވެ. ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ފަރާތުން ތަމްސީލުކުރާ މެންބަރު އެ ދުވަހުގެ ބައްދަލުވުމަށް ހާޒިރުނުވެވިއްޖެ ހާލަތެއްގައި، ދެން ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓާނީ، އެ ބައްދަލުވުމަކަށް ހާޒިރުވެތިބި މެންބަރުން ކަނޑައަޅާ މެންބަރެކެވެ.

 

10 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ަކންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ މަސައްކަތް

ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތްތައް، ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައި މިވަނީއެވެ.

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީގެ ލަފަޔާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންގެ މަށްވަރާޔާއެކު ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ޕްރޮގްރާމްތަކާއި ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ކަންކަން، ވަސީލަތްތައް ލިބިގެންވާ މިންވަރަށް ބަލައިގެން، އެންމެ ފުރިހަމަކޮށް ރޭވުން؛

(ށ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށާއި، ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި ހަރަކާތްތައް ހިންގުމަށް ކުރިމަތިވާ ހުރަސްތައް ނެއްތައިލާނެ ނުވަތަ އެފަދަ ހުރަސްތަކާއެކު މަސައްކަތްކުރާނެ ގޮތުގެ
ލަފައަށް އެދި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއަށް ހުށަހެޅުން؛

(ނ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި އެކި ދާއިރާތަކަށް އަމާޒުކޮށް ހިންގަންޖެހޭ ތަމްރީނު ޕްރޮގްރާމްތައް ފަރުމާކުރުން؛

(ރ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި އެކި ދާއިރާތަކަށް އަމާޒުކޮށް ހިންގަންޖެހޭ މައުލޫމާތު ދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ފަރުމާކުރުން؛

(ބ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ކުރާ މަސައްކަތްތައް އިތުރަށް ހަރުދަނާކުރުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ކުރުމަށް އެކި ދާއިރާތަކަށް ލަފާދިނުން؛

(ޅ) ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަށް، އެ ދާއިރާއެއްގެ ތެރެއިން ކުރަންޖެހޭ ކަންކަމުގެ މައުލޫމާތާއި، އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކާބެހޭ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުން؛

(ކ) ގެވެށި އަނިޔާއާގުޅިގެން ފޯރިކޮށްދެވޭ އެކި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އެކަށޭނަ މިންގަނޑެއް ހިފަހައްޓާކަން ކަށަވަރުކުރުމުގެގޮތުން، އެފަދަ ފަރާތްތަކުން ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތުގެ ބާވަތާއި، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭން ހުށަހަޅާގޮތުގެ ތަފުސީލު މައުލޫމާތު ހިމެނޭ އުސޫލުތައް މުރާޖައާކޮށް، އެކަމާގުޅޭ ފަންނީ ހިޔާލު، ފެމިލީ ްޕރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހެޅުން.

(އ) ގެވެށި އަނިޔާއާ ގުޅޭގޮތުން ކަމާގުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ މަށްވަރާއާއެކު އެކުލަވައިލަންޖެހޭ ގަވާއިދުތަކާއި މިންގަނޑުތައް އެކުލަވައިލައި، އެކަންކަން ފާސްކުރުމަށްޓަކައި ފެމިލޯ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހެޅުން.

11 ވަނަ މާއްދާ - އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުން ވިލަރެސްކުރުން 

ވިލަރެސްކުރުމުގެ ކަންކަން އެންމެ އެކަށޭނަ ގޮތަކަށް ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަށާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށާއި، އެކަމަށް ރައްޔިތުން ހޭލުންތެރިކުރުވުމަށާއި، ގެވެށި އަމަލުތަކުގެ ށިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ދޭންޖެހޭ ހިދުމަތްތައް ދިނުމަށާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ އިދާރާތަކާއި، ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުން، އެފަރާތްތަކުން  ކުރާ މަސައްކަތް އިތުރަށް ހަރުދަނާކުރުމަށާއި، އެ މަސައްކަތުގެ މަންފާ އެކަންކަމުގެ ހައްގުވެރިންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، މި  ގަވާއިދުގައި ހިމެނިފައިނުވާ، އެހެންނަމަވެސް މި ގަވާއިދާ ުފށުނާރާގޮތަށް، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމުގެ ގައުމީ  ސިޔާސަތާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއާއި ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ ލަފަޔާއި އިރުށާދު ފުށުނާރާ ފަދައަކުން، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ އިދާރާތަކާއި، ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުން ބައްދަލުކޮށް، މަސައްކަތް ބައްޓަންކުރާނެ ގޮތާމެދު މަށްވަރާކޮށް، އަމަލީގޮތުން މަސައްކަތްކުރުމަށް މި ގަވާއިދު ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.

 

12 ވަނަ މާއްދާ - ރިސޯސް ޕޫލް 12) .ހ) ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީއާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ސްޓިއަރިންގ ކޮމިޓީއާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަމާގުޅޭ ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީއަށް ހާއްސަ ފަންނީ ރައުޔު ބޭނުންވާހިނދު، އެފަދަ މައުލޫމާތާއި މަށްވަރާ ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ފަރާތުން ރިސޯސް ޕޫލެއް ގާއިމުކޮށް، އެ ރިސޯސް ޕޫލުގައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކުގެ މައުލޫމާތު ބަލަހައްޓަންވާނެއެވެ. 

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރިސޯސް ޕޫލުގައި ހިމެނޭނެ ދާއިރާތަކާއި، ފަންނުތަކާއި މީހުންނާއި، އެފަރާތްތަކުގެ ކިބައިން ލިބިގަންނާނެ ހިދުމަތުގެ މިންވަރާއި ބާވަތް ކަނޑައަޅާނީ ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީންނެވެ. 

(ނ) މި މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން ރިސޯސް ޕޫލުގައި ހިމެނޭ ފަންނުވެރިންނަކީ ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމާބެހޭ މަސައްކަތަށާއި، ކަމާގުޅޭ ހާއްސަ ތަމްރީނު ނުވަތަ ދިގު މުއްދަތުގައި ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ މީހުންކަން، ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީން ކަށަވަރުކުރަންވާނެއެވެ.

 

ހަތަރުވަނަ ބާބު

ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން ހިފަހައްޓަންޖެހޭ ހިދުމަތުގެ މިންގަނޑު

 

13 ވަނަ މާއްދާ - ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް ހިދުމަތް ފޯޯރުކޮށްދިނުމުގެ މިންގަނޑު 

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ސިއްހީ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނުން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭންވާނެއެވެ. 

(ށ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށްވެފައިވާ މީހުންނަށް، ދައުލަތުގެ ސިއްހީ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނުން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި 24 (ސައުވީސް) ގަޑިއިރު ހިލޭ ހިދުމަތް ލިބޭނެ މަގު ފަހިކުރަންވާނެއެވެ. 

(ނ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް ސިއްހީ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނުން ހިދުމަތްދޭންވާނީ ފަރުވާތެރިކަމާއެކު، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދެވެން ހުންނަ އެންމެ ފުރިހަމަ މިންގަނޑަށް، އަނިޔާ ލިބިފައިވާ މީހާގެ މަސްލަހަތުގައި ކުރަންޖެހޭ ހުރިހާ ޓެސްޓެއްކޮށް، އަޅަންޖެހޭ ހުރިހާ ފިޔަވަޅެއް އަޅައިގެންނެވެ.

 

14 ވަނަ މާއްދާ - އަމަލުކުރަންޖެހޭ އުސޫލު އެކުލަވައިލުން 

(ހ) ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް ސިއްހީ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނުން ފޯރުކޮށްދޭނެ ހިދުމަތުގެ މައުލޫމާތުގެ ތަފުސީލާއި، ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އަމަލުކުރަންޖެހޭ އުސޫލުތަކާއި އިޖްރާއަތުތައް އެކުލަވައިލައި، މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަން ފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން 2 (ދޭއް) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތުން ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީއަށް ފޮނުވައި، އެ އޮތޯރިޓީގެ ހުއްދަ ލިޔުމަކުން ހޯދަންވާނެއެވެ. 

(ށ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނުގެ 12 ވަނަ މާއްދާގައި ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން ކުރަންޖެހޭކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަން ހިމަނަންވާނެއެވެ. 

(ނ) މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މައުޫލމާތު ފެމިލީ ްޕރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީގެ ފަރާތުން ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީއަށް ހުށަހެޅުމުން، އެ ކޮމިޓީން މަށްވަރާއާއި ލަފާ ފޯރުކޮށްދޭންވާނެއެވެ. ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީގެ ފަރާތުން މަށްވަރާއާއި ލަފާދިނުމުގައި ވަކިކަމެއް އިސްލާހުކުރުމަށް ނުވަތަ އުނިކުރުމަށް ހުށަހެޅިދާނެއެވެ. އަދި އެފަދަ ކަމެއް ރަނގަޅުކުރުމަށް މުއްދަތެއް ދިނުމުގެ އިހްތިޔާރު ނުވަތަ ހުއްޓައިލުމަށް އެންގުމުގެ އިހްތިޔާރު، ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްށަން އޮތޯރިޓީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ. 

 

15 ވަނަ މާއްދާ - އެކުގައި މަސައްކަތްކުރުން

ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލާ ގުޅިގެން ސިއްހީ ހިދުމަތް ހޯދާ މީހުންނަށް އިތުރު މަގުތައް ހުޅުވައިދިނުމުގެގޮތުންނާއި، ފުރުސަތުތައް ހޯދައިދިނުމުގެގޮތުންނާއި، މައުލޫމާތު ފަހިކޮށްދިނުމުގެގޮތުން، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން އިޖުތިމާއީ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކާއި، ގާނޫނީ ލަފައާއި ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކާއި، މަރުކަޒުތަކާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމާގުޅޭ އެނޫންވެސް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކާއެކު، ހިދުމަތް ހޯދަން އަންނަ މީހާއަށް އެންމެ މަންފާހުރިގޮތެއް ހޯދައިދިނުމުގެ މަގްސަދުގައި މަސައްކަތްކުރަންވާނެއެވެ. 

 

 

 

47 ވަނަ މާއްދާ - މާނަކުރުން

މި ގަވާއިދުގައި އެނޫންގޮތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާހައި ހިނދަކު، މި ގަވާއިދުގެ މަގްސަދަށްޓަކައި އަންނަނިވި އިބާރާތްތަކާއި ލަފުޒުތައް މާނަކުރާނީ ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށެވެ.

(ހ) "ކްރައިސިސް އިންޓަރވެންށަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާއާގުޅޭ ކުއްލި ހާލަތްތަކުގައި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް އެހިނދުން އެހިނދަށް ނުވަތަ ކުރު މުއްދަތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ޖިސްމާނީ އެހީތެރިކަމަށާއި، ނަފްސާނީ އެހީތެރިކަމަށާއި، އެފަރާތްތަކުގެ ޖަޒުބާތުތަކާއި މައްސަލަތަކަށް ލުޔެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ފޯރުކޮށްދޭ އެހީތެރިކަމަށެވެ.

(ށ) "ރެފަރަލް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލަކާ ގުޅިގެން، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް މަގުދައްކައިދީ އެހީތެރިވެދިނުމުގެގޮތުން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކަށް އެކަން ބެލުމަށް ނުވަތަ މުރާޖައާކުރުމަށް ނުވަތަ އިތުރު ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ފޮނުވާ ފޮނުވުމަށެވެ.

(ނ) ސައިކޯސޯށަލް ސަޕޯޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލަކާ ުގޅިގެން، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް ހިތްވަރުދީ، ބާރުވެރިކުރުވައި، އެމީހުންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ހާލަތުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނެ ކަންކަމަށް ސަމާލުވެ ތިބެ، އެކަންކަމަށް ހައްލު ހޯދުމުގެ މަގުފަހިކޮށް، އެ މީހުންނަށް އާންމު ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށްޓަކައި ކުރާ މަސައްކަތަށެވެ.

(ރ) "ވަގުތީ މަރުކަޒުތައް ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން މަރުކަޒުތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނާއި އެފަދަ އަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް ރައްކައުތެރިކަމާއި ސަލާމަތްތެރިކަން ހޯދައިދިނުމުގެގޮތުން، އެ މީހުންގެ ބޭނުންތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް، ކަނޑައެޅޭ އުސޫލުތަކެއްގެ ދަށުން އެފަދަ މީހުން ތިބުމަށް ނުވަތަ ބޭތިއްބުމަށް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ވަގުތީ މަރުކަޒުތަކަށާއި، އެ މީހުން ތިބި ތަން ސިއްރުކުރާ ރައްކައުތެރި ގޯތިތަކަށާއި، އެނޫންވެސް އެފަދަ ހިދުމަތްދޭ އެހެނިހެން މަރުކަޒުތަކަށެވެ.

(ބ) "މިނިސްޓްރީ" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖެންޑަރ އެންޑް ފެމިލީ ނުވަތަ އެހިނދެއްގައި އަންހެނުންނާއި، ކުޑަކުދިންނާއި، ނުކުޅެދުންތެރިކަމެއް ހުންނަ މީހުން ނުވަތަ އެހެންވެސް އެފަދަ ހާއްސަ އެހީތެރިކަމެއް ބޭނުންވާ ނުވަތަ ހާއްސަ ރައްކައުތެރިކަމެއް ލިބިދޭންޖެހޭ ފަރާތްތަކަށް އިޖުތިމާއީ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލާ ވުޒާރާއަށެވެ.

(ޅ) "ހެލްޕްލައިން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެ ނަންބަރަކާ ގުޅުމުން، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތަކާ ގުޅިގެން ރިޕޯޓު ހުށަހެޅުމަށާއި، ކަމާގުޅޭ އެކަށީގެންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ހިދުމަތްދޭ ފޯނުގެ ހިދުމަތަށެވެ. 

(ކ) "ވިކްޓިމް ސަޕޯޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުގެ ށިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މީހުންނަށް، ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއްގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް މައުލޫމާތުދިނުމާއި، މަގު ދައްކައިދިނުމާއި، ކައުންސެލިންގގެ ހިދުމަތާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ އެހެނިހެން ހިދުމަތަކަށެވެ.

(އ) "ރިސްކް އެސެސްމަންޓް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، މީހެއްގެ ފަރާތުން ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކަލާއި ގެއްލުން ދެނެގަތުމަށްޓަކައި ބަލާ ބެލުންތަކެއްގެ ތެރެއިން، އެ މީހަކީ ކިހާ ނުރައްކައުތެރި މީހެއްކަން ނުވަތަ ގެއްލުމެއް ދީފާނެ މީހެއްކަން ކަނޑައެޅުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތަށެވެ.

(ވ) "މީޑިއޭށަން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ޖެހިފައިވާ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި އެ ދެފަރާތާ ވާހަކަދައްކައި، އެދެވޭ ހަލެއް ހޯދައިދިނުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުމަށެވެ. 

(މ) "ކޯޓު މަރުހަލާއަށް ތައްޔާރުކުރުން" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރަޔަކަށްވާ މީހާ ކޯޓު މަރުހަލާއަށް ތައްޔާރުކޮށްދިނުމުގައި އަދި ހެކިބަސް ނަގަންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއަށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ކޯޓުން ހުއްދަދޭ މިންވަރަކަށް ގެވެށި އަނިޔާގެ ށިކާރަޔަކަށްވާ މީހާއާއެކު ވިކްޓިމް ސަޕޯޓް އޮފިސަރު ހަރަކާތްތެރިވުމަށެވެ. 

(ފ) "އެކަށީގެންވާ ހާލަތްތައް" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، އެ ހާލަތާ، ވަށައިގެންވާ ކަންކަންމާއި، މައްސަލައިގެ ކުޑަ ބޮޑުމިނަށާއި ސީރިއަސްކަމަށް ބަލައި، އެ މައްސަލައެއް ބަލާ މުއައްސަސާއަކުން ކަނޑައަޅާ ހާލަތްތަކަށެވެ.

(ދ) "ގާނޫނު" ކަމަށް ބުނެފައިއެވަނީ، ގާނޫނު ނަންބަރު 3/2012 (ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނު) އަށެވެ.

 

48 ވަނަ މާއްދާ - ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރުން

މި ގަވާއިދަށް އަމަލުކުރަންފަށާނީ، ދިވެހިސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި މި ގަވާއިދު ށާއިއުކުރާ ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ. 

މި ގަވާއިދަށް ގެނެވުނު އިސްލާހު

1 ވަނަ އިސްލާހު

 

މައި ގާނޫނު

ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނު (ގާނޫނު ނަންބަރު 3/2012)